Дата: 2016-02-18
Тип?ои психологии шахсияти одам рафти муоширати касб?
Ма?сад: Ба дониш??ён додани маълумоти васеъ аз р?и масъала?ои: сохти психологии шахсияти одамон, ташаккули худшинос? образи «Ман» зо?иргардии хусусият?ои гуногуни одамон дар фаъолияти касб? ва сохтори муоширати касб?.
Ба равияи шахс хосият, системаи талабот?ои бо ?ам таъсиркунанда, шав?у ?авас?о, тамоил?ои uоявию амалиро дохил кардан мумкин аст. Масалан, баландбардории фаъолияти маърифат? ба ?олати идеяви. эмотсионал? таъсир мебахшад ва ин, дар навбати худ, фаъолияти а?лиро фаъол мегардонад.
?исмати дуюми сохти шахсро имконият?ои ? дар бар мегиранд ва он чунин ?обилият?ое мебошанд, ки и?рои бомуваффа?ияти фаъолиятро таъмин менамоянд. ?амаи ?обилият?о бо ?ам ало?аи зичи дутарафа доранд ва ба якдигар таъсир мебахшанд. Одатан, яке аз ?обилият?о мав?еи доминантиро дар фаъолияти шахс со?иб мешаванд ва дигарашон ба он тобеъ мегарданд. Маслаан, дар Аб?ал? ибни Сино ?обилияти шоирию нависандаг? мав?еи доминантиро дошт, ?арчанд ? таърихшинос, олим, табиб, муна??им ва uайра низ буд. Умуман, ?обилият?ои тобеъшуда ?обилияти асосию пешбарандаро муста?кам устувор мегардонанд.
?исмати сеюми сохти шахсро характер ё худ тарзи рафтори ? дар му?ити и?тимо? ташкил меди?ад. Характер – ин гуногунии фаъолияти психикии шахс, ки дар хусусият?ои рафтори и?тимоии шахс ва пеш аз ?ама, дар муносибати ? ба одамон, ба кор ва ба худаш зо?ир мешаванд. ?амаи ин, ягонагии мазмун ва шакли ?аёти маънавии шахсро ташкил меди?анд. ?анчанд характер ба таври кулл? шахсро тавсиф дода натавонад ?ам, аммо системаи мураккаби хосият?о, равияю ирода, сифат?ои а?лию иродав?, хусусият?ои индивидуалиро, ки дар мизо? зо?ир мешаванд, ифода карда метавонад.
Дар системаи характер хосият?ои асосии онро ?удо кардан мумкин аст. Пеш аз ?ама, ба он хислат?ои ахло?? (муносибати ме?рубонона ба одамон, бомасъулият? дар и?рои вазифа?о), хислат?ои иродав?, (?атъият, устувор?, мардонаг? ва худдор?) дохил мешаванд, ки тарзи рафтор ва ро?и ?алл кардани масъала?ои амалиро таъмин менамоянд. Аз ин р?, сифат?ои ахло?ию иродав? асоси во?еии хаарктерро ташкил меди?анд.
?исмати чорумро системаи идоракун? ташкил меди?ад, ки онро бо маф?уми «Ман» - ташаккули худшиносии шахс ифода мекунанд ва рафти худтанзимшавиро ба ву?уд омеварад. Фаъолияти шахс амали мураттабу ма?саднок аст. Ин дар аосси идоракунии фаъолияти маърифатию амал? ба даст оварда мешавад. Шахс он ва?т ма?саднок амал мекунад, ки агар дониши ? бо та?рибааш мувофи?ат намояд. Ин ташаккули худидоранамоиро дар шахс талаб мекунад. Худтанзимнамо? бо маф?уми «Ман» ифода ёфта, он ни?оят ба ташккули худшинос? мебарад. Хурдсол ?оло дар бораи худ тасаввурот надорад, яъне маф?уми «Ман»-и ? шакл нагирифтааст, чунки ?ан?з зери таъсиру ?укми ?увва?ои берунию дохилии шароит?ои ?аёт аст. К?дак о?иста-о?иста худро аз му?ити одамон ва олами модд? ?удо кардан мегирад ва дар ?олат?ои ало?ида худро ба таъсироти он?о му?обил мегузорад. Минбаъд, ? туфайли инкишоф ёфтани системаи худтанзимнамо? такомул меёбад ва со?иби ?увва?ои худ мегардад.
Худтанзимнамо? ва сифати «Ман» ба тарбия ва тарзи ?аёти к?даку калонсол вобаста аст. Маф?уми «Ман» ?амчун системаи худтанзимкун? дар к?дак? зери таъсири ба?оди?ии клаонсол ва фа?мидагирии миконият?ояшон ташаккуул меёбад. Чунин хусусияти ташккулёфта дар ?аёти шахс мудом ву?уд дорад ва дигаргун сохтани он зери таъсири бевоситаи одамони баобр? ба амал омада метавонад.
?а?онбин? ва идеал унсур?ои дигари сохти шахс мебошанд. ?а?онбин?-системаи назариёти шахсро ба табият, ?амъият ва тафккури инсон? ифода мекунад. ?ахонбин? ба маънии танги калима – ин системаи назариёти шахс ба ?аёти ?амъият?, яъне ба принсип?ои ахло?ию сиёсие мебошад, ки ?астии ?амъиятии одамонро инъикос менамояд.
Бояд ?а?онбинии синфро (ё ?амъиятро билкулл) ва ?а?онбинии шахси ало?идаро, ки ба ?амин синф мансуб аст, фар? намуд. ?а?онбинии синф дар идеология, дар шуури ?амъият? системаноку ?амъбастшуда ифода меёбад. ?ахонбинии шахс асоси равия ва муносибати ?ро ба тараф?ои гуногуни ?аёт ташкил меди?ад. Шуури ?амъиятии синф ва шуури шахс аз р?и мо?ияташон мувофи?ат мекунад, вале аз р?и ?а?м, ами?? ва дара?аи амалиётнокиашон аз якдигар фар? менамоянд.
?а?онбинии шахс на тан?о ?астии шахс?, балки ?астии синфи муайёнро инъикос мекунад, инчунин психологияи ин синфро (гур???ои и?тимо?, миллат, ?амъиятиро билкулл) та?ассум менамояд. ?а?онбинии шахс зери таъсири идеологияи муайян ташаккул меёбад. ?ар ч? ?адаре, ки ?амъият инкишоф ёфта бошад, ?амон ?даар роли идеалогия дар ташаккули шуури омма баланд мешавад. Аз ин р?, ?ангоми дида баромадани ?а?онбинии шахс, бояд таъсири идеалогияро дар ташаккули а?ида?ои шахси ало?ида ба эътибор гирифт.
?а?онбинии шахс пеш аз ?ама ?астии ?амъиятиро инъикос мекунад. Ин инъикос дар ?араёни ?аёт, дар муносибат?ои реалии одамон ва дар фаъолияти он?о мукаммал мегардад.
Инъикоси ?астии ?амъият? туфайли дар ?араёни таълиму тарбия аз худ намудани идея?ои ?амъиятие, ки тавассути синфи муайян ?осил гардидааст, мукаммал мешавад. Идея?ои пеш?адами ?амъият? метавонад аз ?астии ?амъият? пеш гузаранд ва инсонро ба навзосию дигаргунсозии ?аст? пешрав? кунанд. Илова бар он, дар сурати инъикоси бавоситаи ?аст?, инъикоси ? низ бевосита такмили дурустро мебинад.
?а?онбинии шахс характери синфиро дорад ва аз ин р? ?а?онбинии шахс характери синфиро дорад ва аз ин р?, ?а?онбинии синф?ои гуногун аз якдигар мувофи?и шаклу мазмунашон фар? мекунанд.
?а?онбин? равтор ва амал?ои шахсро ба низом медарорад ва ба он муайянияту устувориро мебахшад.
?ахонбин? на тан?о равияи умум?, ма?саднокии шахсро муайян мекунад, балки ба симои одам, ба ма?муи рафтору амал ва одату майл?ои он бетаъсир намемонад. Сифат?ои ?ахонбин? аз р?и чунин нишона?о муайян мешавад: а) илм? бадан; б) системанок? ва яклухт?; в) пайдарпайии манти?? ва исботшавандаг?; г) дара?аи ?амъбаст? ва конкрет?; u) ало?аманд? бо рафтру фаъолият.
Илм? будани ?а?онбин? онро ифода мекунад, ки шахси дорои дониш?ои ами?у бой буда, корро о?илона и?ро менамояд ва ояндаю о?ибат?ои рафтору амал?ои худро мебинад. Фа?ат ?а?онбинии илм? шахсро аз хавфу хатар, ноумед? ва аз бе?удрат? дар назди ?увва?ои табиату ?амъият мера?онад. Ин сифат онро тасди? мекунад, ки шахс на тан?о идеалро дарк намудааст, балки онро ами? та??и? кардааст ва ботинан ба масъала?ои во?еии ?аёт? такя карда асоснок намудааст ва ба ?а?и?ати он эътимод пайдо кардааст. Чунин одам барои назарияю а?ида?ои худ ?обилияти мубориза бурданро дорост.
?а?онбин? дар он сурат системаноку яклухт мешавад, ки агар шахс доир ба масъала?ои аоссии ?аёт?, ?аёту фаъолият а?ида?ои муайянро ?осил карда бошад, агар а?ида?о аз р?и масъала?ои муайянро ?осил карда бошад, агар а?ида?о аз р?и масъала?ои ало?ида байни худ мувофи?ат пайдо кунанд ва муносибат?ои методологиро ташкил ди?анд. Шахси дорои чунин ?а?онбин? буда, мав?еи устувори ?аётиро со?иб аст ва ба?ри и?рои ма?сад?ои гузоштааш собит?адамона пеш меравад.
?а?онбин? ?амчун системаи назария?о доимо характери ?амъбастиро дорад. Шахс тавассути ин нишона ба мо?ияти ?оиса?ои гуногуни ?аёт? сарфа?м меравад ва о?ибат?ои дури онро пешбин? мекунад. Шахсе, ки назариёташ конкретист, ? тамоюлоти инкишофи ?амъиятиро фа?мида метавонад.
?ахонбин? боз аз он ?и?ат зарур аст, ки шахс тавассути он мав?еи худро дар инкишофи ?амъият? муайян мекунад ва орзую омол, идея?ояшро дар ?аёт амал? мегардонад. Пас, ?а?онбинии бо рафтор ва фаъолияти шахс ало?аманд аст. Дар сурати мувофи?ат намудани назариёти шахс ба амалиёташ, симои ?а?и?ии ? маълум мешавад ва ин нишонаи аз ?ама му?ими ?а?онбин? ба шумор меравад.
Дар сурати як?ояшавии ?амаи сифат?ои мусб? ?а?онбин? ба инти?оди шахс табдил меёбад, ки унсури дигари сохти шахс аст.
Эъти?од ин боварии ами? ва асосноки одамро ба принсипу идеал?ое ифода мекунад, ки он?оро дар ?аёти худ ?амчун сарчашма ?абул кардааст. М?ъта?ид шахсеро г?янд, ки афкору а?оидаш бо ?иссиёту иродааш як аст. Шахсест, ки рафтору фаъолияташ ба принсип?ояш мухолиф нест.
Эъти?од тавассути муносибати фаъоли шахс ба ?а?и?ат, туфайли муносибати муста?илонаю ами?фикр? ба дониш?о, ба фазли муносибати масъулиятноки шахс ба вазифа?ои худ ташаккул меёбад.
М?ъта?ид одами устувору ма?саднокест, ки ?обилияти маъ?ул кунонидани а?ида?о, кор?ои худро дорад ва ба?ри адои ?арз ба ?ама гуна ?урбони?о тайёр аст. Одатан чунин одамон дар ?амъият со?иби обр?ю эътиборанд ва ма?з он?о ?аракатди?андаи пешрафти ?амъият? ба ?исоб мераванд.
Идеал дар сохти психологии шахс мав?еи хосаро дорад. Дар заминаи ?а?онбин? идеал?ои ахло?? ташаккул меёбанд ва он?о мааром ва на?ша?ои асосии ?араёни худтарбияи шахсанд. Дар идеали ахло?? эъти?од ва мав?еи ?аётии шахс инъикос меёбад. Идеал ин образест, ки онро шахс дар шароити ?озира ба ро?бар? мегирад ва он на?шаи худтарбияи ?ро муайян мекунад. Мав?удияти идеал? баланди ахло?? дара?аи баланди инкишофи шахсро ифода мекунад ва ма?саднокию андеша?ои на?иби ?ро тавсиф меди?ад.
Идеали баркамоли шахс – образи ?амъбасткардашудаи мукаммал, аст, ки барои дигарон ?амчун намуна хизмат менамояд.
Идеал ?аётро инъикос мекунад. Идеал?ои мусб? дар нати?аи ?амъбаст кардани ?и?ат?ои хуби ?а?и?ат ба амал меоянд. Илова бар он, шахси конкрет? таърих?, ё худ шахси ?озиразамон низ идеал шуда метавонад. Бояд ?айд кард, ки ?ар гуна идеали ?амъбаст кардашуда образест, ки ояндаро ифода мекунаду аз ?аёт пеш мегузарад. Дар идеал доимо унсури фантазия ?ой дорад.
Просмотр: 6129
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved