Дата: 2016-02-18
На?ша:
Сифат?ои маънав?-психологии бачаи синни хурди мактаб? дар нити?аи дуруст ба ро? мондани кори таълиму тарбия шакл мегирад. Ташаккули сифат?ои маънав? психологии шахсияти бачагон пеш аз ?ама, ба тарз?ои муносибати байни?амии калонсолон, ?амсолон ва махсусан муоширати коллективию фаъолияти таълим? вобаста мебошад.
Асосан, ?ангоми иштироки бачагондар тарз?ои нави муоширати байни?амии атрофиён ва коллективи синф дониш ва та?рибаи рафтори маънавии он?о васеъ шуда, барои ташаккули характеру ирода мусоидат мекунанд. ?атто то мактабхон шудан шудан ?ам дар бачагон сифат?ои маънав? психолог? ташаккул меёбад.
Бояд гуфт, ки дар синни хурди мактаб? пойдевори рафтори маънав? ва аз бар намудани меъёр?ою ?оида?ои рафтори маънав? гузошта мешавад. Ом?хтани меъёр?о ва ?оида?ои маънав? бачагонро ба он водор мекунад, ки рафтори худро дар оила, к?ча, ?ой?ои ?амъият? ва мактаб дар асоси меъёр?ои ахло?? риоя кунанд ва ба тартиб дароранд. Зеро му?окима?ои маънав?, ?иссиёти маънав? ва рафтори маънавии бачагони синф?ои ибтидо? зина ба зина шакл мегирад ва бою рангин мегардад. Чунки тарбияи маънав? яке аз масъоло?ои му?ими психологияи синнусол? ба шумор меравад.
?анба?ои асосии масъалаи тарбияи маънав?, ташаккули дониш ва та?рибаи рафтори маънавии хонандагон ва ?авонон дар ?араёни фаъолият дар тад?и?от?ои И.Арабов, А.Нуров, Т.Носиров, С.Исоев, Ф.Гулмадов, А.Пудинаев ва дигарон ом?хта шудааст.
Ом?зиши масъала?ои психологии зу?уроти хусусият?ои ?иссиёти маънав?, му?окима?ои маънавии бачагони синф?ои ибтидо? дар зери таъсири бевоситаи му?ити психологии оила, муоширати байни?амии аъзоёни оила, му?ити и?тимо?, маданияти падару модарон, атрофиён, ?амсолон, му?ити психологии синф, мактаб ва махсусан, маданияти муаллимон, алалхусус, муаллимони синф?ои ибтидо? ташаккул меёбад. Аз ин р?, ?иссиёти маънав? ва му?окима?ои маънавии хонандагон ба шуурнокии ахло?ии он?о вобаста мебошад. Минбаъд дар заминаи шуурнокии ахло?? дар хонандагон эъти?оди ахло?? ?осил мешавад. Хонандагон дар асоси эъти?оди ахло?? такя карда, рафтору амал ва феълу атвори худро ба тартиб медароранд. ?иссиёти маънав? ба шуурнок? ва эъти?оди ахло?? такя мекунад.
?ангоми бо ?амсинфон муносибат кардан олами ?иссии бачагон, махсусан, ?иссиёти ахло?ии он?о торафт васеъ машавад. Бачагон ба он одат мекунанд,ки эмотсия?о ва ?иссиёти худро идора кунанд ва ба тартиб дароранд. Эмотсия тез дар ?иёфаи бача?о зо?ир шуда, муддате вазъи ру?ии он?оро фаро мегирад, вале он тез аз як ?олат ба ?олати дигар мегузарад. Зимни ин дониш ва та?рибаи рафтори маънавии бачагон васеъ мешавад. Он?о хуб мефа?манд, ки ?оида?ои талабагиро риоя кардан лозим аст.
Бача?о ?иссиёти худро нисбат ба амалиёт ва рафтор?ои ?амдигар из?ор мекунанд, ?и?ат?ои мусбату манфии онро шар? меди?анд. Дар асоси ?иссиёти ахло?? дар бачагон характер шакл мегирад, вале он ноустувор, мав?еънок буда, та?йир меёбад. Нисбат ба ?аёт, олами ?аст? ва рафтори одамон а?идаи муайян доранд. ?амин тавр, муса?илияти бачагон инкишоф меёбад.
?обили ?айд аст, ки дар синни хурди мактаб? чор намуди фаъолияти олии асаб ва мизо?и бачагон хеле равшан зо?ир мешавад. Физиолог ва психологи маш?ури рус И.П.Павлов дар асоси тад?и?от?ои илм? намуд?ои зерини фаъолияти олии асаб ва мизо?ро муайян карда буд, ки ?ар яки онро ба таври зайл тавсиф меди?ем.
Намуди якум (сангвиник) - намуди з?р ва дар мувозинат буда. ?увваи ?ая?он ва боздор? дар ?ишр?ои ма?зи сари хонандагони мизо?и сангвиник?, бо суръати тез ?ор? мешаванд. Аз ин ?и?ат ба хонандагон мизо?и сангвиник? тезии фикр, ?увваи ?офизаи хуб, ?обилияти хуби му?окимарон?, фаъол? ва ташаббускор? хос аст, лекин бачагони мизо?и сангвиник? баъзан ба фори?бол? ва бепарво? ро? меди?анд. Ба ?увваю ?айрат ва имконоти худ ба?ои аз ?ад зиёд дода, нисбат ба худ фори?бол? зо?ир карда, ба ?одисаю во?еа?о ?аваси зиёде пайдо карда ва бо тез? аз он?о дилхунук мешаванд. Ба ин ?абил хонандагон, бачагони зиндадил, бо одамони дигар зуд забон меёфтаг?, ?иёфаи ру?иашон баланд дохил мешаванд.
Намуди дуюм (холерик) – намуди з?р ва дар мувозинат набуда аст. Ба ин намуд хонандагони мизо?и холерик? дохил мешаванд. Дар холерик?о ?увваи протсесс?ои ?ая?он нисбат ба боздор? бартар? дорад. Бинобар ин , дар холерик?о хусусият?ои бо тез? оташин?, бе?арор?, зудран??, бетамкин?, ноустувор?, бесубот?, тал?инпазир? ва ?айра мансуб аст. лекин холерик?о ба мисли сангвиник?о хеле ташаббускору фаъол мебошанд. ?исси тава????и он?оро ?ама чиз?о ба худ ?алб мекунанд.
Намуди сеюм (флегматик) – ин намуди з? рва дар мувозинат буда аст. Ба ин намуд хонандагони мизо?и флегматик? дохил мешаванд. Протсесси асаб?: ?ая?он ва боздор? дар ?ишри ма?зи сари флегматик?о суст ?ор? мешаванд. Флегматик?о бача?ои ботамкину устувор буда, кори сар кардаро о?иста саросема нашуда ?ал мекунанд. ?ар як фаъолиятро о?иста сар кунанд ?ам, вале серма?сул онро ба субут мерасонанд. Хусусият?ои шитобкор?, ?авобаланд?, ма?рур?, бемасъулият? ба он?о хос нест. ?ол он ки сангвинику холерик?оба кибру ?урур, бетамкин? ва шитобкор? ро? меди?анд.
Намуди чорум (меланхолик) – намуди суст ва дар мувозинат набуда аст. Ба ин намуд бачагони дорои мизо?и меланхолик? дохил мешаванд.?увваи ?ая?он нисбат ба боздор? дар ?ишр?ои ма?зи сари меланхолик?о бартар? дорад. Меланхолик?о бисёр ?ассос буда, бо тез? мутаассир мешаванд ва ?исси ?аму анд??ро бо осон? аз сар намегузаронанд. ?обилияти а?лии он?о суст аст лекин дар шароити му?аррар? кори саркардаро серма?сул и?ро мекунанд.
Бояд гуфт, ки дар нати?аи дуруст ба ро?монии кор?ои тарбияв?, аз нав тарбия кардан ва та?йир додани баъзе хислат?ои мизо?и бачагон имконпазир аст. Масалан, дар холерик?о хусусияти худдор? кардан, дар флегматик?о фаъолнок? ва тезкор?, дар сангвиник?о устувор?, пурто?ат? ва дар меланхолик?о шакл?ои дурусти муносибат ва боварию эъти?одро нисбат ба ?увваю ?айрати худ тарбия кардан мумкин аст. Бинобар ин, агар муаллим дар бачагон иродаю характерро тарбия намояд ба ? муяссар мегардад, ки мизо?и он?оро ?ам идора карда ба тартиб дарорад.
Дар ташаккули шахсияти бачагон шаклгирии муносибат?ои коллектив? а?амияти калон дорад. Чунки, тарбияи бача дар коллектив сурат гтртфта, ба воситаи коллектив ба амал бароварда мешавад ва ни?оят ба манфиати коллектив равона карда мешавад. Коллектив ?амон ва?т бар?арор мешавад, ки агар муаллимбарои ташкили он кори тарбияв? барад. ?амчунин, дар байни а?ли синф д?стию тифо??, ёрии байни?амиро бедор намояд. Д?ст? ва тифо?? талаботи табии одам аст. Аз ин ?и?ат, одам бед ?ст? ва тифо?? зиндаг? карда наметавонад. Д?ст бояд рост?авл, покви?дон, ?а?и?атг?й, боинтизом ва дар байни шарикдарсон ?ам аз ?и?ати интизом ва ?ам аз ?и?ати хониш намунаи ибрат бошад.
Д?сти ?а?и??, д?сти хуб ?амон гуна хонандае шуда метавонад, ки вай айби д?сташро пин?он надошта, ?амоно дар иштироки ? г?яд.
Д?стиро бузургон ?ам ситоиш карда буданд. ?ом? ва Саъдии бузург ?айд карда буданд, ки ришта?ои д?стии байнишахс? се масъалаи асосиро дар бар мегирад;
Д?сти забон? – д?сти ноустувор буда, да Сухан д?ст буданашро зо?ир мекунаду дар амал ? д?сти ?а?и?? нест,
Д?сти нон? – ба сарват, боигар? мансаб асос меёбад. Ин гунна муносибат?ои д?ст? ноустуворанд. Бача?ое, ки бо шарикдарсонаш барои он д?ст? мекунад, ки волидайни ин ?абили хонандагон ашхоси мансабдор буда, дар ягон ?ои сердаромад кор мекнанд ва табиист, ки баъзе бачагон ба ин хотир бо шарикдарсаш д?ст? мекунад то ки волидайни д?сташ ?роб о ширини?о зиёфат кунад ё ба сайру гашт бара два ?оказо.
Д?сти ?он? – д?сти ?а?и?? буда, шахси вафодор, шарики дарду ?ами ?амдигар буда, дар ?ама ла?за?ои ?аёт ба ? соди? мемонанд, аз вазъи якдигар бохабар шуда фикру ?иссиёт ва майлу хо?ишашон бо ?ам мувофи? меояд, дар кору зиндаг? ва та?сил мададгори ?амдигар мебошанд, камбудию норасоги?ои якдигарро сари ва?т исло? мекунанд ва дар ?олат?ои душвор? кашидан аз а?воли якдигар бохабар шуда меистанд. Дар урфият мег?янд, ки «д?стон оинаи якдигаранд».
Д?ст он бошад, ки гирад дасти д?ст,
Дар парешон?олию дармондаг?.
?амин тари?, дар синни хурди мактаб? дар зери таъсири таълиму тарбия як ?атор та?йирот?ои му?им дар инкишофи психики бачагон ба ву?уд меояд ва ин баро тадри?ан ба давраи бисё душвори ?аёт зинаи хеле масъулиятнок, яъне ба синнусоли наврас? омодашуавии бачагон мусоидат мекунад.
Савол?о барои такрор ва муста?камкун?
Просмотр: 7828
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved