Дата: 2015-10-30
Фар?анг дар забони то?ик? дорои муродиф?ои маданият ва одоб мебошад. Он калимаи ?адимаи то?ик? буда, аз ду таркиб «фар» – шук??у ?алол, партав ва «?анг» ?удрату маърифат иборат буда, як?оя маънои шаъну шук??и маърифатро дорад. Истило?и маданият (решааш аз вожаи арабии мадина – ша?р бармеояд) бошад, маънии ша?р?, ша?рнишин, ша?рдориро ифода мекунад.
Фар?анг дар якчанд забон?ои олам бо истило?и «култура» истифода мешавад, ки аз вожаи лотин? буда, маънояш «коркарди замин» аст. Дар ибтидо ?амаи та?йиротеро, ки дар табиат зери таъсири инсон ба ву?уд меомад, «култура» меномиданд. Маф?уми маданигардон? ма?з аз ?амин ?о сар мезанад.
Минбаъд маф?уми фар?анг маънои умум? пайдо намуда, ?амаи офарида?ои одамонро ифода мекард. Аз ин ну?таи назар фар?анг ?амчун «табиати дуюм», олами офарида?ои инсон, ки болои табиати аввал бунёд мегардад, фа?мида мешавад. Фар?анг ма?сули фаъолияти созандаи инсон, исте?солоти модд? ва маънавии ?амъият мебошад.
Дар ?омеашинос? зери маф?уми «фар?анг» ма?м?и восита, тарз, шакл, намуна?ои ?амкории одамон бо му?ити зист, ки бо ма?сади нига?дории тартиботи муайяни фаъолияту муошират дар рафти ?аёти як?оя э?од мегардад, фа?мида мешавад. Ба маънои ма?дуд бошад, фар?анг низоми арзиш?о, эъти?од, намунаву меъёри рафтор?оро, ки хоси гур??и муайянест, ифода менамояд. Фар?анг воситаи му?ими ?амкори?ои одамон буда, барои зисти як?оя, нига?дории ва?дату томияти он?о ва ?амкори?о бо дигар итти?одия?о ёр? мерасонад.
?омеашинос? фар?ангро ?амчун падидаи ни?оят мураккабу зинда, тара??иёбанда, табиати и?тимоидошта меом?зонад.
Фар?анг дар муносибат?ои и?тимо? акс ёфта, барои бунёд, маърифат, ?ифзу инти?ол ва интишори неъмат?ои ?амъият?, ?оя?ову арзиш?о нигаронида, дар шароити гуногуни и?тимо? ?амкор? ва ?усни тафо?уми одамонро фаро?ам меоварад.
Дар масъала?ои фар?анг объекти тад?и?и ?омеашинос? шакл ва ро??ои бунёд, па?ншав? ва аз насл ба насл гузаштани арзиш?ои фар?анг?, ма?рои бар?ароргардон? ва та?йирёбандаи ?аёти фар?анг, омил?ои и?тимо? ва механизми он?о мебошад. ?ар як итти?оди муайян (тамаддун, давлат, хал? ва амсоли ин?о) дар т?ли мав?удияти дуру дароз фар?анги волои хешро бунёд месозад. Арзиш?ои фар?анг? тамоми ?аёти он?оро ?амро?? карда, аз як насл ба насли дигар мегузаранд. ?ар як насл барои рушду нум?и фар?анги хеш ?исса мегузорад. Дар давоми раванди таърих? фар?анг?о ?ан? гашта, зиёда аз ин фар?анг?ои нав бунёд мешаванд. Аз ин ?о, дар назди ?омеашиносон муаммои хеле му?ими муайян намудани умумият?ои фар?анг? меистад. Масалан, олими амрико? ?. Мердок аз р?и ми?дор 60 унсури умумияти фар?ангиро, ки хоси кулли ?амъият?ост, аз ?умла забон, дин, рамз, олот?ои ме?нат, расму ойин, анъана, т??фасупор?, ?аво?ироти ороиш?, либосп?ш?, тарзи зист ва ?айраро муайян кардааст. Вазифаи му?ими ?омеашинос? аз ?ониби мардум ба дигар фар?анг?о ба?о додан аст. Одамон бештар ба фар?анг?ои ?айр тавассути фар?анги хеш ба?о меди?анд. Дар бисёр маврид субъект?ои фар?анг дин, забон, тарзи зисти хешро ба дигарон бор кардан? мешаванд. Чунин муносибат дар ?омеашинос? этносентризм номида мешавад.
Ба этносентризм бошад, релятивизми фар?анг му?обил меистад, ки асолату махсусияти фар?анги ало?идаро ба дара?аи мутла? мебардорад. Тиб?и он ?ар фар?ангро фа?ат дар доираву ча?орч?баи худаш фа?мидан мумкин аст. Аз назари релятивистон г?ё ?ар як фар?анг тан?о дар заминаи имконият?ои дохилии худ бидуни таъсири беруна тара??? мекунад. Ин а?ида билкул хато аст. Дар асл бошад, ягон фар?анг бидуни таъсири дигар маданият?о ва тамаддуну арзиш?ои умумибашар? ба таври боистан?, самаранок тара??? карда наметавонад.
Просмотр: 5122
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved