Дата: 2016-01-12
График?ои омор?
Илми муосирро бе истифодаи усули графики наметавон тасаввур кард. Аз сабаби он, ки омор ва и?тисод ми?дори ра?ам?ои калону зиёд ва ?адвал?ои бузургу мураккаб зиёд истифода бурда мешаванд усули графики дар ин илм?о ?ои махсусро иш?ол мекунад. Он?о барои шар?у та?лили ?одиса?о ёр? меди?анд.
И?тисодчии англис У. Плейфера (1731-1798) бори аввал соли 1786 дар асари худ «Харитаи ти?орат? ва сиёс?» график?ои гуногунро барои инъкоси маълумоти омор? истифода намуда буд, аз ?амин сабаб ?ро асосгузори усули график?о ме?исобанд.
Графики омор? ин тасвири шартии бузург?ои адад? ва муносиби он?о дар намуди шаклхои гуногуни геометр? ну?та?о, хат?о, фигура?ои ?амвор ва ?айра мебошад. ?ар як график аз симои графики ва элемент?ои ёрирасон иборат аст.
Симои графики ин ма?муи ну?та?о, хат?ои рост ва шакл?ои ?андасавист (геометр?), ки бо воситаи он?о маълумоти омор? тасвир карда мешаванд.
Элемент?ои ёрирасони график ин?оянд:
майдони график - ин ?оест, ки дар он бо ёрии аломат?ои ?андасав? графикро тасвир менамоянд. Майдони графикро андоза ва тараф?ои он шар? меди?ад;
аломатхои маконй - чй гуна чойгир намудани аломатхои хандасавиро дар майдони график муайян менамоянд;
аломат?ои андозагир? (масштаб) - аломат?оеанд, ки симои графикро маънои микдор? мебахшанд.
Аломат?ои андозагир? ба воситаи ?адвал?ои андозагир?, ё ин ки аломат?ои андозавии махсус тасвир карда мешаванд:
а) андозаи график ин ченакест, ки бузургии шуморавиро ба
бузургии графики табдил меди?ад;
б) ?адвали андозагир? хати росте мебошад, ки дар он ну?та?о
вобаста ба адад?ои нишонди?андаи муайян ?ойгир шудаанд. ?адвали
андозагир? баробарченак, нобаробарченак, фосиладор ё бефосила,
ростхата ва дойра монанд шуда метавонад.
Эзо?и график ин шар?и мазмунии график буда, аз номи график, шар?и ?адвали андозагир? ва аз маф?уми ?ар як аломати истифодашаванда иборат мебошад. Таснифоти графикхои омор?.
График?ои омориро вобаста ба мазмун ё таъинот, тарзи сохташон ва ба хусусияти симои графики таснифбанд? менамоянд. Таснифбандии график?о дар накша?ои зерин инъкос шудааст.
На?шаи график?ои омор? аз руи хусусияти симои графики
мазмун ё таъинот намудхои зерини график?оро метавон фар? намуд:
- графики му?оисав? дар фазо (макон, масо?ат);
- графики гуногуни бузурги?ои нисб? (вакт, таркиб ва ?айра.);
- график?ои ?атор?ои варианта;
- графики чойгиркунй аз р?и ?удуд;
- графики робитаи мутакобилаи нишондиханда дошта.
Чй хеле ки дар на?ша нишон дода шудааст, график?ои омор? аз р?и сохташон ду намуд мешаванд: диаграмма ва харита?ои омор?. Дар диаграмма маълумоти омор? ба воситаи шакл?ои ?андасав? ё аломат?ои рамз? тасвир карда мешавад. Диаграммаро холо бо ёрии барнома?ои махсус дар компютор?о месозанд.
Дар амалия намуд?ои зерини диаграммаро истифода мебаранд: Диаграммаи хатт?. Барои сохтани диаграммаи хатт? системаи координата?ои росткун?аро истифода мебаранд. ?араёни сохтани диаграмма аз чунин амалиёт иборатанд:
• дар тири абтсиса вариант?ои нишонди?анда?ои
ом?хташаванда ё нишонди?анда?ои тули ва?тро ?ойгир мекунанд;
• дар тири ордината бошад бузурги?ои нишонди?анда?ои
ом?хташаванда ?ойгир карда мешаванд;
• ну?та?ои дар тир?ои координата гузошта шуда мав?еи ?ар як
дара?аро дар майдони график нишон меди?анд;
• ну?та?о бо ?ам пайваст карда мешаванд ва дар нати?аи он
ка?хаттае пайдо мешавад, ки онро ка?хаттаи омор? мегуянд. ?айр аз ин ?ангоми пайвастани ин ну?та?о хатти рост низ ба вучуд омаданаш мумкин аст, ин ?олат?оро дар расм?ои 3.5 мушо?ида карда метавонед.
• инчунин мав?еи якчанд ?одисаро дар як диаграммаи хатт?
нишон дода метавонем, вале бояд бузургии мутла? ба бузургии нисб? иваз карда шавад. Ин намуна дар расм?ои 3.5 (се ?одисаро нишон додаем), оварда шудааст. Расми 3.5. а
Диаграмма?ои сутун?, одатан барои му?оисаи нишонди?анда?ои ?амном, ки объект?ои гуногун ё ?удуд?оро тасниф меди?анд, истифода бурда мешаванд. Дар ин диаграмма системаи координата?ои росткун?аро метавон истифода бурд. Маф?уми нишонди?андаи му?оисашаванда дар сутун?ои росткун?а, ки па?ноии масофаи байни сутун?ояш якхела аст, тасвир карда мешавад. Шумораи сутун?о шумораи нишонди?андаи ом?хташавандаро нишон меди?ад. Сутун?оро мумкин аст бо ?ам пайваста ё ин ки ба масофаи якхела аз якдигар ?удо ?ойгир намуд. Барои фа?мо будан аз маълумот?ои на?шаи зерин истифода бурда диаграмма?ои сутуниро тартиб меди?ем.
Дар амалия барои тасвир намудани маълумоти омор? диаграммаи тасмашакл низ истифода бурда мешавад, ки асоси онро сутун?о, яъне тасма?о тартиб меди?анд. Тасма?ои он ба таври уфу?? ва ?адвали андозагириаш бошад, дар тири амуд? ?ойгир аст. Дарозии тасма?о аз мав?еи бузургии ом?хташаванда вобастаг? дорад. Па?нои тасма?о якхела мебошад.
Просмотр: 4470
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved