Дата: 2017-10-20
Масъалаи ?аёт, шуур ва тамаддун?ои ?айризамин? аз ?умлаи проблема?оест, ки садсола?о ди??ати на тан?о мутахассисон, балки мардуми омро низ ба худ ?алб мекунад. Оид ба тамаддун?ои ?айризамин? хусусан дар осори баде?, дар риштаи фантастикаи он, асар?ои зиёде иншо шудаанд. Аз нима?ои асри 20 сар карда, ба тавассути маълумот?ои нав ба нави астроном?, сохта ба истифода дода шудани асбоб?ои пури?тидор ва фав?улда?и?и мушо?идаи кай?он ва о?ози кай?оннавардии амал? гузориши мавзўи тамаддун?ои ?айризамин? аз сари нав ав? гирифт. Имрўз?о ?усту?ўи объект?ои номаълуми паррон (мухаффафи русиаш НЛО) ва вохўр? бо му?о?ирони тамаддун?ои ?айризамин? ба яке аз мавзўъ?ои маш?ури восита?ои ахбори омма ва ?атто ма?алла?ои бонуфузи илм? табдил ёфтааст. Аз ин рў саволе пайдо мешавад, ки оид ба ин масъала илми муосир ч? а?ида дорад ва оё дар ин самт кор?ое и?ро шуда истодаанд? Барои ба ин савол ?авоб додан пеш аз ?ама бояд дар назар дошт, ки гузориши масъалаи тамаддун?ои ?айризамин? асоси илм? дорад. Илми муосир тамаддун?ои ?айризаминиро ?амчун ?амъияти махлу??ои бошуури дар объект?ои дигари кай?он? (?айри Замин) маскунбуда тасвир менамояд. Аз ну?таи назари илми муосир тасаввурот оид ба имконияти мав?уд будани тамаддун?ои ?айризамин? далел?ои объектив? дорад. Во?еан, мувофи?и маълумот?ои тасди?шудаи имрўза сайёраи Замин яке аз сайёра?ои ?атории системаи офтоб? мебошад, ки тан?о бо мав?еи нисбат ба Офтоб ва як ?атор махсусият?ои сохту таркиб аз ?амто?ои дигараш фар? мекунад. Офтоб дар навбати худ ситораи ?атории Галактикаи мо (Ро?и ка?кашон) мебошад, ки он аз 150 – 200 млрд ситора иборат аст. Галактикаи мо бошад яке аз сад?о миллиард галактика?о буда, мувофи?и маълумот?ои имрўза шумораи умумии ситора?о дар Олам ба 1022 баробар аст. Пас, шумораи сайёра?ое, ки дар он?о пайдоиши ?аёт мо?иятан имконпазир аст то 1022 адад тахмин кардан аз э?тимол дур нест. Албатта на дар ?ар як сайёрае, ки нисбат ба ситораи худ дар мав?ем муносиб ?ойгир шудааст, нишона?ои ?аёт ба ву?уд меояд. Пайдоиши ?аёт дар ?амон сайёра имконпазир аст, ки агар:
- дар он ?арорати мўътадил мав?уд бошад, зеро дар ?арорат?ои аз ?ад баланд ва ё аз ?ад паст ?аёт ?айриимкон аст;
- дар он бояд ?абати об? (гидросфера) мав?уд бошад, зеро тахмин карда мешавад, ки намуд?ои аввалини организми зинда дар дохили об пайдо шудаанд;
- массаи сайёра набояд аз ?ад хурд бошад, зеро он го? вай атмосфераи худро ба зуд? гум мекунад; массаи сайёра бояд аз ?ад калон ?ам набошад, дар акси ?ол таркиби аввалаи атмосфера, ки аз ?идрогену ?елий иборат аст, та?йир намеёбад ва оксиген пайдо намешавад;
- дар сайёра барои ба ву?уд омадани пайваста?ои малекулавии мураккаб, ки асоси организми зиндаро ташкил меди?анд, бояд шароити мусоид мав?уд бошад.
Бо дарназардошти шароит?ои зикршуда тан?о дар 1-2 фоизи ситора?о сайёрае мав?уд буда метавонад, ки дар он?о пайдоиши ?аёт имконпазир аст. ?амин тавр шумораи сайёра?ое, ки дар он?о пайдо шудани ?аёт аз э?тимол дур нест, ни?оят зиёд ~1020 мебошад. Мувофи?и ин ?исобкуни?о тан?о дар Галактикаи мо шумораи ин гуна сайёра?о тахминан ба 109 (як миллиард) баробар аст.
Мувофи?и маълумот?ои да?и?и астроном? дар системаи офтоб? тан?о дар сайёраи Миррих (Марс) ва э?тимол дар радифи сайёраи Муштар? – Ио мав?уд будани нишона?ои соддатарини ?аёт имкон дорад.
Аз сол?ои 60-ум сар карда то ибтидои асри 21 дар Иёлоти Мутта?идаи Амрико ва соби? Итти?оди Шўрав? (сон? дар Россия) як ?атор кор?ои илмию тад?и?от? гузаронида шуданд, ки нати?аи он?о хулосаи зайл аст:
- проблемаи тамаддун?ои ?айризамин? ва тад?и?и он асоси илм? дорад;
- ин проблема масъалаи бисёр?аб?а ва байнисо?ав? буда, ?алли он ?амкории байналхал?? ва саъю кўшиши мутахассисони со?а?ои гуногуни табиатшинос?, техник?, гуманитар? ва фалсафиро талаб менамояд.
Бинобар он тад?и?от дар самт?ои зерин суръат гирифт:
- та?лилу инкишофи асос?ои назарияв? ва мафкуравии ?а?онбинонаи проблема?ои пайдоиш ва инкишофи тамаддун?ои ?айризамин?;
- коркарди ро??ои гуногуни ?усту?ўи тамаддун?ои ?айризамин? ва бар?арор намудани робита бо он?о;
- коркарди усул?ои ошкор намудани тамаддун?ои ?айризамин? аз рўи нишона?ои фаъолияти он?о;
- ?усту?ўи сигнал?ои имконпазир аз тамаддун?ои ?айризамин? ва мушо?ида?о дар доираи радиомав??о ва мав??ои оптик?;
- равон кардани маълумот?о ба тамаддун?ои ?айризамин? оид ба мав?удияти тамаддуни замин?.
?амин тавр, дар нимаи дуюми асри 20 инкишофи табиатшинос?, аз ?умла астрономия, имконият дод, ки проблемаи тамаддун?ои ?айризамин? аз сат?и сирф назар? то ба сат?и илмию амал? бардошта шавад.
Дар замони ?озира се ро?и робита бо тамаддун?ои ?айризамин? пешни?од шудааст:
Та?лили назариявии робита?ои зикршуда бо тамаддун?ои ?айризамин? мавзўи му?окимаи олимон аст, вале ро??ои ?алли амалии он?о то ?анўз маълум нестанд. Сабаби асосии чунин ?олат беандоза калон будани масофа?ои байни объект?ои кай?он? мебошад. Масалан, масофа то ситораи ба мо наздиктарин, ки ? - сентавра ном дорад, та?рибан 40 триллион км аст (барои ба ин масофа ба?о додан фарз мекунем, ки байни Замину ин ситора ро?и мошингард мав?уд аст, онго? агар автомобил бо суръати 100 км/соат беист ?аракат кунад, вай ин масофаро дар 45 миллион сол тай хо?ад кард). Масофа?о то ситора?ои дигари Галактикаи мо ва, хусусан, то Галактика?ои дигар боз ?ам калонтаранд. Аз ин рў, дар астрономия аз во?ид?ои махсуси масофа истифода мебаранд, ки маъмултарини он соли рўшно? (с.р.) мебошад. Як соли рўшно? масофаест, ки онро рўшно? дар як сол тай мекунад. Азбаски 1 сол ? 31,5 х 106 сония ва суръати рўшно? с ? 300 000 км/cон аст, 1 с.р. ? 9,45 х 1012 км аст, яъне та?рибан 10 триллион км мебошад.
Мувофи?и маълумот?ои да?и?и астроном? диаметри Галакатикаи мо 100 000 с.р. буда, масофа то галактикаи ба мо наздиктарини Андромеда та?рибан ба 2 млн. соли рўшно? баробар аст. Аз ин рў, саё?ат ба ин масофа?о сол?ои зиёдро талаб мекунад ва бинобар он ро?и робита бо тамаддун?ои ?айризамин?, яъне робитаи бевоситаи дутарафа амалан ?айри имкон аст. Масалан, то ситораи ба мо наздиктарини ? – сентавра, ки дар масофаи ?амаг? 4,2 соли рўшно? ?ойгир шудааст, бо мушаки кай?онии имрўзаи суръаташ 15 км/сон бояд 800 000 сол (?аштсад ?азор сол) парвоз кардан лозим аст. Охир?ои соли 2012 восита?ои ахбори омма хабар доданд, ки дар Галактикаи мо, дар масофаи 42 с.р. сайёраи барои мав?удияти ?аёти биолог? мувофи? кашф карда шуд. Ба осон? ?исоб кардан мумкин аст, ки барои то он сайёра расидан бо киштии кай?онии ?озиразамон бояд 8 000 000 сол (8 млн сол) парвоз кард. Аз ин ну?таи назар, натан?о робитаи тарафайн, балки парвоз?ои бебозгашт низ бо ву?уди надоштани мушкилоти присипионал? имрўз?о амалан ?айриимконанд. Ба ?ар ?ол ба ма?сад мувофи? будани ин гуна парвоз?оро бояд насл?ои ояндаи дури инсон ?ал намоянд.
?амин тавр, дар замони ?озира робитаи амалан имконпазир бо тамаддун?ои ?айризамин? тан?о радиоало?а мебошад. Бинобар он аз сол?ои 60 – ўми асри гузашта сар карда дар ИМА ва соби? итти?оди шўрав? ?усту?ўи ахбороти мав?? аз тамаддун?ои ?айризамин? бо ёрии радиоантенна?ои пури?тидор бо ро? монда шуд. ?айр аз ин дар давоми ин сол?о ба самт?ои гуногуни кай?он оид ба ?аёт ва тамаддуни замин? ахбори рамз? фиристода шуд. Мутаассифона, ин ?усту?ў?ои 50 – сола то ба ?ол нати?ае надоданд. Вале ин нати?аи манф? маънои онро надорад, ки тамаддун?ои ?айризамин? умуман ву?уд надоранд ва мо – зодагони Замин дар ин олами беканор ягонаем. Масалан, агар тамаддун?ои ?айризамин? ?атто дар Галактикаи мо ва дар масофа?ои ?амаг? 50 – 60 соли рўшно? ?ойгир шуда бошанд, барои мубодилаи тарафайни ахбор камаш 100 – 120 сол зарур аст. Дар ин фосилаи ва?т якчанд насли инсон иваз мешавад, имконият?ои илмию техник? та?йир меёбанд, ма?саду мароми инсон дигар мешавад ва он чизе ки барои насли имрўза му?им аст, а?аб нест, ки барои насл?ои оянда а?амияти худро гум кунад. Ва, ни?оят, мо бояд а?идаеро низ аз эътибор со?ит накунем, ки Замин дар тамоми Олам, ё худ а??алан дар Галакатикаи мо, ягона сайёраест, ки дар он, дар ?араёни эволютсияи космолог?, ?аёт ва тамаддуни инсон? ба ву?уд омадааст.
Просмотр: 1682
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved