Дата: 2015-10-27
Сершумор будани омил?ова андоза?ои гуногуни таъсири фазоиву замонии онхо боиси та?йироти доимии биосено'* мешавад. Аз р?и табиати давр? доштан ва ё ба кулл? намудани ягон оилаи организм?ои биотопи до-дащуда тагийрот ду хел мешаванд.
Тагйироти даврие, ки дар оила?о ба амал меоянд, инъикоси ДаР давоми шабонар?з, ?афта, мо?, фасли сол ё якчанд сол та?йирёбии шароити берунианд.Дар давоми як шабонар?3 тагйир ёфтани ?арорат, намнокй, суръат ва сам-ти бод ба ?ар сокини ?ум?урии мо маълум аст. ?ар са?ар? дар фасли ба?ор шукуфтани гул?о ё тугёни ?ар ба?ориву серобтаршавии ?арбего?инаи дарёча?ои к??? низ даври шабонар?зй ва солона доранд. Тагйироти давр? инъикоси зу?уроти ритми эндогении организм?о низ мебошанд. Дар маврцди дигаршавии минта?аи соат ё мита?аи и?лимй фо-силаи зиёд (ду-се ?афта) бета?йир мондани кори «соат?ои биодог?»-ро бисёри?о тасдик менамоянд.
Тагйироти фаслии биосеноз?о дар дигаршавии ?олат, фаъолиятнок?, таносуби микдор?(хобравии дароз-муддат, тухмгузор?, афзоиш, к?чиши.фаслй ва гайра) ифо-да меёбад. Инро дар дигаршавии сохти таба?а?ои биосеноз (хушкшавии ботадри?и ?абат?ои ба замин наздики раста-пихо Ва алафзор?о) низ мушо?ида намудан мумкин аст. Рит\^ц фаслии организм?о махсусан дар шароити и?лимии ?ум\урии мо хуб намоён мешавад, зеро фосилаи замонии ива:.!-;цавии фасл?о зиёд нест.
Тагйироти и?лимии дар давоми да?сола?о такрорша-ванда низ ба биосеноз таъсир мерасонад. Вобаста аз ?абати барф5 пай дар паии боришот, дигаршавии ма?рои дарё ва гайра микдори флора ва фаунаи биотоп мувофи?ан та?йир меёба
Дар нати?аи таъсири давомдори омил?ои нисбат ба биосенози додашуда берун? тадри?ан дигаршавии оила?о ва дар охир ба оила?ои дигар комилан ивазшавии он?о мушо?ида мешавад. Аз ?исоби ту?айзору ботло??о зиёд намудани замин?ои корам, ифлосшавии мунтазами обан-бор?о, истифодаи бефосилаи чарого??о, поймол кардани мар?зору бо?от сабаби ?амингуна ивазшави?о мешаванд.
Раванди та?йироти табиии оила?о зери таъсироти та-рафайни байни худи организм?о ва му?ити абиотикии ат-роф суксессия ном гирифтааст. Сабаби ин ?одиса дар био-сеноз нопурра ба амал омадани гардиши даврии биологии модда?ост.
Раванди суксессия аз як чанд давра иборат аст. Дар иб-тидо ?итъа?ое мешаванд, ки аз тарафи организм?о иш?ол нашудаанд. Сонитар баъзе организм?о ба ин чо к?чида, тадри?ан ба шароити нав мутоби? мешаванд. Минбаъд ра?обати байни он?о мав?еи баъзе намуд?оро танг карда, дар байни ?олибон муносибат?ои устувор пайдо мешаванд.
?араени фаъолияти ?аётии организм?о, аз ?исоби ис-теъмоли ?исми модда?ои биотоп ва бойтар намудани вай бо модда?ои мубодилав?,аксаран як?оя бо та?йироти но-матлуби му?ити атроф мегузарад. Чунон ки аз муоинаи ди-намикаи популятсия?о маълум аст, табдилоти му?ит ба манфиати намудест, ки ба шароит?ои нав баву?удомада бе?тару тезтар мутоби? мешавад, яъне дар ра?обати на-вбатй ?олиб меояд. Дар ин маврид та?йироти аз ?исоби фаъолияти як намуд баву?удомада бо фаъолияти намуди дигар, ки талаботи экологии му?обил дорад, ?уброн меша-юад. Ин рафти табиии суксессия аст, ки аз ташаккули шакл?ои устувортари организм?ои ба шароит?ои абиоти-[кии нав мутоби? огоз меебад. Ивазшавии пай дар паи био-сенози мар?зор ба алафзори даштй ва аз он ба регзору биё-бон намунаи суксессия аст.
Дар табиат суксессия бо андоза?ои гуногуни фазоиву |замон? зо?ир мешавад. Аз к?лмаку ?авз?о, ки он ?о микро-организм?о ?амдигарро иваз мекунанд, то кундаи п?сидаистодаву дарахтони хушкшуда, замин?ои корами ис-тифоданашуда зу?уроти гуногуни суксессияро мебинем. Табдилоти азимтари биосеноз?о аз ма?м?и чунин табдилёби?ои локал? иборат аст, зеро ?атто дар экосистема?ои ус-тувор, ки гардиши даврии модда?о бонизо.м аст, таркиби дохилии мураккаби оила?о ба туфайли ?амингуна ивазша-ви?ои зиёди суксесс? дар мувозинати динамик? мешавад.
Аз нуктаи назари мувозинати энергетикй низ дар сис-тема?ои биолог? табдилот ба амал меояд. Аз ин ?и?ат сук-сессия чунин ?олати ноустувори оила?оест, ки ?ангоми он ма?сулнокии умум? ва хар?и энергетикии система (барои тахмини мубодилаи модда?о) дар мувозинат намешавад. Дар рафти суксессия баъди афзоиши ибтидоии биомассаи оила?о сустшавии суръати афзоиш ва сонитар доимй мон-дани ин масса мушо?ида мешавад. Сабаби ин дар давра?ои аввали суксессия аз тарафи гетеротроф?о пурра истеъмол накардани афзоиши массаи наботот "аст, яъне ин масса аз талаботи гизоии ду-се намуд организм?ои нисбатан кам-шумор хеле зиёд аст ва дар нати?а биомассай оила?о меаф-зояд. Вале дар экосистема?ои устувор амалан ?амаи аф-зоиши масса сарфи ?изои гетеротроф?о мешавад ва сонитар ма?сули еофи биосеноз ба сифр майл мекунад, чунки баъди истеъмоли пурраи элемент?ои биогении хок манбаи асосии ?изои растани?о модда?ои органикии мурда (п?сида) ме-шаванд. Агар ин модда?о захираи системаро пурра наме-кунанд, асоси энергетикии оила хароб мешавад.
Дар о?ози суксессия ?исми барзиёдбудаи ма?сули софи биосенозро аз истеъмол хори? кардан мумкин аст. Ин амал асоси мав?удияти оила?оро ваЙрон накарда, суръати афзо-яндаи суксессияро суст мекунад. Вале дахолат кардан ба система?ои устуворе, ки хар?и барзиёди энергия доранд ба вайроншавии ногузири мувозинати мав?уда меорад. Ин аст, ки истифодаи локалии ?ангал сабаби суксессияи бо-суръат ва дар фосилаи нисбатан к?то? (10-20 сол) фитосе-нози ибтидой бар?арор мешавад. Дар мавриди истифодаи пурраи ?ангали ягон мавзеъ, суксессия ба оила?ои хеле содда ва экосистема?ои камсамар меорад. Баркарор наму-дани экосистема чун пештара баъди якчанд аср муяссар мешавад.
Ба ?амин тари? дар як вакт ?ам ни?оят устувор будани оилаи организм?о ва ?ам додани захираи калони ма?сули софе, ки аз истеъмол хори? карданаш бар зарари худи био-сеноз набошад, имконпазир нест.
Савол?о
Просмотр: 1894
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved