Дата: 2019-10-01
Муносибат?ои кишоварз?, пеш аз ?ама, муносибат ба замин мебошад. Замин - ?айд карда мешавад дар китоби му?аддаси "Авасто" - сарчашмаи ?аёт ва давомди?андаи он мебошад. ?ар он ки заминро кишт намуд, барои замин манфиати зиёде овард. Дар навбати худ замин г?яд: "Инсон, ки маро киштукор кард ман ?ам ба ивази он неки?ои инсон онро бо озу?а таъмин хо?ам кард. ?ар он касе, ки заминро кишт намуд, ба монанди он аст, ки ?аёт ва нек? кишт кард".
Замин предмети ме?нате мебошад, ки инсон ба он бо воситаи худи ме?нат ва олот?ои ме?нат таъсир расонда, захира?ои онро барои ?онеъ гардонидани талаботи худ истифода мекунад.
Сармоя воситаест, ки аз ?ониби субъект?ои и?тисод? аз нав э?ё ва та?дид карда мешавад. Вале замин ?амчун ?исми бе?он аз нав такрорис-те?сол карда намешавад. ?а?ми фоиданокии он хеле ?ам ма?дуд мебошад. Инсон ?обилияти хусусият?ои таби? ва ?а?ри онро ба ву?уд оварданд ва аз нав та?дид кардан надорад. Онро фа?ат ?обилияти та?йир додан ва исти-фода кардан дорад.
Истифодаи замин муносибат?оро оид ба истифодаи замин ?амчун воси-та?ои исте?солот ва аз они худ кардани ма?сулоти ба ву?уд оварда шуда, дар бар мегирад.
Моликияти хусус? ба замин нисбат ба дигар шаклу намуди моликият дертар ба ву??ъ пайвастааст. Он аз ибтидо (пайдоиши исте?солоти мол?) то имр?з дар низоми улуми и?тисод, на?ш ва ма?оми ?алкунанда намебозад. Замин ?амчун омили асоситарини исте?солот дар ихтиёри давлат буд, ?аст ва минбаъд бо?? хо?ад монд.
Дар мамлакат?ои ?арб и?ора ?ам дар замин?ои давлат? ва ?ам хусус? истифода карда мешавад. Хо?аги?ои фермер?, чун ?оида, дар асоси и?ора фаъолият мебаранд.
Та?рибаи хо?агидор? нишон меди?ад, ки моликияти хусус? ба замин бо ро??ои гуногун баву?удомада метавонад:
- ?орат ва та?сим кардани замин дар байни ?олибони ?анг (Немис?о, Франк?о, Келд?о...);
- ?исман харида гирифтани моликияти хусус? аз ?ониби со?ибони пештараи замин;
- харида гирифтани замин аз моликони асосии замин;
- ба и?ора (барои мува??атан истифода кардан) додани замин;
- бепул та?сим карда додани замин ва ба ивази он тан?о гирифтани андоз;
- ба ивази хизмат?ои шоён (ба дворянин?ои Русия) бепул додани замин ва ?айра.
Моликияти калони хусус? (вобаста ба сират ва хислат?ои низом?ои и?тисод?) бо ду тарз баву?удомада метавонад:
- якум, мусодира кардани замин бо ро?и аз со?ибони замин кашида гирифтан ва минбаъд милликунонию ба моликияти давлат? табдил додани замин. Инро дар мисоли Русия (с.1917) ва Му?улистон дидан мумкин аст. Дар ин давлат?о замин?ои миллигардонда шуда барои умран истифода кардан ба де??онон дода шуда буд. Он на ?амчун моликияти хусус?, балки барои истифода ва мува??атан ихтиёрдорию со?иб? кардан супорида шуд:
- дуввум, бо ро?и мусодира кардани замин ва бо ихтиёри де??он (бо ро?и та?сим) вогузоштани он. Дар ин ?олат шакл?ои гуногуни истифодаи моликият имконпазиранд:
а) моликияти умумихал?? будани моликият, ки он арзиши умуми-миллиро ташкил меди?ад (об, ?ангал, кандани?ои зеризамин?, замин?ои нокорам);
б) моликияти коллектив? ё худ кооператив?, ки дар асоси коопера-тивонии де??онон (колхоз?о...) баву?удомада метавонад;
в) моликияти майдатарини ме?натии де??онон, ки вазни ?иёсии он на чандон зиёд буда, бо мурури инкишоф р? ба таназзул мени?ад.
Милликунонии замин ва ба ихтиёри де??он вогузоштани он ?амчун моликияти хусус?, раванду ?укмронии моликияти монополияи калон ва рентаи мутла?ро инкор мекунад. Дар шароити хо?аги?ои майдаи де??он?, новобаста ба мав?уд будани моликияти хусусии де?кон?, шароити баву?уд-омадани рентаи мутла? ву?уд надорад. Дар ин ?о ?онуни норма(меъёр)-и миёна (кашфиёти К.Маркс) ву?уд надорад. Исте?солот дар доираи хо?а-ги?ои майда, асосан, барои ?онеъ гардондани талаботи де??он истифода карда мешавад.
Бояд ёдовар шуд, ки муносибат?ои моликиятдор? ба замин ?ан?з дар давраи ?укмронии Сомониён мав?уд буда, ба дара?аи инкишофи муайяни худ расида буд. Дар ин давра: замин?ои давлат?, ?амчун "мулки султон?," маш?ур буд; замин?ои хусусии таба?а?ои гуногуни ?амъият?, ки ба маф-?уми "мулк" ёдрас мешавад (замин?ои хусусии олии ?укмрон, замин?ои хусусии мардум, де??онони озод, ?амоатии де??онон); замин?ои ва?ф (замин?ои дар ихтиёри мас?ид?о, мадраса?о, мазор?о, ма?бара?о, хона-?о??о мав?удбуда); замин?ои инъомшуда (т??фаи умрбод ё мува??ат?); и?ора, ки дар пан? шакл (орият - мува??ати додани замин; и?ораи шарикона; мува??атан ба м??лати 1-2 сол, ба ивази пул додани замин; ба ивази и?ора - аз и?орагир гирифтани 1/3 ва ё 1/4 ?иссаи ?осил; ба и?орагир аз р?и шартнома додани олоти ме?нат ва тухмии зироат дар асоси 1/6 ё 1/7 ?иссаи ?осил ва ?айра мушо?ида карда мешавад (Ниг. Нуриддинов Х., Хамитов М Тавлидот, молия ва ти?орат дар замони Сомониён. Душанбе. 1999. с.44-47).
Просмотр: 569
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved