Дата: 2017-10-24
Табиати зиндаи рўи Замин ни?оят гуногуншаклу гуногунранг аст. Аз рўи сохти ?у?айраг? организм?ои зинда ба бе?у?айра ва ?у?айрадор?о ?удо мешаванд. Шакли бе?у?айраи ?аёт вирус?о ва фаг?о мебошанд. Вирус?о мав?удотанд, ки байни организм?ои зинда ва ?айризинда ?ойгир шудаанд. Дар замони ?озира зиёда аз 500 навъи вирус?о ба ?айд гирифта шудаанд.
Мав?удоти ?у?айрадор ба чор гурў? – бактерия?о, растани?о, замбўру??о ва ?айвонот ?удо мешаванд. Бактерия?о яке аз шакл?ои ?адимтарини ?аёт дар рўи Замин ба шумор мераванд. ?ар яке аз ин гурў??о дар навбати худ аз синф?о, оила?о, авлод?о, намуд?о, популятсия?о ва фард?о иборатанд. Пайдоиши чунин гуногунрангиву гуногуншакл? нати?аи инкишофи таърихии олами мав?удоти зинда ва эволютсияи вай мебошад.
Олами растани?ои муосир зиёда аз 500 ?азор намудро дарбар мегирад. Олами ?айвоноти имрўза зиёда аз 1,5 миллион намуд иборат мебошад. Дар замони ?озира та?рибан 100 ?азор намуди замбўру??о ба ?айд гирифта шудаанд.
Организми зинда системаи мураккаби просесс?ои химияв? мебошад, ки дар ?араёни он вайроншав? ва бар?ароршавии таркиб?ои органикии молекулав? пайваста сурат мегирад. Биологияи молекулавии муосир му?аррар намудааст, ки тамоми мав?удоти зинда, аз микроорганизм?ои соддатарин то инсони бошуур, таркиби якхела дорад. Оне, ки мо ?аёт меномем нати?аи таъсири мута?обилаи ду намуди молекула?о – кислота?ои нуклеат ва сафеда?о мебошад. Дар як?оягию ?амбастаг? ин ду навъи молекула асоси ?аёти биологиро ташкил меди?анд.
Бунёди организми зинда аз ?исоби синтези сафеда дар ?у?айраи он ба амал меояд. Синтези сафеда бошад бо ёрии кислота?ои нуклеат сурат мегирад. Сафеда?о макромолекула?ои мураккабанд, ки аз пайваста?ои химиявии аминокислота?о номида шаванда таркиб ёфтаанд. Яке аз муаммо?ои ?аёт аз он иборат аст, ки аз 100 аминокислота?ои маълум тан?о 20 - тояш дар ташаккули сафеда?о иштирок менамоянд. То ба ?ол маълум нест, ки чаро ма?з ?амин 20 - тои аминокислота дар синтези сафеда?о иштирок мекунанд.
Масъалаи дигар – аломат?ое, ки организми зиндаро аз ?айризинда фар? мекунад, яъне «зинда аз ?айризинда бо кадом хосият?о фар? мекунад?».
Аломат?ои ба мав?удоти зинда хос зерин?оянд:
- мубодилаи модда, яъне истеъмоли ?изо;
- нашъунамо, яъне ?ад ёзондан ва тануманд шудан;
- ?аракатнок?, яъне дар фазову ва?т мав?еъ ва хосияти худро дигар кардан;
- афзоиш, яъне аз худ насл бо?? гузоштан;
- мутоби?шав? ба шароити додашуда ва ё та?йирёфтаи му?ити атроф;
- ангезишнок?, яъне ба таъсири беруна эътино кардан (?авоб гардонидан);
?ар яке аз ин аломат?о дар ало?идаг? ба объект?ои ?айризинда низ хос мебошад. Вале дар як?ояг? ин шаш аломатро тан?о организми зинда со?иб мебошад. Ин аломат?о дар ма?мўъ меъёрест, ки зиндаро аз ?айризинда фар? мекунад.
Система?ои зиндаи табиат савия?ои гуногуни ташаккули хешро доранд.
Савияи нахустини ташаккули система?ои зинда – популятсияро ма?мўи фард?ои як намуди организм?ои зинда ташкил меди?анд, ки генофонд ва му?ити зисти ягона дошта, байни худ дар робита мебошанд. Мувофи?и тасаввурот?ои ?озиразамон на фард?ои ало?ида, балки ма?з популятсия?о во?ид?ои элементарии эволютсия шуморида мешаванд.
Савияи дигари ташаккули олами зиндаро системаи популятсия?ои гуногун ташкил меди?ад, ки биосеноз номида мешавад. Биосеноз ма?мўи растани?о, ?айвонот ва микроорганизм?оянд, ки му?ити зисти шароити якхелаи ?аёт? доштаро иш?ол мекунад (масалан, мар?зор, бешазор, со?или дарё, кўл ва ?).
Ма?мўи биосеноз?ои гуногун, ки аз шароит?ои географ?, и?лим?, атмосфер? ва ?. боз ?ам бештар вобаста аст, савияи биогеосенози табиати зиндаро ташкил меди?ад.
Ни?оят, ма?мўи биосеноз?ои гуногуни рўи Замин савияи охирини ташаккули система?ои зиндаро ташкил меди?ад, ки биосфера номида мешавад.
Биосфера, ки «?абати ?аёт?» - и сайёраи Замин мебошад, ?исми поёнии атмосфера, ?абати болоии ?ишри Замин ва тамоми гидросфераро дар бар мегирад.
Просмотр: 5407
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved