Дата: 2016-01-16
«?у??атикунонии амалиёти хо?аг? ва ?айди он?о дар сабткунак?ои му?осиб?, шакл?ои ?исобгирии бухгалтер?»
На?ша:
Асоси аз ?и?ати юридик? эътимодбахшу эътиборнок будани ахборот дар ?исобгирии бухгалтер? ба даст овардашавандаро бо ?у??ат?о тасди? кардани ?ар як факти хо?аг? ташкил меди?ад. Пештар китоб?ои бухгалтер? чун далели эътиборноки амалиёт?ои хо?агии ба амал омада хизмат мекарданд, агар далели зидди он нисбат исбот карда нашуда бошад. Мураккабшавии ало?аи хо?аг? ва калонкунии корхона?о, тара??иёти техникаи ?исобгир? боиси ?удошавии инъикоси ?у??ат?ои маълумот?ои аввала аз системаи сабткунии он?о дар ?исобгирии бухгалтер? гардид. ?у??атноккунии аввала аз ?айдгирак?ои ?исобгир? берун ва ?удо карда шуд.
?у??ат-ин ашёи модд? буда, дар он ?о бо тарзу восита?ои гуногун ахборот дар шакли ба идрок мувофи? ?айд карда шудааст.
?у??ати бухгалтер? дар бораи факти фаъолияти хо?аг? маълумот дорад, ки он бояд та?лил ва дар ?исоб?о инъикос карда шаванд. Вай бояд бешак амалиёт ва рўйдод?ои дахлдор, инчунин ?у?у?и гузаронидани ин ё он амалиётро собит намояд.
Тартиб додани ?у??ат бояд ба ?амаи меъёр?ои юридик? мувофи?ат карда, эътиборнокии факти инъикосшавандаро тасди? кунад. Аз ин ну?таи назар ?у??ати бухгалтер? гуфта ?ар кадом ?омили моддии маълумотро номидан мумки аст, ки факти хо?аг? ва ?у?у?и гузаронидани онро аз ?и?ати юридик? эътимодбахш тасди? кунад.
Мазмуни ?у??ат?ои бухгалтериро аломат ва нишонди?анда?ои маълумот?ои аввалаи факт?ои хо?аг? ташкил меди?анд, ки он?оро реквизит меноманд.
Реквизит?о (аз истилои лотинии зарур?, ?атм?)—ин ?узъ?ои ахборот? буда, инъикоскунандаи аломат ва нишонди?анда?ои факт?ои фаъолияти хо?аг? мебошанд, ки барои дуруст тартиб додани ?у??ат?ои бухгалтер? заруранд. Реквизит?о ?амон маълумот?ои ?атмиро ифода мекунанд, ки бе он?о ?у??ат?ои бухгалтер? ба сифати асос ё тасди?кунандаи факт?ои фаъолияти хо?аг? хизмат карда наметавонанд.
?у??ат?ои бухгалтер? чунин реквизит?ои асос? доранд: номгўи ?у??ат ва таърихи тартиб додани он; номгўи корхона, ки дар он ?о ин ?у??ат тартиб дода шудааст, агар лозим бошад адреси корхона; нишон додани тараф?ои дар амалиёт иштироккунанда; мазмун, асос ва тавсифи ми?дории амалиёт?ои хо?аг?ё дигар факти хо?аг?; имзои шахсони масъул барои гузаронидани амалиёт.
Шакли бештар па?ншудаи ?у??ат?ои бухгалтер? шакли минта?ав? мебошад. Дар он ?у??ат ба минта?a?о, барои ?ойгиркунии ин ё он реквизит?ои таъиншуда, та?сим шудааст. Шакли анкетагии ?у??ат мунтазам ?ойгиршавии реквизит?оро пай дар ?ам, аз боло ба поён, дар назар дорад. ?у??ат?ои бухгалтерии табел? реквизит?оро бо хати амуд?ва уфу?? дар намуди матрисаи хос ?ойгир мекунанд. Шакл?ои муштараки ?у??ат?о низ мумкин аст, ки ва?ти сохтани он?о якчанд намуд?ои ?ойгиршавии реквизит?оро истифода мебаранд.
Хусусият?ои тартибди?? ва таъиноти ?у??ат?ои бухгалтер? бо ро?и таснифи илмии он?о дониста мешавад, ки он аз рўи аломат?ои му?имтарин гузаронида мешавад. Ин аломат?о чунинанд: таъиноти ?у??ат?о дар ?исобгирии бухгалтер?, ?a?ми таркибии ахборот, тарзи дарбаргирии факт?ои фаъолияти хо?аг?, макон ва тарзи тартибди??.
Аз рўи таъинот ?у??ат?ои бухгалтериро ба амрди?андаю тасди?кунанда ?удо мекунанд. ?ар ду гурў? аз рўи макони тартибди?? ба дохилию берун? та?сим шудаанд. Аввали?оро дар ?амин хо?аг? тартиб дода ва истифода мебаранд, дуюмин?оро –дар дигар ташкилот?о тартиб додаанду аммо дар ?исобгирии ?амин хо?аг? истифода мебаранд.
?у??ат?ои амрди?анда барои гузаронидани амалиёт?ои хо?аг? асос мебошанд. ?у??ат?ои тасди?кунанда бошад факти гузаронидани амалиёти хо?агиро собит карда, барои инъикоси он дар дар ?исобгирии бухгалтер? асос шуда хизмат мекунанд. ?у??ат?ои амрди?анда тартиб додани ?у??ат?ои тасди?кунандаро талаб мекунанд, то ки факти амал? гаштани фаъолияти хо?аг? дар ?исобгир? инъикос ёбад. Масалан, ба фармони ?оизади?? рўйхати шахсони ?оизагир, мабла?и ?оизаро, яъне ?у??ати тасди?кунанда тартиб меди?анд, ки барои ?исобгирии сарфи пули на?д аз ?исоби фонди (сармояи ) мукофотпул? асос шуда хизмат мекунад.
Аз рўи ?a?ми таркиб ?у??ат?ои бухгалтерии тасди?кунанда, вобаста ба хислати сабткунии маълумот дар бораи факт?ои фаъолияти хо?аг?, ба аввала ва ?амъбаст?та?сим мешаванд.
Дар ?у??ат?ои аввала маълумот дар бораи ин ё он факти фаъолияти хо?аг?аввалин бор инъикос меёбанд. Ин ?у??ат?о асоси мушо?идакунии аввалаи бухгалтериро ташкил меди?анд.
?у??ат?ои ?амъбаст? барои тасди?и пурраг? ва асоснок гардидани ?амъбасткунии ?у??ат?ои аввала тартиб дода мешаванд. Ин?о намуд?ои гуногуни рўйхат?о, маълумотнома?о, ?исобот дар бораи ?аракати арзишот, восита?ои пул? ва ?. мебошанд.
?у??ат?ои бухгалтер? аз ?ониби бухгалтер ?аматарафа назорат карда мешаванд. Масалан, дуруст тартиб додани он?оро муайян кунанд, ки назорати шакл? мешавад, вале имконият, ?онун?ва зарурияти гузаронидани амалиёт?ои хо?аг? ё факти дигарро тафтиш кунанд, он назорати мо?ият? аст.
Дар ?араёни коркарди ?у??ат?ои бухгалтер? нишонди?анда?ои доимиро (меъёр, нарх, тариф) тафтиш мекунанд, нарху ми?дорро зарб зада, мабла?и умумиро меёбанд (муйаян кардани нишонди?ада?ои арзиш?) ва нишонди?анда?оро барои навиштан дар Хисобхои бухгалтер?сара мекунанд. Тартиби сохтан, ?абулкун? ва инъикоскунии ?у??ат?ои ибтидо? дар ?исобгирии бухгалтер? бо воситаи дастурамал дар бораи ?у??ат?о ва гардиши он?о ба низом дароварда мешавад.
Як ?атор ?у??ат?ое мав?уд мебошанд, ки дар худ ?ам хусусияти рухсатди??ва ?ам асосноку ?оидавикунон?доранд. Масалан: расходный кассовый ордер, платежная ведомость ва ?айра.
?у??ат?ои ибтидоии ба расмиятдаровардаи бухгалтер?аз ?ониби бухгалтер пур карда мешаванд. Ин?о ?исобкуни?о (расчеть), справка?о мебошанд. Ахбори ин ?у??ат?о низ ба регистр?ои ?исобгир? гузаронида мешаванд.
Таснифи ?у??ат?о чунин на?ша дорад:
Оиди усули ?айди амалиёт
аввала
дохил?
?амъбасткунанда
?амъбаст-
кунанд
Маълумоте, ки бо ёрии ?исобгирии аввала ба даст оварда будем, зинаи ибтидоии ?исобгир? буд. Ин маълумотро бухгалтерон ба сабткунак?о менависанд. Он?о намуд?ои гуногуни ?омил?ои маълумот буда, барои навиштани хабар?о ё аз ?у??ат?ои аввала, ё аз дигар сабткунак?о заруранд ва ма?м?ъи он?о, ало?аи манти?аи байни он?о шакли ?исобгир? мебошад. ?ар як шакли ?исобгир? ма?сад дорад, ки факт?ои фаъолияти хо?агиро ани?, мунтазам, самаранок тасвир ва тафсир кунад.
Сабткунак?ои ?исобгириро аз р?и таъинот, мазмуни навишт?о, намуди зо?ир? ва шакли ?адвалкаш? тавсиф кардан мумкин аст. Аз р?и таъинот сабткунак?ои бухгалтер? ба хронолог? (?айди пайдар?амии ?одиса?о), мунтазам ва муштарак та?сим мешаванд.
Сабткунак?ои хронолог? барои навишти хронолог? таъин шудаанд, яъне факт?ои хо?агиро бо таърихи пайдоишашон нишон меди?ад. Навишт дар сабткунак?ои хронолог? ва мунтазам бо мабла?и якхела бояд и?ро карда шавад, бинобар ин ?амъи гардиши сабткунак?ои хронолог? ?амеша ба мабла?и гардиши дебетию кредитии сабткунак?ои мунтазам баробар аст. Агар дар як сабткунак ?ам навишти хронолог? ва ?ам навишти мунтазам и?ро карда шавад, он го? ин сабткунакро муштарак мег?янд.
Аз р?и намуди зо?ир? сабткунак?оро ба китоб?о, вара?ча?о ва вара??ои озод ?удо мекунанд.
Муддати т?лон? намуди бештар маъмул сабткунаки бухгалтер? - китоб буд.
Просмотр: 2731
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved