Дата: 2015-12-21
(?онун аз 26.12.2005 № 122)
?онуни мазкур асос?ои ба кор бурдани ?у??ат?ои электрон?, талаботи асос? ба ?у??ат?ои электрон?, инчунин ?у?у?, вазифа?о ва масъулияти иштирокчиёни муносибат?ои ?у?у?иро, ки дар со?аи гардиши ?у??ат?ои электрон? ба амал меоянд, му?аррар менамояд.
БОБИ I. ?ОИДА?ОИ УМУМ? Моддаи 1. Маф?ум?ои асос?
Дар ?онуни мазкур маф?ум?ои асосии зерин истифода мешаванд:
?у??ати электрон? - маълумоте, ки дар ?омили мошин? сабт шудааст ва ба талаботи му?арраркардаи ?онуни мазкур мувофи?ат мекунад;
?омили мошин? - диски магнитй, лентаи магнит?, диски лазери ва дигар ?омил?ои моддй, ки дар сабту ниго?дории маълумот бо кумаки техникаи электронию ?исоббарор истифода мешавад.
имзои электронии ра?амй - ма?м?и рамз?ое, ки тавассути имзои электронии ра?ами ?осил мешаванд ва ?исми таркибии ?у??ати электронй ба ?исоб меравад;
восита?ои имзои электронии разамй - восита?ои барномавй ва техникие, ки тайёркунй ва тафтиши имзои электронии ра?амиро таъмин менамояд ва дорои сертификати мувофи? ё ша?одатномаи тасди?и сертификат мебошанд;
калиди шахсии имзо - ма?м?и рамз?ое, ки ба шахси мушаххас тааллу? дошта, ?ангоми ?осил кардани имзои электронии ра?ами истифода мешавад;
калиди умумии тафтиши имзо - ма?м?и рамз?ое, ки ба ?амаи шахсоне манфиатдор дастрас буда, ?ангоми тафтиши имзои электронии ра?ами истифода мешавад;
корти калиди умумии тафтиши имзо - ?у??ат дар ?омили ?о?азй, ки дорои мо?ияти калиди умумии тафтиши имзо мебошад ва мансубияти онро ба ин ё он шахси во?ей ва ё ?у?у?й тасди? мекунад;
молики система ва шабака?ои иттилоотй - субъекти дорои ?у?у?й со?ибй, истифода ва ихтиёрдорй намудани система ва шабака?ои иттилоотй.
Моддаи 2. Со?аи муомилаи ?у??ат?ои электронй
?у??ати электронй дар ?амаи со?а?ои фаъолияте, ки дар онхо восита?ои барномавй ва техники барои тайёр кардан, коркард, ниго?дорй, ирсол ва ?абули иттилоот заруранд, истифода шуда метавонад. Бо кумаки ?у??ат?ои электронй а?д?о (шартнома?о) баста шуда метавонад,
?исоббаробаркуни?о сурат гирифта, мукотиба, ирсол ва ?абули ?у??ат?о ва дигар маълумот?о ба амал меоянд.
Ма?дудият дар истифодаи ?у??ат?ои электронй дар маврид?ои
пешбининамудаи ?онунгузории Чум?урии То?икистон му?аррар шуда
метавонад.
?у??ат?ои электронй тавассути хамаи восита?ои ало?а, аз ?умла система?о ва шабака?ои иттилоотй, агар ин ба ?онунгузории Чум?урии
То?икистон ва шартнома?ои байналмилалии ?ум?урии То?икистон мухолифат накунад, фиристода шуда метавонанд.
Моддаи 3. Субъект?ои муносибати ?у?у?й дар со?аи муомилоти
?у??ат?ои электроии
Дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? давлат, дар шахси
ма?омоти ?окимияти давлат?, шахсони ?у?у?? ва во?е?, инчунин давлат?ои хори??, ташкилот?ои байналмилал?, шахсони ?у?у?? ва во?еии хори?? ва шахсони беша?рванд субъект?ои муносибати ?у?у?? дониста мешаванд.
Шакл?ои муносибати субъект?о дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? бо шартнома?о тиб?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон танзим карда мешаванд.
Моддаи 4. ?онунгузор? оиди ?у??ат?ои электрон?
?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар бораи ?у??ат?ои электрон? ба Конститутсияи (Сар?онуни) ?ум?урии То?икистон асос ёфта, аз ?онуни мазкур, Кодекси гражданин ?ум?урии То?икистон, ?онуни ?ум?урии То?икистон ,Дар бораи иттилоотон?,, дигар санад?ои меъёрию ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон, инчунин санад?ои меъёрию ?у?у?ии байналмилалие, ки ?ум?урии То?икистон эътироф намудааст, иборат аст.
Моддаи 5. Идоракун? ва танзими давлатии муомилоти ?у??ат?ои электрон?
Идоракун? ва танзими давлатии муомилоти ?у??ат?ои электрон? мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ба таъмини ?имояи ?у?у? ва манфиат?ои ?онунии иштирокчиёни муносибат?ои ?у?у?? дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон?, таъмини ?имояи маълумот ?ангоми тайёр кардани он, коркард, ирсол, ?абул ва ниго?дории вай ва дигар ма?сад?о нигаронда шудааст.
Идоракун? ва танзими давлатиро дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? ?укумати ?ум?урии То?икистон ан?ом меди?ад.
БОБИ II. ?У??АТИ ЭЛЕКТРОН?
Моддаи 6. Талаботи асос? ба ?у??ат?ои электрон?
?у??ати электрон? бояд ба талаботи зерин мувофи?ат кунад:
Моддаи 7. Таркиби ?у??ати электрон?
?у??ати электрон? аз ду ?исми таркиб? - умум? ва махсус иборат аст. ?исми умумии ?у??ати электрон? аз маълумоти дорои мазмуни ?у??ат ва маълумот дар бораи гирандаи мактуб иборат аст.
?исми махсуси ?у??ати электрон? аз як ё якчанд имзо?ои электронии ра?ами иборат аст.
Моддаи 8.?у??ати электрон? шакл?ои пешни?оди дохил? ва берун? дорад.
Шакли пешни?оди дохилии ?у??ати электрон? аз сабти иттилооти он ?у??ат дар ?омили мошин? иборат аст.
Шакли пешни?оди берунии ?у??ати электрон? аз тачдиди ин ?у??ат дар экрани дисплей, дар ?о?аз ё дигар маводи аз ?омили мошин? ?удошаванда дар намуди ба чашм намоён (бе восита?ои техник?) ва ?обили ?абули фа?ми инсон, иборат аст.
Моддаи 9. Асли ?у??ати электрон?
Асли ?у??ати электрон? тан?о дар ?омили мошин? мав?уд аст. ?амаи нусха?ои ?у??ати электрон?, ки дар ?омили мошин? ?айд шудааст ва яке ба дигаре монанд аст, асл ?исобида мешаванд ва эътибори якхелаи ?у?у?? доранд.
Дар ?олате, ки аз тарафи як шахе ?у??ат дар ?омили ?огаз? тайёр мешавад ва ?у??ати электрон?, ки аз р?и мазмун ба он ?аммонанд аст, ?ар ду ?у??ат ?у??ат?ои муста?ил ?исобида мешаванд.
Моддаи 10. Нусха?ои ?у??ати электрон? ва ша?одатномаи он
Нусхаи ?у??ати электрон? бо ро?и тасди?и шакли берунии пешни?оди ?у??ати электрон? дар ?омили ?огаз? тиб?и тартиботи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон тайёр карда мешавад.
Азнав?осилкунии ?у??ати электрон? дар дигар объект, гайр аз ?огаз?, аз ?омили мошин? ?удошаванда ва ё нусхаи он дар ?омили ?огаз?, ки ба таври бояду шояд тасди? нашудааст, эътибори ?у?у?ии нусхаи ?у??ати электрониро надорад.
Моддаи 11. Эътибори ?у?у?ии ?у??ати электрон?
?у??ати электрон? дар ?омили мошин? ба ?у??ати ?омили ?огаз? баробар карда мешавад ва бо он эътибори ягонаи ?у?у?? дорад.
Агар дар ?онунгузории ?ум?урии То?икистон талаб карда шавад, ки ?у??ат ба таври хатт? ба расмият дароварда шавад ва ё ба таври хатт? ё шакли хатт? пешни?од гардад, пас ?у??ати электрон? ба ин талабот мутоби? дониста мешавад.
Асл?ои ?у??ати электрон? ва нусха?ои он?о дар ?омил?ои ?огаз?, ки мутоби?и талаботи моддаи 10 ?онуни мазкур мебошанд, як хел эътибори ?у?у?? доранд.
Дар маврид?ое, ки аз тарафи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон тасди?и нотариал? ва ё ба?айдгирии давлатии ?у??ат талаб карда шавад, худи ?у??ати электрон?, ё нусхаи он дар ?омили ?огаз? бо тартиби му?арраркардаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон тасди? карда мешавад ё ба ?айд гирифта мешавад.
Тартиби ?у??атноккун? ва муомилаи иттилоот, ки дар ?исми якуми моддаи 18 ?онуни мазкур, дар намуди ?у??ат?ои электрон? бо стандарт?о ва коида?ои коргузории му?арраркардаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон танзим мегардад.
Моддаи 12. Таъиноти имзои электронии ра?ами
Имзои электронии ра?ами барои ма?сад?ои зерин таъин шудаанд:
- тасди? кардани маълумоте, ки ?исми умумии ?у??ати электрониро ташкил меди?ад;
Тасди? кардани маълумоти ташкилди?андаи ?исми умумии ?у??ати электрон? бо ро?и истифодаи восита?ои имзои электронии ра?ами бо истифодабарии калид?ои имзои шахсии шахсе, ки ин ?у??атро имзо мекунанд, сурат мегирад.
Асл ва пурра будани ?у??ати электрон? онро ифода мекунад, ки ?у??ат дар ?а?и?ат аз тарафи со?иби калиди шахсии имзо тайёр карда шудааст ва дар ?у??ати мазкур тагйирот дароварда нашудааст.
Тасди? намудани асл? ва пуррагии ?у??ати электрон? бо ро?и истифодаи восита?ои имзои электронии ра?ами бо истифодаи калид?ои кушодаи имзои шахси ?у??ати электрониро имзо карда сурат мегирад.
Модцаи 13. Со?иби калиди шахсии имзо
Со?иби калиди шахсии имзо шахсони во?е? ё ?у?у?? ?исобида мешаванд, ки тайёр кардани ин калидро бо ро?и истифодаи восита?ои имзои электронии ра?ами ва калиди кушодаи ба он дахддори тафтиши имзо ба сомон мерасонанд.
Со?иби калиди шахсии имзо ба хотири манфиат?ои худ бояд онро махф? ниго? дорад ва ?ифзи онро аз э?тимолияти ноба?ангом нобуд шудан ё шаклан тагир додан (модификатсия) таъмин намояд.
Моддаи 14. Калиди умумии тафтиши имзо
Калиди умумии тафтиши имзо дар заминаи калиди шахсии имзо бо ро?и истифодаи имзои электронии ра?ами тайёр карда мешавад.
Мансубияти калиди умумии тафтиши имзо ба со?иби калиди шахсии имзо бо ро?и гирифтани ин имзо ва му?ри шахе дар корта калиди умумии тафтиши имзо тасди?, карда мешавад.
Истифодабарандаи калиди умумии тафтиши имзо шахсе ?исобида мешавад, ки ба ? аз цониби молики калиди шахсии имзо ё шахси ваколатдори ? корти калиди умумии тафтиши имзо барои тафтиши асли ?у??ат?ои электронии имзошуда, супорида мешавад.
Шакли корти калиди умумии тафтиши имзо аз тарафи молики система ва шаба?аи иттилоот? му?аррар карда мешавад.
Моддаи 15. Па?н кардани калид?ои умумии тафтиши имзо
Калид?ои умумии тафтиши имзои тасди?шуда аз цониби молики калиди шахсии имзо ё шахси ваколатдори ? барои истифода ба ?амаи шахсони манфиатдор па?н карда мешавад.
Па?н кардани калид?ои умумии тафтиши имзо дар байни истифодабарандагон бо ин ро??о сурат гирифта метавонад:
Па?н кардани калид?ои умумии тафтиши имзо аз тарафи со?ибкорони инфирод? ё шахсони ?у?у?ии дорои ицозатномаи ин намуди хизматрасон? гузаронида мешавад.
?исми чоруми моддаи 15 хориц карда шуд (?онун аз 26.12.2005 №
122) .
Моддаи 16Ниго?дории ?у??ат?ои электрон? аз ?ониби ташкилот?ое, ки фаъолияти бойгон? ва фаъолияти ниго?дории маълумоти ?у??атиро ан?ом меди?анд, сурат мегирад.
Тартибот, шарт?о ва хусусият?ои ниго?дории ?у??ат?ои электрониро ?укумати ?ум?урии То?икистон муайян мекунад.
Моддаи 17. ?имояи ?у??ати электрон?
Шахсоне, ки бо тайёр кардан, коркард, ?абул, ирсол ва ниго?дории ?у??ат?ои электрон? маштуланд, бояд аз восита?ои барномав? ва техник?, ки сат?и зарурии ?имояи ин ?у??ат?оро таъмин менамоянд, истифода баранд.
Сат?и зарурии ?имояи ?у??ат?ои электрон? ва иттилооте, ки дар он?о мав?уданд, ?ангоми истифодаи системаю шабака?ои иттилоот? барои ташкили гардиши ?у??ат?ои электрон? аз тарафи молики ин системаю шабака?о таъмин мешаванд.
Моддаи 18. ?у??ат?ои электронии дорои иттилооте, ки па?н карданн он манъ шудааст ё ма?дуд гардидааст
Мазмуни ?у??ат?ои электрон? аз маълумоти дорои сирри давлат?, хизмат? ё ти?орат? ва дигар маълумот иборат буда метавонад, ки па?н кардани он?о манъ шудааст ё ма?дуд гардидааст. ?оида?ои истифода ва чора?ои ?имояи маълумотро ?онунгузории ?ум?урии То?икистон му?аррар мекунад.
Ма?омоти давлат? ва шахсони ?у?у??, шахсони во?еие, ки вазифа?ои он?о кор бо ?у??ат?ои электронии дорои маълумоти дар ?исми аввали моддаи мазкур нишондодашуда мебошанд, ??дадоранд, ки ?ангоми гузаронидани ?у??ат?ои электрон? ба воситаи канал?ои ало?а система?ои сертификатсияшудаи ?имояи иттилоотро истифода баранд.
БОБИ III. И?ОЗАТНОМАД?? ВА СЕРТИФИКАТСИЯ
Моддаи 19. Ицозатномади?ии (литсензиякунонии) фаъолият оид ба имзои электронии ра?ами
И?озатномади?ии (литсензиякунонии) фаъолият оид ба додани сертификат?ои калид?ои имзо?ои электронии ра?ами, ба ?айд гирифтани со?ибони имзо?ои электронии ра?ами, хизматрасони вобаста ба истифодаи имзо?ои электронии ра?ами ва тасди? кардани ?а??онияти имзо?ои электронии ра?ами тиб?и ?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи и?озатномади?и ба баъзе намуд?ои фаъолият" ан?ом дода мешавад (?онун аз 26.12.2005 № 122).
Моддаи 20. Сертификатсияи восита?ои барномав? ва техник?
Восита?ои барномав? ва техник?, ки барои тайёр кардан, коркард, ?абул, ирсол, ниго?дор? ва ?имоя намудани ?у??ат?ои электрон? истифода мешаванд, бояд тиб?и тартиботи му?арраркардаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон сертификатсия карда шаванд.
БОБИ IV. МУОМИЛАИ ?У??АТ?ОИ ЭЛЕКТРОН? ДАР ФАЪОЛИЯТИ БОНК?
Моддаи 21. Муносибат?ои ?у?у?? дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? дар фаъолияти бонк?
Бонки миллии То?икиетон, бонк?ои ти?орат?, ё ташкилоти ?айрибонкии ?арзию молияв? яке аз субъект?ои муносибат?ои ?у?у?? дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? дар фаъолияти бонк? ?исобида мешаванд.
Муносибат?о байни субъект?о дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? дар фаъолияти бонк? дар асоси шартнома?о сурат мегиранд.
Тартиби гузаронидани ?исоботи ?айрина?диро бо истифода аз ?у??ат?ои электрон? дар ?удуди ?ум?урии То?икистон Бонки милпии То?икистон му?аррар менамояд.
Моддаи 22. Сертификатсияи восита?ои барномав? ва техник? дар фаъолияти бонк?
Сертификатсияи восита?ои зарурии барномав? ва техникии барои тайёр кардан, ?абул, ирсол, коркард ва ниго?дор? намудани ?у??ат?ои электронии дар фаъолияти бонк? истифодашаванда, аз ?ониби ма?оми сертификатсия, ки ?укумати ?ум?урии То?икистон муайян намудааст, гузаронда мешавад.
Номг?и восита?ои барномав? ва техникие, ки дар фаъолияти бонк? истифода мешаванд ва боад ?атман сертификатсия шаванд, аз тарафи Бонки милии То?икистон муайян карда мешаванд.
Моддаи 23. Ниго?дории ?у??ат?ои электрон? аз р?и ?исоб?ои байнибонк? ва додани нусха?ои он
Ниго?дории асли ?у??ат?ои электрон? аз р?и ?исоббаробаркунии байнибонк? дар м??лат?ое, ки санад?ои меъёрии Бонки миллии То?икистон муайян кардаанд, таъмин карда мешавад.
БОБИ V. ?АВОБГАР? БАРОИ ?У?У?ВАЙРОНКУН? ДАР СО?АИ
МУОМИЛОТИ ?У??АТ?ОИ ЭЛЕКТРОН?
Моддаи 24. ?ввобгар? барои ?у?у?вайронкун? дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон?
Шахсони во?е? ва ?у?у?? мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон барои вайрон кардани ?онунгузор? дар бораи муомилоти ?у??ат?ои
электрон? ба ?авобгар? кашида мешаванд.
Шахсони во?е? ва ?у?у??, ки дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои
электрон? хизмат?ои худро пешкаш мекунанд, тиб?и нишондоди ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар назди муштариёни худ барои хизмат нарасондан ва ё сифати номуносиби хизматрасон?, ?амчунин барои зарари аз тарафи он?о расонида шуда, ?авобгар мебошанд.
Шахсоне, ки мувофи?и вазифа?ои хизматиашон дастрас кардани маълумоти дар ?у??ат?ои электрон? мав?уд бударо, ки па?н кардани он?о манъ аст ё ма?дуд шудааст ?у?у? доранд, тиб?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон барои ?айри?онун? па?н кардани он?о ба ?авобгарии ?инои ё маъмур? кашида мешаванд.
БОБИ VI. МУНОСИБАТ?ОИ БАЙНАЛМИЛАЛ? ДАР СО?АИ
МУОМИЛОТИ ?У??АТ?ОИ ЭЛЕКТРОН?
Моддаи 25.Субъект?ои муносибати ?у?у?й дар со?аи муомилоти ?у??ат?ои электрон? метавонанд дар барнома?о ва лои?а?ои байналмилал? иштирок кунанд, бо ташкилот?ои хори?? ва байналмилал?, ша?рвандони хори?? ва шахсони беша?рванд шартнома?о банданд, инчунин системаю шабака?ои иттилоотии байналмилалиро мутоби?и ?онунгузор? ва шартнома?ои байналмилалии ?ум?урии То?икистон истифода баранд.
Президенти
?ум?урии То?икистон Э. Ра?монов
аз 10 майи соли 2002 № 51
ш. Душанбе
Просмотр: 3123
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved