Дата: 2016-02-23
Якчанд навъи муайянкунандаи турист ву?уд дорад, ки аз рўи аснод?ои меъёр? ва манфиат?ои и?тисодии давлат, ?и?ати мутаалли? будан ба ин ё он со?а, ?удо мешавад. То ?анўз турист ифодаи комили худро пайдо накардааст, зеро то ?оло коршиносон ба маф?уми мазкур ифода?ои гуногунро марбут медонанд.
Аввалин маротиба маф?уми турист соли 1937 аз ?ониби кумитаи махсуси коршиносон оид ба масъала?ои омори лигаи Миллат?о матра? шудааст.
Туристон чунин хусусият?оро доро мебошанд:
- ?аракат;
- омадан ба ?ои мува??ат? дар ва?ти муайян;
- фори? будан аз макони кори доим?;
- берун аз ?ои му?имии зист дар муддат?ои гуногун ва ?айра.
Та?лили мушаххаси маф?уми туристро Д. Фрехтлинг додаст. Дар нати?а ў чор хусусияти асосии туристро ?удо намудааст, ба монанди: ма?сади сафар; намуди истифодаи воситаи на?лиёт; муддати будубош ва гузашти фосила?о.
Тиб?и тавсифи ТУТ СММ ба категорияи туристон аъзои сарнишинони ?авопаймо?ои хори?? ва кишти?ои ба?рию у?ёнус?, ки дар мамлакати дигар муддати на камтар аз як шаб дар восита?ои ?ойгиркунон? бо?? мемонанд, шомиланд. Инчунин нафароне, ки ба шакли транзит? аз як кишвар ба кишвари дигар тавассути мамлакати мобайн? бо тава??уфи камтар аз як шабонарўз мегузаранд, ба саё?атч? шомил мебошанд. Дар расми зер таснифоти ашхосони сайркунанда тиб?и тавсили ТУТ СММ омадааст.
Бояд ?айд намуд, ки ба категорияи саё?атчиён бе назардошти омор аз поён:
- ашхосе, ки аз ?удуди макони зисти доимиашон барои зист ва фаъолияти худ дигар кишварро интихоб менамоянд, ё дорои душа?рвандианд;
- ашхоси бе ?ои зисти доим? ва кўчманчиён;
- гурезагони избор?;
- ашхосе, ки бо ма?сади дарёфти мабла? ба дигар ?ой сафар менамоянд;
- намояндагони сохтор?ои дипломат?;
- низомиёне, ки бе ма?сади хизмати ?арб? бо аъзоёни хонаводаашон бо фармоиш ба дигар макон сафар мекунанд;
-му?о?ирони ?айри ?онун?;
- ма?бусоне, ки аз як кишвар ба ватанашон инти?ол дода мешаванд;
- сарнишинони восита?ои гуногуни на?лиёт, ки дар ?ои ташрифот? ?арор мегиранд ва ?айра.
Туристон аз рўи хусусият?ои типолаг? ба ду гурў?, яъне байналмилал? ва дохили ?удо карда мешаванд.
Туристи байналмилал? - саё?атчие, ки дар муддати на зиёда аз 12 мо? ба мамлакати дигар, яъне берун аз макони зисти доим? ташриф меорад. Ма?сади асосии ў на ба даст овардани манфиат, балки ?онеъкунонии талабот?ои маънавию ?а?онбин? мебошад.
Туристи дохил? – муайян намудани ин ашхосон нисбатан мураккабтар аст. То ?анўз коршиносони ТУТ СММ доир ба ин масъала ну?таи назари муайян надоранд.
Дар бархе кишвар?о ба туристи дохил? ифодаи ба худ хос додаанд. Комиссия оид ба захира?ои миллии туристии ТУТ СММ туристи дохилиро ?амчун ашхосе, ки зисти доимии худро ба ма?сади сайр дар масо?ати на камтар аз 80,5, ки (50 мил) тарк менамояд. Ин гуна сафар дар худ ма?сад?ои гуногун, яъне сафар?ои касб?, фаро?ати, хусус? ва дигар?оро та?ассум менамоянд дохил кардааст.
Н.И. Кабушкин ва Н.И. Дурович туристи дохилиро чунин маънидод намудаанд: «Туристи дохили ин нафарест, ки аз му?ити зисти доимии хеш дар муддати на зиёда аз 12 мо? берун мешаванд, вале ?удуди кишварро тарк менамоянд».
?амаи туристонро аз рўи нишона?ои зерин: вобаста ба фаъолии он?о ва сабки ?аёт, таснифот намудаанд. Аслан туристонро аз рўи фаъолияташон ?ангоми рухсатии ме?нат? ба гурў??о ?удо менамоянд.1
Дўстдорони истиро?ати ором. Намояндагони он бо ма?сади берун шудан аз асабонияти ?аррўза ба му?ити орому осуда сафар менамоянд.
Дўстдорони лаззат. Ин гурў?и туристоне мебошанд, ки дар ?усту?ўи навовар? буда, лаззат?ои гуногуну фазои дунявиро меписанданд.
Дўстдорони истиро?ати фаъол. Ин тоифа туристон табиатро дўст медоранд ва барои ?исми худ захмати фаъолро раво мебинанд. Аслан рекреант?оро ба ин гурў? шомил менамоянд. Рухсатии ме?натии он?о хусусияти талабот? низ дорад (сайругашт дар ?авои тозаро меписанданд) ?аводорони истиро?ати варзиш?.
Ин гуна туристон ди??ати худро бештар ба мусоби?а?ои варзиш? равона намуда, барои он?о варзиш ни?оят му?им аст ва варзиш ?амчун восилаи саргарм? аст.
Иштироккунандагон бо ма?сади омўзиш ва ?а?онбин?. Ин гуна туристон барои баланд бардоштани донишомўзии худ фар?анг, табиат, таърих, урфу одат, расму оин ва ? маш?уланд.
?аводорони саргузашт?о. Таваккал (риск)-ро дўст медоранд, яъне нафароне, ки дар ?усту?ўи таассурот?ои ?айриму?аррарианд. Барои он?о му?им он аст, ки э?сосоти таваккалиро ба худашон ч? гуна ?абул менамоянд.
Вобаста аз ма?сад?ои тад?и?оти типологияи гуногуни туристонро ?удо намудан мумкин аст. Яке аз па?ншудатарин хелбандиро коршиноси олмон? Г.Ган, аст, ки мувофи? ба он туристон ба чунин хел?о ?удо мешаванд.
S-тин (олмон?. Sonne, Sand, See-офтоб, со?или рег?, ба?р). Истирохаткунандагони ?айрифаъоле, ки истиро?ати лаби ба?ру осоишго?ро меписанданд ва дар ин асно муошират бо ашхосони хуштабъро низ ?абул доранд.
F-mun (олмон? Ferme und Feiertorientierter Ereiebisur Lauber - шахси мушаххасе, ки сафар?ои дарозму?лати романтикиро дўст медоранд. Ба ин гуна ТИП афроде мансубанд, ки муддати сафарашон дурудароз аст ва бештари ва?ташонро дар со?ил (пляж) мегузаронанд.
W-1-mun. ( олмон? Wold und) Wanderorien tiert - дўстдорони гаштугузор дар ?ангал ва сайру гашт дар ?удуди он.
Ин гуна туристон сайругашт, истиро?ати фаъол ва пиёдагардиро дўст медоранд. Яке аз хусусияти ин гуна туристон он аст, ки фаъолияти ?исмон? дар ?авои тозаро новобаста аз боду ?аво меписанданд. Кўшиш менамоянд, ?олати ?исмонии худро ниго? доранд, аммо ба варзиши касб? шу?л намеварзанд.
W-2-mun. Ин гуна ашхос варзишгар ба ?исоб мераванд. Бештар ?аракат?ои ?исмон? - экстремалиро ба худ раво мебинанд. ?ангоми интихоби шу?ли турист? бештар кў?навард?, шиновар? дар дарё?ои кў??, делтоплан ва ?айраро дўст медоранд. Ба ин гуна туристон тамошои манзара?ои табиат, шиносо? бо фар?ангу таърих дуюмдара?а ба ?исоб меравад.
А-mun (олмонии bilding undbesichligung – омўзиш? ва тамошои мавзе?ои тамошобоб). Ин гуна туристони ?усту?ўгар ба 3 гурў? ?удо мешаванд:
- «эксперт?о (та?лилгарон) »-?амъовардагони ашё (колексионер?о), ки аз ?ой?ои тамошобоб дидан ба амал меоранд;
- «э?сосот?» - ало?амандони фар?анг ва табиат;
- «мутахассисон». Ин гуна туристон дониши худро асосан дар самти фар?анг, таърих, саноат ва ?айра сай?ал меди?анд.
Ма?сад?о ва мо?ияти туристон. Дар ин бахш якчанд ма?сад ва мо?ияти ?алби туристони хори?иро та?лил бояд намуд.
Коршиносон чунин мо?ият?ои асосиро нишон додаанд:
- омўзиш ва шиносо? бо фар?анги навин, тарзи зиндаг? ва расму оин;
- пайдо кардани ошно? бо марказ?ои фаро?ат?, ?аёти шабонаи ша?р, имконияти дидан аз тарабхона?ои хуб, дискотека?о ва дигар муассиса?ои дилхуш?;
- имконияти будан дар тарзи дигари ?аёт, озодона хар? намудани мабла?, ки му?лати дуру дароз ?амъ шудааст;
- табдили шароити зист, осудаг? ва истиро?ат;
- боздид аз театр?о, ширкат дар фестивал?о ва намоиш?о;
- муло?от бо одамони на?иб;
- омўзиши шароит барои пешбурди ти?орат дар кишвари ма?субшуда;
- хариди арму?он ва тў?фа?о;
- истиро?ат дар со?или ба?р, варзиш, варзиши зимистона;
- табобат ва ма?сад?ои солимгардон?;
- ма?сад?ои дин?, аёдат;
- вохўри бо пайвандон ва дўстон.
?у?у? ва у?дадори?о. ?ангоми омодагии турист ба сафар ва дар ва?ти ?аракат инчунин ?аракати транзит?, турист ?у?у? дорад:
- ба гирифтани иттилооти зарур? ва ?а?и?? оид ба ?оида?ои вуруд ба кишвар ба ?ои исти?оматии мува?ат?;
* оид ба анъана?ои мардуми ма?алл?;
* расму оин?ои дин?, оромго??о;
* ёдгори?ои таби?, таърих?, фар?анг? ва дигар объект?ои туристии тамошобоб, ки зери ?ифзи махсус ?арор дорад;
* ?олати му?ити атроф.
- озодии ?аракат, дастрасии захира?ои турист? бо назардошти меъёр?ои ма?дудшудаи кишвар;
- таъмини бехатарии шахс?, ?у?у??ои истеъмол? ва ?ифзи моликияти ў;
- инчунин бемамониат гирифтани ёрии таъ?илии тибб?;
- ?уброни хисорот ?ангоми зиёни маънав? дар ?олат?ое, ки шарти ?арордод и?ро мегардад. Хариду фурўши ма?сулоти турист? аз ?ониби туроператорон ё туристон тиб?и ?онуни содиршуда;
- дастрасии бемамоният ба восита?ои ало?а.
У?дадори?ои турист:
Зарурияти омўзиши фаъолияти турист? аз а?амияти рузафзуни ?атмии ?амъият? ба ву?уд омадааст. Дар бахши и?тисод?, туризм як шакли даромадноки фаъолияти ти?орат? ма?суб ёфта, он боиси фаъолгардии раванд?ои и?тисод? мегардад, ба монанди:
- афзоиши ву?уди сармоя ва даромад;
- рушди муассиса?ои на?лиёт?, ало?а, хўроки умум?;
- сохтмон;
- ташкили ?ой?ои кор? ва ?айра.
А?амияти и?тимо? – фар?ангии туризм дар ниго?дошти мероси фар?анг?ва арзиш?ои таърих? зо?ир мегардад.
Туризм ба инкишофи сат?и маърифатнок? ва и?тидори фар?ангии кишвар, минта?а, ша?р ё ?ои мушаххас таъсир мерасонад. Дар бахши и?тимо? -сиёс? туризм ?амчун воситаи муносибат?ои мусбии байни мамлакат?ои гуногун сул?у ва?дат, манфиат?ои ду?ониба ва э?тироми он?оро ба ву?уд меорад.
Падидаи туризм дер боз шинохта шудааст, аммо туризм ?амчун илми навин мебошад. Раванди ташаккулёб? ?арор дорад ва ба илм?ои зиёди со?ав? такя менамояд.
Фан?ои махсуси со?авии туризм ба монанди и?тисодиёти туризм, географияи рекреатсион?, туризми эколог?, биосфера ва туризми педагогика ва равандшиносии турист?, мене?менти туризм, бехатарии туризм, технологияи иттилоот? дар туризм, рекреалогия, падидашиносии турист? ва ?айра ?адидан ба миён омадаанд.
Бо назардошти рушди илми туризм ва дар заминаи тад?и?оти мутахасисони туризм чунин ало?амандии фан?ои таркиб? ба миён омадаст:
Туризм ва география. Дар асоси таъсироти мута?обила географияи туризм, географияи рекреатсион?, мамлакатшиносии турист?, минта?ашиносии турист?, туризми минта?ав? ташаккул ёфтааст.
Гузашта аз ин таъкид бояд намуд, ки туризм яке аз со?а?ои асосии география ма?суб меёбад;
Туризм ва и?тисодиёт дар асоси ин самти нав - и?тисодиёти туризм ба амал омадааст. Инчунин робитаи туризм ба и?тисодиёт зич буда, он падида?ои нави и?тисодиро ба амал меорад;
Туризм ва фалсафа таъсири мута?обила боиси пайдоиши самти нав, ба монанди фалсафаи туризм, падидашиносии туризм ва саё?ат, фалсафаи ме?мондор? ва ?айра гардидаст;
Туризм ва и?тимоиёт ба тавлиди чунин самт туризми и?тимо? сабаб мегардад, зеро дар туризм симои асос? - истеъмолкунанда аст, ки дар ин ?ол мо?ияти илм?ои и?тимо? боло меравад;
Туризм ва иттилоот, техника, технология ало?амандии чунин шакл боиси пайдоиши илм? - амалии самт?ои нав - технологияи иттилоот? дар туризм, техника ва технологияи туризм мегардад;
Туризм ва экология. Дар нати?аи бархурди туризм ва экология ягона самт?ои илм? ба монанди истифодаи о?илонаи сарват?ои табиии турист?, экологияи туризм, туризми эколог?, бехатарии эколог? дар туризм ва ?айра ба ву?уд меоянд;
Туризм ва ?у?у? - туризм чун дигар бахш?ои хизматрасон? танзими махсуси ?у?у?иро талаб менамояд. Дар нимаи дуюми асри гузашта як ?атор самт?ои назария ва амалияи турист? - ?у?у?и турист? ташаккул меёбанд;
Илм?ои интихоб? дар туризм.
Дар бисёр кор?ои илм? мав?удияти илми комплекс? дар туризм инкор мегардад. ?айр аз ин зарурияти ?удо намудани тахассусият оид ба туризмро зарур намушуморанд.
Савол?ои сан?иш?
- Профессор Кабутов ?.Н. ба ша?ри Ху?анд парвоз намуда, бего? ба хона баргашт;
- Оилаи Ашуров?оро дўстон аз ша?раки Сарбанд барои пахтачин? ба но?ияи Вахш даъват намуданд;
- Оилаи Сайфуллоев?о ба рухсатии як ?афтаина аз Душанбе ба Эрон барои фурўши асал рафтанд;
- Нисо ва Носир дониш?ўёни Донишго?и милл? дар ва?ти таътил сафар ба Осиёи ?ануб? намуданд;
13. Ба андешаи Шумо «турист» кист?
14. Оё мумкин аст, турист шумурдан, нафареро, ки барои фуруши ма?сулоти хеш ба дигар кишвар рафт?
15. Оид ба мав?удияти таснифот ва типбандии туризм маълумот ди?ед.
16. Ало?аи туризмро бо дигар илм?о муайян намоед.
17. Туризм барои инсон ва ?омеа ч? а?амият дорад?
18. Фар?и турист аз саё?атчи дар чист?
Просмотр: 1511
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved