Дата: 2017-10-12
Барои ба амал баровардани фаъоляти корхона он бояд бо захира?ои и?тисод? (омил?ои исте?сол?) ки барои исте?соли неъмат?ои модд? истифода бурда мешаванд.
Моликияти корхона аз ?исоби молу мулке, ки иштирокдорони он ба намуди са?м гузоштаанд, ташкил мешавад. Моликияти корхона дар ?араёни фаъолияти исте?сол? ва хо?агидории корхона афзун мегардад. Моликият метавонад ?амчун объекти созиш, хариду фур?ш, гарав ва ?айра бошад.
Одатан моликияти корхона аз моликияти ташкилотчиён, иштиродорон ва коргарон ?удо мебошад. Корхона ба ??дадори?ои худ бо моликияти худ ?авобгар аст, ба кадоме, ки метавонанд шарикон ё кредиторон барои и?ро накардани ягон ??дадор? даъвогар шаванд.
Дар ?олати муфлис шудани корхона мувофи?и ?онунгузор?, моликияти корхона метавонад барои ?онеъ гардонидани талаботи кредиторон истифода шавад. Бо?имонда моликияти корхонаи бар?амх?рда байни шариконе, ки ба ин моликият ?у?у? доранд, та?сим карда мешавад.
Таркиби моликияти корхона
Моликияти корхона аз молу мулке таркиб ёфтааст, ки барои ба амал баровардани фаъолияти хо?агидор? заруранд.
Одатан дар дар таркиби моликият элемент?ои модд? ва ?айримоддиро ?удо мекунанд:
Ба шумораи элемент?ои модд? ?итъаи замин, бино, иншоот, мошина?о, та??изот?о, ашёи хом, нимсохт?о, ма?сулоти тайёр восита?ои пул? дохил мешаванд.
Элемент?ои ?айримодд? дар ?араёни фаъолияти корхона ба амал меоянд. Ба он?о ному ш??рати корхона ва доираи мизо?они доим?, номг?и фирма ва там?аи мол?, малакаи ро?барият, сат?и тахассуси кадр?о, метод?ои исте?солоти патентикунонидашуда, навовари?о, ?у?у?и муаллиф?, шартнома?о ва ба монанди ин?о, ки метавонанд фур?хта шаванд ва ё ба шахси дигар та?дим шаванд, дохил мешаванд.
Дар курси и?тисодиёти корхона?о моликият ?амчун омили хо?агидор? ва и?тисод?, ки фаъолияти бомуваффа?ияти корхонаро таъмин мекунад, ом?хта мешавад.
Молияи корхона?о, ширкат?о ва сохтор?ои ти?орат? ма?м?и муносибат?ои пулиро ифода мекунад, ки дар ?араёни гардиши капитали асос? ва фаъолият кардани корхона?о мавриди ташкил ва истифода кардани фонд?ои пул? ба ву?уд меоянд.
Муносибат?ои пул?, ки мо?ияти молияи корхона?оро ифода мекунанд гуногун мебошанд. Ин муносибат?ои пул? иборатанд:
- муносибатхои пули бо сармоягузорон доир ба ташкил ва самаранок истифода кардани сармояи худи, инчунин пардохти дивиденду фоизхо;
- муносибатхои пули бо молфиристонандагону (таъминотчиён) харидорон доир ба хисоббаробарсозихои гайринакдию накди ва дигар пардохтхои тарафайн;
- муносибатхои пули ва дигар макомоту ташкилотхои молияви – карзи доир ба чамовари ва чойгир кардани маблагхои молияви (гирифтани карз ва соф кардани он, пардохти хакки сугурта ва гирифтани сугуртапули, дар бонкхо нигох доштани маблагхои пули муваккатан озод ва гайра);
- муносибатхои пули бо бучети давлати доир ба пардохти андозхо ва молиягузори аз бучети давлати;
- муносибатхои пули бо фонди хифзи ичтимоии ахоли доир ба маблаггузарони ба фонди мазкур ва таъминоти ичтимоии кормандони корхонахо;
- муносибатхои пули бо корхонахои духтархонди ва филиалхои шуъбахои алохида доир ба ташкил додани сармояи онхо, таксимот ва истифодабарии фоида ва маблаггузаронии истехлоки, молиякунонии филиалхои ва дигар сохторхои дохилии ширкатхо;
- муносибатхои пули бо ширкатхои дигар доир ба сармоягузорихои молияви, барориш ва чойгир кардани сахмия ва вомбаргхо;
- муносибатхои пули бо кормандон доир ба ташкил ва истифода кардани фонди музди кор, фонди мукофоти модди, инчунин, доир ба дигар пардохтхо аз фондхои истеъмоли;
- муносибатхои пули дигар (муносибатхои пули, ки мавриди муфлис эълон кардани корхонахо, якчояшави ва чудошавии ширкатхо, маблаггузарони ба фондхои хайрия ва гайра холатхо ба вучуд меоянд)
Чи тавре, ки дар ибтидо кайд карда шуд, муносибатхои пули мазкур дар раванди ташкилёби ва харакати (таксимот ва истифодабарии) сармоя, даромад, фондхо, захирахо ва дигар маблагхои молиявии корхонахо ба вучуд меоянд. Махз харакати маблагхои пули мохияти молияи корхонахоро ифода мекунад.
Сармояи корхона
Сармояи корхона аз р?и якчанд ну?таи назар ом?хта мешавад. Аз ну?таи назари аввал сармояи во?е? (реал?), яъне дар шакли восита?ои исте?сол? ва дуввум сармояи пул?, яъне дар шакли сармояи пул?, ки барои харидор? намудани восита?ои исте?сол?, ?амчун сарчашмаи восита?о барои таъмини фаъолияти хо?агидории корхона, ом?хта мешавад.
Сармояи худ? ва ?арз?
Восита?ое, ки фаъолияти корхонаро таъмин мекунанд ба восита?ои худ? ва ?арз? та?сим мешаванд.
Сармояи худии корхона – ин нархи моликияти корхона, ки пурра дар ихтиёри худ дорад. Дар ?исоб андозаи сармояи худии корхона ?амчун фар?ият байни арзиши моликият ва тамоми ??дадори?ои (?арз?о) корхона дар айни замон ву?уддошта, ?исоб карда мешавад.
Сармояи худии корхона аз сарчашма?ои гуногун захира мегардад: сармояи оинномав?, пардохт?ои гуногун ва хайрия?о ва фоида, ки бевосита бо нати?аи фаъолияти корхона вобаста аст.
Сармояи ?арзии корхона – ин сармояе, ки корхона ба намуди кредит (?арз), ёрии модд?, мабла??ое, ки бо гузоштани гарав гирифта шудааст ва ё аз дигар сарчашма?ои беруна, ки корхона бо му?лат ва шарт?ои муайян гирифтааст.
Сармояи оинномав?
Сармояи оинномав? – ин ма?м?и восита?ои (са?м) муассисон ба моликияти корхона дар ва?ти ташкил кардани корхона, барои таъмини фаъолияти он дар ?а?ми бо ?у??ат?ои оинномав? му?аррар шуда, мебошад.
Сармояи оинномав? – сармояи аввалиндара?а ва ибтидоии корхона мебошад. Дара?аи он бо назардошти тахминии фаъолияти хо?агидор? (исте?сол?) муайян карда шуда, дар ва?ти аз ?айди давлати гузаштани корхона ?айд карда мешавад.
?араёни ташаккулёбии сармояи оинномавии ?амъияти са??ом? хусусияти му?аррар дорад. Сармояи оинномавии ?амъияти со??ом? аз як тараф, сармояи худии ?амъиятро ?амчун шахси ?у?у?? ва аз тарафи дигар бошад, ?амчун ма?м?и са?ми аксионеронро нишон меди?ад.
Сармояи оинномавии ?С бояд аз шумораи муайяни са?мия?ои намуди гуногун, бо номинали муайян, иборат бошад. Дар ва?ти баровардани са?мия?о дар ?ар кадоми он ягон арзиши пул? ?айд карда мешавад, ки ин паритет ё арзиши номинал? номида мешавад. Ин арзиши ?айд гашта, чанд ?исми арзиши сармояи оинномав? ба як са?мия, дар ва?ти ташкили ?С, рост меомадаро нишон меди?ад.
Одатан ду намуди са?мия?о аз тарафи ?амъият?ои са??ом? бароварда мешаванд: са?мия?ои одд? ва имтиёзнок.
Са?мия?ои одд? – ?у?у?и овоз дар ?амъомад? умумии са?мдорон, гирифтани дивидент ва иштирок дар та?симоти моликияти ?С, дар ?олати бар?амх?р?, ба са?мдорони ин намуди са?мия ?у?у? меди?ад. Андозаи дивиденти са?мия?ои одд? аз нати?а?ои фаъолияти корхона вобаста аст.
Са?мия?ои имтиёзнок бошад, ба дорандаи он ?у?у?и овоз додан дар ?амъомади умумии са?мдорон намеди?ад, вале он?о ?у?у?и кафолатноки муайян доранд, ба монанди;
Барои пардохти сармояи оинномав? метавонанд пардохт?ои пул? ва ?ам мол? ворид шаванд. Ба пардохт?ои мол? дохил мешаванд:
Сармояи асос? ва гардон
Сармояи корхона?о ба сармояи асос? ва сармояи гардон та?сим мешавад.
Ба сармояи асос? омил?ои моддие, ки дар корхона муддати т?лон? истифода мешаванд, дохил мешавад (бино, иншоот, та??изот ва ?айра). Сармояи гардон ба харо?оти восита?о барои ?ар як сикли исте?сол? (ашёи хом, масоле?и асос? ва ёриди?анда ва ?айра?о) ва инчуни барои пардохти музди ме?нат сарф карда мешавад. Сармояи асос? якчанд сол дар корхона хизмат мекунад, вале сармояи гардон бошад пурра дар як сикли исте?сол? истифода мешавад.
Просмотр: 3629
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved