Дата: 2016-02-23
На?ша:
1.Истило?и этикаи касб?.
2.Этикаи касб? ва фалсафа
3.Афзоиши омили ахлок? ва этикаи касб? дар шароити демократия ва шароити бозоргон?.
4. ?ум?урии То?икистони со?ибисти?лол системаи тайёрии касб?.
5.Касб?о дар мав?еи худ ба ихтисос?о.
Этикаи касб? яке аз ?исм?ои ахло? ба ?исоб рафта мавзўъи асосии тад?и?оти он ахло? дар шароити фаъолияти кор? мебошад. Ба забони рус? этикаи касб? бо номи профессионалная этика омўзонида мешавад. Калимаи профессия аз лотин? гирифта шуда «объявляю свои делом» яъне кор? ё худ фаъолияти асосии худ мебошад, ки асосан ба ходимони дини насрон? рост меомад, аммо дар давраи протестаити бори аввал а?ида ба ву?уд омад, ки инсон низ бояд ба фаъолияти кори худ ?амчун диди ахло? назар кунад.
Термини этика аз калимаи etnas юнон?-грек? гирифташуда, яъне хул?у хўй, одат ?онун ва тарзи зист мебошад.
Этикаи касб? ахло?, талабот?ои ахло??, принсипу норма?ои фаъолияти муттахассиси ин ё он со?аи фаъолияти инсониро дар бар мегирад.
Этикаи касб? дар баъзе ?олат этикаи деолтолог? низ номида мешавад, ки он яъне деонтология – (долг) ?арзро ифода менамояд. Аввалин маротиба деонтология як ?исми таркибии мутахассис ба ?исоб рафта он хатарноки шу?оатнокиро ифода менамояд.
?ар як шахс дар ва?ти холи яъне берун аз корхона ё кор вазифа?ои умум? дорад. Ахло?? касб? дар ?амъият ?амчун як нормаи ахло?ии ?омеав? ву?уд дорад. Аммо ?ар як кас норма?ои асосии худро дорад, ки инсон бояд мувофи?и он фаъолият намояд.
Этикаи касб? асосан дар дохили ?амъият ба ву?уд омада дар он инкишоф меёбад ва дар ?амъияти ву?уддошта норма?ои асосии ахло?ии худро ба ву?уд медоранд, аммо нисбати ?ар як касби ву?уддошта талабот?ои ахло?ии мутахассиси новобаста аз норма?ои умумиинсон? рафтори ?омеа ба танзим дароварда мешаванд. Бо баробари тара?киёти ?омеа ва та?симоти умумии ме?нат дар ?амъият ба ву?уд омадани касб?ои бисёр ?арзи касби худ низ ба ву?уд меояд. Бо баробари ба ву?уд омадани сохти патриархар? ахло?и ?амъият ба ду гурў? ?удо мегардад. Худ? ва бегона, муносибат бо худи?о нисбатан дўстона буда бо бегона?ои аз ну?таи назари душман? назар намудан мебошад. Дар давраи насрон? бошад, му?аббат ба наздикон дида мешавад. Дар давраи баъдина бошад ахло?и му?аббат ба шахсони дигар низ хеле хуб ба чашм мерасад. Аз муносибат?ои байни?амдигар? муносибат?ои касб? низ бармеояд. Аз ?амин сабаб мутахассис бисёр ва?т метавонад, нисбати муносибат?ои байни?амдигар? аз ин ё он фаъолият даст кашад. Ба монанди падар (агар вай адвокат) аз ?имояи писар. Мутахассис инчунн метавонад суол?ои бе?о ди?ад аз он сабаб, ки тан?ои барои ў и?озат дода шудааст.
Дар баъзе давлат?о суоли даромади шахс? дар рафти сў?бат но?оя ?исобид мешавад. Дар ин маврид ўро Шумо аз андоз, инспектор мепурсанд, барои он ки тан?о ба коркуни ин шўъба чунин суол?о раво мебошад. Дар баъзе ?олат?о муносибат?ои байни?амдигар? барои и?рои ин ё он вазифа халал мерасонад. Асосан дар муносибат?ои дин?. ба монанди ба мард дидани зани бара?на.
Дар фаъолияти табиб, омўзгор, психолог ва ?у?у?шинос ба монанди мутахассисони со?а?ои дигар дар назари аввал чунин бармеояд, ки норма?ои рафтор, ?абул ва хусусият?о барои омўзиши айнан ба этикаи касб? хосанд, дар бисёр маврид этикаи касб? дар он ?ой инкишоф меёбад, ки муносибати байни одамон ву?уд дорад. Аз ?амин сабаб мутахассис ?арзи касбии худро дониста кўшиш менамояд, ки сиёсатро- шаффоф, и?тисодро-боадолатона, санъатро – зебо намояд. Беасос нест, ки он?о метавонад баръакс низ инкишоф ёбад.
Дар ?ум?урии То?икистони со?ибисти?лол системаи тайёрии касб? ба ву?уд омадааст, ки унсур?ои зеринро дарбар мегирад:
Дар ?ум?урии То?икистон аз рўи зиёда аз 600 номгўи касбу ?унар?ои гуногун тайёрии махсус ба ро? монда шудааст. ?оло дар ?ум?урии То?икистон мактаб?ои касб?-техник?, мактаб?ои миёнаи махсус ва мактаб?ои ол? фаъолият мебаранд, ки дар он?о толибилмон та?сил мекунанд.
Мутоби? ва инкишофи ?амъиятию и?тисодии ?омеа бо ба ?исобгирии э?тиё?оти исте?солоти ?ум?ур? аз рўи ихтисос?ои нав тайёрии касб? ба ро? монда шудааст. ?ум?урии То?икистон дар тайёрии касбии мутахассисон бо мамолик?ои хори?а ?амкор? мекунад. ?ар соли хониш зиёда аз 200 хатмкунандагони мактаб?ои миёнаи ?ум?ур? барои та?сил ба мамолики хори?? фиристода мешавад. Инчунин, ша?рвандони мамолики хори?а ба муассиса?ои таълимию тарбиявии касбии То?икистон барои та?сил ?абул карда мешаванд. ?оло дар мактаб?ои касбии ?ум?урии То?икистон зиёда аз 1000 толибилмони хори?а та?сил карда истодаанд.
Касб – фаъолияти ме?нат? буда, аз шахс тайёрии махсуси амал? ва мутоби?ан дорои дониш, ма?орат ва малака?ои муайянро талаб мекунад. Дар ?а?они муосир зиёда аз 50 000 намуди касбу ихтисос?о мав?уданд. Дар То?икистон ша?рвандон аз рўи зиёда аз 3000 касбу ихтисос?о фаъолияти амал? мебаранд.
Касб?о дар мав?еи худ ба ихтисос?о ?удо мешаванд. Масалан, касби омўзгор? ихтисос?ои зеринро дарбар мегирад: муаллими фанни математика, муаллими фанни физика, муаллими синф?ои ибтидо? ва ?айра?о. Касби духтур? ихтисос?ои зеринро дарбар мегирад: духтури чашм, духтури ?арро?, духтури бачагона ва ?айра?о.
Мутоби? ба объект (предмет)-и ме?нат касб?о ба пан? гурў? ?удо карда мешавад:
Просмотр: 7636
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved