Дата: 2018-09-26
Гўшт гуфта бадани ?айвонро меноманд, ки аз пўст , калла ва узв?ои дохил? тоза карда шудааст. Гўшт ?амчун ?изо а?амияти калон дорад, чунки он ?исми одамро бо сафеда, рав?ан, карбогидрат, витамин?о, модда?ои маъдан? таъмин менамояд. Гўшти ?айвон?ои гуногун аз 15 – 20% сафеда, 2 – 40% рав?ан, 0,8 – 5% карбогидрид иборат аст. Дар гўшт витамин?ои дар об ?алшаванда В1, В2, В12 ва дар рав?ан ?алшаванда А, Д, Е мав?уд мебошанд. Таркиби гўшт вобаста аз фарбе?? ва синну соли ?айвони гўштди?анда 47 – 78% об ва 0,8 – 1,3% модда?ои маъдан? дорад. Умуман, таносуби ин модда?о аз намуд, зот, ?инс, синну сол, фарбе?? ва аз ?исм?ои гўшти ?айвон?о вобастаг? дорад. Одатан, дар гўшти ?айвон?ои синну солашон калон ва фарбе? обу сафеда?о кам буда, рав?аннокиаш зиёд мебошад.
Ба ?айвон?ои гўштди?андаи То?икистон дохил мешаванд: ?айвони калони шохдор (гов), гўсфанд, буз, асп, ?утос, гавазн, о?у (бузи ку??) ва паранда?о.
Нишондоди гўшти серма?сул вазни зиндаи ?айвон?о ба ?исоб меравад. Вазни зиндаи ?айвонро то кушташуданаш бо баркашкун? муайян мекунанд ва он бо килограмм?о (кг) ифода карда мешавад. Ба ?исоби миёна вазни ?айвони калони шохдор 600 – 1200 кг ва вазни гўсфанду буз бошад 25 – 150 кг мешавад.
?айвони калони шохдорро вобаста аз ма?сулотди?иаш ба гўшт?, шир? ва гўшту ширди?анда та?сим кардан мумкин аст. Гўштро асосан аз ?айвон?ои гўштди?анда ва гўшту ширди?анда исте?сол менамоянд. ?айвон?ои гўштди?анда вазни зиёд доранд ва сифати гўшташон баланд мебошад.
Аз ?айвон?ои хурд дар шароити То?икистон гўшти гўсфандро хеле зиёд истифода мебаранд. Аз рўи ма?сулотди?? ?амаи зот?ои гўсфандро ба гўштди?анда, гўшту рав?анди?анда, гўшту пашмди?анда ва пўсту пашмди?анда та?сим мекунанд. Шакли бадани ?айвони калони шохдори ширди?анда ?иррадор буда, мушак?ояш суст инкишоф ёфтааст, гардан ва пой?ояш борику дароз мебошанд. Узв?ои хўрок?азмкунии он?о хеле хуб инкишоф ёфтааст, ?исми о?ибашон нисбат ба ?исми пешашон калонтар мебошад.
Бадани ?айвони гўштди?анда па?н буда, шакли рост дорад. Сараш хурд, гарданаш ?афсу кўто?, пой?ояш низ кўто? мешавад. Рав?ан дар ?айвони ширди?анда на фа?ат дар таги пўст ва узв?ои дохил?, балки дар мушак?о низ мав?уд мебошад. Барои ?амин дар ва?ти буриш ранги гўшт «мармар?» метобад. Ба зот?ои гўштди?андаи ?айвони калони шохдор Астрахан?, ?азо??, ?азо?ии сарсафед, Герефорд? ва ?айра дохил мешаванд. Ба зоти ?айвони калони шохдори ширу гўштди?анда Костром?, Холмагор? ва дигар?о мисол шуда метавонанд.
Дар таркиби гўшти гов нисбат ба гўшти хук обу сафеда?о зиёд буда рав?аннокиаш кам мешавад. Сафеда?ои арзишнок дар гўшти гову гўсфанд 75 – 85% ва дар гўшти хук зиёда аз 90% - ро ташкил меди?анд. Ба сафеда?ои арзишноки гўшт миозин, актин, актимиозин, миоген, миоалбумин, глобулин ва ?амаи аминокислота?ои ивазнашаванда– валин, лизин, лейтсин, изолейтсин, метионин, триктофан, треонин, фениланин дохил мешаванд. Он?о асосан дар бофта?ои мушак?о мав?уд мебошанд ва арзишнокии ин ?исми гўштро баланд мебардоранд.
Ми?дори рав?ан дар гўшти ?айвон?ои гуногун хар хела буда, ба маззаи гўшт таъсир расонида, калориянокии онро баланд мебардорад. Ба гўшти пурарзиш гўште дохил мешавад, ки рав?андор? ва сафедадориаш ?ариб 20% буда дар бадан на?з ?ал мешавад.
Карбогидрад?ои гўшт асосан аз глиноген ё о?ари ?айвон иборат мебошад. Ин модда?о ашёи захиравии ?изо ба ?исоб рафта, дар ва?ти пухтани гўшт роли асосиро мебозанд.
?увватнокии гўшт аз таркиби кимёии он, яъне микдори сафеда?о, рав?ан?о, карбогидрат?о вобаста буда, намуд, синну сол, фарбе?ии ?айвон муайян карда мешавад. ?увватнокии гўшти ?айвон?ои гуногун дар ?адвали 18 оварда шудааст.
?адвали 18
?увватнокии гўшти ?айвон?о (ба ?исоби миёна дар 100г).
|
Номгўи ?айвон?о |
?увватнок? ба ?исоби ккал |
?увватнок? ба ?исоби к? |
1 |
Гов |
104,7 – 285,7 |
438,7 – 1197,1 |
2 |
Хук |
130,0 – 403,6 |
544,7 – 1691,1 |
3 |
Гўсфанд |
142,5 – 351,0 |
597,1 – 1470,6 |
4 |
Буз |
124,0 – 240,0 |
519,6 – 1005,6 |
Аз ин ?адвал дида мешавад, ки ?увватнокии гўшти хук аз ?ама баландтар аст.
Гўштро аз рўи намуд, ?инс ва синну соли ?айвон?о ва ?олати ?арорат? ба гурў??о та?сим менамоянд. Гўшт аз рўи намуди ?айвонот ба гўшти ?айвони калони шохдор, гўсфанд, буз, хук, асп, гавазн, шутур ва харгўш та?сим мешавад. Аз рўи ?инси ?айвон гўшти ?айвони калони шохдорро ба гўшти гов, барзагов ва бу??а та?сим менамоянд. Аз рўи синну сол бошад гўшти калони ?айвони шохдорро ба гўшти гов – аз синни 3 сола ва аз ин боло, ба гўшти гови ?авон аз 3 мо?а то 3 сола, ба гўшти гўсола аз 2 ?афтаина то 3 мо?а та?сим менамоянд. Гўшти ?айвони хурди шохдор (гўсфанду буз) – ро аз рўи ?инс ва синну сол ба гурў??о та?сим намекунанд. Аз рўи ?олати ?арорат? гўштро ба гўшти бу?дор, хунукшуда, хунуккардашуда, яхкардашуда та?сим менамоянд. Гўшти бу?дор гўшти моли нав кушта шуда буда, ?арорати он ба ?арорати ?исми зиндаи ?айвон наздик аст. Истеъмоли ин намуди гўшт, арзиши баланд надорад.
Гўшти хунукшуда гўштест, ки баъди ба ?исм?о та?сим намудан дар шароити му?ити беруна ё камера?ои хунуккун? на кам аз 6 соат ниго? дошта мешавад. Гўшти хунуккардашуда ?арорати 400 С дошта арзиши истеъмолии баланд дорад. Гўшти яхкардашуда на камтар аз 60С ?арорат дорад. Гўштро дар ?арорати паст – 280 С тез хунук менамоянд, ки дар нати?а кристалл?ои хурд? ях ба ву?уд омада, таркиби гўшт вайрон намешавад. Аз рўи арзиши истеъмол? гўшти хунуккардашуда нисбат ба яхкардашуда бе?тар аст. Дар савдои чакана гўшти гови категория?ои якум ва дуюмро ба фурўш мебароранд.
Просмотр: 1633
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved