Дата: 2017-05-04
На?ша:
3.1.Шарт?ои аудит.
3.2.Кодекси ахло?и аудиторони То?икистон.
3.1.Шарт?ои аудит.
Асос?ои назариявии аудит ?амчун намуди фаъолияти амали системаи ба ?ам ало?аманди ?и?ат?ои методологии он мебошад, ки онро чунин тасвир кардан мумкин:
Консепсия – постулат – стандарт.
Ну?таи назар – ?оидае, ки ?амчун ?а?и?ат ?абул карда мешавад.
Консепсия – равияи назарияи аудитро муайян мекунад, бинобар он, ки асоси стандарт?ои аудит мебошад.
Постулат – ин низомномаи ?а?и?ати ба?снопазири устувори назарияи аудит мебошад, ки барои маънои стандарт?ои аудитро фа?монидан ва равияи ташаккули фикру муло?иза барои тартибде?ии хулоса?ои аудитор? ёри мерасонад.
Таърихи тара??иёти аудит як?анд принсип?оро (шарт?оро) дарёфтааст, ки бе риояи онхо аудит маънои худро гум мекунад.
1.Муста?илият – принсипи асос? мебошад. Муста?илият озодии аудиторро аз таъсири ба ? фишоровар?, назорат аз тарафи субъекти и?тисод? ва ?ам шахсони сеюм нишон меди?ад ё мефа?монад.
2.Холис? (бе?араз?), софдил?, боинсоф? (бови?дон?).
Холис? бе?аразии аудиторро дар ва?ти дида баромадани, ?ама гуна масъала?о ва хулосабанди?о мефа?монад.
Софдил? – бошараф?, д?стдори касби худ будани аудиторро мефа?монад.
Бови?донии аудитор – аз та?ти дил, ?идди, бо ??шу хур?ш, а?амияти калон ва то ?адди имкон и?ро кардани вазифаро аз тарафи аудитор мефа?монад.
3.Махфи будани маълумоти тафтиш.
Аудитор?о бояд амнияти ?у??ат?ои тафтишро таъмин кунанд, ба шахсони сейюм нади?анд, маълумот?ои заруриро па?н накунанд.
4.Сало?ияти касб? (компитентность) – аудитор бояд дониши баланд, та?рибаи зиёд дошта бошад, ки тафтишотро ба сат?и баланд гузаронида, хулоса?ои дуруст барорад.
5.Интизоми касб? – аудитор бояд ш??рати баланди касби худро тарафдор? кунад.
6.?авобгарии аудитор – Дар шартномаи тафтиши аудитор? ?авобгарии тарафайн нишон дода мешавад. Дар ва?ти бастани шартнома бо мизо? ?аракат кардан лозим, ки ?авобгар? барои ?исоботи молияв? ва хулоса?ои аудитор? ?удо карда шавад. Мувофи?и шартнома аудиторон оиди баёни фикру муло?иза оиди са?е?ии маълумот?ои ?исоботи молияв? ?авобг? мебошанд. ?авобгарии мазмуни ?исобот ба зиммаи ро?бари корхона гузошта мешавад.
3.2.Кодекси ахло?и аудиторони То?икистон. Кодекси одоби касбии аудиторон - ма?м?и ?оида?ои одоби фаъолияти касбии аудиторон, ки аз тарафи ма?оми ваколатдори давлат? тасди? гардида, риояи он?о барои аудиторон, аудиторони инфирод?, ташкилот?ои аудитор? ва ташкилот?ои касбии аудиторон ?атм? мебошад;
Принсип?ои ахло?ии фаъолияти аудитор? дар ?онунгузории ?ум?урии То?икистон оиди фаъолияти аудитор? аз 22 июли соли 2013 та?ти ра?ами № 993 ва кодекси одоби аудиторони То?икистон, ки бо фармони вазири молияи ?ум?урии То?икистон аз 19 апрели соли 2001 та?ти ра?ами № 69 пешбин? карда шудааст.
Мувофи?и нишондод?ои кодекси одоб ?унин хусусият?ои касб? ба аудиторон хос мебошад.
Сало?иятнок? (кордон?). Касби аудиториро бояд шахсоне и?ро намоянд, ки та?риба ва тайёрии касбии заруриро дороанд. Мувофи?и ?онун ‘’дар бораи фаъолияти аудитор? дар ?Т’’шахсоне ?у?у?? ва во?еъ?, ки хо?иши маш?ул шудан ба фаъолияти аудиториро доранд, бояд, ки аттестасия барои ?у?у?и баамалбарории фаъолияти аудиториро гузаранд. Ба аттестатсия шахсоне ро? дода мешаванд, ки маълумоти муайян (и?тисод? ё ?у?у??, ол? ё миёнаи махсус) ва та?рибаи на камтар аз се сол дар 5-соли гузашта ба сифати аудитор, бухгалтер, ревизор, ро?бари корхона, коркунони илм? ё муаллими со?аи и?тисод? доранд. Дар асоси шартнома ба иштирок дар тафтиши аудитор? дигар мутахассисонро низ ?алб кардан мумкин аст.
Со?ибихтиёр?. Аудитор чи ?адре, ки со?иб?у?у? набошад, фикру а?идаи ? дар бораи сифати ?исобот мумкин аст ба?сталаб бошад, агар ? дар ин ё он шакл аз мизо? (муштар?) вобаста бошад. Аз ин р?, аудитор бояд манфиати модд? ё дигар хел манфиат дар корхонаи тафтишшаванда надошда бошад, инчунин ало?аи хешу табор? ва ?айра низ надошта бошад.
Фирмаи аудитор? субъект?ои зерини и?тисодиро тафтиш карда наметавонанд:
А) Субъекти и?тисодие, ки муасис, молик, са?мдор, ?арзде?, су?уртакун корхонаи фаръи, филиал (ш?ъба) ва намояндагони фирмаи аудитор? бошанд, ё ки агар дар сармояи он?о ?амон фирмаи аудитор? ?исса дошта бошад;
Б) Субъект?ои и?тисодие, ки дар муносибат ба он?о фирмаи аудитор? муассис, молик, са?мдор бошад.
Тафтиши аудиториро гузаронида наметавонанд:
А) аудитор?ое, ки муасис, молик, са?мдор, ро?бар ё дигар шахсони вазифадори субъекти и?тисодии тафтишшаванда буда, масъули риояи ?исоботи бухгалтер? (молияв?) ё бо шахсони номбаршуда хеши наздик (волидайн, ?амсарон бародарон, хо?арон, писарон, духтарон, ин?унин бародарон, хо?арон, волидайн ва фарзандони ?амсарон) доранд;
Б) аудиторон ва фирма?ои аудиторие, ки ба субъектони и?тисод? хизмати бар?ароркун? ва бурдани ?исобдор?, ин?унин сохтани ?исоботи молияв? расонидаанд.
Талаботи со?ибихтиёр? барои дигар хизмат?ои аудитор?, масалан, машваратди?? аз р?и масоили ?исобдор? ва андозситони бар?ароркунии ?исобдор? ва ?айра ?атм? нест, вале мувофи?и стандарт?ои хори??, ба аудитор лозим аст, ки дар ин ?олат?о низ аз ин ё он шакл вобаста будан худдор? кунад.
Махфият (конфиден?иалъностъ). Аудиторон ва фирма?ои аудитор? набояд мазмуни ?у??ат?ои дар рафти тафтиши аудитор? гирифта ва тартиб додашударо бе розигии мизо?он (ро?бари субъекти и?тисодии тафтишшаванда), бо истиснои ?олат?ое, ки дар ?онунгузории ?Т муста?иман пешбин? шудааст, ошкор кунад. Аудитор?о ва фирма?ои аудитор? ?у?у? надоранд, ки маълумоти дар рафти тафтиш гирифтаашонро ба шахси сеюм барои истифодабарии ин маълумот дар фаъолияти со?ибкор? ди?анд.
Умуман кодекси одоби аудиторони То?икистон аз 15 боб иборат мебошад:
1.Низомномаи умум?.
2.Меъёр?ои ахло? ва принсип?ои умуми?абулкардашуда.
3.Манфиат?ои ?амъият?.
4.Холис? (бетараф?) боди??ати (?амхор?) аудитор.
5.Муста?илияти аудитор.
6.Сало?ияти касбии аудитор.
7.Махфияти маълумот?ои мизо?.
8.Муносибат?ои андоз?.
9.?а??и хизмати касб?.
10.Муносибати байни аудиторон.
11.Муносибати химатчиён бо фирмаи аудитор?.
12.Маълумоти оммав? (чопкардашаванда) ва реклом.
13.Амал?ои номувофи?? аудитор.
14.Хизмат?ои аудитор? дар дигар давлат?о.
15.Мувофи?ии кодекс касб? бо меъёр?ои байналхал??.
Дарси амалии № 3.
Тест?о:
1.Тафтиши аудитории ?атм?, гузаронида мешавад:
1) дар ?олати дар ?онун таъинкардашуда;
2) дар ва?ти муайянкунии гузаронидани аудити пастсифат;
3) бо супориши комиссияи фаъолияти аудитор?, дар ?Т;
4) бо супориши вазорати молияи ?Т.
2.Кадоме аз усул?ои ба дастории далел?о, имконияти муайянкунии факту ра?ам?ои ?айрирасмии дар ?у??ат?ои мизо? ?ойдоштаро меди?анд:
1) тафтиши ?у??ат?о;
2) пайгир?;
3) тасди?кун?;
4) та?лил.
3.Оё, аудитор ??дадор аст, ки оиди ?онуншикани?ои андозии дар рафти тафтиш муайянкардашуда, ба ма?омоти андоз хабар ди?ад:
1) ??дадор нест;
2) ??дадор мебошад;
3) ??дадор аст бо талаби ма?омоти андоз;
4) бо ниго?диди худи аудитор вобастааст.
4.Оё хатоги?ои ?исоботи молияв? бо сабаб?ои ?архела баъди тафтиш, бо?? моданашон мумкин аст:
1) мумкин бо сабаб?ои объектив? ва субъектив?;
2) ?аргиз мумкин нест;
3) аз ?ар хел сабаб?о вобастааст;
4) аз хо?иши аудитор вобастаст.
5.Агар, ки аудитор ба хулосае, ояд, ки ро?барият ба факт?ои и?ро накардани талабот?ои ?у??ат?ои меъёр? ?амро? аст, бояд оиди ин факт хабар расонад:
1) ба ма?омоти идоракунии субъекти и?тисод?;
2) ба политсияи андоз;
3) ба орган?ои тафтиш?;
4) ба ро?барияти фирмаи аудитор?.
6.Тасди?оти беруна – ин ?араёни ба дастор? ва ба?оде?ии исбот?о бо воситаи равон кардани дархост:
1) ба шахсони сеюм;
2) ба ро?барияти субъекти и?тисод?;
3) ба шахсони идоракунанда;
4) ба коркунои субъекти и?тисодист.
7.Дар ва?ти гузаронидани тафтиш аудитор бояд бе?тар шуморад ё имтиёз ди?ад:
1) ба стандарт?ои милл?;
2) ба стандарт?ои байналхал??;
3) ба ягон стандарт?ои дигар;
4) ба стандарт?ои дохилифирмав?.
8.Меъёри сифати аудит:
1) боэътимодии ?исоботи молияв? мебошад;
2) стандарти аудит аст.
3) фикри истифодабарандаи шав?манд мебошад;
4) фикри ро?барият аст.
10. Стандарт?ои аудитор? бо та?ирёбии ?олати хизматрасон? дар бозори хизмати аудитор?, дигар мешаванд ё аз нав нашр карда мешаванд:
1) не;
2) албатта;
3) варианти худро пешни?од кунед;
4) дар ?олати тагирёбии ?онун?ои давлат.
Масъалаи № 13.
Дар рафти тафтиши аудитории ?исоботи молиявии мизо? аудитор фа?мид, ки мизо? муассисаи ра?ибашро хариданист. Агар ин факт маълум шавад курси са?мия?ои ра?иб баланд мешавад. Аудитор аз имконияти бо чунин ро? бе?тар кардани ?олати молиявии худ ва гирифтани фоидаи баланд, зид нест.
Супориш: Оё дар ин ?олат ??дадори?ои касбии аудитор коста мешавад, ё не?
Масъалаи № 14.
Аудитор эъломияи андози соли ?ории химоятгар-со?ибкорро тартиб дода истода, бо эъломияи соли гузашта шинос шуд, ва дар он баъзе хатоги?оро мушо?ида кард.
Супориш: Амали аудиторро асоснок кунед.
КМРУ № 3.
1.Тафтиши и?роиши вазифа?ои муста?илонаи супоридашуда.
2.Пурсиш бо саволнома?о,
3.Машварат?о оиди и?рои кори муста?илона.
КМД № 3:
Савол?ои назорат?:
1.Дар асоси фаъолияти аудитор? кадом шарт?о гузошта шудаанд?
2.Шарти муста?илиятро эъзо? ди?ед.
3.Сало?ияти касбии аудитор ?иро мефа?монад.
4.Дар кадом ?олат?о махфияти маълумот?ои тафтиш па?нкардашуда ?исобида мешавад.
5.Фар?и аудитор аз дигар тафтишкунандагон.
6.Кодекси ахло?и аудиторони То?икистон кай аз чоп баромадааст ва аз чанд боб иборат аст.
7.Хусусият?ои хоси кодекси одоб.
8.Шарти интизоми тахассусии аудитор ч? маън? дорад.
9.Амал?ои номувофи?и аудиторро номбар кунед.
10.Оё аудитор манфиат?ои ?амъиятиро аз манфиат?ои худ пеш гузошта метевонад.
Масъалаи № 15.
Аудиторе, ки шартномаи дарозмуддат дорад, мабла?и тафтиши соли гузаштаро нагирифт, бинобар он ? шарт гузошт, ки агар ? мабла?и тафтишро нагирад, тафтиши соли ?ориро намегузаронад. Мизо? из?ор кард, ки тафтиши соли ?ор? бисёр а?амияти калон дорад. Агар тафтиш бо хулосаи манф? ё дар сари ва?т гузаронида нашавад, фирма аз гирифтани мабла?пардозии иловаг? ма?рум мешавад. Мизо? из?ор кард, ки баъди гузаронидани тафтиш аудитор пардохти 2- солаи тафтишро мегирад.
Супориш: Муайян кунед, ки дар ?олати дар ?амин шароит гузаронидани аудит, аудитор ба ?и гуна муаммо?ои муста?илият вомех?рад?
Масъалаи № 16. Шумо аудитори фирмаи “Масрур” мебошед. Фирмаи “Масрур” ба дигар бино мегузарад ва ба Шумо таклиф мекунад, ки дар бинои нав ба Шумо кабинети шароити бе?тарин доштаро ?удо карда меди?ад.
Супориш: Муайян кунед, ки дар ?олати ?абули ин таклиф кадом муаммо?о ба пеш меоянд?
Просмотр: 1503
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved