Дата: 2015-10-30
Дар баъзе адабиёти и?тимо?-сиёс?, фалсафии хори?? на?ши афкори и?тимоии хал??ои Осиёи Марказ? дар ташаккул ва рушди таълимоти и?тимоию сиёсии умумибашар? сарфи назар карда шудаанд. Чунин муносибатро олимони то?ик, ба монанди академик?о Б. ?афуров, М. Ба?оваддинов, М. Осим?, М. Диноршоев, профессорон А. Турсунов, М. Ра?абов, К. Олимов ва дигарон зери тан?ид гирифтанд. Он?о ва боз як ?атор олимони дигари то?ик дар асар?ои илмии хеш афкори и?тимоии хал?и то?икро тад?и? намуда, на?ши онро дар ташаккули ?омеашиносии умумибашир? муайян намуданд.
Афкори и?тимоии ниёгони мо аз Авесто сарчашма мегирад. Дар ин асари энсиклопед? баробари расму ойин?ои дини зардуштия, маълумот оиди таърих, адабиёт, тиб, кимиё, фалсафа, ситорашинос? масъала?ои и?тимо? низ ба назар мерасанд.
Инъикоси масъала?ои ба таба?а?о ?удо шудани ?омеа, ме?нат ва муносибат?ои ме?нат?, вобастаг? ва робита?ои тарафайни одамон, пайдоиши ме?нати барзгар ва дигар?о му?ча?ои ибтидоии афкори и?тимоии то?икон дар давраи бостон буд. Дар ин бора академик М. Диноршоев чунин зикр мекунад: «Яке аз сабаб?ои дар давоми 1500 сол ба дини Зардуштия эъти?од намудани эронинажод?о аз ну?таи и?тимо?, яъне ?авобг?и ниёз?о ва дархост?ои ?омеа будани он мебошад».
Яке аз ?амин гуна нуктаи му?им тар?ибу тал?ини ме?нат ва а?ли за?мат аст. Зардуштия дастур меди?ад, ки барои касоне, ки дар ин замин ?айвон мепарваранд, ба?ри тан ва зиндагии худ де?оти Маздоясноиро хароб ва ?орат намекунанд, барои он?о ?аёти озодонаро таъмин бояд кард.
А?ида?ои и?тимоию сиёс?, идеал?ои озод?, адлу инсоф, баробар? ва дигар арзиш?ои и?тимо? дар таълимоти маздакия, монавия низ хеле назаррасанд.
Таълимоти и?тимоии мутафаккирони хал?и то?ик дар аср?ои миёна низ хеле ди??ат?албкунанда аст. Бар?астатарин намояндагони он?о Аб?наср Фороб?, Ибни Сино, Низомулмулк, Насириддин Т?с?, ?алолиддини Давон?, А?мади Дониш ва дигарон мебошанд. Он?о дар ?икмати амалиашон сохти идеалии ?амъият? ва давлат?, таълимоти хаёлии и?тимоии худро ба таври мукаммал ба ву?уд овардаанд. Мутафаккирон тарзи ташаккул ва бунёди ?амъият?ои и?тимо? ва ро??ои идоракунии он?оро нишон додаанд.
Фороб? дар асараш «А?идаи а?ли мадинаи фозила» чунин менависад: «Инсон аз р?и табиат мав?удоти ?амъият? коллективона буда, бе дигар одамон зиндаг? карда наметавонад, зеро барои ?онеъ гардонидани талаботи худ ма?бур аст, аз дигарон мадад пурсад. Бо ибораи .дигар, талаботи ?аёти инсон дар ? ?исси коллективият ва ниёзмандиро ба муомилаву муносибат ба ву?уд меоварад».
?амъияти инсониро Фороб? ба комил ва нокомил та?сим мекунад. ?амъияти комилро ? аз мадинаи бузург, миёна ва хурд иборат медонад. Таълимоти и?тимоии Фороб? дар аср?ои минбаъда дар осори Ибни Сино, Низомулмулк, Насириддин Т?с?, Ибни Халдун, ?алолиддини Давон?, А?мади Дониш инкишоф ёфтааст.
Мутафаккирони то?ик дар таълимоти худ баробари бисёр мавз?ъ?ои му?ими и?тимо? ро?еъ ба ?омеаи ормон? а?ида?ои пур?имат баён кардаанд, дар ин ё он шакл эътироз ва норозигии таба?а?ои гуногун аз тартиботи ноодилонаи он давра?о низ инъикос ёфтаанд.
Просмотр: 4901
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved