Дата: 2015-11-19
Садриддин Айн? (1878 — 1954) (порс?: ???????? ????) — бунёдгузори адабиёти советии то?ик, нависанда, олим, академик ва нахустин Президенти Академияи Илм?ои РСС То?икистон(1951), ходими хизматнишондодаи илмии республикаи То?икистон, академики фахрии Академияи Илм?ои РСС Узбекистон. ?а?рамони То?икистон(1997).
Сардафтари адабиёти навини то?ик ва ?а?рамони миллии То?икистон Садриддин Саидмуродзода Айн? 15 апрели соли 1878дар де?аи Соктареи тумани ?иждувони Аморати Бухоро (дар но?ияи ?иждувони вилояти Бухорои Узбакистон) ба дунё омадааст. Фарзандаш ховаршиноси бар?астаи То?икистон Айн? Камол
Падараш Саидмуродхо?а кишоварз буд аммо чун худ со?иби хату савод буд, к?шиш мекард, ки фарзандонаш низ донишом?хтаву донишманд бошад. Аз ин р? писараш Садриддинро дар шашсолаг? ба мадрасаи рустояшон дод. Устод Айн? донишом?зияш дар он мадрасаро дар достони «Мактаби к??на» тасвир карда ва дар «Ёддошт?о» мег?яд: «Чунон ки падарам дид, дар он мактаб ман саводи ами? гирифта натавонистам ва маро ба мактаби духтарона дод». Дар мактаби духтарона Садриддин чанд чузъ аз Бедил ва чанд чузъ аз газалиёти Соибро хонда дар да?солаги мактабро хатм мекунад. Аммо бачагии Садриддин дар о?уши падару модар дер давом накард. Вабое, ки соли 1889 Бухоро ва атрофии онро фаро гирифт, дар чи?ил р?з ?ро ?ам аз падар ва ?ам аз модар ?удо кард.
Орзую ?аваси илму шеър Айниро дар 12-солаг? ба Бухоро овард. Ба мадраса?ои Бухоро дохил шудан ва дониш гирифтан барои Айн? барин фа?ирзодагони илм?? хеле мушкил буд. Вале ? ба шарофати ?авасманд? ва толиби илм буданаш тамоми душвори?ои р?згор ва ом?зишро паси сар карда, 16 сол дар мадраса?ои Бухоро та?сил намудааст. Айн? дар мадраса?ои мири Араб, Олим?он, Бадалбек, ?о?? Зо?ид ва К?калтош та?сил карда, соли 1908 онро хатм мекунад.
Муддати 27 соли зиндаг? дар Бухоро Айн? боз аз ду мактаби дигар гузаштааст: яке мактаби ме?нат ва дигаре мактаби ?аёт. Барои ёфтани кути лоямуташ у аз хеч кору захмат даст накашидааст: гох фарроши мадраса, гох ошпаз, гох чомашуй, гох мардикор буд. Дар мактаби хаёт Садриддин хаёти чамъиятро омухт. Аз табакаю тоифаи гуногуни одамон, муносибатхои синфии мардум, чаллодони амир, задухурдхои дорою нодоро дониши зиндаги меомухт. Аз соли 1896 Садриддин бо тахаллуси адабии «Айни» ба навиштани шеърхои мустакилона cар кардааст. Назари устод Айни пас аз мутолиа кардани асари Ахмади Дониш «Наводирулвакоеъ» нисбат ба сохти пусидаи аморати Бухоро тамоман дигар гардид ва нисбат ба ин чамъияти фарсуда дар дили у як нафрати нихоние пайдо шуд. Аз ин ру, дар ибтидои асри 20 устод эчодиёти идеяхои пешкадами маорифпарварон Ахмади Дониш ва Шохинро давом дода, рохи ояндаи худро муайян намуд. «Тахзибуссибён»- ро устод Айни махз ба хотири тарбияи наврасон дар рухияи муосир соли 1909 барои шогирдони мактабхои нав офарид. Чунин корхои хайр ба Амир маъкул набуд. Аз ин хотир, устодро ба зиндон мепартояд ва уро 75 чуб мезананд. Пас аз 52 рузе, ки дар беморхона муолича мекунад, Садриддин ба Самарканд кучида меояд. У чи дар Самарканд ва чи дар Тошкент дар корхои комитети революциони иштирок карда, варака, даъватнома ва баённомахои чанги менависад, таргиботу ташвикот мебарад. Амири Бухоро аз он ки Хокимияти Шурави ба Айни пушту панох шудааст, бо тухмати алока доштан бо муборизони зиддиаморат, бародари хурдии нависанда -Сирочиддинро вахшиёна дар зиндон мекушад. «Марсия» - и чонгудози Айни ба хамин муносибат навишта шудааст. Хирси хунхории Амир бо ин хам каноат накарда, бародари калонии у Мухиддинхочаро низ катл менамояд. Баъди ин вокеахо калами Айни тезу бурро шуд ва ба у муяссар гардид, ки дар маколаю рисолахо, асархои таърихи ва бадеии минбаъдааш нишон дихад, ки бо хоку замин яксон шудани тартибу низоми амири таърихан конунист. Хамин тавр бо галабаи Инкилоби Октябр нависанда аз нав чавон шуд. Истеъдоди шоирию публисисти, насрнависию олимии устод Айни ба дарачае таракки кард, ки у аз 15 чилди куллиёташ 14 чилди онро дар нимаи дуюми умраш, дар чилсолагиаш эчод намудааст. Дар сохаи илм ба у дарачаи доктори фанхои филологи бахшида шуда, бо унвони академики фахрии Академияи фанхои РСС Узбекистон такдир карда шуда буд. Айни академики Академияи То?икистон таъин гардида буд, у нахустпрезиденти Академияи фанхои РСС Точикистон мебошад. Аз соли 1958 инчониб хар сол дар рузи таваллуди нависанда мачлиси илмии «Солонаи Айни» барпо шуда, материалхои он дар мачмуаи махсуси «Чашнномаи Айни» нашр мегарданд. Бисёр дехаву нохияхо, кучаю хиёбонхо, мактабхо номи уро гирифтанд. Барои хизматхои адаби ва чамъиятиаш Айни бо се ордени Ленин, ду «Байраки сурхи мехнат» ва медалу грамотахо мукофотонида шудаааст.Бо фармони Президенти Чумхурии Точикистон Эмомал? Рахмон 8-уми сентябри соли 1997 ба устод с. Айни Унвони «?ахрамони Точикистон» дода шуд. Устод Садриддин Айни соли 1954 дар шахри Душанбе аз олам чашм пушид. Холо макбараи Устод Айни дар як чои хушманзараи Душанбе зиёратгохи ахли адаб аст. Он ?оро хозир боги Айни мегуянд.
Академик ва якум президенти (аз соли 1951 ) АФ РСС То?икистон; академик АФ РСС ?збакистон. Асосгузори адабиёти советии то?ик ва та?иягари адабиёти советии ?збак. Асари аввали - "?аллодони Бухоро" (1920). Повести "Одина" (1924) ва романи "Дохунда" (1927-28, соли 1930 ба нашр расидааст) ва "?уломон" (1934) Муаллифи повести "Марги судхур" (1937, нашри коркарда баромадашуда соли 1953), ва "Ятим" (1940); "Ёддошт?о" (дар 4 китоб, ?оизаи давлатии СССР (1950).
Соли 1978 бо ?арори ЮНЕСКО 100-солагии зодр?зи устод дар тамоми ?а?он ?айд карда шуд.
Просмотр: 8870
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved