Дата: 2017-12-22
Му?тарам аъзои Ма?лиси милл? ва вакилони Ма?лиси намояндагон!
?амватанони азиз!
?ум?урии То?икистон, бо ву?уди та?йирёбии вазъи сиёсиву и?тисод? ва амниятии ?а?он, дар ро?и пешрафти бемайлони и?тисод?, расидан ба ?адаф?ои стратег? ва ба ин васила таъмин намудани зиндагии шоистаи а?ол? бо ?адам?ои устувор пеш меравад.
Аммо ва?т?ои охир дар ?а?он раванди бартари???, мусалла?шавии бошитоб, пайдоиши нишона?ои мар?алаи нави “?анги сард” боиси нигарон? гардидааст.
Соли ?ор? дар г?ша?ои гуногуни олам нооромиву низоъ?о идома ёфта, барои ?омеаи ?а?он? ?амчун айёми душвору пуртазод эътироф гардид.
Дар ин давра зиёда аз сад давлати дунё мавриди ?амла?ои ?айриинсонии террористон ва ифротгароён ?арор гирифт.
Во?еият чунин аст, ки ?у?рофияи ноороми?о торафт доман па?н намуда, та?диду хатар?ои глобал? имр?з ба асос?ои бунёдии тартибу низоми ?а?он? ва усул?ои муносиботи байналмилал? таъсиргузор мебошанд.
Идомаи минбаъдаи ин ?олат метавонад боиси ами? гардидани та?диду хатар?ои сиёсиву и?тисод?, амният? ва башариву фар?анг? дар минта?а?ои гуногуни олам гардад.
Дар мар?алаи кунун? кишвари мо бо ма?сади вокуниши сарива?т? ба та?диду хатар?ои ?а?он? дар раванди ташаккули и?тидори муносиби дохил? ва хори?? тадбир?ои муассир меандешад.
Дар ин раванд, барои ?ум?урии То?икистон ?амгироии бештар бо ?омеаи ?а?он ва минта?а, сохтор?ои байналмилал? ва минта?ав?, инчунин, ба ро? мондани ?амкори?ои фарогир му?им мебошад.
Мо ?онибдори низоми ?а?онии одилона, бидуни ?ангу низоъ, густариши ?амкориву шарикии баробар ва судманди ?амаи кишвар?ои олам, таъмини амнияти ?а?ониву минта?ав? бо ро?и созишу муколамаи созанда бар асоси Ойинномаи Созмони Милали Мутта?ид мебошем.
Бо дарназардошти во?еияти кунун? ва бо ма?сади таъмини амнияти устувор ?и?ати пешгир? аз хатар?ои афзояндаи терроризму ифротгаро? ва дигар та?дид?ои замони муосир мо омодаем ?амкори?ои густурдаро бо созмон?ои байналмилаливу минта?ав? ва кишвар?ои шарик та?вият бахшем.
Бо ин ма?сад дар ?амкор? бо Созмони Милали Мутта?ид, Итти?оди Аврупо, Созмони Амният ва ?амкор? дар Аврупо ва дигар шарикони рушд мо?и майи соли 2018 дар Душанбе баргузории Конфронси байналмилалии сат?и баланд дар мавз?и муборизаи муштарак бо терроризму ифротгаро? ва тундгароии хушунатомез ба на?ша гирифта шудааст.
Та?лили вазъи имр?заи ?омеаи ?а?он? ва тамоюл?ои муносибат?ои байналмилал? дурустии ро?и интихобкардаи моро бар асоси татби?и манфиат?ои миллии кишвар собит месозад.
Сиёсати «дар?ои кушода» чун ме?вари аслии муносибат?ои мо бо ?а?они муосир во?е?, дуруст ва судовар будани худро нишон дод.
Ин сиёсат доираи шарикони То?икистонро афзоиш бахшида, барои таъмин намудани иштироки густурдаи кишварамон дар фаъолияти созмон?ои байналмилал? ва минта?ав? заминаи мусоид фаро?ам овард.
Мо ин сиёсатро идома меди?ем ва дар ?одаи та?кими ?амкори?о бо ?амаи кишвар?ои ?а?он минбаъд низ чора?ои зарур? меандешем.
Дар ин раванд, ?имояи манфиат?ои и?тисодиву и?тимо? ва амниятии То?икистон, ?алби сармояи хори?? ?и?ати татби?и лои?а?ои бузурги инфрасохтор?, э?оди шароити мусоиди берун? барои рушди устувори кишвар ва таъмини бехатарии он му?им арзёб? мегардад.
Барои расидан ба ин ?адаф?о ва ?алли масоили вобаста ба об кишвари мо дар арсаи байналмилал? ва минта?ав? чандин ташаббус?ои созандаро пешни?од кард.
Дар нати?а, тиб?и арзёби?ои байналмилал?, То?икистон тайи ду да?солаи гузашта ташаббускори ?а?онии ?алли масоили глобал? дар со?аи об эътироф гардид.
Мо татби?и пайгиронаи дипломатияи ?амкор? дар со?аи обро василаи во?еии ?алли мушкилот дар ин самт медонем ва дар да?солаи оянда низ и?рои ин на?ши пешбарро идома хо?ем дод.
Соли 2018 дар айёми та?лили ?ашни Навр?зи байналмилал? ва Р?зи ?а?онии об - 22 март раванди татби?и ташаббуси нави глобалии мо - Да?солаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, 2018-2028» расман о?оз мегардад.
Вобаста ба ин, дар мамолики гуногуни ?а?он, аз ?умла кишвари мо чорабини?ои му?им баргузор мешаванд.
?ум?урии То?икистон дар замони исти?лолияти худ ?амкории густурдаи минта?авиро воситаи му?имтарини ?алли масъала?ои и?тисодиву ти?орат?, и?тимо?, эколог? ва таъмини амнияту субот дар Осиёи Марказ? дониста, ?онибдори та?кими муносибат?ои байни?амдигарии мардумони минта?а бар пояи д?ст? ва ?усни эътимод мебошад.
Умумияти ?адафу вазифа?ое, ки дар назди давлат?ои мо ?арор доранд, зарурати дар минта?а му?айё намудани фазои мусоиди рафтуомади озоди одамон, инти?оли бемамониати молу сармоя ва захира?ои ме?натиро та?озо менамояд.
Бо такя ба ин усул мо метавонем ?амкори?оямонро дар со?аи амният низ густариш бахшида, як?о бар зидди та?диду хатар?ои глобалии муосир дар минта?а му?овимат ва истодагар? намоем.
Итминон дорем, ки ?амгироии созандаи минта?ав? ба манфиати ?амаи давлату хал??ои Осиёи Марказ? мебошад.
Дар сиёсати хори?ии ?ум?урии То?икистон та?ким ва густариши муносибат?о бо кишвар?ои аъзои Итти?оди Давлат?ои Муста?ил мав?еи стратег? ва мо?ияти хос дорад.
То?икистон раёсати Итти?оди Давлат?ои Муста?илро дар соли 2018 ба д?ш гирифтааст.
Муло?оти сарони давлат?о ва ?укумат?ои кишвар?ои аъзо соли оянда дар То?икистон аз му?имтарин чорабини?ои раёсати мо арзёб? мегардад.
Дар мамлакати мо, ?амчунин, Конфронси байналмилалии сат?и баланд оид ба татби?и Да?солаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор, 2018-2028” ва ?аласаи сарони ?укумат?ои кишвар?ои аъзои Созмони ?амкории Шанхай баргузор мегарданд, ки ма?оми му?им хо?анд дошт.
Муносибат?ои То?икистон бо давлат?ои калид? ва дигар кишвар?ои Осиё хусусияти шарик? пайдо карда истодаанд, ки далели равшани ?адаф?ои созандаи мо мебошанд.
Мо минбаъд низ ?амкори?оро дар чунин р??ияи созанда бо ?амаи кишвар?ои Осиё идома хо?ем дод.
Мо чунин мешуморем, ки кумак ба э?ёи и?тисод? ва рушди и?тимоии Аф?онистон бе?тарин ро?и исти?рори сул?у субот дар ин кишвар ва таъмини амният дар минта?а мебошад.
Аз ин р?, аз ?омеаи ?а?он? даъват ба амал меорем, ки ?и?ати дастгирии рушди и?тимоиву и?тисод? ва бе?тар намудани вазъи амниятии ин кишвар кумак?ои амалии худро афзоиш ди?анд.
То?икистон к?шиш менамояд, ки ?амкории бе?аразонаро бо ?укумати кишвари ?амсоя дар ?амаи ин со?а?о та?вият бахшад.
?амкор? бо кишвар?ои Аврупо ва Амрико дар сиёсати хори?ии ?ум?урии То?икистон ма?оми хосса дорад.
Мо ?онибдори рушди минбаъдаи равобити То?икистон бо ин гур??и кишвар?о, ки шарикони му?имми байналмилалии мо ма?суб мешаванд, дар асоси усул?ои ?усни тафо?ум, э?тироми якдигар ва барои ?ониб?о судманд мебошем.
Дар баробари ин, кишвари мо бо ма?сади фаъол гардидани муносибат ва ?амкори?о бо кишвар?ои ?ануби Афри?о ва Амрикои Лотин? тадбир?о меандешад.
Та?аввулоти босуръати геои?тисодии замони муосир боиси афзоиши а?аммияти дипломатияи и?тисод? гардидаанд.
Аз ин р?, истифодаи муассир ва самараноки васила?ои дипломатияи и?тисод? ?и?ати расидан ба ?адаф?ои милливу давлат? яке аз самт?ои афзалиятноки сиёсати хори?ии То?икистон ма?суб меёбад.
Густариши ?амкори?ои и?тисод? бо шарикони минта?ав? ва ?а?он?, сохтор?ои байналмилал? ва минта?авии молиявию ?арз? бояд дар маркази тава??у?и ?укумати кишвар ва ни?од?ои дахлдори он бошад.
?укумати мамлакат бояд дар татби?и у?дадори?ои То?икистон дар ча?орч?би созмон?ои байналмилаливу минта?ав? ва ?алби бе?тари ин созмон?о ба и?рои барнома?о ва лои?а?ои му?имми кишвар, аз ?умла Стратегияи миллии рушд барои давраи то соли 2030 чора?ои заруриро ро?андоз? намояд.
Зарур аст, ки дар самти пешбурди ?амкори?ои минбаъда бо мамлакат?ои хори?? вазорату идора?о фаъолияти худро ?и?ати ?ифзи манофеи миллии кишвар, ?алби сармояи хори??, аз ?умла сармояи муста?им ва технология?ои нав ?арчи пурсамар ро?андоз? намоянд.
Дар мар?алаи кунун? бояд ба фаъолияти давлати мо дар самти густариши ?амкори?ои башариву фар?анг? бо мамлакат?ои дунё боз ?ам вусъат бахшида шавад.
Миллати то?ик со?иби ойину суннат?ои бостон? ва фар?анги ?адима буда, дар тамаддуни ?а?он? са?ми сазовор гузоштааст.
Суннату ойин?ои нек ва ?ашн?ои миллии мо, мисли Навр?з, Ме?ргон ва Сада дар т?ли таърих барои тар?иби ахло?у маънавиёти созанда хизмат кардаанд.
Аз ин р?, зарур аст, ки дастовард?ои маънавию моддии мардуми шарифи мо ба фе?ристи умуми?а?онии ЮНЕСКО ворид гарданд ва на?ши тамаддунсози миллати то?икро минбаъд низ боло баранд.
Ба ин хотир, Вазорати кор?ои хори?? вазифадор аст, ки ?и?ати пешбурди самарабахши ?адафу вазифа?ои сиёсати хори?? ва густариши робита?ои бисёрсамта бо кишвар?о ва созмон?ои байналмилаливу минта?ав? ?арчи бештар талош намояд.
?амватанони азиз!
?озирини му?тарам!
?укумати мамлакат ?амаи захираву имконият?оро барои та?диду бунёди инфрасохтори и?тисодиву и?тимо?, ворид намудани технология?ои ?озиразамон, ?алли масъала?ои вобаста ба со?а?ои обу энергетика, махсусан, истифодаи манбаъ?ои энергияи бар?ароршаванда ва татби?и “и?тисодиёти сабз”, фаро?ам овардани фазои мусоид барои сармоягузориву со?ибкор?, рушди бахши хусус? ва таъмини волоияти ?онун сафарбар кардааст.
Мо бояд минбаъд низ доир ба ?ифзи манфиат?ои и?тисодии кишвар, истифодаи самараноку о?илонаи имконияту захира?ои мав?уда ва дарёфти сарчашма?ои нави рушди и?тисод?, баланд бардоштани ?обилияти ра?обати исте?солоти ватан? ва татби?и технология?ои инноватсион? к?шиш намоем.
Бо ин ма?сад дар кишвар замина?ои мусоид му?айё гардида, стратегияву барнома?ои давлат? амал? шуда истодаанд.
Тайи ду соли охир татби?и “Стратегияи миллии рушди ?ум?урии То?икистон барои давраи то соли 2030” амал? гардида, тадбир?ои афзалиятноки давраи аввали он ба “Барномаи миёнаму?лати рушди ?ум?урии То?икистон барои сол?ои 2016-2020” ворид шудаанд ва нишонди?анда?ои ма?м?ии рушди и?тисод? асосан и?ро гардида истодаанд.
Барои расидан ба ?адаф?ои пешбинишуда дар ин давра аз ?исоби бу?ети давлат? зиёда аз 36 миллиард сомон? ?удо гардида, дар сол?ои 2018-2020 ба ин ма?сад равона сохтани ?ариб 70 миллиард сомон? ба на?ша гирифта шудааст.
Дар Паёми соли гузашта дастовард?ои То?икистонро дар давраи бисту пан? соли исти?лолияти давлат? муфассал баён карда будам.
?оло мехо?ам тава??у?и шуморо ба дастоварду камбуди?ои ?ойдошта ва вазифа?о барои соли оянда ?алб намоям.
Соли ?ор? нишонди?анда?ои макрои?тисодии кишвар дар сат?и устувор ниго? дошта шуда, суръати рушди во?еии и?тисодиёт ба 7 фоиз ва ?а?ми ма?м?и ма?сулоти дохил? ба 60 миллиард сомон? баробар гардид.
Тиб?и дурнамо дар се соли минбаъда ?а?ми ма?м?и ма?сулоти дохил? зиёда аз 30 фоиз афзоиш ёфта, то ба 82 миллиард сомон? расонида мешавад.
Вобаста ба ин, ?укумати мамлакатро зарур аст, ки нати?аи ду соли татби?и барномаро ?аматарафа та?лил карда, минбаъд ?амаи имконият?ои мав?ударо барои сифатнок амал? гардонидани он сафарбар намояд.
?амзамон бо ин, самаранок? ва ?обилияти ра?обати ?амаи и?тидор?оро ба таври назаррас баланд бардошта, исло?оти со?а?ои и?тисоди миллиро идома ди?ад.
Дар соли 2017 ма?м?и ма?сулоти дохил? ба ?ар нафар а?ол? нисбат ба соли гузашта 12 фоиз ва дар му?оиса бо нишонди?андаи пешбинишудаи барномав? 8 фоиз зиёд гардида, даромади пулии а?ол? 10 фоиз афзоиш ёфт.
Рушди со?а?ои и?тисодиёти милл?, аз ?умла саноат 21,5 фоиз, кишоварз? 7,2, мабла?гузор? ба сармояи асос? беш аз 6, савдои чакана 6,6 ва хизматрасонии пулак? 1,8 фоиз таъмин гардида, таваррум дар сат?и 6,3 фоиз ниго? дошта шуд.
?исми даромади бу?ети давлат?, дар ма?м?ъ, и?ро шуда, ?а?ми бу?ети соли 2018 ба мабла?и 21,3 миллиард сомон? ва назар ба соли 2017-ум 7,3 фоиз зиёд муайян гардид.
?арчанд ки дар 11 мо?и соли 2017 содирот нисбат ба ?амин давраи соли гузашта 35,4 фоиз афзоиш ёфта, воридот 10 фоиз кам шудааст, вале ин нишонди?анда моро ?онеъ карда наметавонад, зеро ?оло ?ам ?исми зиёди ма?сулот бе коркарди ни?о? содирот карда мешавад.
Бинобар ин, ба масъала?ои та?вияти рушди содирот, тезонидани ?араёни диверсификатсияи исте?солоти ба содирот нигаронидашуда а?аммияти махсус дода, барои коркарди ни?оии ма?сулоти кишоварз?, аз ?умла пахта ва меваю сабзавот, истихро?и маъдан, коркарди металлу санг?ои ?иматба?о тадбир?ои зарур? андешида шаванд.
Дар бу?ети давлат? вазифа?ои и?тимоии он ба инобат гирифта шуда, ?укумати кишвар барои баланд бардоштани сат?и нек?а?волии мардум пайваста чора??? менамояд.
Дар пан? соли охир мабла?гузории со?а?ои маориф аз бу?ети давлат? 2,3 баробар ва тандуруст? 2,1 баробар зиёд шуда, соли 2017 нисбат ба соли 2016 мутаносибан 16 фоиз ва 25 фоиз афзоиш ёфтааст.
Бо дарназардошти рушди и?тисодиёти мамлакат ва имконият?ои имр?заи молияв? аз 1-уми сентябри соли 2018 музди ме?нати кормандони со?а?ои бу?ет? зиёд карда мешавад.
Аз ?умла, музди ме?нати кормандони ма?омоти ?окимият ва идоракунии давлат?, муассиса?ои маориф, илм, фар?анг, варзиш, тандуруст?, муассиса?ои со?аи ?ифзи и?тимо? ва дигар ташкилоту муассиса?ои бу?ет? 15 фоиз, инчунин, музди ме?нати кормандони ма?омоти ?ифзи ?у?у? ва хизматчиёни ?арб? 10 фоиз зиёд карда мешавад.
?адди а?ал ва ?адди ни?оии нафа?а аз р?и синну сол ва нафа?аи заминав?, инчунин, нафа?а?ои ме?натии ша?рвандон ба ?исоби миёна то 15 фоиз, стипендияи дониш??ён ва дигар намуд?ои стипендия 15 фоиз зиёд карда мешавад.
?и?ати истифодаи самаранок ва ма?садноки мабла??ои бу?ет?, назорат ва таъмини шаффофияти харо?оти он ?оло исло?оти идоракунии молияи давлат? амал? гардида истодааст.
Дар раванди татби?и ин исло?от мо бу?етеро ро?андоз? мекунем, ки он ба рушди мамлакат нигаронида шудааст.
Бу?ети рушд дар баробари и?рои у?дадори?ои и?тимоии афзояндаи давлат ба густариши фаъолияти инноватсиониву сармоягузор?, татби?и босифати барнома?ои со?ав? ва бунёди иншооти инфрасохтор? мусоидат менамояд.
Барои баланд бардоштани самаранокии истифодаи захира?ои молияв? ва та?симоту истифодаи ма?садноки он?о зарурати та?вият бахшидани кор?о дар самти та?ияву татби?и бу?ет дар асоси барнома?ои тар?резишуда пеш меояд.
Дар ин раванд, бояд ба усул?ои муосири арзёбии стратегияву барнома?ои ?абулгардидаи рушд эътибори ?идд? дода, мабла?гузории барномав? минбаъд аз р?и нати?а ва самаранокии он татби? карда шавад.
Амал? намудани чорабини?о вобаста ба танзими та?симкунандагони асосии мабла??ои бу?ет? имкон меди?ад, ки самаранокии фаъолияти ма?омоти давлат? бе?тар гардида, назорати истифодаи шаффофи молияи давлат? ва татби?и барнома?ои со?ав? таъмин карда шавад.
Чунин тадбир?о ба такмили раванди мабла?гузор? дар ма?ал низ мусоидат менамоянд.
Бояд гуфт, ки ?а?ми бу?ет?ои ма?алл? дар соли 2017 ба 5,3 миллиард сомон? расида, дар он ?иссаи дастгир? аз бу?ети ?ум?урияв? 16,7 фоизро ташкил намуд.
Бо ву?уди ин, та?лили сифати и?рои бу?ет ва барнома?ои рушди и?тимоиву и?тисодии ша?ру но?ия?о нишон меди?ад, ки имконият?ои во?еии ма?ал?о ба назар гирифта намешаванд.
Аз ин ли?оз, ма?омоти и?роияи ?окимияти давлатии вилоят?о ва ша?ру но?ия?о бояд ?и?ати баланд бардоштани самаранок? ва таъмини шаффофияти истифодаи мабла??ои бу?ет?, инчунин, ташаккули сарчашма?ои иловагии бу?ет?ои ма?алл? тадбир?ои мушаххас андешанд.
Бо ма?сади боз ?ам содда, сабук ва шаффоф гардонидани ?араёни андозсупор? ?укумати кишварро зарур аст, ки вобаста ба такмили низоми маъмурикунонии андоз чора??? намояд.
Дар баробари ин, бояд шакл?ои пешни?оди ?исоботи омор? ва механизми ?амъоварии маълумот мукаммал гардонида шаванд.
Вазъи низоми пуливу ?арзии кишвар, бахусус, фишори ?урб ба асъори милл?, ноустувории сармояи бонк?, сат?и нокифояи ?арзди?? ба и?тисоди милл? ва ?алби сармоя моро водор месозад, ки дар ин самт тадбир?ои таъхирнопазир андешем.
Соли ?ор? ?а?ми ?арзди?? аз ?ониби бонк?о нисбат ба соли 2016-ум 4 фоиз ко?иш ёфт.
Чунин вазъ дар нати?аи фаъолияти суст ва са?лангории ро?барону масъулони як ?атор бонк?ои ти?орат?, аз ?умла “Агроинвестбонк” ва “То?иксодиротбонк” ба амал омад.
Баъди сармоякунонии давлатии ду бонки низомсоз ?и?ати бе?тар намудани вазъи молиявии он?о ва пардохти пасандоз?ои мизо?он як ?атор кор?о ба ан?ом расонида шуданд.
Вале кор?ои и?рошуда барои пурра солим гардонидани вазъи молиявии ин ду бонк коф? нестанд.
Аз ин хотир, ?укумати мамлакатро зарур аст, ки на?шаи та?диду солимгардонии ?амъият?ои са??омии “То?иксодиротбонк” ва “Агроинвестбонк”-ро дар му?лат?ои куто?тарин та?ия ва амал? намояд.
Пасандоз?ои ташкилот?ои ?арз? ба санаи 30 ноябри соли 2017 мабла?и ?ариб 9 миллиард сомониро ташкил намуда, нисбат ба ?амин давраи соли 2016-ум 464 миллион сомон? ё 5 фоиз кам шудаанд.
Та?лили сохтори ?арзи ?удогардида дар 11 мо?и соли 2017 нишон меди?ад, ки ?а?ми он ба со?ибкории исте?сол? ?амаг? 4 фоиз ва ба со?а?ои хизматрасон? 43 фоиз зиёд шудааст.
Чунин вазъ ба суръати рушди со?а?ои во?еии и?тисод ва махсусан, ба раванди саноатикунонии кишвар таъсири манф? мерасонад.
Вобаста ба ин, Бонки миллиро зарур аст, ки дар самти гузаронидани исло?оти зарурии пуливу ?арз?, муътадил ниго? доштани ?урби пули милл?, сат?и нарх?о, фаъолияти бонк?о, назорати риояи ?онунгузории бонк? ва такмили он, паст кардани дара?аи хавф?о ва ?ор? намудани усул?ои идораи корпоратив? чора?ои мушаххас андешад.
Бо ма?сади танзими хизматрасони?ои пардохт?, осон ва шаффоф гардонидани амалиёт, кам намудани истифодаи пули на?д дар муомилот ва вусъат бахшидани ?исоббаробаркунии ?айрина?д? тадбир?ои зарур? амал? шуда истодаанд.
Дар ин самт инфрасохтори зарур? бояд бо дарназардошти та?рибаи байналмилал? ташаккул дода шавад.
Аммо та?лил?о нишон меди?анд, ки гарчанде соли сипаришуда шумораи дорандагони корт?ои пардохт? 5,5 фоиз зиёд шуда, 1,7 миллион нафарро ташкил додааст, вале то ба ?ол 95 фоизи амалиёти корт? бо гирифтани пули на?д вобаста мебошад.
Дар робита ба ин, Бонки милл? бояд назорати татби?и Стратегияи рушди низоми пардохтро пурз?р карда, доир ба насби терминал?ои пардохт? ва истифодаи васеи корт?о чора??? намояд.
?амзамон бо ин, зарур аст, ки бо ма?сади таъмини ра?обати солим дар бозори хизматрасони?ои бонк? ва дастрасии а?ол? ба восита?ои молияв?, инчунин, ?алби бештари сармоя ба ин со?а ?адди а?алли сармояи ойинномав? барои бонк?ои навтаъсис, ки ?оло 80 миллион сомониро ташкил меди?ад, 50 миллион сомон? му?аррар карда шавад.
Тайи ду соли охир ба и?тисоди милл? аз ?амаи манбаъ?ои сармоягузор? беш аз 22 миллиард сомон? равона ва аз худ карда шудааст, ки 6 миллиард сомонии онро мабла?и лои?а?ои давлатии сармоягузор? ташкил меди?ад.
Дар ин давра ?и?ати амал? гардонидани 26 лои?а барои рушди инфрасохтори энергетик?, на?лиёт? ва и?тимо? 40 созишномаи ?арзиву грант? ба мабла?и 7 миллиард сомон? ба имзо расида, татби? шуда истодааст.
Вобаста ба ин, Кумитаи давлатии сармоягузор? ва идораи амволи давлат? бояд назорати ?иддиро дар самти татби?и босифату шаффоф ва сарива?тии лои?а?о ба ро? монад.
Тиб?и санад?ои барномав? ?иссаи бахши хусус? дар сармоягузории умум? то соли 2020 ду баробар афзоиш дода мешавад.
Чунин ?адаф моро водор месозад, ки ба масъалаи фаро?ам овардани фазои мусоид ва ?ор? намудани усул?ои ?авасмандгардонии фаъолияти со?ибкориву сармоягузор? дар ма?ал?о эътибори аввалиндара?а ди?ем.
Вобаста ба та?лили хусусият?ои хоси ?ар як минта?а, захира?ои таби? ва инсон?, и?лим ва шароити ?ойгиршавии он?о бояд та?ия ва татби?и лои?а?ои гуногуни сармоягузор? фаъол гардонида шавад.
Аз ин р?, ?укумати мамлакат бояд усули арзёбии фаъолияти ма?омоти и?роияи ?окимияти давлатии вилоят?о ва ша?ру но?ия?оро аз р?и са?ми он?о дар фаро?ам овардани фазои мусоид барои со?ибкор?, ташкили ?ой?ои нави кор ва фаъол гардонидани сармоягузории хусус? ?ор? намояд.
Кумитаи давлатии сармоягузор? ва идораи амволи давлатиро зарур аст, ки як?о бо ма?омоти и?роияи ма?аллии ?окимияти давлат? барои ташкили марказ?о ва курс?ои баланд бардоштани маърифати ?у?у?иву молиявии со?ибкорону то?ирон, сат?и касбият ва малакаи он?о чора?ои мушаххас андешад.
Дар баробари ин, фаъолияти минта?а?ои озоди и?тисод? вобаста ба ?алби сармоя ва ташкили инфрасохтор бояд та?вият дода шавад.
?укумати кишвар бояд мушкилоти ?ойдоштаи минта?а?ои озоди и?тисодиро ?аматарафа ом?хта, барои та?вият бахшидан ба фаъолияти он?о ва ташкили дигар минта?а?ои озоди и?тисод? дар ?удуди мамлакат тадбир?ои иловагиро амал? намояд.
Дар муло?оте, ки 14-уми октябри соли ?ор? бо со?ибкорону сармоягузорон баргузор шуд, масъала?ои вобаста ба бурду бохти со?а муфассал та?лил гардида, ?амаи пешни?од?ои со?ибкорон ом?хта шуданд ва ?оло на?шаи чорабини?о амал? шуда истодааст.
Бори дигар таъкид менамоям, ки бо ву?уди дастгирии ?аматарафаи давлат ?олат?ои риоя нагардидани ?онунгузор? аз ?ониби баъзе субъект?ои со?ибкор? ба назар мерасанд.
Дар нати?аи сан?иш?ои дар сол?ои 2016 - 2017 гузаронидашуда маълум гардид, ки мабла?и андози аз ?ониби субъект?ои хо?агидор пин?онкардашуда 1,6 миллиард сомониро ташкил кардааст.
Дар асоси ?арори ?укумати мамлакат аз 27 майи соли 2017 бояд аз ?исоби чор сохтору хадамоти Вазорати кишоварз? - Кумитаи бехатарии озу?авории назди ?укумати ?ум?урии То?икистон ва дар заминаи се хадамоти Вазорати тандуруст? ва ?ифзи и?тимоии а?ол? - Хадамоти давлатии ?ифзи тандурустии а?ол? таъсис дода шавад.
Таъсис додани сохтор?ои зикршуда ба кам кардани такроршавии вазифа?ои ба ?ам монанд, ?амо?ангсозии сан?иш?о, сарфаи мабла??ои бу?ет ва кам гардидани монеа?о барои фаъолияти со?ибкор? мусоидат менамояд.
Мутоби?и ?онун?ои амалкунанда айни ?ол фаъолияти субъект?ои хо?агидорро 78 ма?оми сан?ишу назорат ва и?озатди?андаву и?озатномади?анда, инчунин, ма?омоти ?ифзи ?у?у? мавриди сан?иш ?арор меди?анд.
Бо сабаби он, ки сан?иш?о асосан нисбат ба шахсони ?у?у?? татби? мегарданд, дар ну? мо?и соли 2017 ба ?ар як шахси ?у?у?ии фаъолияткунанда 5 сан?иш рост омадааст.
Аз ин ли?оз, зарур мешуморам, ки бо ма?сади бартараф намудани сан?иш?ои беасосу такрор? ва фаро?ам овардани фазои мусоид барои со?ибкор? ба ?ама гуна сан?иш?ои фаъолияти со?ибкорони исте?сол?, ба истиснои сан?иш?ои на?шавии ма?омоти андоз, Прокуратураи генерал?, Палатаи ?исоб, Агентии назорати давлатии молияв? ва мубориза бо коррупсия ва Бонки милл? дар давоми ду соли минбаъда мораторий эълон карда шавад.
Вакилони му?тарам!
Бо дарназардошти та?йирёбии вазъу талаботи бозори ?а?он? ва таъмини рушди устувори и?тисод? тара??? додани со?аи саноат ва коркарди ма?сулоти он то ?адди ни?о? аз ?умлаи вазифа?ои му?имтарин мебошад.
Хотиррасон менамоям, ки пешрафти ояндаи То?икистон дар шакли индустриал? ва инноватсион? пешбин? гардида, ?и?ати татби?и ин ?адаф бо истифода аз технология?ои муосир баланд бардоштани самаранокии саноати коркард ва ?обилияти ра?обати ма?сулоти ватан? бисёр му?им мебошад.
Бинобар ин, Вазорати саноат ва технология?ои нав вазифадор аст, ки дар асоси та?лили и?тидору имконоти минта?а?о ва муайян намудани самт?ои афзалиятноки исте?солоти саноат? доир ба пайваста афзоиш додани коркарди ашёи хом то дара?аи ма?сулоти ни?о? барнома?ои со?авиро фаъолона татби? намояд.
Барои та?вият бахшидан ба фаъолияти корхона?ои саноат? ва бо кадр?ои баландихтисос таъмин намудани он?о, зарур аст, ки ?амкории муассиса?ои та?силоти миёна ва олии касб? бо корхона?ои саноат? дар самти омода намудани кадр?о бо ихтисос?ои техник? ва технолог? густариш дода шавад.
Соли 2017 дар ша?ру но?ия?ои гуногун 150 корхонаи саноат? бо таъсиси 3 ?азор ?ойи кор бунёд ва ба истифода супорида шуд.
Дар ин давра исте?соли риштаи пахтагин 2,8 баробар, ?олин ва ма?сулоти он 1,6 баробар ва газвор?о 42 фоиз афзуд, ки нати?аи тадбир?ои амалинамудаи ?укумати кишвар дар самти коркарди ни?оии ма?сулоти ватан? мебошад.
Вобаста ба ин, зарур аст, ки барои таъмини корго??ои нассо?? бо ашёи хоми ватан? ва то ма?сулоти ни?о? коркард намудани нахи пахта тадбир?ои иловаг? андешида, исте?соли пахта дар мамлакат мунтазам афзоиш дода шавад.
Та?лили сохтори ма?сулоти саноат? нишон меди?ад, ки дар кишвар исте?соли ангишт бомаром афзоиш ёфта, соли ?ор? бори аввал дар даврони со?ибисти?лол? ба 1,7 миллион тонна расонида шуд.
Дар соли 2017 бо ву?уди 21 фоиз таъмин шудани рушди саноат исте?соли 36 намуди ма?сулот кам шудааст.
Чунин вазъ и?рои барномаи давлатии мусоидат ба содирот ва воридотивазкуниро мушкил мегардонад.
Тиб?и та?лил?о рушди содирот асосан аз ?исоби корхона?ои саноатии сол?ои охир бунёдгардида таъмин шуда истодааст.
Тан?о дар зарфи сол?ои 2016-2017 содироти ма?сулоти маъдан дуюним баробар афзуда, ?иссаи он зиёда аз 45 фоизро ташкил додааст.
Яъне гуногуншаклии содирот ?оло ?ам дар сат?и зарур? таъмин нагардидааст, ки ин вобастагии кишварро аз омил?ои берун? зиёд мегардонад.
Бинобар ин, ?укумати мамлакат бояд ?и?ати гузаронидани та?лили имконият?ои афзоиш додани ?а?ми исте?соли ма?сулоти содирот? бо арзиши баланди иловашуда ва ба ро? мондани исте?соли мол?ои ивазкунандаи воридот чора??? карда, лои?аи ?онуни ?ум?урии То?икистон «Дар бораи дастгирии содирот ва баланд бардоштани ?обилияти ра?обат»-ро та?ия намояд.
?озирини гиром?!
То?икистон дар арсаи байналмилал? яке аз кишвар?ои татби?кунандаи “и?тисодиёти сабз” ма?суб ёфта, аз ли?ози истифодаи манбаъ?ои та?дидшавандаи энергия дар ?атори шаш мамлакати пешсафи сайёра ?арор дорад, зеро 98 фоизи бар? тавассути нер?го??ои бар?и об? исте?сол мешавад.
Дар баробари бунёди иншооти нави тавлиди нер?и бар?и об? имр?з зарурати та?диди нер?го??ои амалкунанда пеш омадааст, ки сармоягузории зиёдро та?озо менамояд.
Лои?аи та?диди нер?го?и бар?и обии “Норак” дар ду мар?ала бо ?алби 6 миллиард сомон? пешбин? шуда, мар?алаи якуми он о?оз ёфт.
Дар самти татби?и лои?аи та?диди нер?го?и бар?и обии “Сарбанд” ба мабла?и 1,1 миллиард сомон? кор?о о?оз ёфта, агрегати якуми он соли 2018 ба кор андохта мешавад.
Нер?го?и бар?и обии “?айро??ум” яке аз ку?натарин нер?го??о буда, аз соли 1957 мавриди истифода ?арор дорад.
Барои та?диди ин нер?го? 600 миллион сомон? ?алб гардида, кор?о тиб?и лои?а соли оянда о?оз мешаванд.
Дар ма?м?ъ, барои та?диди нер?го??ои амалкунанда беш аз 8 миллиард сомон? равона мегардад.
Барои бунёди нер?го?и бар?и обии “Ро?ун” соли 2017-ум аз ?амаи манбаъ?о 4 миллиарду 700 миллион сомон? хар? гардид ва дар соли 2018 ба ин ма?сад ?ариб 5 миллиард сомон? пешбин? шудааст.
Илова бар ин, ?оло барои навсозии системаи энергетикии кишвар ва бунёди инфрасохтори зарурии содироти он татби?и 7 лои?аи давлатии сармоягузор? ба мабла?и 8,1 миллиард сомон? идома дошта, дар ма?м?ъ, барои рушди со?а беш аз 21 миллиард сомон? (яъне 2 миллиарду 400 миллион доллари амрико?) равона гардидааст.
Бо ро?андоз? гардидани тадбир?ои ?укумати мамлакат дар ин самт мо тавонистем, ки аввалин бор дар замони со?ибисти?лол? дар давраи тирамо?у зимистон а?олии кишвар ва со?а?ои и?тимоиву и?тисодиро бо нер?и бар? бе ма?дудият таъмин намоем.
Дар баробари ин, истеъмолкунандагон ва тамоми сокинонро зарур аст, ки барои кам кардани талафоти нер?и бар? ва истифодаи сарфакоронаи он, аз ?умла тавассути истифодаи васеи технология?ои каммасраф к?шиш намоянд.
Дар ин сурат мо метавонем дар се соли оянда ба исти?лолияти энергетик? ноил гардем.
Бинобар ин, ?укумати кишвар вазифадор карда мешавад, ки доир ба такмили низоми ташкиливу идоракунии таъминот бо бар?, аз ?умла оид ба та?диди сохтори Ширкати «Бар?и То?ик», ба?исобгир?, кам намудани талафоти техникии нер?и бар? ва баланд бардоштани маърифати а?ол? ?и?ати истифодаи о?илонаи он тадбир?ои зарур? андешад.
Тарифи миёнаи як киловатт-соат нер?и бар? ба а?ол? дар кишвар?ои аъзои Итти?оди Давлат?ои Муста?ил, ба мисли ?азо?истон 30 дирам, Россия 38-40 дирам, Беларус 44-45 дирам, ?збекистон 53-55 дирам, Арманистон - 80 дирам буда, дар Аврупо, аз ?умла Дания, Олмон, Белгия ва дигар?о ?атто 2,8-3 сомониро ташкил меди?ад. Дар То?икистон нархи як киловатт соат бар? ?амаг? 17 дирамро ташкил меди?ад.
Вакилони му?тарам!
?укумати мамлакат ?и?ати ноил шудан ба ?адафи то соли 2030 ба кишвари транзит? табдил додани То?икистон дар замони со?ибисти?лол? лои?а?ои давлатии сармоягузориро бо ?алби беш аз 12 миллиард сомон? амал? гардонидааст.
Имр?з?о татби?и лои?а?ои давлатии сармоягузор? доир ба та?диди ро?и Душанбе - ??р?онтеппа, Ху?анд - Исфара, К?лоб- Шамсиддини Шо?ин, Шкев - ?алъаихумб, Темурмалик - Бал?увон - Ховалинг ва ?итъа?ои дигар ба мабла?и 7,7 миллиард сомон? идома дорад.
Лои?а?ои та?дид ва бунёди ро??ои мошингарди Обигарм - Нуробод (86 километр), ?алъаихумб - Ван? (93 километр), ?итъаи ?у?анд-Конибодоми ро?и Ху?анд - Исфара (130 километр), ??р?онтеппа - Дан?ара - К?лоб (155 километр) ва дар ма?м?ъ, беш аз 500 километр дар мар?алаи ом?зиш ва лои?акаш? ?арор доранд.
Тиб?и рейтинги Форуми ?а?онии и?тисод? дар доираи нишонди?андаи ?обилияти ра?обати байналмилал? То?икистон аз ?и?ати сифати ро??о ва рушди инфрасохтор мав?еи хубро иш?ол намуда, дар ин ?ода ба ?айси кишвари пеш?адам дар минта?а арзёб? гардид.
Вале бо ву?уди ин, мо бояд дар самти бунёди ро??о ва ба меъёр?ои байналмилал? ?авобг? гардонидани он?о кор?ои зиёдро ба ан?ом расонем.
Чунонки дар Паёми соли гузашта иброз намудам, дар давраи миёнаму?лат та?дид ва азнавсозии зиёда аз 2000 километр ро??ои мошингарди ба меъёр?ои замонав? мувофи? пешбин? шудааст.
Дар баробари ин, бори дигар таъкид менамоям, ки таъмиру та?дид ва ниго?дории ро??ои дохилиша?риву байнино?ияв? ва ша?раку де?от вазифаи ма?омоти и?роияи ?окимияти давлатии вилоят?о, ша?ру но?ия?о мебошад ва дар ин самт кор?о бояд та?вият дода шаванд.
Вобаста ба ин, Вазорати на?лиёт як?о бо дигар сохтору ма?омот оид ба ташкили терминал?ои наздисар?ад? ва марказ?ои логистик?, долон?ои на?лиёт? ва ба меъёр?ои байналмилал? ?авобг? гардонидани хизматрасони?о лои?а?ои дахлдорро та?ия ва бо ?алби сармояи дохиливу хори?? амал? намояд.
Таъмин намудани а?ол? бо ма?сулоти хушсифат, ки шарти асосии солимии мардум мебошад, яке аз масъала?ои му?им ба ?исоб меравад.
Вале ?олат?ои аз ?ониби со?ибкорону то?ирон бо ?ар ро?у васила ба бозори истеъмолии кишвар ворид намудани ма?сулоти пастсифат ба назар мерасанд, ки ба саломатии ша?рвандон зараровар аст.
Ба ?укумати мамлакат супориш дода мешавад, ки барои мукаммал гардонидани низоми идораи давлатии санитариву фитосанитар?, стандартизатсия, сертификатсия ва назорати байтор? та?йироти сохтории заруриро амал? намояд.
?и?ати пешгирии воридоти молу ма?сулоти пастсифат ва ?айристандарт? ма?омоти ваколатдорро зарур аст, ки доир ба риояи ?атмии ?онуни ?ум?урии То?икистон «Дар бораи ?имояи ?у?у?и истеъмолкунандагон» чора?ои таъхирнопазир андешанд ва дар ин самт Барномаи бехатарии ма?сулоти озу?авориро та?ия ва амал? намоянд.
Тиб?и маълумоти Прокуратураи генерал? фаъолияти гур??и кор? вобаста ба сан?иши сифати ма?сулоти воридот? дар 196 ширкати ти?орат? нишон дод, ки ба кишвар ?амасола 500-600 тонна бозича?ои гуногун аз 20 давлати дунё ворид мешаванд, ки 90 фоизи он?о аз р?и сифат ба талаботи бехатар? мувофи? нестанд ва ба саломатии к?дакон зараровар мебошанд.
Бо ма?сади рушди со?аи парандапарвар? дар кишвар ва таъмин намудани бозори истеъмол? бо ма?сулоти хушсифати ватан? ?ор? кардани чора?ои ?авасмандгардон? ва имтиёз?о доир ба андоз зарур аст.
Дар робита ба ин, со?аи парандапарвар? оид ба исте?соли ма?сулоти озу?а яке аз самт?ои афзалиятнок эълон гардида, воридоти технологияву та??изот ва мавод барои таъминоти со?а аз ?амаи андозу пардохт?о озод карда шавад.
Дар баробари ин, технологияи ниго?дории ма?сулоти г?шт? дар сат?и зарур? ва тиб?и меъёр?ои ?абулшуда таъмин нагардидааст ва со?ибкоронро зарур аст, ки дар ин самт низ чора??? намоянд.
Сол?ои охир исте?соли меваю сабзавот афзоиш ёфта истодааст, вале содироти он дар 11 мо?и соли равон 23 фоиз кам шудааст.
Аз ин бармеояд, ки сарфи назар аз талаботи зиёди шарикони асосии ти?оратиамон ба меваю сабзавоти аз ?и?ати эколог? тозаи мо, имконият?ои мав?уда дар самти коркард, бандубаст ва содироти он?о ба таври зарур? истифода нашудаанд ва сохтору ма?омоти марбута дар ?алли ин масъала бояд мунтазам чора??? намоянд.
?укумати кишвар вазифадор карда мешавад, ки бо дарназардошти талаботи во?еии а?олии мамлакат ба маводи озу?а ва дастрасии сокинон ба ?изои хушсифат барномаи нави давлатии амнияти озу?авориро та?ия ва татби? созад.
Истифодаи самараноки обу замин ва зиёд кардани ?а?ми исте?соли ма?сулоти кишоварз? бе ворид намудани технология?ои нав ва риояи ?оида?ои муосири агротехникии парвариши зироат?о ?айриимкон мебошад.
Дар пан? соли охир беш аз 10 ?азор техникаву та??изоти кишоварз? ба мабла?и 570 миллион сомон? ворид карда, барои ин дар ?а?ми беш аз 200 миллион сомон? имтиёз?о татби? гардиданд.
Вобаста ба ин, ?укумати мамлакат, Вазорати саноат ва технология?ои нав вазифадор карда мешаванд, ки корро дар самти таъсиси корхона?ои муштарак доир ба исте?соли техникаи таъиноти кишоварз? дар дохили кишвар ба ро? монанд.
Вазорати кишоварз?, Кумитаи давлатии идораи замин ва геодез?, Агентии бе?дошти замин ва обёр?, ма?омоти и?роияи ма?аллии ?окимияти давлат? бояд бо ?алби со?ибкорони ватаниву хори?? ?и?ати бе?тар намудани ?олати мелиоративии замин?о, ба ро? мондани усул?ои интенсивии исте?солоти кишоварз?, пурра ба гардиши кишоварз? ворид намудани замин?ои боир, махсусан, баланд бардоштани маданияти истифодаи замин чора??? намоянд.
Дар баробари ин, дар самти зиёд намудани майдони бо?у токзор ва ба ин васила афзун гардонидани исте?соли мева?ои аз ?и?ати эколог? тоза, ба стандарт?ои ?а?он? мутоби? ва ба содирот нигаронидашуда тадбир?о андешида шаванд.
Дар ин ?ода, бо ?алби сармояи дохиливу хори?? бунёд намудани корхона?ои коркарди ма?сулоти кишоварз?, марказ?ои логистик? ва сардхона?о, инчунин, бе?тар намудани кор?ои бозорёб? (маркетинг) низ аз ?умлаи вазифа?ои му?им мебошад.
?озирини му?тарам!
Сайё?? яке аз со?а?ои му?имми бо шу?л фаро гирифтани а?олии ?обили ме?нат, баланд бардоштани сат?и зиндагии мардум, рушди дигар со?а?ои хизматрасониву исте?сол?, инчунин, муаррификунандаи таъриху фар?анг, табиат ва анъана?ои милл? ба ?исоб меравад.
Барои рушди ин со?а дар кишвар ?амаи замина?ои зарурии меъёрии ?у?у?? фаро?ам оварда шуда, илова бар ин, як силсила чора?ои ?авасмандкун? низ татби? гардидаанд.
Аз ?умла, воридоти та??изот ва масоле?и сохтмон барои иншооти сайё?? аз пардохт?ои андозу гумрук ва ширкат?ои сайё?? дар пан? соли аввали фаъолияташон аз пардохти андоз аз фоида озод карда шудаанд.
?обили зикр аст, ки тайи сол?ои охир дар То?икистон низоми соддакардашудаи раводид барои ша?рвандони 80 кишвари ?а?он ?ор? гардида, шабакаи ягонаи электрон? ба кор андохта шудааст.
Тиб?и арзёбии созмон?ои бонуфузи байналмилал? ?оло То?икистон аз ли?ози низоми соддаи гирифтани раводиди навъи сайё?? дар руйхати пан? кишвари пешсафи ?а?он мав?еи чорумро иш?ол менамояд.
Аммо сат?и и?рои кор?о дар самти рушди со?аи сайё??, аз ?умла ?и?ати бунёди иншоот ва баланд бардоштани сифати хизматрасон? ?амоно бе?буд? металабад.
Шароити мусоиди таби? ва и?лими То?икистон барои ба ро? мондани хизматрасонии муосири сайё?? ва инкишофи намуд?ои гуногуни он имконияти бе?тарин му?айё кардааст.
Тан?о зарур аст, ки инфрасохтори муосир бунёд ва сифати хизматрасон? дар сат?и байналмилал? ба ро? монда шавад.
Айни ?ол дар ?онунгузории мо му?лати ба?айдгирии ша?рвандони кишвар?оеро, ки бо ?ум?урии То?икистон низоми раводид доранд, то 3 р?з муайян шудааст.
Та?риба ва ом?зиш нишон меди?ад, ки му?лати зикршуда барои ша?рвандони хори?? коф? нест.
Аз ин хотир, ?укумати мамлакат доир ба масъалаи то 10 р?зи кор? дароз кардани му?лати ба?айдгир? дар ма?омоти кор?ои дохил? ?арори дахлдор ?абул намояд.
Раванди додани раводид бе му?айё сохтани инфрасохтори дахлдор дар сар?ади давлат? ?айриимкон аст.
Аз ин р?, тамоми гузарго??ои сар?адии ?ум?урии То?икистон бояд ба шабакаи ягона пайваст карда, низоми идоракун? такмил дода шавад.
?укумати мамлакат вазифадор карда мешавад, ки масъалаи мазкурро дар му?лати ду мо? ?аллу фасл намояд.
Ба Кумитаи рушди сайё?? супориш дода мешавад, ки барои инкишофи намуд?ои гуногуни сайё??, таъсиси инфрасохтори зарур?, омода намудани маводи иттилоот? ва хатсайр?ои нав дар мавзеъ?ои гуногуни кишвар, инчунин, такмили ?онунгузории танзимкунандаи фаъолияти со?а чора?ои зарур? андешида, лои?аи Стратегияи рушди сайё?иро барои давраи то соли 2030 омода ва барои баррас? ба ?укумати мамлакат пешни?од намояд.
Яке аз масъала?ои ?алталаб барои рушди сайё?? баланд бардоштани сат?у сифати хизматрасонию мусофиркашон? аз ?ониби Ширкати ?авопаймоии давлатии “То?ик Эйр” ва Корхонаи во?иди давлатии “Ро?и о?ани То?икистон” мебошад.
Ку?наю фарсуда шудани парки техник?, номукаммалии сохтори идоракун? ва вазъи душвори молияв? садди ро?и инкишофи со?а?ои зикршуда гардидааст.
Зарур мешуморам, ки ?и?ати навсозии техникии ширкат ва корхонаи мазкур ва ба ин васила баланд бардоштани сат?у сифати хизматрасон? ба мусофирон воридоти ?авопаймо?о, локомотив?о ва вагон?ои замонавии мусофиркаш пурра аз пардохти бо?и гумрук? ва андоз аз арзиши иловашуда озод карда шавад.
?амзамон бо ин, ба ?укумати кишвар супориш дода мешавад, ки барои баланд бардоштани ?обилияти ра?обати Ширкати давлатии “То?ик Эйр” барномаи махсуси дастгирии давлатии онро та?ия ва амал? намояд.
Бо ма?сади тара??? додани со?аи сайё??, муаррифии шоистаи имконият?ои сайё?ии мамлакат ва фар?анги милл? дар арсаи байналмилал?, инчунин, ?алби сармоя ба инфрасохтори сайё?? пешни?од менамоям, ки соли 2018 дар кишвар Соли рушди сайё?? ва ?унар?ои мардум? эълон карда шавад.
Дар ин раванд, ?укумати мамлакатро зарур аст, ки барои рушди ?унар?ои мардум? ба со?ибкорон ва ?унармандон ?удо намудани ?арз?ои имтиёзнокро тавассути Фонди дастгирии со?ибкор? васеъ ба ро? монад.
Инчунин, бо ма?сади ?авасмандгардонии а?ол? ?и?ати исте?соли мол?ои ниёзи мардум дар хона ва рушди ?унар?ои мардум? аз 1 январи соли 2018 фур?ши чунин молу мавод аз пардохти ?амаи намуд?ои андоз озод карда шавад.
Хотирнишон месозам, ки такмили низоми идоракунии давлат? ва пешни?оди хизматрасони?ои босифат самти му?имми исло?оти и?тисод? ба ?исоб меравад.
?алли муваффа?онаи масъала?ои рушди минбаъдаи кишвар, пеш аз ?ама, бо самаранокии низоми идоракун?, баланд бардоштани масъулияти хизматчиёни давлат?, бартараф намудани монеа?ои сунъ? ва таъмини шаффофияти фаъолияти ма?омоти давлат? ало?аманд мебошад.
Аз ин ли?оз, ?укумати мамлакат бояд кор?оро дар самти такмили низоми идоракунии давлат? батадри? идома дода, асос?ои бана?шагирии стратегиро дар сат?и марказ? ва ма?аллии идоракун? тар?рез? ва амал? намояд.
Вакилони ар?манд!
Нишонди?анда?ои рушди нер?и инсон? аз се самти асос? – дастрас? ба та?силот, тандурустиву дарозумр? ва сат?и шоистаи зиндаг? иборат мебошанд.
?укумат барои бе?тар гардидани вазъ дар самт?ои мазкур барнома?ои давлат? ва тадбир?ои иловагиро амал? карда, дар ду соли охир ба дастовард?ои назаррас со?иб гардидааст.
Махсусан, мо дар со?аи илму маориф и?домоти ?иддиро ро?андоз? карда, исло?от ва навсозиро босуръат пеш бурда истодаем.
Соли 2017 аз ?исоби ?амаи сарчашма?о ?и?ати сохтмон ва азнавсозии муассиса?ои таълим? зиёда аз 400 миллион сомон? сарф гардида, 24 ?азор ?ойи нишаст му?айё карда шуд.
Соли 2018 ин раванд идома ёфта, мабла??ои бу?ети давлат? ва лои?а?ои сармоягузор? ба ин самт равона карда мешаванд.
Инчунин, бо ?арори ?укумати То?икистон “Барномаи давлатии таъмини муассиса?ои та?силоти умумии ?ум?ур? бо кабинет?ои фанн? ва озмоишго??ои му?а??ази таълим? барои сол?ои 2018- 2020” ?абул гардид.
Нишонди?анда?ои дара?аи та?силот собит месозанд, ки саводнок? миёни а?олии калонсол боло рафта, ?иссаи ша?рвандоне, ки та?силоти ибтидо?, миёна ва олии касб? мегиранд, бамаротиб афзуда истодааст.
Мувофи?и назарсан?ие, ки созмон?ои бонуфузи ?а?он? доир ба кишвар?ои р? ба инкишоф ан?ом додаанд, соли 2017 То?икистон аз р?и 4 нишонди?анда: дастрас? ба та?силот, сифати та?силот, сармояи инсон? ва ?обилияти ра?обати он дар миёни 101 давлати ?а?он ?ойи 54-умро со?иб шудааст.
Аз р?и ин та?лил То?икистон дар фазои Итти?оди Давлат?ои Муста?ил яке аз ?ой?ои аввалинро иш?ол менамояд.
Албатта, ин дастоварди хуб аст, аммо мо набояд бо ин нишонди?анда ?онеъ шуда, тава??у?ро ба ин со?аи ?аётан му?им кам намоем.
Баръакс, моро зарур аст, ки боз ?ам зиёдтар за?мат кашида, ба масъалаи таълиму тарбия афзалияти бештар ди?ем, сат?у сифати таълимро дар ?амаи зина?о бе?тар кунем, барои та?силоти босифат аз тамоми имконот истифода карда, замина?ои моддиву техникии муассиса?ои таълимиро та?ким бахшем ва самарабахшии фаъолияти он?оро таъмин намоем.
Барои ин, мо бояд нишонди?анда?ои таъмини сифатро дар ?амаи зина?ои та?силот бо стандарт?ои ?а?он? наздик созем, ?амкории муассиса?ои та?силоти миёна ва олии касбиро бо субъект?ои бозори ме?нат густариш бахшем, дара?аи рушди низоми инноватсияи милл? ва нишонди?анда?ои азхудкунии технология?ои иттилоотиву коммуникатсиониро бе?тар гардонем.
Зеро сифати омодасозии мутахассисони оянда аз ?амин омил?о вобастаг? дошта, имкон меди?ад, ки мо дар со?аи маориф ба нати?а?ои боз ?ам бештар ноил гардем.
Дар робита ба ин, Вазорати маориф ва илмро зарур аст, ки ?и?ати боло бурдани сат?у сифати дониши хонандагону дониш??ён, ом?зиши илм?ои муосир ва забон?ои хори?? тадбир?ои иловаг? андешида, ба масъалаи баланд бардоштани ?исси худшиносии милл?, ватанд?ст?, ифтихори ватандор? ва дар р??ияи инсонпарвар? тарбия намудани насли навраси кишвар тава??у?и аввалиндара?а зо?ир намояд.
Сармояи инсон? ?амчун му?аррики пури?тидор ба пешрафти инноватсия ва технология?ои нав мусоидат мекунад ва бинобар ин, илми муосири ватан? бояд ?авононро бештар ба илмом?з?, татби?и лои?а?ои инноватсион? ва та??и?и масъала?ои и?тисоди ра?ам? сафарбар намояд.
Махсусан, вусъат додани раванди ихтироъкор?, азхудкунии технология?ои инноватсион? ва ?ор? кардани он?о дар исте?солот вазифаи аввалиндара?аи олимони кишвар ма?суб меёбад.
Тиб?и маълумот аз 14 ?азор пиряхе, ки дар кишвари мо ба ?айд гирифта шудааст, дар давоми 40 соли охир бо сабаби гармшавии и?лим ?азор пирях аз байн рафтааст ва ин раванд сол?ои охир босуръат идома дорад.
Бо дарназардошти чунин вазъ, Академияи илм?о дар сохтори худ Маркази ом?зиши пирях?оро таъсис дода, мониторинги доимии пирях?о ва дигар сарчашма?ои обии кишварро ?идд? ба ро? монад.
?амзамон бо ин, муассиса?ои илмии Академияро зарур аст, ки та??и?отро доир ба гуногунии биолог?, сарват?ои табииву зеризамин?, ?усту??и геолог?, кор?ои бостоншинос? ва ом?зиши таъриху фар?анги миллати то?ик идома бахшанд.
Дар шароити имр?за, ки илму технология бо суръати кай?он? пеш рафта истодааст, олимони кишварро зарур аст, ки ?и?ати баланд бардоштани ?обилияти ра?обати илми ватан? кор?ои та??и?отиву технологиро вусъат бахшанд.
Тамоюли ?а?онишавии фар?анг ба яке аз проблема?ои глобалии асри XXI табдил ёфта, талабот нисбат ба сат?и маънавиёти инсон, тарбия ва ташаккули насл?ое, ки вазифа?ои азими бунёди ?омеаи навин дар даврони со?ибисти?лолии миллати то?ик ба зиммаи он?о гузошта хо?ад шуд, торафт меафзояд.
Дар ин мар?алаи му?им ма?саду вазифа?ои фар?анг бештар ба масъала?ои ташаккули маънавиёт, ом?зиши ами?и таъриху фар?анги гузаштаву муосири хал?и то?ик, баланд бардоштани ифтихори милл? ва ?исси ватанд?стиву ватандор?, инчунин, дар тафаккури мардум ва махсусан, наврасону ?авонон густариш додани э?соси э?тиром ба му?аддасоти милливу рамз?ои давлат? равона мегардад.
Аз ?ониби ?укумати кишвар дар да? соли охир Китобхонаи милл? ва Осорхонаи милл? бунёд гардида, бинои аксари театр?ои касб? ва муассиса?ои фар?анг? дар мамлакат, аз ?умла ду театри академ? дар ша?ри Душанбе аз таъмири асос? бароварда, дар ша?ру но?ия?ои гуногуни мамлакат беш аз 20 театр ва ?асру марказ?ои муосиру му?а??ази фар?анг? сохта, ба истифода дода шуданд.
Барои тайёр кардани кадр?ои со?аи фар?анг ду муассисаи та?силоти олии касб? – Консерваторияи милл? ва Донишкадаи давлатии санъати тасвир? ва дизайн таъсис дода, Донишкадаи давлатии фар?анг ва санъати ба номи Мирзо Турсунзода пурра аз таъмири асос? бароварда, оркестри мукаммали симфон? иборат аз 120 нафар ташкил карда шуд.
Дар баробари ин, дар хори?и кишвар сад?о нафар мутахассисони со?аи фар?анг тарбия ёфта, иддае аз он?о аллакай дар театр?ои касб? ва муассиса?ои фар?анг? фаъолият карда истодаанд.
Бо ву?уди ин, ?оло ?ам нарасидани кадр?ои баландихтисоси со?аи фар?анг мушо?ида мешавад.
Аз ин р?, Вазорати фар?анг вазифадор аст, ки дар доираи татби?и “Барномаи давлатии тайёр кардани мутахассисони со?аи фар?анг, санъат ва табъу нашр барои сол?ои 2018-2022” мушкилоти ?ойдоштаро бартараф намояд.
?амчунин, моро зарур аст, ки фаъолияти муассиса?ои таълимии санъату ?унар, осорхонаву китобхона?о, театр?о ва марказ?ои фар?ангиро бе?тар гардонем, а?ли ?омеаро ба ин муассиса?о ?арчи бештар ?алб кунем ва бо ин ро? ба раванди баланд бардоштани сат?и маърифату маънавиёти а?ли ?омеа, алалхусус, наврасону ?авонон, яъне насл?ои ояндасози миллат ва рушди фар?анги милл? такони ?идд? бахшем.
Вакилони му?тарам!
?укумати мамлакат, бо дарназардошти он, ки саломатии мардум шарти му?имтарини пешрафти мамлакат мебошад, ба ?алли масъала?ои вобаста ба тандурустии а?ол? эътибори аввалиндара?а меди?ад.
Дар давоми 26 сол дар кишвар барои таъмин намудани а?ол? ва со?а?ои и?тимо? бо оби тозаву босифати н?шок?, ки омили асосии ?ифзи саломат? мебошад, ба мабла?и ?ариб 1 миллиард сомон? лои?а?ои давлатии сармоягузор? ва кумаки беруна амал? гардида, дар ин самт татби?и лои?а?о боз ба мабла?и 1,2 миллиард сомон? идома дорад.
Дар со?аи тандуруст? ва ?ифзи и?тимоии а?ол? исло?от бомаром идома ёфта, дар нати?аи мунтазам афзудани мабла?гузор? дар ду соли охир сад?о муассиса?ои нави тандуруст?, ки дорои та??изоти замонавии тибб? мебошанд, мавриди истифода ?арор гирифта, сат?у сифати хизматрасонии тибб? ба а?ол? бе?тар шуда истодааст.
Бо ву?уди пешрави?о, бояд гуфт, ки дар со?а ?оло ?ам як силсила мушкилоте бо?? мондаанд, ки исло?и сарива?т? мехо?анд.
То?икистони мо дорои неъмат?ои беба?ои таби? - об?ои табобативу гиё??ои шифобахш буда, му?ит ва табиати кишварамон барои рушди со?аи дорусоз? ва бунёди истиро?атго??о дар мавзеи об?ои шифобахш бисёр мувофи? мебошад.
Вале истифода аз ин имконот ва ташкили инфрасохтори муосири табобативу солимгардон? ?ан?з ?онеъкунанда нест.
Дар Паёми соли гузашта доир ба масъалаи пастсифат будани маводи дорувор? ва пеш нарафтани саноати дорусоз? из?ори нигарон? карда будам.
Вале вазъият дар ин самт то ба ?ол бе?тар нагардидааст.
?оло дар мамлакат 32 корхонаи хурди со?а фаъолият дорад, вале он?о ?амаг? 240 номг?и маводи дорувор? ва тиббиро исте?сол мекунанд.
Яъне нарасидани дорувор?, пастсифат будани аксари он?о ва рушд накардани саноати дорусоз? дар мамлакат ба яке аз масъала?ои ташвишовар табдил ёфтааст.
?ол он ки дар кишвари мо зиёда аз 3500 навъи гиё??ои шифобахш ва сад?о сарчашмаи об?ои гарми табобат? мав?уданд.
Бо ма?сади бе?тар намудани вазъ пешни?од менамоям, ки аз соли 2018 воридоти технология?ои навтарин барои корхона?ои дорусоз? ва та??изоти ?озиразамони ташхису табобат аз андоз аз арзиши иловашуда ва бо?и гумрук? озод карда шавад.
Мо ба раванди солимгардонии маъюбон, дастгирии и?тимоии таба?а?ои осебпазири а?ол?, аз ?умла к?дакони ятиму бесаробонмонда, оила?ои камбизоат ва дастрасии он?о ба хизматрасонии тиббиву и?тимо? тава??у?и хос зо?ир намуда, дар ин самт ?амаи тадбир?ои сарива?тиро амал? карда истодаем.
Масалан, мабла?гузории хона - интернат?ои ятимон, маъюбон ва пиронсолон дар як сол ба як бошанда 21 ?азор сомон? ва хонаи к?дакон ба як к?дак 15 ?азор сомон? рост меояд, ки нисбат ба соли 2010 мутаносибан чор ва дуюним баробар зиёд мебошад.
Барои мактаб-интернат?ои низоми маорифи кишвар бошад, ба як хонанда дар як сол аз бу?ети давлат ба ?исоби миёна 7500 сомон? мабла? сарф карда мешавад, ки афзоиши он дар ?афт соли охир беш аз се баробарро ташкил меди?ад.
Вале масъала?ои вобаста ба тайёр кардани кадр?ои со?аи ?ифзи и?тимо?, ?ор? намудани шакл?ои инноватсионии кори и?тимо? ва таъмини му?ити дастрас барои маъюбон бе?будиро та?озо доранд.
Аз ин р?, ба вазорат?ои тандуруст? ва ?ифзи и?тимоии а?ол?, ме?нат, му?о?ират ва шу?ли а?ол?, маориф ва илм супориш дода мешавад, ки оид ба ?алли мушкилоти мав?уда чора?ои зарур? андешида, камбуди?ои ?ойдоштаро исло? намоянд.
?укумати кишвар ба масъалаи шу?л ва таъсиси ?ой?ои нави кор? ди??ати махсус дода, дар ин самт якчанд барнома?ои давлатиро амал? намуда истодааст.
Соли 2017-ум 135 ?азор ?ойи кори доим?, мува??ат? ва мавсим? ташкил шудааст, ки ин мушкилоти нарасидани ?ой?ои кориро дар мамлакат ?ал карда наметавонад.
Аз ин р?, мо бояд дар ?амкор? бо со?ибкорони ватан? ва тавассути ?арчи бештар ?алб намудани сармояи дохиливу хори??, аз ?умла сармояи муста?им сохтмони корхона?ои хурду миёна ва азхудкунии замин?ои навро, ки омили му?айё кардани ?ой?ои кори нав мебошанд, ?идд? ба ро? монем.
Вобаста ба ин, ?укумат вазифадор аст, ки ?и?ати таъсис додани корхона?ои хурду миёна тадбир?ои бетаъхир андешад ва дар давоми соли 2018-ум 110 ?азор ?ойи кори доим?, бахусус, барои занону ?авонон таъсис ди?ад.
Вазорат?ои ме?нат, му?о?ират ва шу?ли а?ол?, саноат ва технология?ои нав, маориф ва илм, кумита?ои кор бо ?авонон ва варзиш, занон ва оила, рушди сайё??, ма?омоти и?роияи ?окимияти давлатии вилоят?о ва ша?ру но?ия?оро зарур аст, ки масъалаи шу?ли аъзои ?ар як оилаи кишварро та?лил карда, ?алби он?оро ба со?аи кишоварз?, кор?ои хонаг?, косиб?, ?унар?ои мардум?, инчунин, кор?ои мавсим? ва хизматрасон? таъмин созанд.
Дар баробари ин, касбом?зии калонсолонро ба ро? монда, дар заминаи муассиса?ои та?силоти умум?, ибтидо?, миёна ва олии касб? марказ?ои касбом?з? ташкил карда шаванд.
Бо дарназардошти са?ми созандаи ?авонон дар мамлакат мо соли 2017 - ро Соли ?авонон эълон намудем.
Ин и?дом дар татби?и сиёсати давлат? оид ба дастгирии ?авонон на?ши назаррас бозид.
Ташаббуси мазкур, инчунин, барои боло рафтани ?исси ватанд?ст?, ташаккули тафаккури ?авонон оид ба масъала?ои ифтихори милл? ва худого?иву худшинос? такони ?идд? бахшид.
Боиси ?аноатмандист, ки ?авонони бонангу номус ва боиродаи мо ?амчун нер?и созанда дар маърака?ои му?имми давлативу ?амъият? фаъолона иштирок карда, дар кор?ои ободон? ва бунёдкор? ?иссаи сазовор гузошта истодаанд.
Дар ин раванд, зарур аст, ки минбаъд худи ?авонон ташаббускори амал?ои созанда бошанд, дастовард?ои илмиву э?одии худро сари ва?т муарриф? созанд, ба му?обили зу?уроти номатлуб мубориза баранд, зиракии сиёсиро аз даст надода, дар ?ифзи амнияти ?омеа ва давлат омода бошанд, таъриху фар?анги хал?амонро гиром? доранд ва барои ободиву пешрафти минбаъдаи Ватани ма?бубамон саъю к?шиш намоянд.
?амхории ?укумат нисбат ба ?авонон тан?о бо Соли ?авонон ма?дуд намешавад. Баръакс, ?алли масъала?ои вобаста ба наврасону ?авонон минбаъд низ самти му?имтарини фаъолияти мо хо?ад буд.
Мо бояд ба оммавигардонии варзиш, табли?и тарзи ?аёти солим ва рушди бемайлони варзиш дар мамлакат тава??у?и бештар зо?ир намоем.
Варзиш ?амчун ?осиди сул? воситаи бе?тарини муаррифии давлату миллат дар арсаи байналмилал? ба шумор меравад.
Имсол варзишгарони то?ик дар бисёр мусоби?а?ои минта?ав? ва ?а?он? иштирок карда, шаъну шарафи Ватани азизамонро баланд бардоштанд, ки ин дастовард?ои он?о ту?фаи сазовор ба Соли ?авонон мебошад.
?арчанд ки дар ша?ру но?ия?ои мамлакат аз соли 2011 то 2016-ум беш аз 1400 иншооти варзишии нав бунёд гардида, ?ариб 1100 иншоот таъмиру та?дид шудааст, вале мо бояд дар оянда низ ба бунёди майдон?о, иншооту толор?ои варзиш? ва рушди минбаъдаи инфрасохтори со?аи варзиш ди??ати ?идд? ди?ем.
Имсол тан?о дар ша?ри Душанбе 75 майдону марказ?ои хурду бузурги варзиш? бунёд гардида, дар аксари гулгашт?о ва бо??ои фаро?ату истиро?ат ?ой?ои ало?идаи маш?у тамрин сохта шуданд, ки ин ?ама ба оммавигардонии варзиш ва ташви?и тарзи ?аёти солим дар байни наврасону ?авонон мусоидат менамояд.
Ро?барияти ша?ри Душанбе, иловатан, тасмим гирифтааст, ки соли 2018 дар пойтахти мамлакат барои наврасону ?авонон боз 90 майдон?ои варзиш? ва гулгашт?ои нав сохта, то ?ашни исти?лолият ба истифода супорад.
Дар доираи ин ташаббус ба ро?барони Вилояти Мухтори К??истони Бадахшон, вилоят?ои Су?ду Хатлон ва раисони ша?ру но?ия?ои тобеи ?ум?ур? супориш дода мешавад, ки на?шаи чорабини?о та?ия карда, то ?ашни 30 – солагии исти?лолият ?амаи имконият?оро ба оммавигардонии варзиш, ташви?и тарзи ?аёти солим ва рушди варзиш сафарбар созанд.
Зарур аст, ки дар маркази вилоят?о, ша?ру но?ия?о, ша?раку де?от, ма?ал?ои а?олинишину де?а?о як?о бо со?ибкорону то?ирон ва дигар шахсони саховатпеша бунёди бо?у гулгашт?о, марказ?ои истиро?ату фаро?ат, майдону толор?ои варзиш? ва дигар кор?ои ободон? даст?амъона идома дода шаванд.
?озирини гиром?!
Кишвари мо ро?и эъмори ?омеаи ?у?у?бунёдро интихоб намудааст, ки яке аз ?оя?ои асосии он таъмини волоияти ?онун ва ?ифзи ?у?у?у озоди?ои инсон ва ша?рванд мебошад.
Принсипи мазкур та?озо менамояд, ки муносибат?ои ?амъият? дар ?амаи со?а?о тавассути ?онун?ое танзим шаванд, ки ?авобг?йи меъёр?ои ахло? ва адолату инсонд?ст? бошанд.
Яке аз и?домоти му?им дар ин самт як?о бо ?онуни ?ум?урии То?икистон «Дар бораи танзими анъана ва ?ашну маросим дар ?ум?урии То?икистон» ворид намудани та?йиру илова ба шаш ?онун ва санад?ои меъёрии ?у?у?? мебошад, ки аз ?ониби сокинони мамлакат дастгир? ёфт.
Мусаллам аст, ки фаро?ам овардани фазои ?у?у?? дар ?омеа вазифаи аввалиндара?аи давлати ?у?у?бунёд мебошад.
Барои амал? намудани ин ?адаф, пеш аз ?ама, ?ифзи амният ва тартиботи ?у?у?? зарур аст. Зеро амният ва субот заминаи асосии рушди давлат ба ?исоб меравад.
Аз ин ?ост, ки ?оло таъмини амният дар ?омеаи ?а?он? дар сархати масъала?ои мубрами р?з ?арор дорад.
Дар соле, ки сипар? шуда истодааст, мо шо?иди содир шудани амал?ои муд?иши террорист? дар Осиёву Афри?о ва Аврупову Амрико гардидем ва ?ариб р?зе нест, ки сокинони ин ё он г?шаи ?а?он ?урбони ?иноят?ои террорист? нагарданд.
Бо ву?уди чунин вазъ, дар арсаи байналмилал? то ?ол таърифи ягонаи маф?ум?ои «терроризм» ва «террорист» ву?уд надорад, ки ин ?олат ба истифодаи меъёр?ои дугона ва дух?рагиву гуногунфа?ми?о мусоидат карда истодааст.
Мо бояд ?амеша дар назар дошта бошем, ки терроризм ва террористро ба худ? ва бегона, ашадд? ва исло?гаро ё хубу бад ?удо кардан мумкин нест. Баръакс, тавре ки ман бор?о таъкид намуда будам, террорист ватан, дин, маз?аб ва миллат надорад.
Зу?уроти терроризм ба суботу амнияти кураи замин хавфу хатари бени?оят зиёд дорад.
Хатар?ои замони муосир, вазъият дар Ховари Миёна, бахусус, вазъи Аф?онистони ?амсоя моро водор месозанд, ки ба масъалаи таъмини амният ди??ати аввалиндара?а ди?ем.
Бахусус, дар ?аламрави Аф?онистон пайдо шудани террористони ба ном «Давлати ислом?», ки баъзе ша?рвандони кишвар?ои аъзои Итти?оди Давлат?ои Муста?ил низ ба он шомиланд, вазъро боз ?ам ноором намуда, боиси ташвиши давлат?ои ?амсоя гардидааст.
То?икистон, ки бо Аф?онистон сар?ади т?лон? дорад, ба ин масъала бетафовут буда наметавонад.
Вазъи имр?заи сар?ад бо Аф?онистон низ моро водор менамояд, ки ба ин масъала тава??у?и бештар зо?ир намоем.
Мушкилоти дигари бо вазъи Аф?онистон ало?аманд муомилоти ?айри?онунии маводи мухаддир мебошад.
Ба ?ама маълум аст, ки муомилоти ?айри?онунии маводи мухаддир яке аз сарчашма?ои мабла?гузории терроризми байналмилал? ва ноороми?о дар ?а?он ба шумор меравад.
Тиб?и маълумоти расмии Созмони Милали Мутта?ид имсол майдони кишти ин зироат?о 63 фоиз зиёд шуда, то ба 328 ?азор гектар расидааст ва дар назар аст, ки исте?соли маводи мухаддир ну? ?азор тоннаро дар муодили афюн ташкил хо?ад кард ва к?шиши инти?оли ?исми муайяни ин мавод тавассути кишвари мо низ сурат хо?ад гирифт.
Аз соли 1994 ин?ониб аз тарафи ма?омоти ?ифзи ?у?у? ва сохтор?ои низомии кишвар беш аз 121 тонна маводи нашъаовар, аз ?умла зиёда аз 34 тонна героин мусодира карда шудааст, ки ин ми?дор мавод метавонист ?ариб 53 миллион нафарро гирифтори бемории нашъаманд? ва ?амин ?адар оила?оро бадбахт гардонад.
Бо ву?уди ин, зарур аст, ки мубориза бар зидди маводи мухаддир аз ?ониби Агентии назорати маводи нашъаовар ва дигар сохтору ма?омот боз ?ам пурз?р гардида, дар ин самт тадбир?ои иловаг? андешида шаванд.
Дар шароити мураккабу печидаи ?а?они муосир хизматчиёни ?арбии ?увва?ои Мусалла? ва кормандони ма?омоти ?ифзи ?у?у? вазифадоранд, ки барои ?имояи марзу буми давлати со?ибисти?лоламон, ?ифзи суботи сиёс? ва ?онунияту тартиботи ?у?у?? доим омода бошанд.
Мо ба фарзандони ?асуру далери хал?амон – ?омиёни Ватани ма?бубамон эътимоди комил дорем ва бо он?о ифтихор мекунем.
Дар баробари ин, ба ?укумати мамлакат супориш дода мешавад, ки бо дарназардошти вазъи мураккаби ?а?они имр?за ?и?ати фаро?ам овардани шароити мусоид барои зиндагиву хизмати низомиён, муста?кам гардонидани асос?ои моддиву техникии ??шун?ои сар?ад? ва дигар ?узъу том?ои ?увва?ои Мусалла?, бунёди инфрасохтори муосири ?ифзи сар?ад, таъмин намудани сохтору ма?омоти зикршуда бо кадр?ои баландихтисоси ?арб? тадбир?ои зарур? андешад.
Мо ди??ати сохтору ма?омоти давлат? ва а?ли ?омеаро мунтазам ба масъалаи пурз?р намудани мубориза бо коррупсия ?алб мекунем, зеро бо ву?уди тадбир?ои дар ин самт андешидаи ?укумат ?ан?з ?ам ?олат?ои содиршавии амал?ои коррупсион? кам нестанд.
Соли 2017 аз ?ониби баъзе хизматчиёни давлат?, кормандони ма?омоти ?ифзи ?у?у? ва сохтор?ои низом? содиршавии ?иноят?ои дорои хусусияти коррупсион? нисбат ба соли 2016 зиёд шудааст.
Аз ?умла, содир шудани чунин ?иноят?о аз ?ониби кормандони вазорат?ои маориф ва илм, тандуруст?, ме?нат, му?о?ират ва шу?ли а?ол?, Кумитаи давлатии идораи замин ва геодез?, кумита?ои андоз, кор бо ?авонон ва варзиш, суд?о ва бонк?о бештар ба ?айд гирифта шудааст.
Содир намудани ?иноят?ои коррупсион? дар ма?омоти и?роияи ма?аллии ?окимияти давлат? низ тамоюли зиёдшав? дошта, дар му?оиса ба соли 2016-ум 25 фоиз афзудааст.
Аз ин ли?оз, ба ро?барони вазорату идора?о, бахусус, ма?омоти ?ифзи ?у?у?, ма?омоти и?роияи ма?аллии ?окимияти давлат? ва худидоракунии ша?раку де?от зарур аст, ки интихоб ва ?оба?огузории кадр?оро тан?о тавассути озмун ба ро? монда, барои тоза кардани сафи ма?омот аз шахсони тасодуф?, риояи ?атъии Кодекси одоби хизматчии давлат? ва татби?и усул?ои муассири назорати дохил? чора??? намоянд.
Масъалаи ?иддии дигаре, ки бояд мавриди тава??у?и доимии мо ?арор дошта бошад, ин пешгирии омил?ои коррупсион? дар со?аи истифодаи замин мебошад.
Бо ма?сади таъмини э?тиё?оти а?ол? дар давраи исти?лолият зиёда аз 130 ?азор гектар, аз ?умла 27 ?азор гектар замини корами об? ба ша?рвандон ?амчун замини назди?авлиг? дода шудааст.
Лекин ?оло ?ам ?олат?ои та?симоти ?айри?онун?, хариду фур?ш ва худсарона иш?ол намудани замин аз байн нарафтаанд.
Тан?о дар давоми 10 соли охир ?ариб 1300 ?инояти дорои хусусияти коррупсионии вобаста ба замин содир шудааст.
Бинобар ин, ба Прокуратураи генерал?, Агентии назорати давлатии молияв? ва мубориза бо коррупсия ва Кумитаи давлатии идораи замин ва геодез? супориш дода мешавад, ки дар ?амкор? бо дигар ма?омоти давлат? ?и?ати сари ва?т ошкор ва пешгир? намудани ?у?у?вайронкуни?о оид ба замин, хусусан, ?иноят?ои коррупсион? дар ин самт тадбир?ои ?атъ? андешанд.
Му?тарам аъзои Ма?лиси милл? ва вакилони Ма?лиси намояндагон!
?амватанони азиз!
То?икистони со?ибисти?лол ?оло ба шарофати за?мати хал?и со?ибмаърифату тамаддунсозаш ба мар?алаи нави рушд ворид шудааст.
Сул?у ором?, суботи сиёс? ва ва?дату якпорчагии мардуми шарафманди то?ик имкон дод, ки мо ма?рои рушди и?тисоди миллиамонро ба кулл? та?йир ди?ем, барнома?ои нави давлатиро ?абул кунем, сохтори давлатдориамонро, ки асоси онро принсипи адолати и?тимо? ташкил меди?ад, та?ким бахшем, и?тидор?ои нави исте?солиро ба кор андозем, сокинони мамлакатро дар тамоми фасли сол бо нер?и бар? таъмин кунем ва барои рушди минбаъдаи со?а?ои ?аётан му?имми кишвар шароит ва заминаи мусоид фаро?ам оварем.
Ин пешрави?о бо саъю к?шиши ?ар як сокини мамлакат, аз ?умла кишоварзону коргарон, мутахассисону му?андисон, ом?згорону зиёиён, ?омеаи ша?рванд? ва ро?барону масъулони тамоми сохтор?ои давлат? ба даст омадаанд ва бори дигар аз иродаи ?ав?, за?матпешаг? ва ?исси баланди ватанд?стона доштани кулли ша?рвандони То?икистони му?аддасу ма?бубамон дарак меди?анд.
Вале мехо?ам махсус таъкид намоям, ки бо ву?уди ?амаи дастоварду пешрави?о дар назди мову шумо ?ан?з ?ам мушкилоту масъала?ои зиёди ?алталаб ?арор доранд.
Вазифаи му?имтарини вакилони мардум, аъзои ?укумат, ро?барони тамоми идораву муассиса?о, вилоят?о ва ша?ру но?ия?о, ташкилоту муассиса?о, кулли хизматчиёни давлат?, ?авонону бонувон, а?ли зиё ва умуман, хурду бузурги мамлакат аз он иборат аст, ки минбаъд низ саъю к?шиши худро, дар навбати аввал, ба хотири ?ифзи сул?у ором?, суботи сиёс? ва ва?дати милл? дар кишвари азизамон сафарбар созанд.
Яъне мо вазифадорем, ки боз ?ам бештар за?мат кашида, ба и?рои ?адаф?ои стратегии миллиамон – таъмини исти?лолияти энергетик? ва истифодаи самарабахши нер?и бар?, аз бунбасти коммуникатсион? баровардан ва ба кишвари транзит? табдил додани То?икистон, ?ифзи амнияти озу?авор? ва дастрасии а?олии мамлакат ба ?изои хушсифат ноил гардем, диёрамонро то г?ша?ои дурдасттарини он боз ?ам ободу зебо гардонем, корхонаву корго??ои нав бунёд кунем, барои сокинон ?ой?ои кор? му?айё намоем ва сат?у сифати зиндагии хал?амонро аз имр?за дида, баланд бардорем.
Зеро мардуми шарифи То?икистон ?у?у?и маънавии зиндагии шоистаро доранд.
Тан?о бо сабру та?аммул, иродаи муста?кам, итти?оду сар?амъ?, саъю талоши а?лона, за?мати соди?онаву софдилона, масъулияти баланд ва ташаббус?ои созанда мо метавонем ба ?адаф?ои дар наздамон ?арордошта муваффа? шавем ва ?амаи на?шаву барнома?ои ?абулкардаамонро амал? намоем.
Чанд р?з пеш Фармони Президенти ?ум?урии То?икистонро доир ба та?лили ?ашни 30 - солагии исти?лолияти давлатии ?ум?урии То?икистон ба имзо расонида, ба ?укумат дастур додам, ки ?арор ва на?шаи чорабини?оро вобаста ба ин санаи фархунда омода намояд.
Ба ?укумат ва ма?омоти и?роияи ма?аллии ?окимияти давлат? супориш дода мешавад, ки ба та?ияи лои?аи ?арори ?укумат ва на?шаи чорабини?о бо масъулияти том ва ?исси баланди ватанд?ст? муносибат карда, ба масъалаи бунёди иншооти маорифу тандуруст?, фар?анг ва дигар муассиса?ои и?тимо?, ро??о, корхонаву корго??ои исте?сол?, махсусан, ободу зебо гардонидани ма?алли зист, хиёбон?о, гулгашту майдон?о ва дигар кор?ои созандаг? эътибори аввалиндара?а ди?анд.
Дар баробари ин, барои тар?иби васеи мо?ияти исти?лолият ва озод?, со?ибватаниву со?ибдавлат? ва арзиш?ои неки милл? тамоми зиёиёни мамлакат, олимону донишмандон, ?авонону занон, ро?барони муассиса?ои илмиву фар?анг?, аз ?умла Вазорати фар?анг, Академияи илм?о, Кумитаи телевизион ва радио са?м гирифта, ин арзиш?ои му?аддаси миллиро ба таври васеъ инъикос кунанд, дар тафаккур ва андешаи ?ар як сокини кишвар, бахусус, наврасону ?авонони мамлакат мазмун ва мо?ияти со?ибисти?лоливу озодиро ?арчи бештар ?ой намоянд.
Ман ба ?удрати созандаи хал?и азизам итминони комил дорам ва дилпурона из?ор менамоям, ки мо бо за?мату фаъолияти а?лонаи худ дар ояндаи наздик мушкилотеро, ки дар ?аёти ?омеа ва давлатамон ву?уд доранд, бартараф мекунем ва барои мардумамон шароити зиндагии боз ?ам бе?тару сазовор му?айё месозем.
Ба ?ар яки шумо - вакилони хал?, ?озирини гиром? ва кулли мардуми шарифи То?икистон саломативу сарбаланд?, и?боли нек, хонаи обод ва барори кор орзу менамоям!
?амеша сарфарозу сарбаланд бошед, ?амватанони азиз!
Просмотр: 7128
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved