Дата: 2015-09-11
?инд яке аз кишвар?ои ?адимтарини дунё буда, мардуми он дар атрофи дарё?ои ?инд ва Ганг маскан гирифта, ба зироатчиг?, чорводор?, мо?игир? ва ?у-нарманд? маш?ул мешуданд. Бозёфт?ои бостонши-носй ва дастовард?ои фар?анг? ша?одат меди?анд, ки мардуми ?инд аз давра?ои хело ?адим бо мардуми ?амсоя?о ва давлат?ои дигар робита?ои ти?оратию фар?анг? доштанд.
Маданияти ?инди ?адим аз давра?ои ?азорсола-?ои IV пеш аз милод? о?оз ёфта, мав?еи васеъ пайдо кард ва ба тарафи шар?ии мамлакат па?н шуда, мин-баъд маркази он ш. Де?л? ба ?исоб мерафт. Агар ба тамаддуни мардуми ?инду назар кунем, а?ди тамадду-ни ?инди ?адимро Хараппа меномиданд, ки он дар ин сарзамин тамаддуни ?адимтарин буд, зеро ки маркази аввалин тамаддуни ин ?о калонтарин ша?р?ои Харап-па ва Махин?о -Доро ба ?исоб мерафт. Дар ин давра сат?и фар?анг, меъмор?, санъат, ?унарманд? баланд шуда, маданияти ин замон дорои хусият?ои хоси худ буданд.
Яке аз комёби?ои му?имтарини мардуми ?инд дар давра?ои ?адим он ихтирои хат буд, ки хати ?адимаи он?о низ ба монанди хати Шумеру Аккад ва Мисриёни ?адим хати тасвир? (иэроглиф?) буда, он дар ?азорсо-лаи III- пеш аз милод ба ву?уд омадааст. Хати ?адимаи он?оро хати бра?м? низ меноманд. Дар ?инди ?адим тан?о дар охири асри III- п.а.м. хати алифбои ?и?о? па?н мегардад. Му?имтарин асар?ои дин? - фалсафии давраи ?адими ?инд бо хати ?адим? вед? -бра?м? ва баъдтар бо хати санскрит? ва ором? таълиф мешуданд. Аввалин дастоварди фар?ангие, ки давра?ои тамадду-ни ?адимтарини ?индро дар бар мегирифт он китоби «Махапхарата» мебошад.
Маданияти мардуми ?инди ?адим аз ибтидо дар р??ияи дин? инкишоф меёфт. Таълимоти динии ?адим-тарини он?о дар ?исмат?о (навишта?от?о) - и Веда-(хирад, дониш, дониши му?аддас) навишта шуда, ин-кишоф меёфт. Веда?о ма?м?и матн?ои нисбатан ?адимаи забони ?индй (вед?) буда, та?рибан дар ?азораи ду ва як- и то милод? таълиф шудааст. Ин сар-чашма?ои бонуфузи афкори ?инди ?адим аст, ки чор ?исмати ?адимтарини он Ригведа, Самаведа, Я?урве-да ва Атхарваведа буда, баъзе аз навишта?оти он?о то замони имр?за омада расида, дорои а?амият?ои хоси худ мебошанд.
Дини ?адимтарини ?индуёнро «Бра?мания» мено-манд, ки дар ибтидои ?азораи аввали пеш аз милод дар заминаи инкишофи дини вед? ба ву?уд омадааст. Дар эъти?од?ои он худо?ои миллии кабила?ои гуногун, а?ида?ои тотемист? ва парастиши а?дод? мушо?ида мешавад. Пайравони Бра?мания худои бузург Бра?ма омиру ?офизи коинот Вишн?и валинеъмат ва хароб-кунандаи мав?удот Шива (рабъу навъи бад?)-ро ме-парастиданд ба ?уз ин?о ?индуён худо?ои дуюмдара-?а низ доштанд. Бра?ма дар нати?аи пайдоиши дини нав, яъне буддоия тадри?ан ибтидои ?азораи якуми милод? ба ?индуия табдил ёфт. Мардуми ?инд баъд-тар будпараст? карда, худо?ои худ Митра, Ваоруна, Вишна, Кришна, Индира, Гита ва ?айра?о номгузо-рй намуда, ба ситоиши он?о р?й меоварданд. Он?о анъана?ои маз?абии худро бо тавассути бра?ман?о (донишмандони хиради му?аддасро мегуфтанд) ба ?о меоварданд. Дар о?ози пайдоиши бутпарастй пайра-вонаш - дарахтон, ?айвонот, санг?о ва ?айра?оро ме-парастиданд. Минбаъд ба объект?ои парастиш шакли инсон? дода, онро инъикоси ?увваи фав?ултаби? ме-пиндоштанд.
Буддоия бошад таълимоти динию фалсафиест, ки дар ?инди ?адим аср?ои VI-V то милод ба ву?уд омада, зимни инкишофаш баробари масе?ият ва ислом ба дини ?а?он? табдил ёфт. Асосгузораш шо?зода Син-харта Гаутама буда, баъдтар ?ро бо номи Буддо ме-шиносанд. Дар аввали мав?удияташ аз 18 фир?а ибо-рат буд, вале дар ибтидои аввали асри милод? ба ду шохаи асос? ?инаяна ва махаяна ?удо шуда, рукни (та-лаботи) асосии таълимоти Буддо ро?еъ ба «Чор ?а?и-?ати асил» (мав?удияти азоб, сабаби азоб, озодшав? аз азоб, ро?и озодшави аз азоб) даъват менамояд. ?а-маи ин дар китоби му?аддаси он «Типитака», яъне маънояш «Се ?онун, се сабад» навишта шуда, таъли-мот?ои ахло?ии онро дарбар мегирад.
Буддо мегуфт: «?амаи онро бо ро?и ?урбон?, хай-ру на?обат, худтарбиякун? ба даст овардан мумкин аст». Фар?ангу санъати баланди мардуми ?инд ба пешрафти фар?ангу тамаддуни хал??ои гуногун таъ-сири мусб? расонида, аксари кашфиёту дастовард?ои фар?ангии он?о ба сат?и ?а?он? расидаанд. Хусу-сан дастовард?ои фар?ангии мардуми ?индуён асар-?ои «Махапхаратта», «Пан?тантаратта», «Рамаяна», «Ригведа», ?онуни «Ману ва Кану» ва ?айра?о буда, ба фар?ангу тамаддуни мардуми Урупо ва Эрону Арабистон таъсири калон расонидааст. Масалан дар замони муосири ?индустон сиёсати хирадмандонаю инсонд?стонаи пешакардаи арбобону олимон, санъ-аткорон Индира Ганд?, Раджив Гандй, Такур ва ма-?сули э?одиёти ?, ма?сули санъати санъаткорон Ами-табх Баччан, Ракхи Гулзар, Рекха. Пракаш Мехра, Рави Тандон, Винод Мехра, Санджив Кумар, Митхун Чакраборт, Раджи Кумар, Санджай Датт ва дигарон хусусият?ои инсонд?стию ватанпарварии давра?ои ?адими мардуми хешро дарбар гирифта аз нав э?ё ме-шуд.
Таъсири маданияту фалсафаи ?инд дар э?одиё-ти бисёр шоирон ва нависандагони Аврупою Амрико -И.Гердер, И.В.Гёте, Г.Гейне, Р.Киплинг Ф.Шиллер, Экерсен, У.Г.Торо, У.Уитмен, Л.Уайт, адибони рус-Карамзин, Н.М.Жуковский, П.Н.Толстой, адабиёт-шиносони форсу то?икон- Р?дакй, Фирдавс?, Амир Хусрави Де?лав?, Бедил, Зебунисо, М.И?бол, М.Тур-сунзода ва да??о дигарон дар асоси ?оя?ои «Гит»- и ?инд? ва форс? э?од мекарданд.
Инчунин санъати муси??, му?ассамасозй, ва меъ-мории он?о таърихи хеле ку?ан дорад. Хусусият?ои умумию тафовути маданияти мардуми ?инду ориёи?о аз он ша?одат меди?ад, ки он?о аз давра?ои ?адим бо ?ам ало?аи хеле наздики ти?оратию фар?анг? ва шояд хешу табор? низ доштаанд. Масалан: тарзи баъзе гуф-тор?ои он?о бо ?амдигар монанданд, ба мисли об-ап, бод-зата, дувозда? - двадаша, двадаса, бародар - бра-дар, братар ва ?айра?о мебошанд.
Яке аз анъана?ои к??антарини мардуми ?инд анъ-анаи Сатти (сахамарата) дар тан?ой ва ё як?ояг? зин-да с?зондани ?асади одам буда, онро ба хотири соди? ва вафодор будан ба ?амдигар ба ?о меоварданд. Ин анъанаи он?о то давраи муосир давом кардааст. Бозии шо?мот моли мардуми ?индуён мебошад. Меъмори-?ои бузурги он?о маъбадго??о, будкада?о ва хусусан ?асри « То?ма?ал» буд, ки то имр?з бо?? монда, ?ам-чун шо?асари меъмории ?а?он? эътироф шудааст. Та-маддуни мардуми ?индуёнро ба се давраи т?лон? ?удо кардаанд:
I. Маданияти то ориёнии ?инд
II. Маданияти ?инду ориё?
III. Маданияти ?инду Аврупой
Просмотр: 3877
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved