?ОНУНИ ?УМ?УРИИ ТО?ИКИСТОН
Дар бораи омори давлат?
Дата: 2015-12-21
(Конун аз 21.07.2010 № 630)
?онуни мазкур муносибат?ои ?у?у?иро дар со?аи фаъолияти омор? ба танзим дароварда, вазифа?о, ?у?у?у ??дадори?ои ма?омоти омори давлат?, инчунин тартиби ташкили, ?амъовар?, коркард, истифода, па?н ва ?ифз намудани маълумоти омори расм? ва пеш бурдани ба?исобгирии омори расмиро дар ?ум?урии То?икистон муайян мекунад.
БОБИ1. МУ?АРРАРОТИ УМУМ?
Моддаи 1. Ма?сад ва доираи амали ?онуни мазкур
- ?онуни мазкур асос?ои ?у?у?? ва механизм?ои танзимкунандаро барои татби?и сиёсати ягонаи давлат? дар со?аи ба?исобгирии омори расм? ва па?н намудани маълумоти омори давлат?, ки талаботи давлат ва ?омеаро ба иттилооти омории пурра, эътимоднок, илман асоснок ва сарива?т? оид ба раванд?ои и?тимо?, и?тисод?, демограф?, эколог? ва раванд?ои дигари ?амъият? дар ?ум?урии То?икистон таъмин мекунад, муайян менамояд.
- Амали ?онуни мазкур ба ?амаи во?ид?ои омор? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм?, ки фаъолияти худро дар ?удуди ?ум?урии То?икистон ба амал мебароранд, татби? мегардад.
Моддаи 2. Маф?ум?ои асос?
Дар ?онуни мазкур маф?ум?ои асосии зерин истифода мешаванд:
- омор - ма?м?и маълумоти ми?дор? оид ба ?амъи зу?урот ё раванд?о;
- омори давлат? - низоми ягонаи омории иттилооти давлат?, ки аз ?ониби ма?омоти омори давлат? ташаккул меёбад;
- низоми омори давлат? - ?исми асосии таркибии низоми иттилооти давлат? мебошад, ки дар худ ма?м?и маълумоти омории аввалия, ?амъбастшуда ва маъмуриро ифода менамояд;
- омори расм? - маълумоти аз во?ид?ои омори ?амъовар? ва коркардшуда, ки тавсиф?ои зу?уроти ба амаломадаро дар ма?м?и дахлдор нишон меди?ад;
- ба?исобгирии омори расм? - фаъолияте, ки тиб?и методологияи омори расм? барои гузаронидани мушо?ида?ои омор? ва коркарди маълумоте, ки дар нати?аи он?о гирифта мешаванд, равона карда шуда, бо ма?сади ташаккули иттилооти омори расм? андешида мешавад;
- субъект?ои ба?исобгирии омори расм? - ма?омоти ?окимияти давлат?, худидоракунии ша?рак ва де?от ва дигар ма?омоти давлатие, ки ташаккулёбии иттилооти омори расмиро дар со?аи фаъолияти му?арраршуда мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ба амал мебароранд;
- во?иди омор? - шахсони во?е? ва ?у?у??, со?ибкорони инфирод?, филиал?о ва намояндаги?ои шахсони ?у?у?ии хори??, сарфи назар аз шакли ташкилию ?у?у??, ки дар ?удуди ?ум?урии То?икистон мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон амал мекунанд;
- ?исобот?ои омори давлат? - маълумоте, ки аз ?ониби во?ид?ои омор? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм? бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ба ма?омоти омори давлат? пешни?од мегарданд;
- иттилооти омори расм? - иттилооти ?амъбастии ?у??атнокшуда оид ба тараф?ои ми?дории раванд?ои и?тимо?, и?тисод?, демограф?, эколог? ва дигар ?араён?ои ?амъият? дар ?ум?урии То?икистон, ки мутоби?и барнома?ои кор?ои омор? ва дигар мушо?ида?о ташаккул меёбанд;
- методологияи омор? - ма?м?и ?оида?ои умум? ва усул?ои махсуси мушо?ида?ои омор?;
- мушо?ида?ои омор? - ?амъоварии муназзами илман асосноки маълумот дар бораи зу?урот ва раванд?ои фаъолияти и?тимоию и?тисодии во?ид?ои омор?, ки ма?омоти омори давлат? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм? ба амал мебароранд;
- мушо?ида?ои омории идорав? - мушо?ида?ое мебошанд, ки субъект?ои ба?исобгирии омори расм? аз р?и намуд?ои мушаххаси фаъолият ба амал мебароранд;
- низоми ягонаи таснифот ва рамзгузории техник?-и?тисод? ва и?тимо?-иттилоот? - низоми гур??бандии иттилоот оид ба во?ид?ои омор? аз р?и намуди фаъолият, шакли моликият, ма?алли ?ойгиршав? ва гайра?о;
- регистри омори давлат? - махзани маълумоти ?исобкардашудаи во?ид?ои омор? мебошад, ки ало?амандиро бо регистр ва махзан?ои маълумоти иттилоотии идорав? дар асоси низоми ягонаи таснифот ва рамзгузории техник?-и?тисод? ва и?тимо?-иттилоот? таъмин менамояд (Конун аз 21.07.2010 № 630);
- маълумоти аввалияи омор? - иттилооти омор? дар бораи во?иди мушаххаси омор?, сарфи назар аз шакли моликият ва намуди фаъолият;
- маълумоти маъмур? - маълумот?ое, ки субъект?ои ба?исобгирии омори расм? ?ангоми амал? намудани вазифа?ои маъмуриашон гирифтаанд ва ба ма?омоти омори давлат? барои исте?сол ва ба?исобгирии омори расм? пешни?од карда мешаванд;
- маълумоти ?амъбастшуда - калон кардани нишонди?анда?ои и?тисод? ба воситаи мутта?ид кардани он?о ба гур??и ягона;
- махф? будани омор - таъмин намудани му?офизати маълумоти омор?, ки ошкор намудани он?о тиб?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон манъ аст;
- бар?йхатгир? - мушо?идаи сартосарии омории во?ид?ои омор?, ки бояд дар тамоми ?удуди ?ум?урии То?икистон дар ва?ту замони муайян ба ?исоб гирифта шавад;
- тад?и?от - ташаккул додани маълумоте мебошад, ки бо ро?и пурсиш аз во?ид?ои ?удогонаи интихобшудаи ма?м?и во?ид?ои ба?исобгирии омор? ?амъовар? карда шудаанд;
- интихоб - усул?о ва расмиёти интихоби во?иди объекти ом?хташаванда мебошад, ки ба тад?и?от тааллу? дорад;
- па?н намудан - барои ?амаи истифодабарандагон дастрас будани иттилооти омор?, ки махф? нестанд;
- ба?ои омор? - бузургии ба ?а?и?ат наздикшудаи иттилооти омор?;
- метамаълумот - иттилоот дар бораи маълумот?ои ми?дории омор? мебошад, ки ба усул?ои ?амъовар?, коркард, па?нкун?, шар??о ва муло?изоти методолог? оид ба сифати маълумот тааллу? доранд;
Моддаи 3. ?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар бораи омори давлат?
?онунгузории ?ум?урии То?икистон дар бораи омори давлат? ба Конститутсияи (Сар?онуни) ?ум?урии То?икистон асос ёфта, аз ?онуни мазкур ва дигар санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон, инчунин санад?ои ?у?у?ии байналмилалие, ки То?икистон он?оро эътироф кардааст, иборат мебошад.
Моддаи 4. Сиёсати давлатй дар со?аи омор
Сиёсати давлатй дар со?аи омор ба ташкил, ?амъоварй, коркард, истифода, па?н ва ?ифз намудани маълумоти омори расмй дар асоси муста?илият, методологияи илман асоснок ва меъёр?ои байналмилалй равона карда шудааст.
Моддаи 5. Принсип?ои асосии ташаккули омори давлатй
Бо ма?сади таъмин намудани сифати омори давлатй, омор мувофи?и принсип?ои зерин ташаккул дода мешавад:
- р?змарра, во?ей, илман асоснок, сарива?тй ва эътимоднок будани омори расмй;
- холисона ва махфй будани омори расмй;
- шаффоф, ошкор ва дастрас будани омори расмй;
- мувофи?атпазир будани омори расмй.
БОБИ 2. МА?ОМОТИ ОМОРИ ДАВЛАТЙ, ВАЗИФА,
?У?У? ВА ??ДАДОРИ?ОИ ОН?О
Моддаи 6. Ма?омоти омори давлатй
- Ма?омоти омори давлатй ма?оми марказии ?окимияти и?роияи ваколатдорнамудаи ?укумати ?ум?урии То?икистон (минбаъд - ма?оми ваколатдор) мебошад, ки ?амъоварй, коркард, та?лил, умумигардонй, па?н намудан ва ?ифзи иттилооти омори расмиро амалй менамоянд.
- Ма?оми ваколатдор сиёсати давлатиро дар со?аи омор амалй намуда, фаъолияти омориро дар ?ум?урии То?икистон такмил меди?ад ва ба во?ид?ои сохторй ро?барй мекунад.
Моддаи 7. Вазифа?ои ма?оми ваколатдор
Бо ма?сади татби?и сиёсати давлатй дар со?аи омор ма?оми
ваколатдор вазифадор аст:
- фаъолияти омории субъект?ои ба?исобгирии омори расмй ва во?ид?ои омориро ?амо?анг ва назорат намояд;
- фаъолияти омори дохилии идоравиро амалй намояд;
- меъёр?ои оморй, аз ?умла методология, таснифотро барои
исте?соли омори расмй та?ия намояд;
- оид ба ташаккули Ш?рои байниидоравии оморй, низомнома ва ?айати он ба ?укумати ?ум?урии То?икистон таклиф?о пешни?од намояд;
- ?амкориро бо дигар давлат?о ва ташкилот?ои байналмилалй амалй намояд, бо он?о мутоби?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон шартнома ва созишнома?о бандад;
- шакл?ои ?исоботи оморй, дастурамал?ои пешни?од намудани он?оро та?ия ва тасди? намояд;
- дигар ваколат?оеро, ки дар ?онунгузории ?ум?урии То?икистон пешбинй гардидаанд, ба амал барорад.
Моддаи 8. ?у?у??ои ма?оми ваколатдор
Ма?оми ваколатдор ?у?у? дорад:
- аз во?ид?ои омор? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм? дар ?а?ми нишондодашуда ва м??лат?ои му?аррарнамудаи ма?омоти омор? маълумоти омор?, аз ?умла маълумоти дорои сирри давлат? ва ти?оратиро бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ройгон гирад;
- аз ?амаи намуд?ои манбаъ?о, аз ?умла аз регистр?ои идорав? ва махзан?ои иттилоот? маълумот талаб кунад, инчунин дар асоси иттилооти мав?уда ба?ои омор? ди?ад (Конун аз 21.07.2010 № 630);
- дар байни а?ол? мушо?ида?ои омор? гузаронад;
- дурустии маълумоти омориро сан?ида, дар маврид?ои ошкор шудани та?риф, бартараф кардани он?оро талаб кунад;
- ба ?исоботи субъект?ои ба?исобгирии омори расм? дастрас? дошта бошад;
- истифодаи нодуруст ва тафсири маълумоти омориро шар? ди?ад;
- усули гузаронидани мушо?ида?ои омориро муайян намояд;
- мутоби?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон, дар асоси шартнома кор?ои омор?, та?лил?, иттилоотию ?исоббарор? ва дигар кор?оро оид ба мавз?и касб? ба амал барорад;
- мутоби?и тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон субъект?ои ба?исобгирии омори расмиро барои гузаронидани мушо?ида?ои омор? ?алб намояд;
- дар доираи сало?ияти худ ?арор?о ?абул кунад, ки и?рои он?о барои во?ид?ои омор? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм? ?атм? бошад.
Моддаи 9. ??дадори?ои ма?оми ваколатдор
Ма?оми ваколатдор ??дадор аст:
- мувофи?и барномаю методология?ои ?абулшуда мушо?ида?ои омори давлатиро ташкил намояд;
- барои доираи васеи истифодабарандагон дастрас будани иттилоот? омориро таъмин намояд;
- мувофи?и тартиби му?арраршуда иттилооти омориро мутоби?и ??дадори?ои ?абулкардашуда аз р?и шартномаи байналмилалии имзошуда пешни?од намояд;
- му?имият, ?амъовар? ва ниго?дории мусоиди зарурии иттилооти омориро таъмин намояд;
- пешбурди регистри омори давлатиро таъмин намояд (Конун аз 21.07.2010 № 630);
- дар бораи тагйироти умум? дар омори давлат? ба васоити ахбори омма иттилоот ва шар?и мухтасари заруриро пешни?од намояд;
- во?ид?ои омориро бо вара?а?ои ?исоботи омории мутамарказ ва дастур?ои метод? (дастурамал?о) таъмин намояд;
- риояи сирри давлатй, ти?орат? ва махфияти оморро оид ба во?ид?ои оморй мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон таъмин намояд.
Моддаи 10. Ш?рои байниидоравии оморй
- Ш?рои байниидоравии оморй дар назди ма?оми ваколатдор таъсис дода мешавад.
- Ш?рои байниидоравии оморй самт?ои афзалиятноки сиёсати давлатиро дар со?аи омор, ?орй намудани муносибат?ои инноватсионй ва технологй, такмил додани методология ва пешни?оди тавсия?оро оид ба
масъала?ои асосии фаъолияти омор? кор карда мебарояд.
- Ш?рои байниидоравии омор? ?у?у?и баррасии масъала?ои махсуси омори расм?, таъсиси гур???ои кор? ва даъвати коршиносонро дошта, ба ?аласа?ои худ метавонад коршиносони берунаро низ даъват намояд. Ш?рои байниидорав? барои масли?ат метавонад ба ташкилот?ои байналмилал? ва ш?ро?ои омории давлат?ои дигар муро?иат намояд (Конун аз 21.07.2010 № 630) .
- Низомномаи Ш?роро ма?оми ваколатдор та?ия намуда, Президенти ?ум?урии То?икистон тасди? менамояд (Конун аз 21.07.2010 № 630).
БОБИ 3. ТАШКИЛ ВА ПЕШ БУРДАНИ БА?ИСОБГИРИИ ОМОРИ РАСМ?
Моддаи 11. Барнома?ои омори давлат?
- Бо ма?сади таъмини самаранокии фаъолияти омор? ва рушди минбаъдаи омори давлатй барномаи ягонаи бисёрсолаи омор ба м??лати на камтар аз 5 сол ва барномаи солонаи кор?ои оморй, ки р?йхати шакл?ои ба?исобгирии омориро бо нишон додани м??лати пешни?оди он?о дар бар мегиранд, та?ия карда мешаванд.
- Барнома?ои омори давлатй аз ?ониби ма?оми ваколатдор та?ия карда шуда, аз тарафи ?укумати ?ум?урии То?икистон тасди? карда мешаванд.
Моддаи 12. Ба?исобгирии омори расмй
- Ба?исобгирии омори расмиро ма?оми ваколатдор мутоби?и барномаи солонаи кор?ои оморй, дар асоси мушо?ида?ои омории ?у??атнокшуда, аз ?умла маълумоти аввалияи оморй ва маълумоти маъмурй ба амал мебарорад.
- Во?ид?ои оморй вазифадоранд, ки маълумотро ба ма?оми ваколатдор дар шакли му?арраргардида сарива?т, пурраю да?и? ва ройгон пешни?од намоянд.
- Субъект?ои ба?исобгирии омори расмй ба ма?оми ваколатдор, ба ?амаи махзан?ои маълумот, регистр?о ва ба дигар маълумот имконияти дастрасиро пешни?од менамоянд (Конун аз 21.07.2010 № 630).
Моддаи 13. Методологияи оморй
- Методологияи оморй усули ?амъоварй ва гур??бандии маълумоти аввалияи оморй ва маълумоти маъмурй, ба?оди?ии да?и?ияти иттилооти омори расмй, ба танзим даровардани онро, ки барои ом?хтани зу?уроти ми?дорй дар раванд?ои и?тимой, и?тисодй равона карда шудаанд, ташаккул меди?ад.
- Унсур?ои таркибии методологияи оморй мушо?ида?ои оморй, истифодаи нишонди?анда?ои умумигардонидашудаи оморй ва та?лили он?о мебошанд.
Моддаи 14. Мушо?ида?ои оморй
- Мушо?ида?ои оморй нисбати во?ид?ои оморй ва субъект?ои ба?исобгирии омори расмй, ки дар ?удуди ?ум?урии То?икистон ?ойгир шудаанд, аз тарафи ма?оми ваколатдор гузаронида мешавад. Мушо?ида?ои оморй вобаста ба усули гузаронидан метавонанд сартосарй ва интихобй бошанд.
- Мушо?ида?ои сартосарй ин ташаккулёбии маълумот мебошад, ки аз ?амаи во?ид?ои оморй барои ташкили омори расмй гирифта шудаанд.
- Мушо?ида?ои интихоб? ин ташаккулёбии маълумот мебошад, ки аз ?исми муайяни во?ид?ои омор? аз р?и намуд?ои ?удогонаи фаъолият, мувофи?и методологияи махсус гирифта шудааст.
- Тарзи гузаронидани мушо?ида?ои омор? аз тарафи ма?оми ваколатдор ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм? муайян карда мешавад, агар тартиби дигар дар ?онунгузории ?ум?урии То?икистон му?аррар карда нашуда бошад.
- ?амъоварии маълумоти аввалияи омор? аз р?и шакл?ои мушо?ида?ои омор? ба амал бароварда шуда, пешни?оди ин маълумот аз тарафи во?ид?ои омор? ё бо ро?и пурсиши он?о ва ?айди далел?о сурат мегирад.
- Шакл?ои мушо?ида?ои омор? ва дастурамал?о оид ба пур кардани он?о, ки субъект?ои ба?исобгирии омори расм? та?ия кардаанд, аз тарафи ма?оми ваколатдор тасди? карда мешаванд.
Моддаи 15. Регистри омори давлат? (Конун аз 21.07.2010 № 630)
- Регистри омори давлат? воситаи ба?исобгирии омори расм? мебошад ва р?йхати ?атмии нишонди?анда?ои маъмур? ва аввалияи омориеро дар бар мегирад, ки фаъолияти во?ид?ои омориро мувофи?и низоми ягонаи таснифот ва рамзгузории техник?-и?тисод? ва и?тимо?-иттилоот? тавсиф менамояд (Конун аз 21.07.2010 № 630).
- Пеш бурдани регистри омори давлат? аз тарафи ма?оми ваколатдор амал? мегардад (Конун аз 21.07.2010 № 630).
- Субъект?ои ба?исобгирии омори расм?, ки регистр ва махзани маълумоти иттилоотиро дар бораи во?ид?ои омор? таъсис меди?анд ва пеш мебаранд, барои ташаккул додан ва му?иммият гардонидани регистри омори давлат? ба ма?оми ваколатдор иттилооти заруриро ройгон пешни?од менамоянд (Конун аз 21.07.2010 № 630).
Моддаи 16. Па?н намудани иттилооти омори расм?
- Па?н намудани иттилооти омори расм? аз тарафи субъект?ои ба?исобгирии омори расм? тавассути нашрия?ои расм?, ?ойгир намудан дар шабака?ои иттилоотии дастраси умум ва телекоммуникатсион?, баранда?ои электрон?, инчунин бо пешни?од намудани маълумот ба восита?ои ахбори омма амал? карда мешавад.
- Ма?оми ваколатдор сари ва?т дар бораи санаи чопи нашрия?о ва метамаълумот иттилоот па?н мекунад.
- Тамоми истифодабарандагон ?у?у?и дастрасии баробар ва яква?тиро ба маълумоти омори расм? доранд, ба истиснои маълумоти махфии дорои иттилооти инфирод? дар бораи во?ид?ои ?удогонаи омор?.
- Па?н намудани маълумоти аввалияи омор? метавонад тан?о бо розигии во?ид?ои омор?, ки иттилоотро пешни?од кардаанд, сурат гирад.
- Субъект?ои ба?исобгирии омори расм? бо тартиби му?арраркардаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ?ифзи маълумоти махфиро аз дастрас? ва ошкоркунии ?айри?онун? таъмин менамоянд.
Моддаи 17. Таъминоти ташкил?, молияв? ва модд?-техникии кор?ои омор?
- Кор?ои омори давлат?, ки мувофи?и барнома?ои тасди?кардаи ?укумати ?ум?урии То?икистон и?ро мешаванд, аз бу?ети давлат? маблаггузор? карда мешаванд.
- Харо?от барои амал? намудани кор?ои иловагии омор? аз ?исоби фармоишгари ин кор?о маблаггузор? карда мешавад ва маблаг?ои бадастовардашуда бо тартиби му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон барои муста?кам намудани заминаи модд?-техникии ма?оми ваколатдор истифода мегарданд.
БОБИ 4. МУ?АРРАРОТИ ХОТИМАВ?
Моддаи 18. Кафолат?ои ?у?у?ии во?ид?ои омор? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм?
- Ма?оми ваколатдор ба во?ид?ои омор? ва субъект?ои ба?исобгирии омори расм? махф? ниго? доштани маълумоти аввалияи омориро кафолат меди?ад.
- Ма?оми ваколатдор коркард, ниго? доштан ва ?ифзи маълумоти аввалияи омориро дар шароит?ои кафолатди?андаи пешгир? кардани он?о аз дузд?, талафот ё та?рифот таъмин менамояд.
Моддаи 19. ?авобгар? барои вайрон кардани ?онуни мазкур
Шахсони во?е? ва ?у?у?? барои риоя накардани талаботи ?онуни мазкур мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон ба ?авобгар? кашида мешаванд.
Моддаи 20. Дар бораи аз эътибор со?ит донистани ?онуни ?ум?урии То?икистон "Дар бораи омори давлат?"
?онуни ?ум?урии То?икистон аз 15 майи соли 1997 "Дар бораи омори давлат?" (Ахбори Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон, с. 1997, № 10, мод. 127; с. 2003, № 4 мод. 136; с. 2006, № 3, мод. 161; с. 2008, № 12, ?. 2, мод. 998) аз эътибор со?ит дониста шавад.
Моддаи 21. Тартиби мавриди амал ?арор додани ?онуни мазкур
?онуни мазкур пас аз интишори расм? мавриди амал ?арор дода шавад.
Президенти
?ум?урии То?икистон Эмомал? Ра?мон
ш.Душанбе
12 январи соли 2010 № 588
Просмотр: 3479