Дата: 2016-05-28
Объект?ои су?уртаро метавонанд манфиат?ои амвол? ташкил ди?анд, ки ба ?онунгузории ?ум?урии То ?икистон мухолифат намекунанд. Ба манфиат?ои амвол? манфиат?ое таалу? доранд, ки вобастаанд:
-бо ?аёт, саломат?, ?обилияти кор? ва таъминоти нафа?авии су?уртакунанда ё шахси су?урташуда (су?уртаи шахс?);
-бо со?иб?, истифодабар?, ихтиёрдории амвол (су?уртаи амвол);
-бо аз тарафи су?уртакунанда ?уброн кардани зарари расонидашудаи шахс? ё амволии ша?рванд, инчунин зарари ба субъекти хо ?аг? расонидашуда (су?уртаи масъулият).
Объект?ои су?урта ?амчун аломати асосии таснифи су?урта хизмат менамоянд.
Таснифи су?урта системаи та?симоти су?уртаро ба со?а?о, намуд?о, гуногун? ва шакл?о ифода менамояд.
Асоси чунин та?симотро фар?ият?о дар объект?ои су?урта, категория?ои су?урташаванда?о, андоза?ои масъулияти су?уртав? ва шакли гузаронидани су?урта ташкил меди?анд.
Со?аи су?урта - ин зинаи таснифи су?уртаест, ки дар маънои васеаш мазмуни су?уртаи ?аёт ва саломатии инсон, арзиш?ои модд?, ў?дадори?ои су?урташавандаро дар назди шахсони сеюм ифода мекунад. Вобаста ба объект?ои су?урта се со?аи су?урта аз якдигар фар? карда мешавад:
- шахс?;
- амвол?;
- су?уртаи масъулият;
Намуди су?урта ифодагари ?исми со?аи су?урта мебошад. Вай бо су?уртаи ?амгунаи манфиат?ои амвол? шар? дода мешавад. Намуди су?урта манфиати мушаххаси су?уртакунандагонро ифода менамояд, ки бо ?ифзи су?уртавии объект?ои мушаххас ало?аманд мебошад.
Масалан, су?уртаи шахс? намуд?ои зерини су?уртаро дар бар мегирад: су?уртаи ?аёт, су?уртаи нафа?аи иловаг?, су?уртаи ?одиса?ои нохуш (фалокат) ва бемор?, су?уртаи тибб?.
Су?уртаи амвол? намуд?ои зеринро дар бар мегирад: су?уртаи восита?ои на?лиёти замин?, ?аво? ва об?, су?уртаи дигар намуд?ои амвол, ки ба шахсони во?е? ва ?у?у?? таалу? доранд, су?уртаи таваккали молияв?.
Су?уртаи масъулият намуд?ои зеринро дар бар мегирад: су?уртаи масъулияти ша?рвандии со?ибони восита?ои на?лиёти автомобил?, су?уртаи масъулияти боркашон, су?уртаи масъулияти ша?рвандии корхона?о-манбаъ?ои хатари заёд, су?уртаи масъулияти касб?, су?уртаи масъулият барои и ?ро накардани ў?дадори?о, су?уртаи дигар намуд?ои масъулияти ша?рванд?.
Су?урта намуд?ои гуногунро дорад. Гуногуншаклии су?урта - ин су?уртаи объект?ои якхелаи дорои сат?и муайяни масъулияти су?уртав? мебошад. Гуногунияти су?уртаи шахс? ин?оанд: су?уртаи омехтаи ?аёт, су?уртаи нафа?аи иловаг?, су?уртаи кўдакон, су?уртаи а?ди нико?, су?уртаи ?олати марг ва гум кардани саломат? дар нати ?аи ?одиса?ои нохуш ва ?айра?о.
Намуд?ои (шакл?ои) су?уртаи амвол? ин?оанд: су?уртаи бино, фонд?ои асос? ва гардон, чорво, амволи хонаг?, восита?ои на?лиёт, ?осили зироати кишоварз?; су?урта аз гум шудани ?ойи кор (барои шахсони во?е?), муфлисшав?, и ?ро накардани ў?дадори?ои шартномав? ва ?айра.
Шакл?ои су?уртаи масъулият чунинанд: су?урта дар ?олат?ои расидани зарар ?ангоми фаъолияти хо ?агидор? ва касб?, су?уртаи зарари аз бозистии исте?солот расида, су?уртаи со?ибони восита?ои на?лиёти автомобил? ва ?айра.
Системаи муносибат?ои су?уртав?, ки дар раванди су?урта татби? меёбанд, ?айр аз худи су?урта боз ин?оро дар бар мегирад:
-су?уртаи муштарак;
-пули (итти?одияи) су?уртав?;
-су?уртаи дукарата;
-азнавсу?уртакун?;
-худсу?уртакун?;
-су?уртаи байни ?амдигар (аксулсу?урта).
Су?уртаи муштарак - ин ва?те ки объекти су?урта метавонад бо як шартнома ба якчанд су?уртакунанда?о тааллу? дошта бошад.
Су?уртаи муштарак намуди су?уртаест, ки дар он ду ва ё зиёда аз он су?уртакунанда?о бо са?м?ои муайян дар су?уртаи ?амон як таваккал иштирок намуда, шартнома?ои як ?оя ё ало?идаро вобаста ба ?исса?ояшон дар мабла?и су?урта меди?анд.
Пули су?уртав?- ин итти?одияест, ки дар он су?уртакунандагон барои су?уртаи муштараки таввакал?ои муайян, пеш аз ?ама барои су?уртаи таввакал?ои калон ва на он ?адар маълум (камназир) мутта?ид шудаанд.
Су?уртаи дукарата- ин су?уртаи якчанд су?уртакунандагони якманфиата аз таввакал?ои якхела мебошад, ки мабла?и умумии су?уртав? аз арзиши су?уртав? баланд аст. Су?уртаи дукарата ифодаи худро дар Кодекси граждании ?ум?урии То ?икистон (моддаи 1037) ёфтааст.
?ангоми ?ой доштани су?уртаи дукаратаи амвол ё хатари со?ибкор? ?ар як су?уртакунанда вазифадор мешавад, ки ?уброни су?уртаро дар доираи шартномаи бастааш пардохт намояд, аммо мабла?и умумии ?уброни су?уртав?, ки аз ?амаи су?уртакунандагон гирифта мешавад, аз мабла?и зарари во?е? набояд зиёд бошад. Дар ин ?олат су?урташуда ё манфиатгиранда ?у?у? дорад, ки ?уброни су?уртавиро аз ?ар кадом су?уртакунанда дар доираи мабла?и умумии су?уртав?, ки дар шартнома пешбин? шудааст, ситонад. Дар ?олате, ки агар ?уброни су?уртавии гирифташаванда зарари во?еиро напўшонад, су?урташуда (манфиатгиранда) ?а? дорад мабла?и нарасидаро аз су?уртакунандаи дигар ситонад.
Дар су?уртаи дукаратаи шахс? ?ар су?уртакунанда ў?дадори?ои су?уртавии худро дар назди су?урташаванда новобаста аз и ?рои ў?дадори?ои дигар су?уртакунанда?о и ?ро мекунад.
Азнавсу?уртакун?- ин су?уртаи як су?уртакунанда (азнавсу?урташаванда) бо шарт?ои дар шартнома муайяншудаи хатари и ?рои тамоми ё ?исми ў?дадори?ои дар назди су?урташаванда гирифтани дигар су?уртакунанда (азнавсу?уртакунанда) мебошад, яъне су?уртакунанда, ки ў?дадори?ои худро оид ба су?урта аз ?исоби мабла??о ва захира?ои худ? адо намекунад, вазифадор аст, ки ин ў?дадори?оро бо ро?и азнавсу?уртакун? пўшонад.
Худсу?уртакун? - ин таъсиси фонди захиравии су?урта бевосита аз тарафи худи субъекти хо ?агидор? мебошад. Худсу?уртакун? - ин алтернатива оид ба су?уртаи ти ?орат? мебошад.
Су?уртаи байни ?имдигар? (муштарак) - ин су?уртаи амвол ва манфиат?ои амвол? мебошад, ки дар асоси мувофи?аи байни?амдигар? бо ро?и мутта?ид кардани восита?ои пулии ша?рвандон ва субъект?ои хо ?игидор? ан ?ом мепазирад. Мутоби?и моддаи 1055 Кодекси Граждании ?Т ?амъият?ои су?уртакунии байни?амдигар? су?уртаи амвол ва дигар манфиат?ои амволии аъзои худро ан ?ом меди?анд ва ташкилоти ?айрити ?орат? ?исобида мешаванд.
Просмотр: 1614
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved