Дата: 2016-01-26
Ба?исобгири ва аудити харо?от?о барои исте?соли ма?сулот
На?ша:
1. Вазифа?ои ба?исобгирии харо?от дар исте?солот.
Равади исте?солот давраи асосии гирдгардиши восита?ои муассиса захира?ои модд?кори молиявии сарфкарда арзиши слии ма?сулоти тайёр карда шударо ташкил меди?ад, ки дар охир нати?аи молияв?муайян карда мешавад.
Ариши аслии ма?сулот (кор хизмат расон?) ариши ба?ои дар рафти исте?солот истифодашавандаи захира?ои табии, ашёи хом, мавод?о, сузишвор?, бар?, фонд?ои асос?, захира?ои ме?нати ва дигар хар?от?оро барои исте?соли ма?сулот ва фурши он иода мекунад.
Ба арзмиши аслии ма?сулолт дохил карда мешавад.
Ба арзиши аслии ин чунин талафот аз ну?сон, талафот аз боз истодани исте?солот, камомад ва талафоти мавод?ои арзишнок дар ?адди меъёри камшав?табии дохил карда мешавад.
Ба арзиши аслии ма?сулот дохил карда намешавад.
- Харо?от?о ва талафот?ое, ки аз ?исоби фойда ва зарар бароварда мешаванд.
- Хар?от?ое, оиди бек ор кардани фармоиш?о
- Харо?от?о оиди таъмини и?тидори исте?соли мав?уф гузошташуда, сарфи суди ?арима ва ?айра.
Вазифа?ои асоси ба?исобгирии бухгалтер?харо?от дар исте?солот чунинанд:
Арзиши ?амаи он зааро?от?ое, ки барои исте?соли барои як адад ма?сулот сарфшудааст.
Мувофи?и вазифа?о ва бо ма?сади и?ро кардани ??дадори?ои идоракуни ва назорат ба?исобгирии харо?от дар исте?солот дар якчанд ?удокуни?о ба ам?ои ал меояд. Дар амал омадан ва аз р?и характери исте?соли асосии ва ёри расон .
Исте?солоти асоси – исте?солотест, ки дар он новобаста рафти исте?солоти ма?сулот ба амал меояд, кор?о и?ро мешавад. Хизматрасони карда мешавад, ки барои фур?ши ма?сулот пешбини шудааст, зери маф?уми исте?соли ёрирасон исте?солоте, к ибо исте?солоти асоси ало?аманд нест фа?ат ба он хизматрасони мекунад фа?мида мешавад.
Аз р?и ?узъи харо?от (элемети затрат?)
Аз р?и модда?ои харо?от. (стати затрат?).
Барои ?исобкардани арзиши аслии намуд?ои ало?идаи ма?сулот харо?от?о Аз р?и модда?ои модда?ои калкулиатсиони гуру?банди ва ?исобкарад мешавад. Ба модда?ои калкулиатсиони чунин харо?от?о дохил карда шудааст.
Харо?от?о оиди 11 моддаи аввала арзиши аслии исте?солиро ташкил меди?ад. Барои муайян кардани арзиши пурраи аслии ма?сулот бо арзиши аслии исте?соли харо?от?о барои фур?ш ?амъкарда мешавад.
Аз р?и усул?ои дохил кардан ба арзиши аслии харо?от?о ба харо?от?ои муста?им (бевосита) ва ?а?римуста?им (иловаг?) та?сим карда мешаванд.
Харо?от?ои муста?им (бевосита) – ин харо?от?ое мебошанд, ки дар асоси ?у??ат?ои аввала якбора ба харо?от?ои намуди муайяни ма?сулот бурдан мумкин аст, харо?от?ое мебошанд, ки бевосита дар раванди исте?солот баву?уд меоянд ва харо?от?ое мебошанд, ки муста?иман дар фаъолияти хо?агидории муассиса сарф мешаванд.
Харо?от?ои иловаг?, яъне ?айри муста?им харо?от?ое мебошанд, ки дар як ва?т ба ?амаи намуди кор?о, хизматрасони?о таалу? доранд. Он?оро дар ва?ти муа?ян намуди мабла?и умуми дар охири мо? бо ро?и та?симкун?ба харо?от?о дохил мекунанд.
Читавре, ки дар боло ?айд кардем бояд, ки корхона?о харо?оти худро ба гур?банди?о ?удо намоянд, ки ба ин гур??банди?о дохил мешаванд:
?ар як корхона, муассиса ва ташкилот дар фаъолияти хо?агидор?ва исте?солии худ бояд, ки харо?от?ои худро сарфакорона ва самаранокона истифода барад то ки ба нати?аи молиявии хуб ноил гардад. Бинобар ин бояд ки ингуна муассиса?о харо?от?ои худро аз р?и ?а?ми исте?сол ба гур??банди?о ?удо намоянд, ки ин?оро ба чунин гур??банди?о ?удо менамоянд:
Харо?от?ои доим?- ин харо?от?ое мебошанд, ки дар раванди ?а?ми исте?сол, кор ва хизматрасони?ои доим?мебошанд, арзиш доранд, лекин арзишашонро ба ?а?ми исте?сол, кор ва хизматрасони?о намеди?анд.
Харо?от?ои та?йирёбанда - ин харо?от?ое мебошанд, ки дар раванди исте?соли ма?сулот, кор ва хизматрасони?о та?йир ёфта меистанд, арзиши молу мавод?о, ашёи хом, масоле?у кори хизматрасони?о мебошанд ва ингуна харо?от?о таъсири худро ба арзши аслии ва ?а?ми исте?сол мерасонанд ва дар ?олати 20% зиёд шудани ?а?ми исте?сол ингуна харо?от?о, яъне харо?от?ои та?йирёбанда низ ба ми?дори 20% зиёд мешаванд, ё агар 25% кам шаванд, харо?от?ои та?йирёбанда низ ба андозаи 25% кам мешаванд.
Харо?от?ои исте?сол?– ин харо?от?ое мебошанд, ки дар раванди исте?соли ма?сулот, кор ва хизматрасони?от ба ву?уд меоянд, арзиши молу мавод?ои исте?соли?мебошанд.
Харо?от?ои ти?орат?– ин харо?оте мебошад, ки дар раванди фур?ш ба ву?уд меояд, яъне баъди харо?от?ои исте?сол?.
Нишонди?анда?ои бо мувафа?ият ё бе барории фаъолияти корхона ин зиёдати даромад нибати харо?от?о ё харо?от?о нисбати даромад?ои умуми мебошад. Нати?аи молиявии фаъолияти корхона (фойдаи соф ё зарар) аз нати?аи молияви фаъолияти м?аррари ва дигардаромад?о ва харо?от?о ?амчунин дароад?о ва харо?от?ои ?олат?ои фавулода иборат мебошад. Фойда кадегорияи му?ими муносибат?ои бозори буда нати?аи и?тисоди фаъолияти корхонаро мефа?монад ва нишон меди?ад.
Вазифаи аудитор тафтиши дурустии ташакули фойда ва ба хелу гуру??о дуруст ?удо карда ?исобкардани даромад?о ва харо?от?о мебошад. Мувофи?и низомнома ба гуру??о чунин ?удо мекунанд:
Харо?от?о: Харо?от?о аз фаъолияти му?арр?,
Харо?от?ои ?айри фуруш,
Харо?от?ои давраи амалиёт?(андоз?о)
Харо?от?ои фав?улода ( нога?он?).
Дар аввал аудитор?о дурустии муайян кунии фойда ё зарарро татиш карда бояд амалиёт?ое, дар наи?аи он?о фойда ташакл меёбад меомузанд ва та?лил мекунанд. Барои омухтани таркиби даромад ва харо?от?о аудитор?о ?у??ат?ои тасди?кунандаи факти пайдоиш ва ?а?ми даромад?о ё харо?от?оро меомузад. Баъд аз он дар ?исоб?ои бхгалтер?инъикоси ин ?у??ат?оро бовоситаи усули пайгири кардан тафтиш карда ани? ва асоснок мекунад.
Хатоги?ои дар рафти тафтиш муайян карда шударо дар ?у??ат?ои кори ба ?айд гирифта таъсири ми?ори хатоги?о бо нишондод?ои ?исоботи молиявиро муайян мекунад, дар та?риба чунин хатоги?о муайян карда мешавад.
Дарси амал?
?алли мисол?о
Мисоли 10.1. Ширкат ба таври наќд?молњоро ба маблаѓи 60 000 в.ш. фурўхт. Ба хазина даромад аз фурўш, ки ба таркиби он ААИ ба маблаѓи 10 000 в.ш., ва андоз аз фурўш ба маблаѓи 2 500 в.ш. дохил мешаванд, ворид гардид. Амалиёти мазкур дар бањисобгирї чунин инъикос мегардад:
Воситањои пул?………………………………………………60 000
Даромад аз фурўш……………………………………….47 500
ААИ барои пардохт..……………………………………...10 000
Андоз аз фурўш барои пардохт…..……………………….2 500
Мисоли 10.2. Ширкат истифодабарандаи системаи бефосилаи бањисобгирии ЗММ молњоро ба маблаги 16 400 в.ш. фурўхт. Арзиши аслии молњои фурўхташуда 12 000 в.ш.-ро ташкил медод.
Инъикоси даромад аз фурўш:
Воситањои пул?……………………………………………….16 400
Даромад аз фурўш ………………………………………….16 400
Дар як ваќт харољоти бо гирифтани даромад алоќаманд дар бањисобгир?ќайд мегардад:
Арзиши аслии молњои фурўхташуда………………………12 000
Молњо…………………………………………………………12 000
Кори муста?илона бо ?амро?ии устод
Пурсиш ва машварат доир ба мавз?ъи гузашта
1.Ба харо?оти муста?им дохил мешаванд:
а) музди ме?нати коргарони идоракун?;
б) ашёи хом ва масоле?;
в) харо?оти рухсатии сафар?;
г) ?авоби а ва б дуруст.
2. Ба харо?оти ?айримуста?им чи?о дохил мешаванд:
а) музди ме?нати коргарони асос?;
б) харо?оти камунал?;
в) ашёи хом ва масоле?и асос?;
г) он харо?оте, ки ба масоле?и асос? ва музди ме?нати коргарони исте?солоти асос? дохил нестанд;
3. Моддаи арзишмуайянкун?ин –
а) маблаѓи њиссаљудокунии амартизатсион?;
б) харољот барои музди мењнат;
в) харољот барои тайёркун?ва азхудкунии истењсол?;
г) маљмўи харо?отњои муайяни корхона барои њисобкунии арзиши аслии њамаи мањсулот (кор хизмат) ва намудњои алоњидаи он;
4. Арзиши як во?иди ма?сулот бо ёрии кадоме аз ин ?узъ?ои ?исобгир? муайян карда мешавад?
а) ба?оди??;
б) бар?йхатгир?;
в) арзишмуайянкун?;
г) бисоб?о ва навишти дутарафа;
5. Оид ба масоле?и воридшуда маълумоти зерин дода шудааст: нархи харид 50000 сомон?, харо?оти на?лиёт 5000 сомон?, харо?оти фур?ш 2000 сомон?, харо?оти боркунию борфарор? 1000 сомон?, су?уртаи автомобили боркаш 1000 сомон?. Арзиши аслии масоле? ёфта шавад.
а) 55000 сомон?; б) 56000 сомон?; в) 58000 сомон?; г) 59000 сомон?;
6. Мафњуми харољотро шарњ дињед.
а) ин арзиши захирањое, ки бо маќсадњои конкрет?сарф шудаанд;
б) ин харољотњо аз рўи намуди маъмули фаъолият;
в) ин арзиши ашёи хом;
г) ин арзиши захирањое, ки барои фурўш равона шуданд;
7. Аз рўи тарзи њамроњшавиашон ба арзиши аслии мањсулот харољотњо људо мешаванд.
а) якљузъа ва комплекс?;
б) бевосита ва бавосита;
в) асос?ва борхат?;
г) асос?ва борхат?, истењсол?ва ѓайриистењсол?;
8. Истењсолоти нотамом аз рўи кадом арзиш бањо дода мешавад.
а) аз рўйи арзиши меъёр?;
б) аз рўйи арзиши наќшав?;
в) аз рўйи арзиши њаќиќ?;
г) аз рўйи арзиши пурраи истењсол?;
Кори муста?илонаи дониш?у:
Мисоли 10.3. Ширкат 3 000 дона маснуотро ба маблаѓи 150 000 в.ш. 1 декабр соли 2001 мефурўшад. Арзиши аслии як донаи маснуот – 40 в.ш. аст. Харидор њуќуќи баргардонидани моли фурўхтанашударо ба ивази наќдина то 1 маи соли 2002 дорад. 31 декабри соли 2001 яке аз филиалњои харидор 60 дона маснуотро баргардонид.
Дар мисоли мазкур, проблемаи асосии эътирофи даромад муайянкунии дараљаи баитмомрасии љараёни гирифтани фоида аст. Ваќте, ки имконияти гирифтани даромад ба таври коф?кафолатнок нест, зарурияти мавќуфгузории эътирофи даромад то лањзаи аз байн рафтани номуайян?ба миён меояд.
Аз ин рў, аз рўи мисоли 4 мувофиќан навиштњои зерин ба амал бароварда мешаванд:
01.12. 2001. Баќайдгирии фурўши маснуот:
Њисобњо барои ќабул……………………………………………150 000
Даромад…………. …………………………………….…150 000
Аз њисоббарории арзиши аслии маснуоти фурўхташуда:
Арзиши аслии мањсулоти фурўхташуда..……………………..120 000
Мањсулоти тайёр….…………………………………….120 000
Мавќуфгузории фоидаи умум?:
Даромад………………………………………………………….150 000
Арзиши аслии мањсулоти фурўхташуда ………………120 000
Фоидаи умуми мавќуфгузошташуда.…………………...30 000
Просмотр: 3535
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved