Дата: 2018-10-17
2. Мар?ила?о ва ?онуният?ои РИ. Аз андозагирии даромади давлат дида, андозагирии рушди инсон осонтар мебошад. Бинобар ин аксари и?тисодчиён исбот кардан? мешаванд, ки даромади милл? нишонди?андаи хуби нек?а?волии нисоният мебошад. Вале ба ин ниго? накарда, байни а?идаи якум ва дуюм маъмулан ало?аи зич мав?уд мебошад, чунки рушди и?тисод? воситаи му?ими рушди инсон буда, дуввумин на тан?о аз рушди и?тисод? ва дара?аи даромади милл? вобастаг? дорад. Инчунин он аз истифодаи захира?ои мав?удбуда - дар мусалла?кун? ё исте?солоти ма?сулоти оз??авор?, дар сохтмони ?алъа?о ё таъмини оби тоза сарф мешаванд, вобаста аст. Аммо натиыаи фаъолияти одамон, ба мисли иштироки демократь дар ?абули ?арор?о ва ?у?у??ои баробари марду зан, аз даромад вобастаг? надоранд. Бинобар сабаб?ои гуфташуда, Гузориш як ?атор нишонд?анда?оро оид ба нати?а?ои му?ими фаъолияти инсон, ки дар кишвар?ои гуногуни олам ба даст оварда мешаванд, и ифода менамояд.
Ба он ниго? накарда, ки ин намуди нишонди?анда?о барои ба?о додани пешрафт дар рушди инсон дар як ?аторандоза?о асос шуда метавона, сиёсат?о низ ба нишонди?андаи ма?м?ии ба?огузории пешрафт э?тиё? доранд, алалхусус дар чунин нишонди?андае, ки бештар ба нек?а?волии инсон ди??аи меди?анд, на ин ки ба даромади он. Бо ин ма?сад, Гузориш оид ба рушди инсон аз аввали о?ози худ шохиси рушди и?тидори инсониро мавриди нашр ?арор дод. Ин нишонди?анда дар бораи баъзе андоза?ои асосии рушди инсон тасаввуроти умум? меди?ад.
Агарч? ШРИИ ну?таи лозимаи ?исоб шмурда мешавад, дар хотир доштан даркор, ки нисбат ба дигар андозагири?ои ма?м??, ки онро ифода менамоянд, консепсияи рушди инсон? васеътару мураккабтар аст, ?атто агар он?о бо дигар нишонди?анда?о дар шакли пайваста ?ам ?арор дошта бошанд. ШРИИ параметри фарогириранда намебошад. Он ?аб?а?ои му?ими рушди инсонро дар бар нагирифта, пеш аз ?ама имконияти иштирок дар ?абули ?арор?ое, ки ба ?аёти шахсе таъсир расонда, ба манфиати э?тироми дигар узв?ои ?омеа бошад. Инсон метавонад сарватманд, солим ва босавод бошад, аммо набудани имконияти мазкур ба рушди вай монеа ба миён меорад. Сарфи назар кардани андозаи мазкури рушди инсон дар ШРИИ аллакай аз давра?ои Гузориш?ои аввали рушди инсон аён гардид ва аз ин ли?оз он боиси дар соли 1991 ба миён овардани шохиси озодии инсон ва соли 1992 шохиси озодии сиёс? гардид. Аз соли ворид гардиданашон ягон параметре дурудароз арзи ву?уд накардааст ва ин аз он ша?одат меди?ад, ки ин гуна усули аз р?и ми?дор андозагирии чунин ?аб?а?ои мураккаби рушди инсон душвор мебошад.
?айд кардан зарур аст, ки ?адафи асосии рушди инсон? интаъсиси чунин як му?ити сиёс?, и?тисод?, и?тимо?, фар?анг? ва экологие мебошад, ки барои таъмини неъмат?ои модд? ва имконияти ба ?адри кифояву дароз доштани ?аёти солиму бунёдкорона ба одамон мусоидат намояд.
Консепсияи рушди инсон? дорои чор ?узъи асос? мебошад: Ма?сулнок? (самаранок?). Одамон бояд дорои имконияти баланд бардоштани самаранокии фаъолияти ?аёти худ буда, комилан дар ?араёни таъсиси даромад ширкат варзанд. Бинобар ин, рушид и?тисод? яке аз ?узъ?ои и?тидори инсон? мебошад.
Баробар?. ?амаи одамон аз аввал сар карда бояд дорои имконият?ои баробар ба ?аёти и?тисод? бошанд, ва аз ин хотир тамоми монеа?ое, ки сади ро?и пеши?од гардидани чунин имконият?ои мебошад, бояд аз миён бурда шаванд.
Устувор?. Дастрас? ба имконият?ои бояд на тан?о барои насли ?озира, балки барои насли оянда низ таъмин карда шавад. Бо ма?сади мусоидати рушди устувори инсон? зарур аст, ки тадби?и ?ама гуна сармоя – модд?, инсон?, таби? таъмин карда шуда, пеши ро?и пайдошавии ?арз?оро гирифта шавад, то ки он?о ба д?ши насли оянда наафтанд.
Васеъгардонии имконият?о. Тара??иёт бояд дар доираи манфиат?ои ша?рвандон ва за?мат?ои худи он?о амал? гардад. Одамон бояд дар ?араёни ?абули ?арор?ое, ки ?аёти он?оро муайян месозад, ?ама?ониба иштирок намоянд. Он?о бо ?обилияти имконпазири муайян ба буднее меоянд. Вазифаи рушди инсон? аз таъсис додани чунин му?ите иборат аст, ки дар он ?ар як фард метавонад ?обилият?ои худро равна? ди?ад, ва имкният?ои чунин равна?ди?? бояд беш аз беш
вусъад дода шаванд.
?амин тари?, зиёд намудани имконият?о ба баланд дардоштани самаранокии одамон тавре мусоидат менамояд, ки одамон метавонанд агенти пурсамари рушди и?тисод? бошанд. Дар навбати худ, рушди и?тисод? бояд бо та?симоти баробари нати?а?ои он, ки барои ?ам насли ?озира ва ?ам ояндагон дастрас бошанд, ?амо?анг? дошта бошад. Ва билохир, барои ?амаи одамон бояд сало?ияти ширкат дар ?араёни ?абули ?арор?ое, ки ба ?аёти он?о муассир мебошанд, дода шавад.
Консепсияи рушди инсон? бо назария?ои одатии тара??иёти и?тисод? мухолиф набуда, ани?тараш тарафдори рушд ва таъсиси ?ой?ои кор? мебошад.
Фар?ияти байни мактаб?ои рушди и?тисод? ва рушди инсон? дар он аст, ки якумин ди??ати худро махсусан ба васеъгардонии тан?о як интихоб – даромад – равон намуда, дуввумин бошад васеъгардонии ?амаи шакл?ои интихоби инсонро ифода менамояд, новобаста аз он ки интихоби и?тисод? аст, и?тимо?, фар?анг? ё ин ки сиёс? аст. Дар доираи консепсияи зикргардида чунин проблема?ои инсоният мавриди та?лил ?арор мегиранд: рушди и?тисод?, савдои байналмилал?, дефитсити бу?ет ва сиёсати пул?, шу?л, баробар?у?у??, хизматрасони?ои асосии и?тимо? ва низоми таъмини и?тимо? барои камбизоатон.
?ояи ало?амандии ?амдигар байни рушди инсон? ва рушди и?тисод? ?ан?з дар Гузориши нахустин оид ба рушди инсон? ва баъдтар муфассалтар дар Гузориши соли 1996 мавриди та??и? ?арор гирифта, дар он?о ба таври да?и? гуфта шудааст, ки «рушди инсон? ин ?адаф буда, рушди и?тисод? тан?о воситаест барои ба дастовардани он». Албатта, рушид и?тисод? омили мшими пешрафти ?омеа ба шумор меравад. Бо зиёд гардидани боигарии умумии давлат он имконият?ои хуби давлатро барои мубориза алай?и ?ашшо?? ва ?алли дигар масоили и?тимо? васеъ менамояд. Вале бесёр чиз?о аз модели рушди и?тисод? ваобастаг? доранд. Рушди босуръати и?тисод? метавонад аз ?исоби истифодаи бошиддати захира?ои таби? ба даст оварда шавад ё фишори таваррумро ба миён орад, ки дар охир ба таназзул оварда мерасонад. ?айр аз он, дара?а?ои босуръати рушд маънои онро надорад, ки афзоиши зарурии шу?л низ ?атман таъмин мебошад. Мувофи?и консепсияи рушди инсон? рушди и?тисод? дар он сурате ба та?кими и?тидори инсон? мусоидат мекунад, ки агар рушд на тан?о боиси баландшавии сат?и даромад ба ?ар сари а?ол? гардад, балки он ба доштани дара?аи кифояи харо?оти давлат?, ки ба со?аи и?тимо? мабла?гузор? карда мешавад, мусоидат менамояд, на ин ки масалан дар мусалла?кун?, инчунин он бо та?симоти одилонаи захира?ои и?тисод? ?амо?анг бошад.
Баланд намудани сат?и исте?солот дар консепсияи рушди инсон? на ?амчун ?адаф, балки ?амчун восита барои зиндагии арзанда баррас? карда мешавад. Илова бар он, ало?аи баръакс низ ву?уд дорад - тавассути баланд бардоштани сат?и рушди одамон ба дара?аи баландтари рушди исте?солот оварда мерасонад. Одамон воситаи афзоиши исте?солот намебошанд. Баръакс, афзоиши ?а?ми исте?солот бояд ?амчун воситаи баланд бардоштани сат?и зиндагии одамон баррас? карда шавад. ?адафи асл? ин таъмини ?амало?аманд? байни рушди и?тисод? ва рушди инсонист, аз он ?умла, бо кадом ро??о даромад?ои ?амъшударо ба имконият?ои боз ?ам васеътар барои инсон табдил додан мумкин мебошад.
Хусусияти фар?кунандаи консепсияи рушди инсон? дар дастурамал ифоода гардидааст, ки тиб?и он «барои таъмини ?аёти арзанда ба одамон даромади калони беохир лозим нест». Даромади баландтар дар умум ба вусъатёбии интихоби инсон? мусоидат намояд ?ам, лекин таъсири он бо афзудани даромад сустар мегардад.
Даромад мувофи?и консепсияи рушди инсон? – ин тан?о як интихобе аст, ки инсон мехост доро бошад, агарч? ва хеле назаррас. Вале он наметавонад ?амаи душвор? ва гуногуншаклии ?аёти инсониро му?аррар намояд. Тандуруст?, маориф, му?ити сукунат, озодии амал ва сухан масоили хуле му?им ба шумор мераванд. Бинобар ин, таар??иёт бояд аз тан?о афзоиши даромад ва боигар? дида зиёдтар бошад. Одамон бояд ?адафи он дониста шаванд. Даромад ?адафи ни?о? ма?суб наёфта, он фа?ат воситаи васеъ намудани имконият?ои одамон дар боби и?тисодиёт, фаъоияти ?амъият?, маориф, тандуруст? ва ?айра?о мебошад.
Дар консепсияи рушди инсон? ду сабабе мавриди баррас? ?арор доранд, ки а?амияти хоса ба даромади модд? кори са?в мебошад. Якум, андухтани сарват барои ?омаи амал п?шидани орзу?ои инсон? шарти зарур? намебошад. Барои ?омеа дар пойдор намудани демократия, баробар?у?у?ии мардону занон, ?ифз ва равна?и мероси фар?анг? бой будан шарти ?атм? нест. Дуввум ин, ки орзу?ои инсон? нисбат ба нек?а?волии и?тисод? бештар вусъат меёбанд. Одамон метавонанд умри дароус солим аз сар гузаронанд, ба фар?ангу илм ?амро? шаванд, табиатро ?ифз намоянд ва мувофи?и он зиндаг? намоянд.
Принсипе, ки дар асоси он мухолифати байни максимал? кардани боигар? ва рушди инсон? ?ал карда мешавад, чунин сохта мешавад: «Боигарии милл? метавонад имконият?ои интихоби одаморо васеъ намояд». Лекин, мутаассифона р?х надодани ин ?олат ?ам аз э?тимол дур нест. Дар ин ?о муайянкунанда ин на худи боигар? аст, балки ч? гуна онро кишвар?ои гуногун истифода мебаранд. Ва то он замоне, ки ?омеа дарк накунад, ки боигарии асос? – ин одамонанд, ташвиши зиёдат? оид ба исте?соли неъмат?ои модд? ?адаф?ои ни?оии мукаммал намудани ?аёти одамонро заиф мегардонад».
Просмотр: 1012
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved