Дата: 2019-09-17
Башарият то бунёд ва ташаккул ёфтани бозор, таи ?азорсола?о дар и?отаи хо?агидории инфирод? (натурал?) ?аёт ба сар бурдааст. Дар доираи ин тамсилаи хо?агидор?, ма?сулот ва неъмат?о барои ?онеъ гардонидани талаботи дохилихо?аг?, дар асоси та?сими баробарии ма?сулоти исте?сол-кардашуда сурат мегирифт.
?ав?ари бозоррро исте?солоти мол? ташкил меди?ад. Сабаб ва шароит?ои бунёд гардидани исте?солоти молию бозор аз як сарчашма ?изо мегиранд. Бинобар ин бозорро ?амчун тарафи мута?обили (чаппаи) исте?со-лоти мол? ?адр мекунанд.
Маф?уми бозор яке аз истило?и маъмултарину серистеъмоли илми и?тисод мебошад. Баробари та?аввули низом?ои и?тисод?, мазмун ва мунда-ри?аи он низ таносубан, дигар мешавад.
Вобаста ба ин, фа?миши бозор аз бозори ?ади к?ча, то ба бозори ташак-кулёфтаи муосир сабзида расид.
Дар ?аёти му?аррар? та?ти бозор ?ое дар назар дошта мешавад, ки дар он одамон ба сифати фур?шандагону харидорон ?амдигарро меёбанд, дар он ?о хариду фур?ш дар асоси та?озою арза ва теъдоди бешумори тавлидгару исте?солкунандагон ба амал бароварда мешавад.
И?тисоддон ва риёзиётшиноси франсуз О.Курно (1801-1877с.) ва и?ти-соддони англис, дорандаи ?оизаи Нобел? А.Маршалл (1842-1924 с.) а?ида доранд, ки та?ти бозор на ?амагуна майдони мушаххаси бозор?, ки хариду фур?ш ба амал бароварда мешавад, балки дар шакли том, ?амагуна мавзеъ (?ой), ки дар он фур?шанда ва харидор озодона амал карда, нарх?о ба осон? ва ба зудд? ба ?ам баробар шуда тавонанд, фа?мида мешавад.
Дар адабиёти марксист? бозор ?амчун шакли муомилоти мол? ва мубодилаи молию пул? тасаввур карда мешавад. Дар лу?атнома?о бозор дар маънои савдои бозор? ва ?авзаи мубодилаи мол? тавсия карда мешавад. Дар ин ?абил таъриф?о, доираи бозор нисбатан ма?дуд тасвир мешавад, чунки бозор на фа?ат доираи мубодила, балки исте?солот, та?симот ва муомилотро низ дарбар мегирад. Ба доираи он муомилоти пул аз он ?умла бозори ?о?аз?ои ?имматнок низ дохил мегардад.
Бозор бидуни омил?ои берун? (дахолати давлат) дар асоси услуби фазои озоди и?тисод? ташкил ёфта, тиб?и ?онун?ои ?у?у?? танзим карда мешавад. Охирон, имкон меди?ад, ки субъект?ои и?тисод?, ихтиёран ба намуд?ои дилхо?и фаъолияти и?тисод? (тавлиди неъмат?ои и?тисодию ?айрии?тисод?, фаъолияти ти?оратию миёнарав?, молиявию ?арз?, илмию иттилоот?...) шу?л варзанд.
Бозори муосир сирати умум? дорад. Ба ме?вари он мубодилаи захира?ои и?тисод?, сармоя, замин, ме?нат, корхона, муассиса, та??изот, мошин, электростансия, пул, асъор, ?о?аз?ои ?имматнок, ма?сули фаъолияти а?лон? ва ?айра кашида мешавад.
Бозор имкон меди?ад, ки ?ар як субъекти и?тисод?, тиб?и имкон ва дархост худро ба ?а?они и?тисоди бозор? пешбар? намояд. Касе ва чизе садди ро?и он намегардад. Бозор озодии и?тисод?, ?а??у ?у?у?и якхелаи ба ?ам фаъолият бурдани субъект?ои и?тисодиро бо шаклу намуд?ои гуногуни моли-кият таъмин менамояд.
Он дар шароити нархму?арраркунии озод густариш меёбад. Дар он нарх?о озодона бидуни дахолати давлат бо воситаи «даст?ои ноайён» та?ти таъсири ?онуни та?озо, арза ва ра?обат ташкил мегардад.
Бозор ва муносибат?ои бозор? дар шароити худтанзимкунии фаъолияти хо?агидор? ба ро? монда мешавад. Охирон, дар шароити низоми и?тисоди амр? ?амчун ?исоби хо?аг? ва шароити низоми и?тисоди бозор?, ?амчун ?исоби ти?орат? ташкил меёбад.
Азбаски и?тисоди бозор? и?тисоди инкишофёфтаи муносибат?ои молию пул? мебошад, бинобар ин онро ?амчун и?тисоди густаришёфтаи муносибат-?ои шартномав? ?исобидан мумкин аст.
Аз гуфта?ои боло хулоса бар меояд, ки бозор дар асоси ?онун ва услуб (принсип)-?ои махсуси и?тисоди бозор? ташкил мегардад (нигар ба на?ш 4.3.)
Дар шакли мукаммал бозор ва и?тисоди бозор? дар як маъно тасаввур карда мешаванд. Бозор ?амчун ?узъи мушаххас дар ташаккул ва густариши и?тисоди бозор? на?ш ва ма?оми бузург дорад. Кулли муносибат?ои бозор? низоми и?тисоди бозориро ташкил меди?ад.
Давлат ?амчун субъекти хо?агии бозор? (ба сифати харидор) бо воситаи муассиса?ои давлат? ва ташкилот?ои бу?ав?, ки вазифаи танзими давлатии и?тисодро ба зима доранд амал мекунанд. Давлат дар шахсияти ?укумат молу ма?сулот?ои гуногун, аз ?умла: дар бозори ме?нат – ?увваи коргар? барои адои хизмат дар ташкилот?ои давлат? (?укумат, вазорат, кумита?о); аз бозори восита?ои исте?солот – мошин, дастго?, ашё, яро?у асли?а; аз бозори предмет?ои истеъмол? – неъмат?ову хадамот; аз бозори иттилоот ва бозори а?лон? – тад?и?от?ои илм?, ихтироот?о, коркарди илм? ва ?айраро харида гирифта, ба манфиати баланд бардоштани сат?и инкишофи и?тисод ва рифо?и ?омеа истифода мекунад.
Ба сифати фур?шанда давлат ?амчун фур?шандаи хадамот, замин, захи-ра?ои табиат, ашё, манзил, ма?сулоти корхона?ои давлат? ва ?айра баромад мекунад. Одатан, вазни ?иёсии хариди давлат? нисбат ба фур?ши молу ма?сулот зиёдтар мебошад. Даромади давлат, аслан на аз ?исоби фур?ш ва пешкаш кардани хадамот, балки ?амъоварии андоз?о анд?хта мешавад.
Фирма, аз ниго?и субъекти и?тисод?, ?ам ба сифати тавлидгар ва ?ам харидору фур?шанда баромад мекунад. Барои ташкил кардани раванди исте?солот он ба бозор сармояи асосию гардон, ?увваи коргари харида, харо?отро бо даромад ?иёс намуда, охиронро бо ташкилот?ои давлат? та?сим менамояд, чиз?ои ?имматдор ё худ зиёдатиро мефур?шад, захира?ои табиатро ба даст меорад, ба коргарон музди ме?нат меди?ад, ?арз гирифтаю онро бармегардонад.
Хо?аги?ои хонавода, як ё якчанд во?ид?ои и?тисодие мебошанд, ки дар ?авзаи истеъмол? шу?л меварзанд. Он?о ?амчун харидор молу хадамот, ашё ва захира?ои табиатро барои ?онеъ гардонидани талаботи шахс? ё худ аз он?о исте?сол кардани неъмат?о истифода мекунанд. ?амчун фур?шанда – молу ма?сулоти шахс?, ме?нати худ ?амчун коргари кироя, замин ва сармояи дар ихтиёр доштаи худро метавонанд ба муомилот (фур?ш) бароранд.
?амин тавр, бозор ?амчун ягонагии ду ?утби ба ?ам зид – фур?шанда ?амчун тавлидгари неъмат?ои и?тисод? ва пешни?одкунандаи молу ма?сулот ва хизмат?о ва харидор ?амчун пешни?одгари пул барои адои хизмат ташаккул меёбад.
Просмотр: 393
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved