Дата: 2017-10-13
Адабиёт:
Сифати ма?сулот яке аз нишонди?анда?ои асосии фаъолияти корхона мебошад. Баландбардории сат?и сифати ма?сулот ба дара?аи назаррас устувории корхонаро дар шароити бозор, суръати тара??иёти техник?, ?ор? намудани навовар? (инноватсия), рушди самаранокии исте?солот ва сарфаи тамоми намуди захира?о, ки дар корхона истифода мегардад муайян менамояд.
Истило?и «сифат» аз калимаи лотин? буда маънои хусусиятро дорад. Сифат – ин ма?м?и хусусият?ои муайянест, ки предмети додашударо аз дигар предмет?ои ?амон намуд ?удо (фар?) мекунад. Ё худ сифат – бо хусусият?ои асос? ташкил мешавад, ки во?еан ба предмет таалу? доранд, чунонч? андоза, шакл, вазн, инчунин хусусият?ои ?айриасос?, ки асли предмет набуда, аммо аломат?ои ?удонашавандаи онро ташкил намуда, дарккунии эстетики онро тартиб меди?ад.
Харидор ?амон ма?сулотро босифат мешуморад, ки ба шарт?ои талаботи махсус ?авобг? бошад. Бо дара?аи инкишоф ёфтани тара??иёти илм? – техник? ва талаботи ?амъият? ташаккулёбии талабот?ои нав ба амал меояд. Дар ин ?олат ма?сулоти хушсифат низ андозае ма?оми худро гум карда, пастсифат мегардад.
Дар ?а?и?ат, ма?м?и хусусият?ои ма?сулот метавонад як хел бошад, яъне сифати ма?сулот та?ир наёбад, аммо барои истеъмолгар ин ма?сулот метавонад нома?бул гардад.
Ма?м?и хусусият?ои ма?сулот наметавонад умуман бад ё ?амеша хуб бошад. Сифат, метавонад тан?о нисбатан хуб ё бад бошад. Агар зарурияти ба?о додани сифати ма?сулот пеш ояд, он го? ма?м?и хусусият?ои ма?сулоти додашударо бо ягон намуди эталон (меъёр) бояд му?оиса намуд.
?ар як ?у??ат ё эталон (меъёр), ма?м?и хусусият ва таснифотро тан?о барои ягон м??лати муайян ?онун? мегардонад, аммо талаботи ?амъият пайваста та?ир меёбад. Барои ?амин корхона, ?ангоми исте?соли ма?сулот мувофи?и ?у??ат?ои меъёр? – техник? хавфи исте?соли ма?сулоти пастсифатро дорад.
?амин тарз, ма?оми асосиро дар муайян намудан ва ба?о додани сифати ма?сулот – истеъмолкунанда иш?ол мекунад, вале стандарт, ?онун, дастур ва низом он та?риба ва малакае, ки дар со?аи сифат ба даст оварда шудааст, батартиб медарорад.
Талабот?о ба ма?сулот асосан дар хусусият, дар му?оисакунии он?о бо намунаи хусусият?ои аналогии базав? ё эталон? инъикос мегардад. Ин гуна хусусият?о метавонанд, вазн, андоза, ?а?м, ?осилнок?, ранг, эътимодият, дарозумр?, мазза, б?й ва ?айра?о бошанд.
Дар шароити бозор ?онеъгардонии талаботи истеъмолгари мушаххас бо ма?сулоти ма?м?и хусусият?ои ба ? пешни?одгардида дар санади хариду фур?ш инъикос мегардад. Ин гуна мувофи? омадани хусусият, таснифи ма?сулот ва талаботи харидор, ки дар он манфиат?ои харидору фур?шанда риоя мегарданд, яъне ма?сулот пурра ба талабот ва шароити бозор ?авобг?й бошад, он го? ин ма?сулотро ма?сулоти ра?обатпазир меноманд.
Ч? хеле, ки аз тарафи ?исми зиёди и?тисодчиён исбот шуда буд, ра?обат кувваи ?аракатди?андаи тара??иёти ?амъият, воситаи асосии сарфаи захира?о, баланд шудани сифати ма?сулот ва сат?и ?аёти а?ол? мебошад. Аз ?амин сабаб ра?обат ин - маф?уми бисёр мушкил аст. Ом?хтани механизми он дар шароити?ои и?тисодиёти То?икистон бени?оят му?им аст, ки он ин механизмро нав аз худ карда истодааст.
Дар давлат?ои мутара??ии саноат? самаранокии механизми ра?обат кай?о мав?уд аст ва механизми он хуб ба ро? монда шудааст. То?икистон бо мав?удияти сабаб?ои маълуми сиёс? дар ин на?ша ?оло идоранашаванда мебошад. Аз ?амин сабаб дар мар?илаи ибтидоии ташкили механизми ра?обат ва таъмини ра?обатпазир? муаянкунии истило??о ва маф?ум?о му?им мебошад. Дар ин маврид бояд принсипи системнок? ва комплекснокии ташаккули истило?и ''ра?обат'' дар назар дошта шавад.
Ра?обат - ин чараёни идоракунии бартари?ои ра?обатии худ барои ?олиб гардидан ё ба дигар ма?сад?о ноил гаштани субъект дар мубориза бо ра?ибон барои ?онеъ гардонидани талабот?ои объектив? ва субъектив? дар чорч?баи ?онун ё дар шароит?ои табии мебошад.
Дар мар?илаи муосири тара??иети ?а?он?, ра?обат ?амчун ?увваи ?аракатди?анда, истехсолкунандагони ма?сулот?оро ма?бур месозад, ки доим рох?ои нави баландбардории сифати он?о, пасткардани нарх?о, баландбардории сифати хизматгузориро дарёфт намоянд. Вобаста бо камбудии захира?о муаммои нав пайдо мешавад, сарфаи захира?ои истеъмолкунандагони мол аз ?исоби соддатар кардани сохт ва баландбардории сифати ма?сулот.
Шакл?ои ра?обат чунинанд:
Ра?обат метавонад дар чунин сат?хо ба амал ояд:
-маххали (дар гурух, шуъба, ташкилот ва гайра);
- минтакави (нохия, шахр, вилоят ва гайра);
-милли (дар мамлакат);
-глобали (дар худуд?ои чахони бе муайянкунии аники мамлакат).
Бозор: ин чои хариду – фуруши мол ва хизматрасони, бастани созиш?ои тичорати; муносибат?ои и?тисодие, ки бо ивази молу хизматрасони вобаста аст, ки дар натичаи онхо талабот, таклифот ва нарххо ташаккул меебанд. Сохтори бозорхо бенихоят гуногун аст. Мувофики ма?сулоти фурухташаванда бозор?ои ашеи хом, маводхо, молхо ва хизматрасони?ои истеъмоли, ма?сулоти иттиолооти ва фикри (маънави), навовари, сармоя, асъор, когаз?ои кимматнок, мехнат, чой?ои кори ва кувваи кориро чудо мекунад. Мувофики фарогирии андозаи минтакави бозор?ои чахони, минтакави, нохияви, мамлакатиро чудо мекунад. Мутобики хар давлат бошад – бозор?ои беруна ва дохилиро чудо мекунанд. Инчунин базор?ои ?онуни (расми) ва гайри ?онуни (нихони, махфи) чудо мекунанд.
Аз тарафи мо бозор чунин таъриф дода шудааст, ки бозор - ин чои шартии хариду фуруши аники мол, бастани созиш?ои тичорати, ки дар шароит?ои муайяни шидатноки ра?обати, бо дар назардошти меъёрхо ва коида?ои хукуки ва ахлоки ба амамл меоянд.
Омил?ои ба мусобикаи ра?обат таъсиркунанда:
Ра?обатпазири – ин хусусият?ои объект мебошад, ки бо дарачаи конеъ гардонии хакики ё эхтимолии талаботи аник нисбат ба объекти монанд, ки дар бозори додашуда пешниход шудааст, тавсиф дода мешавад. Ра?обатпазири кобилияти ба ра?обат тоб оварданро нисбати объект?ои монанд дар бозори додашуда муайян мекунад.
Дар шароити и?тисоди бозори ра?обати корхонахо торафт шиддатнок мегардад. Барои дар ра?обат галаба кардан ба бизнеси худ хам ба?ои дохили, хам аз мавкеи мушохидакунандаи беруна, мунтазам бахо додан лозим аст. Мухити дохили ва беруна пайваста таъсири ногахони, гахе тахдиди муваффакият, гахе имконият?ои нав меорад. Мушохидаи мунтазами дигаргуни?ои ба вукуъ омада истода ва ба он мутобик шудан барои хар як корхона ?аётан мухим мебошад. Корхонахое, ки сирри кай ва дар кадом бозор амалкуниро медонанд, мунтазам фаъолияти ра?ибонро мушохида намуда, ра?обатнокии худро тахлил менамоянд ва дар асоси фалсафаи бозоргони фаъолият мекунанд.
Ра?обатпазири – ин таснифи мухимтарини фаъолияти корхона дар шароити и?тисоди бозори мебошад. Яке аз омил?ои асосие, ки корхонаро фаъол менамояд, тез ва мунтазам нав кардани мол мувофики талаботи исиеъмолкунанда буда ва ин афзалияти у нисбат ба дигар корхонахо мебошад. Лекин барои комёбихо бояд вазъи бозоргони ва ра?обатнокии корхонаро аз руи параметр?ои гуногун мунтазам тахлил намояд.
Агар корхона ра?обатпазир бошад, он гох вай аз чихати молияви устувор буда, имконияти пардохтадокуни дорад ва назар ба дигар корхонахо афзалтар мебошад. Ва нихоят бо давлат ва ?амъият ихтилоф надорад, чунки андозро ба буча, музди мехнатро ба коргарон, аъзохаккиро ба фонди ичтимои, дивиденро ба саххомон, фоизи карзро ба банк сари мухлат пардохт менамояд.
Хар кадар корхона ра?обатпазир бошад, хамон кадар аз дигаргуни?ои бозор новобаста ва таваккали муфлисшави камтар мебошад.
Корхона?ои пешсаф махз бартарии нисбии худро мушаххас ифода намуда, аз руи ин шиор фаъолият менамоянд ва аз корхонаи хурд то ба корпорасияи байналхалки мубаддал мегарданд.
Мисол, «Ролс-Ройс»-чун истехсолкунандаи дарачаи «Люкс», «Ферари»-бо дарачаи баланда техники ва суръат, «Toyota»-бо эътимоднокии автомобил?ои сабукрави худ, IBM – бо хизматрасонии олии техникии компютер?ои худ ра?обатпазир ва дар чахон машхур гаштанд.
Барои ба ра?обат табовар шудан, дарача?ои соха ё дар бозоре, ки фаъолият менамояд ё аз руи як намуди фаъолияти истехсоли бехтарин шудан лозим аст.
Бартарии худро дар ра?обат мукаррар карда, рох?ои бехтар намудани фаъолият ва усули комёбшавиро ба бартарихо нисбат ба ра?иб муайян кардан лозим аст. Барои ин тахлил ва оиди масъала?ои зерин корор кабул кардан лозим аст:
Дарача ва зина?ои ра?обатпазири гуногун буда, корхона бояд мукаррар намояд, ки дар кадом зина мебошад ва ба кадом зина баромаданист.
Дарачаи ра?обатпазири-умуман чор зинаи асосии ра?обатпазирии корхонаро чудо мекунанд.
Корхона?ои дарачаи (зинаи) аввал-ташкили идоракуниро чун як чизи дохили назоратшаванда мехисобанд. Ма?сади асоси, истехсоли ма?сулот барои хайрон намудани ра?иб ва истеъмолкунанда бо навигарихо намебошад. Онхо мехисобанд, ки моли онхо ра?обатпазир, умури тичорати, маркетинги пуркудрат ва дар фуруши мол муаммо мавчуд нест. Хар як кушиши иловагиро дар истехсолот ва идоракуни нолозим мехисобанд. Вале баробари доираи бозори корхона васеъ шудан ё барои ра?ибон чозиб гаштан муаммои зиёд ба миён меояд.
Барои ?амин корхона?ои дарачаи (зинаи) дуюм-кушиш менамоянд системаи истехсолии худро «аз омили беруна бартараф» намоянд. Яъне, пурра ба стандарт?ои муайян кардани ра?ибон мувофик мегарданд. Онхо усул?ои ра?ибони асосии сохавиро истифода бурда, коркунони ин?енер-техникиро иваз менамоянд. Фаъолияти кори дарачаи ра?ибони асоси ра?обатпазирии корхонаро пурзур мегардонад. Ва саволе ба миён меояд: «Агар корхона дар ра?обати бозори нисбат ба ра?иби асоси якчанд бартари дошта бошад, пас барои чи корхона бояд стандарт?ои умумии истехсолии сохавиро риоя намояд?» Корхонахое, ки ба ин савол чавоби сахех ёфтанд, корхона?ои дарачаи (зинаи) сеюми ра?обатпазири мебошанд. Дар ин корхонахо системаи идора фаъолона ба системаи истехсоли таъсир расонида, сабаби инкишоф ва такмили он мегардад. Муваффакият дар муборизаи ра?обатии ин корхонахо на вазифаи истехсолот, балки асосан вазифаи идоракуни гашта, кариб пурра аз сифату самаранокии идоракуни ва ташкили истехсолот бо маънои васеъ вобаста мебошад.
Корхона?ои дарачаи (зинаи) чорум - корхона?ои баланд ра?обатпазире, ки аз ра?ибони худ чанд сол, дар пеш мебошанд. Барои он, ки онхо дигаронро нусхабардори накарда, мехоханд аз стандарт?ои замонавию серталаби мавчуда низ пештар бошанд. Ана ?амин хел корхонахоро-корхона?ои дарачаи истехсолоти чахони меноманд. Ин гуна корхонахо коргарон ва идоракунандагоне доранд, ки дигар корхонахо мехоханд ро?гум сохта ба корхонаи худ оранд. Онхо коркард, сохтани тачхизоти истехсолиро хуб медонанд, ба дигар корхонахо ?аракат намоянд, аз онхо маслихат гиранд ва созиши кори банданд. Онхо нисбат ба ра?ибон мавзун, корчаллон, чолок буда, вобаста ба дигаргуни?ои вазъи бозор ба харидор моли нав пешниход менамоянд.
Чараёни коркарди моли нав ва тайёр намудани истехслот дар онхо чунон печдарпеч аст, ки дигар корхона корхонахо имконияти нусхабардори карданро надорад системаи истехсолоти мумтазамро хубтар намуда, ихтисосмандии коркунонро баланд мебардоранд.
Дар шароити хозира ду намуди асосии шакл ва хели ра?обати бозори мавчуд мебошад. Шакл?ои ра?обат:
1. Предмети-ра?обати байни мол?ои якхела.
2. Вазифави-ра?обати байни мол?ои якдигарро ивазкунанда (бадали).
Хели якуми ра?обат – ра?обат ба воситаи нарх дар бозори тезинкишофёбандаи моли нав. Дар ин гуна бозор корхона бартариро дар натичаи тез чори намудани маснуоти нав дар истехсолот ва паст кар дани арзиши асли ба даст меорад.
Хели дуюми ра?обат-ра?обат дар бозори анъанави ва дар байни фурушандагон таксим шуда. Бартарии нисбии корхона на ба нарх, балки бадарчаи сифати мол, хизматрасонии харидор ва кам кардани харочоти истифодабарии истеъмолкунанда асос ёфта мебошад.
Просмотр: 3466
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved