Дата: 2018-11-14
На?ша:
1. Мохият ва принсипхои асосии идоракунии кормандони корхонахои тичорати
2. Технологияи ташаккул ва идоракунии кадрхои корхонахои тичорати
3. Идоракунии ташкил ва хавасмандгардонии мехнати кормандони корхонахои тичорати.
Адабиёт?о:
1. Идоракунии кормандон яке аз бахшхои мухими менечменти корхонахои тичорати ба хисоб меравад. Он мачмуи усулхои бо хам алокамнди иктисоди, ташкили ва ичтимои мебошад, ки самарабахш истифода бурдани неруи кори ва кобиляти зехнии кормандонро дар бар мегирад.
Бояд тазаккур дод, ки хусусияти хоси корхонахои тичорати ин микдори зиёди амалиёти мехнати мебошад, ки асосан бо хизматрасонии харидорон оиди фуруши мол вобастаги дорад.
Бинобар ин, максади асосии идоракунии кормандони корхонахои тичорати хусусияти мазакурро ба назар гирифта, ташаккули шумора ва хайати кормандон, таъмини шароити мусоид барои ба даст овардани сатхи баланди хосилноки ва самаранокии мехнат, окилона истифода бурдани потенсиали мехнати ва такомули хавасмандгардонии мехнатро дар бар мегирад.
Низоми идоракуни кормандони корхонахои тичорати аз се кисмати таркиби иборат аст, ташаккул, истифода ва устувории хайати кормандон.
Мохияти ташаккули кормандон дар муайян кардани эхтиёч ба микдору хайати кормандон, накшагирии кадрхо, хостагари, чобачогузори, бастани шартномахо ва гайра ифода меёбад.
Истифодаи кормандон мунтазам тайёр кардани кадрхои касби, бехсозии мухити маънави- рухи, таъмини кормандон ба чои кори, фарохам сохтани мехнат ва гайраро дар худ маттахид месозад.
Устувории хайати кормандон бештар ба масоили такмил додани чараёни идоракуни, ташаккули низоми одилонаи музди мехнат, баходихи ба натичахои мехнати кормандон алокаманд мебошад.
Бо максади идоракунии самаранокии чараёни ташаккул ва истифодаи кормандони корхонахои тичорати, онхоро аз руи нишонахои гуногун тасниф мекунанд. Масалан, аз руи категория кормандони корхонахои тичоратиро ба кормандони идоракунанда, кормандони савдою - амалиёти ва кормандони ёрирасон чудо мекунанд.
Дар навбати худ, аз руи нишонаи вазифаю мансаб? ба хайати кормандони идоракуни рохбарон (менечерон) ва мутахассисон дохил мешаванд.
Чараёни идоракунии кормандони корхонахои тичорати ба шартхои зерин такя мекунад:
Шартхои номбаргирдида ба коидаи кабули кормандон ба кор, таъмини шароити зарурии мехнат, риояи андозаи музди мехнати хадди акал, таъмини пардохтхои ичтимои ва гайра дахл доранд.
2. Кадрхо омили асоси ва басо такдирсози фаъолияти корхонахои тичорати ба хисоб мераванд ва сифати мехнату кобиляти кордонии онхоро баъзан андозагири кардан хеле душвор аст. Аз ин ру, накшагири ва конеъ намудани эхтиёчи корхонахои тичорати бо кадрхо ва хайати онхо вазифаи хеле масъулиятнок ва аввалиндара ба шумор меравад.
Бо ибораи дигар, тахлил, накшагири, чалб, интихоб, хостгири ва чобачогузории окилонаи кадрхо омили мухим дар рохи рушди иктисодии корхонахои тичорати мебошад.
Ташаккули кадрхои корхонаи тичорати тавассути аз як катор амалиёту мархилахои бо хам пайванд амали мегардад.
1. Муайян намудани эхтиёч ба кадрхо мархилаи аввал ва такдирсози ташаккули кормандони корхона ваз амина барои накшагирии кадрхо мебошад.
2. Накшагирии кадрхо чузъи таркибии чараёни накшагирии фаъолияти иктисоди- ичтимоии корхона буда, барои чавоб ёфтан ба савол?ои зайл кумак мерасонад:
Раванди накшагирии эхтиёч ба кадрхо тахлили амики ду самти он: эхтиёч ба микдор ва таркиби вазифагию ихтисосии кадрхоро муттахид менамояд.
Эхтиёч ба микдори зарурии кадрхо дар асоси тахлили сохтори ташкилии корхонаи тичорати, тартиботи технологияи фуруш, пешбинии микдори кормандон ва гайра мукаррар карда мешавад. Вале мухимтарин омил, албатта, мавчуд будани чои кор дар корхона аст.
Дар чараёни накшагирии сифати кадрхо, пеш аз хама сатхи тахсилот, донишу малака ва а?лу фаросати касб?, маданият ва шарту шароит?ои барои иш?оли вазифа, ки ба талаботи корхона ?авобг? аст, дар навбати аввал сан?ида шуда, ба инобат гирифта мешавад.
3. Ом?зиш ва та?лили вазъи бозори ме?нат. Дар раванди ом?зиши вазъи бозори нер?и кор? та?лили иттилооти зерин ба ма?сад мувофи? аст:
4. ?алби номзад?о ба корхона. ?адафи асосии ин мар?ила ташкил намудани захира?ои э?тиётии он?о ба ?ой?ои кор? бо назардошти та?йирот?ои ташкил? ё кадр? дар оянда, хусусан дар мавриди ба нафа?а баромадани баъзе кормандон, хотима ёфтани м??лати шартнома?ои ме?нат?, афзудани сат?и автоматикунон? ва механикикунонии ?араён?ои исте?солот, дигаргун шудани самти фаъолияти хо?аг? ва ?айра мебошад.
Манбаъ?ои зиёди дохил? ва берунии ?алби кормандон ба ?ой?ои кор? мав?уданд, ки он?оро ?ама?ониба ани?у баррас? кардан а?амияти амал? дорад.
Манбаъ?ои дохил? кормандони худи корхона ё ташкилот ба шумор мераванд, дар мамолики хори??, масалан, ?опон, ?ангоми пайдо гаштани ?ои холи кор? одатан пеш аз ?ама дар байни кормандони корхона озмун эълон мекунанд. Тан?о дар ?олати нати?а?ои манфии озмун, ба он мутахассисон аз берун ?алб карда мешаванд. Чунин амал му?ити и?тимоии дохилиро бе?тар месозад ва вафодории кормандонро нисбати корхонаи худ ?авитар мегардонад.
Ба манбаъ?ои берунии ?алби кормандон ба корхона марказ?ои шу?л, агентии кадр?о, ?усту??и муста?ил тавассути васоити ахбори умум ва ?айра шомиланд.
5. Интихоб ва ба кор ?абул кардани кадр?о. Ин раванди му?им дар корхона?о одатан зина?ои зеринро дар бармегирад: с??бати пешак? бо номзад; пур кардани пурсишнома; гузаронидани сан?иш?ои махсус ва ?атмии тест?; талаб кардани тавсия?о ва та?лили одилонаи он?о; азназаргузаронии тибб?; ?абул ба ко рва ?оба?огузории кадр?о аз р?и ?адвали мансабии корхона.
Яке аз чорабини?ои му?ими интихоб ва ба кор ?абул кардани кадр?о ин гузаронидани озмун барои иш?оли вазифаи кори хол? мебошад, ки он имконият меди?ад то ба корхона мутахассисону коргарони ?а?и?атан баландихтисос, кордон ва ме?натд?сту покви?дон ?алб карда шаванд. Пас аз ба кор ?абул намудани кадр?о мар?илаи мутоби?шавии он?о бо ?ои кор ва шароити ме?нат дар корхона о?оз мегардад, ки он вобаста ба дониш, ?обилият ва ма?орати кормандон одатан аз ду мо? то як солу шаш мо?ро дар бар мегирад.
6. Ба?оди?? ба нати?аи кори кормандон ва аттестатсияи он?о. Дар нати?аи гузаронидани чунин чорабини?о аз ??даи и?рои вазифа?ою ??дадори?ои худ ва ба талаботи корхона ?авоб дода тавонистани кормандон муайян карда мешавад.
Вазифаи дигаре, ки дар раванди идоракунии кормандон на?ши хос дорад ва ба рушди фаъолияти хо?агии корхона таъсири бевосита мерасонад, ин коркарди барномаи ?авасмандгардонии ме?нат мебошад, ки он шакли модд? ва маънавиро ба худ мутта?ид месозад.
Ба зарурати ом?зиш ва бозом?зии кадр?о омил?ои зерин таъсир мерасонанд: ?ор? намудани техника ва технологияи муосир, тадби?и усули нави фур?ши мол, тара??ии имконоти иртибот? ва ?айра; босуръат болоравии ра?обати бозор?; ом?зонидани кадр?ои дохил? нисбати аз берун ?алб кардани чунин мутахассисон харо?оти камтарро талаб мекунад.
?амин тавр, барои та?ия ва асоснок намудани сиёсати кадр?о дар корхона?ои ти?орат? ба мене?ерон зарур аст, ки дар раванди ?алб намудан, интихоб, ?оба?огузор?, ?авасмандгардон? ва бозом?зии кормандон ба усулу восита?ои хосу судманд ва пеш?адами мене?мент такя намоянд.
3. Истифодаи самараноки ме?нати кормандони корхона?ои ти?орат? то андозае бо коркарди низоми чорабини?о доир ба баланд бардоштани ?осилнокии ме?нат таъмин гардонида мешавад.
?осилнокии ме?нат гуфта, таносуби байни нати?а?ои асосии фаъолияти корхона?ои ти?орат? ва харо?оти ме?нати кормандон дар давраи муайян фа?мида мешавад.
Ма?сади асосии идоракунии ?осилнокии ме?нат дар корхона?ои ти?орат? дарёфт ва амал? гардонидани захира?ои имконпазири афзоиши сат?и он мебошад.
Барои расидан ба ин ма?сад, ро?барияти корхона?ои ти?орат? бояд чунин вазифа?оро ба пурраг? амал? намоянд:
1. Муайян намудани он нишонди?анда?ое, ки ?осилнокии ме?нати кормандони корхона?ои ти?оратиро ифода менамоянд.
?ам нати?а?о ва ?ам харо?оти ме?нат дар корхона?ои ти?орат? бо нишонди?анда?ои гуногун инъикос ёфта метавонанд.
Ба ?атори нишонди?анда?ои асосии ба?оди?ии нати?а?ои ме?нат дар корхона?ои ти?орат? ин?о дохил мешаванд: ?а?ми фур?ши мол; ?а?ми фур?ши гур???ои ало?идаи мол?о; ?а?ми пешни?оди хизмат?ои пулак?, сат?и ?осилнок? ва самаранокии ме?нат.
Барои ба?о додан ба харо?оти ме?нат чунин нишонди?анда?о, ба монанди шумораи миёнаи кормандони категория?ои ало?ида, мабла?и умумии фонди музди ме?нат ва ?айраро истифода бурдан мумкин аст.
2. ?усту?? ва ба?оди?ии захира?ои имконпазири афзоиши ?осилнокии ме?нати кормандон. ?алли ин вазифа бо истифода аз усул?ои та?лил амал? мегардад. Дар ?араёни гузаронидани чунин та?лил системаи нишонди?анда?ои асос? ва ёрирасони ?осилнокии ме?нат истифода мешаванд. Дар ?араёни ?усту??и захира?ои имконпавзири баланд бардоштани ?осилнокии ме?нат бояд дар назар дошт, ки он зимни риояи шарт?ои зерин ба даст меояд:
а) нати?а?ои фаъолияти кормандон баланд мегардад, харо?оти ме?нат кам мешавад;
б) нати?а?ои фаъолияти ни?оии кормандон меафзояд, вале харо?оти ме?нат та?йир намеёбад;
в) нати?аи фаъолияти кормандон меафзояд, харо?оти ме?нат низ меафзояд, вале бо суръати пасттар;
г) нати?а?ои ме?нат та?йир намеёбанд, харо?оти ме?нат паст мешавад;
д) нати?а?ои ме?нат паст мешавад, харо?оти ме?нат низ паст мешавад, вале бо суръати баландтар.
?ар яке аз ин модел?ои дарёфти захира?о барои баланд бардоштани сат?и ?осилнокии ме?нат ва самаранокии ме?нат, метавонад дар мар?ила?ои ало?идаи тара??иёти он истифода шавад.
3. Та?ияи чора?о доир ба амал? гардонидани захира?ои рушди ?осилнокии ме?нат дар корхона?ои ти?орат?. Ин мар?ила одатан бахш?ои зеринро дар бар мегирад:
а) ташкил?. Ба ин бахш, пеш аз ?ама тадбир?о оиди ташкили сохтори ташкилии корхона, такмили шакл?ои махсусгардонии мол?о, тадби?и шакл?ои пеш?адами ташкили ме?нат, ташкили тартиби (ре?аи) кор? дохил мешаванд.
б) техник?. Ба таркиби он?о чора?о доир ба баланд бардоштани сат?и механикикунонии ме?нати кормандон, ?ор? намудани мошину та??изоти пурма?сул ва ?айра шомиланд.
в) технолог?. Он?о дар худ чора?оро оиди ?ор? кардани технологияи пеш?адами ?аракати мол, тадби?и усул?ои пеш?адами фур?ши мол?о ва намуд?ои нави хизмат?ои иловагиро мутта?ид месозанд.
г) и?тисод?. Ба он?о чора?о оиди ташкили низоми иштироки кормандони кироя дар пешрафти фаъолияти корхона дохил мешавад.
д) и?тимо?. Ба ?атори он?о тадбир?о оиди та?кими интизоми ме?нат?, такмили шароити ме?нат ва маишати кормандон, фаро?амсозии му?ити солими р??? ва ?а?ра шомиланд.
?ор? намудани ин тадбиру чора?о бо дар назардошти мар?ила?ои гуногун дар ?араёни идоракунии кормандони ба баланд бардоштани сат?и ?осилнок? ва самаранокии ме?нат мусоидат мекунад.
Дар шароити гузариш ба и?тисоди бозор? на?ши ?авасмандгардонии ме?нат дар ?араёни идоракун? беш аз пеш меафзояд.
Ма?сади асосии идоракунии ?авасмандгардонии ме?нат таъмини рушди даромади кормандон ва р??баландии он?о мебошад.
Идоракунии ?авасмандгардонии ме?нат як ?атор чора?ои бо ?ам ало?амандро мутта?ид месозад:
Тадби?и самараноки ин гуна чора?о, бешуб?а кормандонро барои ме?нати пурма?сул ?авасманд месозад.
Савол?ои семинар?:
Просмотр: 7339
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved