Дата: 2015-12-05
Дар раванди фаъолияти гумрук? яке аз мав?еъ?ои асосиро арзиши гумрук? иш?ол менамояд. Арзиши гумрукии мол арзиши молест, ки аз сар?ади гумрукии ?ум?урии То?икистон инти?ол ёфта, муайян мегардад ва ба ма?сад?ои зерин истифода бурда мешавад:
1) та?ти пардохт?о ва хиро??ои гумрук? ?арор додани мол;
2) ба кор бурдани тадбир?ои дигари танзими давлатии фаъолияти и?тисодии хори?ии ?ум?урии То?икистон.
Акнун ба дида баромадани тарз?ои мухталифи муайян намудани арзиши гумрук? мегузарем:
1. Муайян кардани арзиши гумрукии моли содирот?
Дар ?ум?урии То?икистон арзиши гумрукии моле, ки аз ?аламрави гумрук? содир мешавад, дар асоси нархи муомилотие, ки во?еан пардохта шудааст ва ё ?ангоми фурўши он барои содирот бояд пардохта шавад, муайян карда мешавад.
Дар раванди муайян кардани арзиши гумрукии мол харо?оти зерин ба нархи муомилот дохил карда мешавад, ба шарте агар он ?аблан дохил карда нашуда бошад:
1) харо?оти расондани мол то фурўдго?, бандар ё ма?али дигари содироти мол аз ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон:
- арзиши ?амлу на?л;
- харо?оти борбардор? ва борфарор?, аз нав бор кардан ва аз ?ое ба ?ое кашондани мол;
2) арзиши су?урта;
3) харо?оти фурўшанда:
- музди комиссион? ва брокер?;
- арзиши контейнер ё зарф?ои дигари серистифода, ба шарте, агар мутоби?и Номгўи мол?ои фаъолияти и?тисодии хори?? он ?амчун во?иди тому ягона бо моли арзёбишаванда баррас? гардад;
- арзиши бастабанд?, аз ?умла арзиши масоле?и бастабанд? ва кор?ои вобаста ба бастабанд?;
4) роялти ва хиро?и додани и?озатнома барои моли арзёбишавандае, ки бояд фурўшанда муста?иман ва ё ?айримуста?им ?амчун шарти фурўши моли арзёбишаванда супорад, ба шарте, агар чунин роялти ва хиро? ба нархе, ки во?еан супурда шудааст ё бояд супорида шавад, дохил нашуда бошад;
5) ?исми даромад аз фурўши минбаъда, ки муста?иман ва ё ?айримуста?им фурўшанда мегирад;
6) андоз?ое, ки дар ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон ситонида мешаванд, ба шарте ки мутоби?и ?онунгузории андози ?ум?урии То?икистон ё санад?ои ?у?у?ии байналмилалии эътирофнамудаи ?ум?урии То?икистон он?о ба фурўшанда вобаста ба баровардани мол аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон ?уброн карда намешаванд.
Ба ?айр аз ин ?ангоми муайян кардани арзиши гумрукии мол аз нархи муомилот? пардохту харо?оти зерин хори? карда мешаванд, ба шарте агар он?о ?аблан ба нархи муомила дохил шуда, бо ?у??ат тасди? карда шуда бошанд:
1) харо?оти насб, васл, танзими та??изот ё расонидани кўмаки техникии баъди содир кардани чунин та??изот аз ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон;
2) харо?оти расондани мол баъди содир кардани он аз ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон;
3) арзиши су?уртаи расондани мол баъди содироти он аз ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон;
4) бо??ои гумрук? ва андозе, ки дар давлати воридкунанда пардохта мешаванд.
Дар сурати ву?уд надоштани нархи муомилот? арзиши гумрукии моли содирот? дар асоси нусхаи ?у??ати му?осибавии фурўшандаи содиркунанда дар бораи харо?оти вобаста ба исте?сол ё харид, ниго?дор? ва инти?оли моли содирот?, ки аз тарафи декларант пешни?од мешавад, муайян карда мешавад. Дар баробари ин харо?оти дар ?исми 2 ин ?исм зикршуда низ ба ?исоб гирифта мешавад.
Инчунин дар сурати мав?уд набудани маълумоти тасди?кунандаи арзиши гумрукии арзшудаи моли содирот? арзиши гумрукии чунин мол тиб?и маълумот дар бораи моли шабе? ва ё ?ам?инс, ки ма?оми гумрук дар ихтиёр дорад, аз ?умла тиб?и маълумоте, ки бо истифода аз нати?аи экспертизаи муста?ил пешни?од шудаааст, муайян мегардад.
2. Усул?ои муайян кардани арзиши гумрукии моли воридот?
Арзиши гумрукии моле, ки ба ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон ворид карда мешавад, бо истифодаи усул?ои зерин муайян карда мешавад:
1) тиб?и нархи муомилоти моли воридшаванда;
2) тиб?и нархи муомилоти моли шабе?;
3) тиб?и нархи муомилоти моли ?ам?инс;
4) тар?и арзиш;
5) ?амъ кардани арзиш;
6) усули э?тиёт?.
Усули асосии муайян кардани арзиши гумрукии мол усулест, ки ба нархи муомилотии моли воридот? асос ёфтааст.
Дар сурати имконнопазирии истифодаи усули асос? паёпай усул?ои номбаршуда ба кор бурда мешаванд. Зимнан кадом усули минбаъда баъди он истифода мешавад, ки арзиши гумрукии молро бо истифода аз усули ?абл? муайян кардан имконнопазир бошад. Дар асоси аризаи декларант усул?ои тар? ва ?амъ кардани арзиш бо тартиби баръакс ан?ом дода мешавад.
Маълумот барои муайян кардани арзиши гумрукии мол бо яке аз усул?ои пешбинигардида бояд мутоби?и принсип?ои ?исоби му?осибавии ?ум?урии То?икистон пешни?од карда шавад.
Усули муайян кардани арзиши гумрук? тиб?и нархи муомилотии моли воридот?
Арзиши гумрукии моли ба ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон воридшаванда нархест, ки во?еан пардохт шудааст ё бояд ?ангоми фурўши он барои содирот ба ?ум?урии То?икистон пардохта шавад.
?ангоми муайян кардани арзиши гумрукии мол харо?оти зерин ба нархи муомила илова карда мешавад, ба шарте агар он ?аблан дохил карда нашуда бошад:
1) харо?оти расонидани мол ба фурўдго?, бандар ё ма?али дигари ворид кардани мол ба ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон:
- арзиши инти?ол;
- харо?оти борбардор?, борфарор?, аз нав бор кардан ва аз ?ое ба ?ое кашондани мол;
2) арзиши су?урта;
3) харо?оти харидор;
- музди комиссион? ва брокер?, ба истиснои музди комиссионии хариди мол;
- арзиши контейнер ё зарф?ои дигари серистифода, ба шарте агар мутоби?и Номгўи мол?ои фаъолияти и?тисодии хори?? он ?амчун во?иди тому ягона бо моли арзёбишаванда баррас? гардад;
- арзиши бастабанд, аз ?умла арзиши масоле?и бастабанд? ва кор?ои вобаста ба бастабанд?;
4) ?исми дахлдори арзиши зерини моле (кору хизматрасоние), ки муста?иман ё ?айримуста?им аз тарафи харидор ба фурўшанда ройгон ё бо нархи арзон барои истифода вобаста ба исте?сол ё фурўши моли арзёбишавандаи содирот? пешни?од шуда буд:
- ашёи хом, ?исм?о, моли нимтайёр ва ма?сулоти дигари такмил?, ки ?исми таркибии моли арзёбишаванда ба шумор меравад;
- асбобу ан?ом, штампу ?олаб?о ва ашёи шабе?и дигаре, ки ?ангоми исте?соли моли арзёбишаванда ба кор бурда шудаанд;
- масоле?е, ки дар исте?соли моли арзёбишаванда хар? шудааст (рав?ан?ои молидан?, сўзишвор? ва ?айра);
- тад?и?оти му?андис?, кор?ои конструкторию та?рибав?, дизайн, ороиши баде?, нигораву на?ша?ое, ки берун аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон и?ро шуда, бевосита барои исте?соли моли арзёбишаванда заруранд;
5) роялти ва хиро? барои додани и?озатнома ба моли арзёбишавандае, ки бояд харидор муста?иман ё ?айримуста?им ?амчун шарти фурўши моли арзёбишаванда супорад, ба шарте агар чунин роялти ва хиро? ба нархе, ки во?еан супурда шудааст ё бояд супорида шавад, дохил нашуда бошад;
6) ?а?ми ?исми даромади муста?им ё ?айримуста?ими фурўшанда аз ?ама гуна фурўши минбаъда, супурдан ё истифодаи моли арзёбишаванда.
Бояд ?айд намоем, ки дар сурати расондани як партия моли номгўи гуногун харо?оте, ки бояд ба арзиши гумрукии ?ар яке аз моли воридот? дохил карда, барои тамоми партияи мол таъин гардидааст, мутаносибан тиб?и ?а?ме, ки бо таносуби арзиши ?ар мол нисбати арзиши партияи мол муайян мегардад, му?аррар карда мешавад.
Инчунин ?ангоми муайян кардани арзиши гумрукии мол пардохт?о ва харо?от бо шарте дохил карда намешаванд, ки он?о аз нархи барои моли воридот? во?еан пардохтшуда ё пардохтшаванда тар? карда шуда бошанд:
1) харо?оти насб, васл, танзими та??изот ё расонидани ёрии техник? баъди ворид кардани чунин та??изот ба ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон;
2) харо?оти расонидан баъди ворид шудани мол ба ?аламрави гумрукии ?ум?урии То?икистон;
3) бо??ои гумрук? ва андозе, ки дар давлати воридоти мол супурда мешаванд.
Дар То?икистон усули вобаста ба нархи муомилоти моли воридот? барои муайян кардани арзиши гумрукии мол истифода бурда намешавад, агар:
1) нисбати ?у?у? барои ихтиёрдор? ё истифода мав?уд будани ма?дудият аз ?ониби харидори моли арзёбишаванда, ба истиснои:
- ма?дудият?ое, ки санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон му?аррар кардаанд;
- ма?дудият?ои минта?аи ?у?роф?, ки дар он мумкин аст мол бозфурўш? шавад;
- ма?дудият?ое, ки ба арзиши мол таъсири ?идд? намерасонанд;
2) ба ?ум?урии То?икистон мувофи?и муомилоте, ки нишона?ои хариду фурўш надорад, мол чунин ворид карда шудааст:
- ройгон;
- бо шарти консигнатсия, ки молрасониро барои фурўш дар ?ум?урии То?икистон бе гузаштани ?у?у?и моликият ба воридкунанда пешбин? менамояд;
- ба унвони филиал?ои (намояндаги?ои) худ, ки дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон ?арор доранд, аз тарафи шахси ?у?у?ии хори??;
- мувофи?и ?арордоди и?ораи молиявии молу мулк (лизинг);
- бо ма?сади нига?дошти мува??ат?;
- ?амчун партови исте?солот бо ма?сади истифодабарии ?айрити?ории он;
- бо ма?сади ивази кардани моли (маснуоти такмил?) дорои сифати номатлубе, ки барояш мў?лати кафолат му?аррар шудааст;
- тиб?и дигар муомилот;
3) фурўш ё нархи муомилот ба риояи шарт?ое вобастаг? дорад, ки ба?исобгирии таъсири он?о имконнопазир аст ва аз ин сабаб арзиши муомилот барои муайян кардани арзиши гумрук? ?обили ?абул намебошад:
- шартномаи мубодила (мена);
- шартнома?ои пешбиникунандаи амалиёти толлинг?;
- шартнома?ои контрактатсия;
- дигар намуд?ои шартнома?о;
4) маълумоте, ки декларант ?ангоми арзи арзиши гумрук? истифода бурдааст, бо санад?о тасди? нашудааст ва ё ми?доран муайяншаванда ва эътимодбахш намебошанд;
5) иштирокчиёни муомила шахсони ба якдигар вобастаанд ва арзиши муомила барои муайян кардани арзиши гумрук? мутоби?и талаботи ?амин модда ?амчун асос ?обили ?абул намебошад. Зимнан маф?уми шахсони ба якдигар вобаста ба маънои шахсонест, ки яке аз нишона?ои зеринро ?онеъ мекунанд:
- яке аз иштирокчиёни муомила ё шахси мансабдори яке аз иштирокчиёни муомила ?амзамон шахси мансабдори иштирокчии дигари муомила мебошад;
- ширкаткунандагони муомила со?иби муштараки корхона ?исоб мешаванд;
- иштирокчиёни муомила бо муносибат?ои ме?нат? ало?аманданд;
- яке аз шахсон муста?иман ва ё ?айримуста?им пан? ва ё бештар аз пан? фоизи са?мия?ои овозди?андаи дар муомилаи ?ар яке аз иштирокчиёни муомила буда ё аъзо?а?ии дар сармояи оинномавии ?ар кадоми иштирокчиёни муомиларо молик аст ё назорат менамояд;
- иштирокчиёни муомила та?ти назорати муста?им ва ё ?айримуста?ими шахси сеюм ?арор доранд;
- иштирокчиёни муомила муштаракан шахси сеюмро ба таври муста?им ва ё ?айримуста?им назорат менамоянд;
- яке аз иштирокчиёни муомила та?ти назорати муста?им ва ё ?айримуста?ими иштирокчии муомила ?арор дорад;
- иштирокчиёни муомила ё шахсони мансабдори он?о хешовандони наздиканд.
Бояд ?айд намоем, ки вобастагии мута?обилаи иштирокчиёни муомила барои ?айри ?обили ?абул ?исоб кардани нархи муомила асоси коф? буда наметавонад. Дар ин ?олат ма?оми гумрук бояд ?олат?ои иловагии муомиларо омўзад ва нархи онро, агар вобастагии мута?обила ба нарх таъсир накарда бошад, мумкин аст барои муайян кардани арзиши гумрукии мол истифода барад.
Муайян карда шудааст, ки агар ма?оми гумрук далел ва асосе дошта бошад, ки вобастагии мута?обилаи иштирокчиёни муомила ба нархи мол таъсир кардааст, ба декларант (бо хо?иши декларант ба шакли хатт?) дар хусуси имконияти пешни?оди маълумоти иловаг? тавсия меди?ад, ки ба нархи мол таъсир нарасондани вобастагии мута?обиларо тасди? менамояд.
Бо ташаббуси декларант мумкин аст арзиши муомила ?амчун асоси муайян кардани арзиши гумрукии мол ?абул шавад, ба шарте агар декларант исбот намояд, ки ин арзиш ба яке аз арзиш?ои зерини та?рибан му?арраршуда наздик аст:
1) ба арзиши муомилотии моли шабе? ё ?ам?инс ?ангоми содир намудан ба ?ум?урии То?икистон байни иштирокчиёне, ки ба ?амдигар вобастаг? надоранд;
2) арзиши гумрукии моли шабе? ё ?ам?инсе, ки бо усули тар? кардани арзиш муайян шудааст;
3) арзиши гумрукии моли шабе? ё ?ам?инс, ки бо усули ?амъ кардани арзиш муайян шудааст.
9. Нарх?ое, ки декларант барои му?оиса пешни?од кардааст, бо назардошти тафовут?ои зерин тас?е? карда мешаванд:
1) тафовут дар сат?и ти?орат?;
2) тафовут дар ми?дор;
3) тафовут дар унсур?о (харо?от), ки дар ?исми 2 моддаи 355 КГ?Т зикр шудаанд;
4) тафовут дар харо?оти дигари фурўшанда, ки ?ангоми муомилаи шахсони ба ?амдигар новобаста ба миён меояд, ба шарте ки фурўшанда ?ангоми муомила бо шахси вобаста чунин харо?от накунад.
Бояд ?айд намоем, ки нархи моли шабе? ё ?ам?инсе, ки декларант барои му?оиса пешни?од кардааст, наметавонад бар ивази нархи муомила барои муайян кардани арзиши гумрукии мол истифода бурда шавад.
Усули муайян кардани арзиши гумрук? тиб?и нархи муомилоти моли шабе?
Дар То?икистон ?ангоми истифодаи усули муайян кардани арзиши гумрукии нархи муомилоти моли шабе? ?амчун асоси муайян намудани арзиши гумрукии мол нархи муомилоти моли шабе? бо шарти риояи ?олат?ои дар ?амин модда зикргардида истифода карда мешавад.
Ба а?идаи мо, та?ти моли шабе? моле фа?мида мешавад, ки бо моли арзишашон муайяншаванда тиб?и хусусият?ои зерин шабе? аст:
1) хусусияти физик?;
2) сифат ва ?урб дар бозор.
?ангоми истифодаи усули арзиши гумрук? дар асоси ?амин модда:
1) мол ба моли арзёбишаванда шабе? ?исоб намеёбад, агар мол дар давлати исте?солшудаи моли арзишашон муайяншаванда исте?сол нашуда бошад;
2) моле, ки онро на исте?солкунандаи моли арзишаш муайяншаванда, балки шахси дигар исте?сол кардааст, ба инобат гирифта мешавад, ба шарте, агар моли шабе?и арзишаш муайяншавандаи шахси исте?солкарда мав?уд набошад;
3) мол шабе? ?исобида намешавад, агар кор?ои тар?рез?, та?рибав?, озмоишию конструктор?, ороиши баде?, дизайн, ангора ё на?ша?ои он:
- ба харидор аз тарафи фурўшанда ройгон ё бо нархи арзон ба ма?сади истифода дар исте?солот ва фурўш барои содирот ба ?ум?урии То?икистон дода шуда бошад;
- дар ?ум?урии То?икистон и?ро карда шуда, аз ?амин сабаб арзиши он ба арзиши гумрукии мол дар асоси сархати пан?уми банди 4 ?исми 2 моддаи 355 КГ?Т ?амро? карда нашудааст.
Бояд ?айд намоем, ки фар?ияти ночиз дар намуди зо?ир? барои баррас? нашудани ин мол ?амчун моли шабе? асос шуда наметавонад, ба шарте агар ин гуна мол ба талаботи ?амин модда ?авобгў бошад.
5. Нархи муомилоти моли шабе? барои муайян намудани арзиши гумрукии он?о ?амчун асос ?абул карда мешавад, ба шарте агар ин мол:
1) барои ворид намудан ба ?ум?урии То?икистон фурўхта шуда бошад;
2) ?амзамон бо моли арзиши гумрукиаш муайяншаванда ё камаш то 90 рўзи та?вим? пеш аз воридоти моли арзишаш муайяншаванда ворид карда шуда бошад;
3) та?рибан ба ?амон ми?дор ва ?амон сат?и ти?орат? ворид карда шуда бошанд.
Инчунин агар мол ба ?амон ми?дор ва сат?и ти?орат? (яклухт, чакана) ворид нашуда бошад, мумкин аст арзиши моли монанди ба ми?дори дигар ва дара?аи ти?оратии дигар воридшуда (яклухт, чакана) бо тас?е?и нарх, бо назардошти ин фар?ият?о истифода карда шавад.
Бояд ?айд намуд, ки агар арзиши харо?оте, ки дар банд?ои 1 ва 2 ?исми 2 моддаи 355 КГ?Т зикр шуда барои моли шабе? ба сабаби фосилаи ро? ва навъи воситаи на?лиёт аз арзиши чунин харо?оти моли арзишашон муайяншаванда бисёр фар? кунад, арзиши гумрук?, ки тиб?и муомилоти моли шабе? муайян карда мешавад, бояд ба таври дахлдор тас?е? карда шавад.
Ба а?идаи мо мол?ои шабе? бояд мувофи?и талаботи пешбининамудаи ?исм?ои 6 ва 7 моддаи 356 КГ?Т дар асоси маълумоти ани? ва бо ?у??ат?о тасди?шуда тас?е? карда шаванд.
Агар дар нати?аи истифодаи усули мазкур зиёда аз як нархи муомилоти моли шабе? пайдо шавад, барои муайян намудани арзиши гумрукии моли воридот? нархи аз ?ама пасти он?о истифода карда мешавад.
Усули муайян намудани арзиши гумрук? тиб?и нархи муомилоти моли ?ам?инс
Дар То?икистон ?ангоми истифодаи усули муайян намудани арзиши мол тиб?и нархи муомилоти моли ?ам?инс ?амчун асос барои муайян намудани арзиши гумрукии мол бо риояи шарт?ои дар ?амин модда нишондодашуда нархи муомилоти моле истифода мешавад, ки бо моли воридшаванда ?ам?инс мебошад.
Мол?ои ?ам?инс моли ба ?ам шабе? нест, вале хусусият?ои ба ?ам монанд дошта, аз унсур?ои ба ?ам монанд иборат аст, ки ба он?о имконият меди?ад ба мисли моли арзишаш муайяншаванда вазифа?ои якхеларо и?ро намояд ва дар доду гирифт якдигарро иваз карда тавонад.
?ангоми муайян намудани ?ам?инсии мол хусусият?ои зерини он ба инобат гирифта мешаванд:
1) сифат ва нишони мол?;
2) ?урб дар бозор.
Дар раванди истифодаи усули муайян намудани арзиши гумрукии мол тиб?и нархи муомилоти моли ?ам?инс му?аррароти ?исм?ои 4 - 9 моддаи 356 КГ?Т татби? карда мешавад.
Бояд ?айд намоем, ки ?ангоми истифодаи усули мазкури муайян намудани арзиши гумрук?:
1) мол бо моли арзишаш муайяншаванда ?ам?инс ?исоб карда намешавад, ба шарте агар он дар кишвари исте?солкардаи моли арзишаш муайяншаванда исте?сол нашуда бошад;
2) моле, ки онро на исте?солкунандаи моли арзишаш муайяншаванда, балки шахси дигар исте?сол намудааст, ба инобат гирифта мешавад, ба шарте агар моли ?ам?инси исте?солкардаи арзишаш муайяншавандаи ?амон исте?солкунанда мав?уд набошад;
3) мол ?ам?инс ?исобида намешавад, ба шарте агар кор?ои тар?рез?, та?рибав?, озмоишию конструктор?, ороиши баде?, дизайн, ангора ё на?ша?ои он:
- ба харидор аз тарафи фурўшанда ройгон дода ё бо нархи арзон ?и?ати истифода дар исте?солот ва барои содир кардан ба ?ум?урии То?икистон фурўхта шуда бошад;
- дар ?ум?урии То?икистон и?ро карда шуда, аз ?амин сабаб арзиши он ба арзиши гумрукии мол дар асоси сархати пан?уми банди 4 ?исми 2 моддаи 355 КГ?Т ?амро? карда нашуда бошад.
Усули муайян намудани арзиши гумрук? дар асоси тар?и арзиш
Арзиши гумрукии мол тиб?и усули нархгузор? дар асоси тар?и арзиш дар он ?олате муайян карда мешавад, ки моли нархгузоришавандаи шабе? ва ?ам?инс бе та?йири ?олати аввалиаш фурўхта шавад.
Дар раванди истифодаи усули тар?и арзиш барои муайян намудани арзиши гумрукии мол нархи во?иди моле чун асос ?абул карда мешавад, ки тиб?и он моли шабе? ва ?ам?инс дар баробари воридоти моли нархгузоришаванда ба шахсони бо фурўшанда новобаста ба ми?дори хеле зиёд яклухт фурўхта мешавад.
Инчунин дар баробари ин мол бояд ?амзамон бо воридоти моли нархгузоришаванда дар як ва?т фурўхта шавад ва дар сурати дар ин муддат фурўхта нашуданаш бояд дар давраи наздиктари воридоти моли нархгузоришаванда, яъне дар муддати на дертар аз 90 рўзи та?вимии воридоти моли нархгузоришаванда фурўхта шавад.
Аз нархи во?иди мол харо?оти зерин тар? мешавад:
1) харо?оти комиссионии пардохтшаванда ё мувофи?ашудаи пардохт ё иловапул? бо ма?сади гирифтани фоида ва пўшонидани тамоми харо?оти марбути фурўши моли воридотии ?амин навъ ё намуд дар ?ум?урии То?икистон;
2) мабла?и бо??ои воридот?, андоз?о ва дигар пардохт?ои ?атм? ба бу?ет, ки дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон ?ангоми воридот ё фурўши он супурда мешаванд;
3) харо?оти дар ?ум?урии То?икистон пардохтшаванда барои борбар?, су?урта, кор?ои борбардор? ва борфарории дар ?аламрави ?ум?урии То?икистон ан?омдодашаванда.
Моли ?амон як намуд ё гурў? ?амон молест, ки ба гурў? ва дара?аи моли дар со?аи муайяни саноат исте?солшуда марбут аст, моли шабе? ё ?ам?инсро дар бар мегирад, вале тан?о бо ин хусусият?о ма?дуд намешавад.
Бояд ?айд намоем, ки ?ангоми дар фурўш набудани моли шабе? ё ?ам?инси нархгузоришаванда дар ?амон ?олате, ки ?ангоми воридот ?арор дошт, бо хо?иши декларант нархи моли коркардшуда бо тар?и арзиши иловашуда ва риояи талаботи ?исм?ои 2 - 4 моддаи 358 КГ?Т истифода шуда метавонад.
Усули муайян намудани арзиши гумрук? дар асоси ?амъи арзиш
?ангоми истифодаи усули ба?оди?? дар асоси ?амъи арзиш асос барои муайян намудани арзиши гумрукии мол нархи мол бо ро?и ?амъ кардани арзиш?ои зерин истифода мешавад:
1) арзиши масоле? ва харо?оти исте?солкунанда ?ангоми исте?соли моли нархгузоришаванда;
2) мабла?и даромад ва харо?оти умумии ба нарх ?амро?шаванда ?ангоми фурўши моли ?амин навъ ва намуд, мисли моли нархгузоришавандае, ки дар кишвари исте?солкунанда барои содирот ба ?ум?урии То?икистон исте?сол шудааст;
3) арзиши харо?оти дар банд?ои 1 ва 2 ?исми 2 моддаи 355 КГ?Т зикргардида.
Усули э?тиётии муайян намудани арзиши гумрук?
Агар арзиши гумрукии мол бо ро?и истифодаи пайдар?ами усул?ои дар боло пешбинигардидаи КГ?Т муайян карда нашуда бошад, дар ин ?олат усули э?тиёт? истифода карда мешавад.
?ангоми татби?и усули э?тиёт? барои муайян кардани арзиши гумрук? истифода мешавад:
1) сарчашма?ои иттилоотии муайяннамудаи ?укумати ?ум?урии То?икистон;
2) маълумоти омор?, андоза?ои аз тарафи умум ?абулшудаи музди комиссион?, гузашту фоида?о, тариф?ои на?лиёт ва маълумоти дигар;
Дар айни ?ол тас?е?и дахлдори маълумот бо назардошти сат?и ти?орат? (яклухт, чакана) ва (ё) ми?дори моли нархгузоришаванда ?атм? мебошад.
?ангоми татби?и усули э?тиётии муайян кардани арзиши гумрукии мол ?амчунин маълумоти дар ихтиёри ма?омоти гумрук мав?ударо низ истифода бурдан мумкин аст.
Мувофи?и му?аррароти ?амин модда арзиши гумрук? тиб?и усули э?тиёт? дар асоси ин?о муайян карда намешавад:
1) нархи мол дар бозори дохилии кишвари содиркунанда;
2) системае, ки барои ма?сад?ои гумрук? истифода шудани арзиш?ои аз ду арзиши алтернатив? болотарро пешбин? менамояд;
3) нархи моле, ки аз кишвари содиркунанда ба кишвар?ои сеюм та?вил мешавад;
4) нархи мол дар бозори дохилии ?ум?урии То?икистон барои моли исте?соли ватан?;
5) арзиши моли ихтиёран му?арраршуда ё ани? тасди?нашуда;
6) арзиши моли шабе? ё ?ам?инсе, ки дар асоси ?исоби харо?оти дар моддаи 359 КГ?Т пешбининашуда муайян карда мешавад;
7) арзиши ?адди а?али гумрук?.
Пешни?оди ?у??ат?о барои тасди?и арзиши гумрукии арзшуда
Барои тасди?и маълумоти арзшуда оид ба арзиши гумрук? декларант бояд ?у??ат?ои зеринро пешни?од намояд:
1) декларатсияи арзиши гумрук?, ба истиснои ?олат?ои пешбининамудаи ?исми 4 моддаи 362 КГ?Т;
2) шартнома ва созишнома?ои иловаг? ба он, ки маълумоташон барои муайян намудани арзиши гумрукии мол таъсир мерасонад;
3) ?исобнома-фактура (инвойс) ё ?исобнома - проформа (барои муомилоти ?айри хариду фурўш);
4) ?у??ат?ои пардохт, ки арзиши молро тасди? мекунанд, агар тиб?и шарти пардохт оид ба муомилот дар рўзи пешни?оди декларатсияи гумрук? арзиши мол пурра ё ?исман пардохта шуда бошад;
5) ?у??ат?ои на?лиёт? ва су?уртав?, агар харо?оти инти?ол ва су?уртаро тиб?и шарт?ои молрасон? харидор пардохт намояд;
6) ?исобнома барои инти?ол ё гуво?номаи расман тасди?шуда дар бораи харо?оти на?лиёт? дар ?олат?ое, ки харо?оти на?лиёт? ба ?исобнома - фактура дохил карда нашуда, вале аз тарафи харидор пардохта шуда бошад;
7) нусхаи декларатсияи гумрукии кишвари фиристонандаи мол, агар декларант онро пешни?од карда тавонад.
Бояд ?айд намоем, ки агар барои тасди?и арзиши гумрукии арзгардида ?у??ат?ои дар ?исми якуми ?амин модда зикршуда нокифоя бошанд, декларант метавонад ?у??ат?ои зерини иловагиро пешни?од намояд:
1) ?у??ат?ои таъсисотии шахси инти?олди?андаи бор;
2) ?арордод?о бо тарафи сеюм, ки ба муомила дахл доранд;
3) ?исобнома?ои пардохт? ба шахсони сеюм ба фоидаи фурўшанда;
4) ?исобнома?ои хизмати комиссион? ва миёнарав? (брокер?), ки ба муомилоти моли нархгузоришаванда дахл доранд;
5) нусха?о (и?тибос) аз ?у??ат?ои бухгалтерии харидор, ки арзиши молро тасди? мекунанд;
6) шартнома?ои и?озатномади?? ва муаллиф?;
7) квитансия?ои анбор?;
8) фармоиш барои фиристодани мол;
9) каталог?о, спетсификатсия?о, нархнома?ои ширкат?ои исте?солкунанда;
10) калкулятсияи ширкати исте?солкунанда ?и?ати моли нархгузоришаванда;
11) ?у??ат?ои дигаре, ки барои тасди?и маълумоти дар декларатсия арзгардидаи арзиши гумрук? истифода карда мешаванд.
?у??ат?ои аслии дар зербанд?ои 2 - 6 ?исми 1 ва дар банд?ои 1 - 8 ?исми 2 моддаи 361 КГ?Т зикршуда баъди и?озати муомилоти мол ба декларант баргардонида мешаванд.
Дар айни ?ол ба ма?сади барасмиятдарории гумрук?, дар баробари ?у??ат?ои зикршудаи асл нусхаи тасди?шудаи ?у??ат?о аз тарафи декларант бояд пешни?од карда шавад. Арзиши гумрукии мол ба ма?оми гумрук аз тарафи декларант ?ангоми декларатсиякунонии мол бо пур кардани декларатсияи арзиши гумрук? арз карда мешавад. Намунаи декларатсияи арзиши гумрук? ва тартиби пур кардани онро ма?оми ваколатдор оид ба масъала?ои фаъолияти гумрук? му?аррар менамояд.
Инчунин арзиши гумрукии арзнамудаи декларант ва маълумоти пешни?одкардаи ў, ки ба муайян кардани арзиши гумрукии мол дахл доранд, бояд ба маълумоти дурусти ми?доран ани? ва бо ?у??ат?о тасди?шуда асос ёбанд.
Декларатсияи арзиши гумрук? ба ?амаи мол?ои аз сар?ади гумрукии ?ум?урии То?икистон инти?олшаванда тиб?и низоми гумрукии и?озати мол дар муомилоти озод ё содироти мол, ба истиснои ?олат?ои дар ?исми 4 моддаи 362 КГ?Т зикршуда, пур карда мешавад.
Дар То?икистон декларатсияи арзиши гумрук? пур карда намешавад, агар:
1) арзиши гумрукии партияи моли воридот? аз мабла?и баробар ба 400-каратаи маоши ?адди а?ал зиёд набошад, ба истиснои молрасонии чандинкарата тиб?и як ?арордод, ?амчунин молрасонии чандинкаратаи моли якхела аз тарафи як фиристонанда ба унвони як гиранда тиб?и ?арордод?ои мухталиф;
2) меъёру шарт?ои му?аррарнамудаи ?ум?урии То?икистон нисбати моле, ки шахсони во?е? аз сар?ади гумрукии ?ум?урии То?икистон инти?ол меди?анд, риоя шаванд.
Дар ?олат?ои дар ?исми 4 моддаи 362 КГ?Т зикршуда арзиши гумрук? дар декларатсияи гумрук? арз карда мешавад.
Бояд ?айд намоем, ки арзиши гумрукии мол дар ?олат?ои зерин тас?е? карда мешавад, агар:
1) дар рафти барасмиятдарории гумрук? ва назорати гумрукии арзиши гумрук?:
- номувофи?ии усули муайян кардани арзиши гумрукии моли арзнамудаи декларант, ми?дор ва (ё) сохтори арзиши гумрукии мол дар ?у??ат?ои барои тасди?и он?о пешни?одшуда ошкор шуда бошад, ба истиснои ?олат?ои му?арраркардаи ?исми 3 ?амин модда;
- дар декларатсияи арзиши гумрук? хатои техник? ошкор шудааст, ки ба андозаи арзиши гумрукии арзшуда таъсир расонидааст;
- мол мувофи?и моддаи 366 КГ?Т бо истифодаи маълумоти нархгузории дар ихтиёри ма?омоти гумрук буда шартан ба муомилоти озод и?озат дода шуда, ба ихтиёри декларант вогузошта шуда бошад;
2) баъди и?озати мол:
- дар асоси маълумоти иловагии пешни?однамудаи декларант ?ангоми муайян намудани арзиши пурраи (ни?оии) гумрукии моли шартан и?озат додашуда ё ?ангоми нархгузории гумрукие, ки ма?омоти гумрук нисбати моли шартан ?авоб додашуда ан?ом додааст;
- са?ви техникие, ки ?ангоми декларатсиякунонии мол ошкор гардида, ба андоза ва ё сохтори арзиши гумрук? таъсир расонидааст;
- мол нодуруст декларатсия карда шуда бошад, ки дар рафти тафтиши навбат? (?ангоми тафтиши бастаи ?у??ат?ои назоратии дар ма?омоти гумрук ма?фузбуда ва ?ангоми тафтиши иштирокчиёни фаъолияти и?тисодии хори?? ва фаъолияти дигар) ошкор шуда бошад;
- номувофи?ии арзиши гумрукии арзшуда дар рўзи ба?айдгирии декларатсияи гумрук? бо арзиши ?а?и?ии мол, аз сабаби номувофи?ии моли воридот? ё содирот? тиб?и ми?дор ва (ё) сифат бо шарт?ои ?арордоди (шартномаи) савдои хори??;
3) нархи муомила бинобар назорати давлатии нархгузории трансферт? та?йир ёфта бошад.
?у??ат?ои тасди?кунандаи номувофи?ии ми?дори мол ин?о мебошанд:
1) нисбати мол?ое, ки аз пардохт?ои гумрук? озоданд, даъвосанади (санади ?абули) мувофи?ашудаи содиркунанда (воридкунанда) оид ба ми?дор бо иштироки намояндаи содиркунанда (воридкунанда) ва санади муоинаи ма?оми гумрук мувофи?а шудааст;
2) нисбати моли дигар –хулосаи (акти) экспертизаи муста?ил ва санади муоинаи ма?оми гумрук.
?ангоми ошкор намудани далели гум шудан, камомад, осеб дидани (вайрон шудани) мол то ла?заи арз намудани арзиши гумрукии он номувофи?ии арзиши арзнамудаи декларант ба андозаи дар ?исобнома – фактура зикршуда боиси тас?е?и арзиши гумрукии мол намегардад, ба шарте агар арзиши арзгардида аз арзиши дар ?исобнома – фактура зикршуда ба андозаи моли гумшуда, камомад, осебдида (вайроншуда) фар? намояд. ?у??ат?ои тасди?кунандаи во?еияти гум шудан, камомад ва осеб дидани (вайрон шудани) мол хулосаи (акти) экспертизаи муста?ил ва акти муоинаи гумрук? мебошад.
Фар?ият тиб?и ми?дор ва сифат, ки андозааш аз доираи мабла?и франшизи дар шартнома мувофи?ашуда намебарояд ё дар созишномаи нарх баён гардидааст, барои ма?омоти гумрук барои пасту баланд кардани нарх асос шуда наметавонад.
Дар раванди та?йир ёфтани нарх вобаста ба назорати давлатии трансфертии нархгузор?, ?у??ати тасди?кунандаи тас?е?и нархи муомилоти мол ?арори ма?оми ваколатдор оид ба масъала?ои фаъолияти гумрук? дар бораи ?исоби мабла?и бо??ои гумрук? ва андоз мебошад.
Инчунин ?ангоми тас?е?и нарх баъди барасмиятдарории гумрукии мол дар низоми гумрукии содирот ё и?озат барои муомилоти озод бо ?исоб намудани бо??ои гумрук? ва андози пардохтшаванда (?амчунин бо ташаббуси декларант то давраи фаро расидани тафтиши молияв?) ба фар?ияти байни ?исобшуда ва во?еан пардохтгардидаи бо??ои гумрук? ва андоз барои ?ар рўзи таъхири пардохт ба ми?дори фоизи му?аррарнамудаи Кодекси андози ?ум?урии То?икистон ?арима ?исоб карда мешавад. Фоиз аз рўзи ба?айдгирии декларатсияи гумрук? ?и?ати барасмиятдарории гумрук? ?исоб карда мешавад.
Бояд ?айд намоем, ки намунаи вара?а?ои тас?е?и арзиши гумрук? тан?о барои моле пур карда мешавад, ки арзиши гумрукии он ва (ё) пардохт?ои гумрук? ва (ё) андоз?о тас?е? карда мешаванд. Намунаи вара?аи тас?е?и арзиши гумрук? ва тартиби пур кардани он аз тарафи ма?оми ваколатдор оид ба масъала?ои фаъолияти гумрук? му?аррар карда мешавад. Намуна?ои мазкури тас?е?и арзиши гумрук? ?исми таркибии декларатсияи гумрук? мебошад.
Инчунин баъд аз ?абули ?у??ат?о барои барасмиятдарории гумрук? ?амаи тас?е?оти арзиши гумрукии ан?омдодаи ма?оми гумрук, ки аз ?ониби декларант арз шудаанд, ?амчун арзиши гумрукии мол ?исоб шуда, декларант метавонад нисбати он?о тиб?и тартиби му?арраршуда шикоят намояд.
Дар То?икистон ?ангоми муайян намудани арзиши гумрукии мол декларант ?у?у? дорад:
1) дурустии маълумоти пешни?однамудаашро оид ба муайян намудани арзиши гумрукии мол ?ангоми шуб?а намудани ма?омоти гумрук ба дурустии он исбот намояд;
2) ?ангоми зарурати ани? намудани арзиши гумрукии арзшуда моли декларатсияшавандаро бо шарти пешни?од намудани таъмини пардохти бо??ои гумрук? ва андоз тиб?и нархгузории ан?омдодаи ма?оми гумрук гирад. ?ангоми зарурати ани? намудани арзиши гумрукии арзнамудаи моле, ки аз он бо??ои гумрук? ва андоз ситонида намешаванд, моли декларатсияшавандаро дар сурати ў?дадор будан ба пешни?оди ?у??ат?ои дахлдор дар мў?лати му?аррарнамудаи ма?омоти гумрук гирад;
3) аз ма?омоти гумрук эзо?и хаттии сабаби ?абул нашудани арзиши гумрукии молро талаб намояд;
4) дар сурати роз? набудан бо ?арори ма?оми гумрук нисбати муайян намудани арзиши гумрукии мол аз ин ?арор мувофи?и тартиби муайяннамудаи санад?ои меъёрии ?у?у?ии ?ум?урии То?икистон шикоят пеш оварад.
5) аз ма?омоти гумрук нисбати арзиши гумрукии моле, ки аз сар?ади гумрукии ?ум?урии То?икистон, бо тартиб ва шарт?ои пешбининамудаи модда?ои 41 - 44 КГ?Т инти?ол дода мешавад, ?арори пешак? гирад.
Инчунин дар ин раванд декларант вазифадор аст:
1) арзиши гумрукии молро арз намояд ва маълумоти дахлдори муайянкунандаи онро, ки ба маълумоти дуруст ва ми?доран муайян ва бо ?у??ат?о тасди?гардида асос ёфтааст, пешни?од намояд;
2) ?ангоми зарурати тасди?и арзиши гумрукии арзшуда мувофи?и талаби ма?оми гумрук ба он маълумоти зарурии тасди?иро пешни?од намояд;
3) тамоми харо?оти иловагии ани? намудани арзиши гумрукии арзкардаи худ ё харо?оти ба ма?оми гумрук пешни?од намудани маълумоти иловагиро ба зимма гирад.
Дар раванди муайян намудани арзиши гумрукии мол ма?оми гумруки барасмиятдарорандаи мол ?у?у? дорад:
1) дар бораи раво будани усули муайян намудани арзиши гумрукии мол, ки декларант интихоб намудааст ва дурустии муайян намудани арзиши гумрукии мол аз тарафи декларант дар асоси ?у??ат?о ва маълумоти пешни?однамудаи декларант, ?амчунин дар асоси маълумоти дар ихтиёри худ доштааш, ки барои муайян кардани арзиши гумрук? истифода мешавад, ?арор ?абул кунад;
2) ба таври хатт? аз декларант ?у??ату маълумоти иловагиро талаб намояд, ба шарте ки ?у??ат?о ва маълумоти пешни?однамудаи декларант барои ?абули ?арор оид ба арзиши гумрукии арзшуда нокифоя бошанд ва барои пешни?од намудани он?о мў?лати кифояро му?аррар намояд. Дар айни ?ол талаби ?у??ат?ои иловаг? барои ба ?айд нагирифтани декларатсияи гумрук? ва и?озати мол асос шуда наметавонад;
3) ?ангоми набудани ?у??ату маълумоте, ки дурустии муайян намудани арзиши гумрукии арзнамудаи декларантро тасди? мекунанд ё ?ангоми мав?уд будани асоси он ки маълумоти пешни?одкардаи декларант боэътимод ва коф? нест, арзиши гумрукии моли декларатсияшавандаро муста?илона бо истифодаи пайдар?амии усул?ои муайян кардани арзиши гумрукии мол, ки КГ?Т му?аррар намудааст, дар асоси маълумоти дар ихтиёрдоштааш (аз ?умла маълумоти нархгузории моли шабе? ва ?ам?инс) мувофи?и ?амин Кодекс тас?е? карда, муста?илона муайян намояд;
Инчунин ма?оми гумрук вазифадор аст бо дархости хаттии декларант маълумоти зеринро пешни?од намояд:
1) маълумот дар бораи тартиб ва усули муайян намудани арзиши гумрукии мол ?ангоми муайян намудани он аз тарафи ма?омоти гумрук;
2) шар?и сабаб?ое, ки арзиши гумрукии арзнамудаи декларантро ма?омоти гумрук ?абул карда наметавонад.
Дар То?икистон ?ангоми ?айриимкон будани усули муайян намудани арзиши гумрукии мол тиб?и нархи муомилоти моли воридот? аз сабаби набудани ?у??ат?ои тасди?кунандаи арзиши гумрук?, инчунин ?ангоми зарурати муайян кардани арзиши гумрукии арзнамудаи декларант ма?оми гумрук ?у?у? дорад и?озати шартии молро ан?ом ди?ад, ба шарте ки пардохти бо??ои гумрук? ва андоз дар асоси нархгузории мол тиб?и маълумоти нархгузории дар ихтиёрдоштаи ма?оми гумрук таъмин шуда бошад.
Дар ин раванд маълумоти нархгузории дар ихтиёри ма?омоти гумрук буда аз тарафи ма?оми ваколатдор оид ба масъала?ои фаъолияти гумрук? бо истифодаи маълумоти омории декларатсия?ои бори гумрук?, ки дар асоси маълумоти дуруст, ми?доран муайяншуда ва бо ?у??ат?о тасди?шуда ба расмият дароварда шудаанд, ташаккул меёбад.
Бояд ?айд намоем, ки мў?лати амали таъмини пардохти бо??ои гумрук? ва андоз аз рўзи и?озати мол 60 рўзи та?вим? аст, ба истиснои ?олат?ое, ки ?у??ат?ои пардохт бояд ба сифати ?у??ат?ои тасди?кунанда пешни?од шуда бошанд ва тиб?и шарти муомила мў?лати пардохт аз мў?лати мазкур зиёд бошад.
Инчунин баъди аз тарафи декларант пешни?од шудани ?у??ат?ои тасди?кунандаи арзиши гумрукии арзшуда таъмини пардохти бо??ои гумрук? ва андоз мувофи?и боби 46 КГ?Т бо пур кардани намунаи вара?аи тас?е?и арзиши гумрук? баргардонида ё ба ?исоб гирифта мешавад.
Ба ?айр аз ин ?ангоми пешни?од нашудани ?у??ат?ои зарурии тасди?кунандаи арзиши гумрукии мол, баъди гузаштани мў?лати му?арраршуда мабла?и пардохти бо??ои гумрук? ва андоз, ки бо истифода аз нархи шартии мол ?исоб карда шудааст, бо ро?и аз тарафи шахси мансабдори ма?омоти гумрук пур кардани намунаи вара?аи тас?е?и арзиши гумрукии мол, ки ?арори ни?о? нисбати арзиши гумрукии мол мебошад, ба бу?ети давлат? гузаронида мешавад.
Просмотр: 2749
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved