ТАЪРИХИ ПАЙДОИШИ ДИН?О ВА ПАЁМБАРОНИ ОН?О
Дата: 2015-09-11
ТАЪРИХИ ПАЙДОИШИ ДИН?О ВА ПАЁМБАРОНИ ОН?О
Дини
зардушт?
Зардушт 1000
то милод
Дини я?удй
Мусо- 1400 то
милод
Дини масе?й-
Исои Масе? 1
то милод
Дини ?индуи Кришно 3000-1400 то милод
Дини ислом Му?аммад (570-632)-и (УП)-и милоди
Дини ба?о?
- Ба?оулло? 1817-
1892 милод? ва
Дини боб? - Боб
1819- 1850милод?
Дини буддо? Буддо 566 то милод
КИТОБ?ОИ МУ?АДДАСИ ДИН?О
«Таврот»- и Мусо
«Авасто»-и Зардушт
«Типитака»- и Буддо
«Ин?ил»- и Исо
«Кодзик»-и Амитарас
«?уръон»-и
Му?аммад
«Забур».- и Довуд
МАДАНИЯТ ВА ТАМАДДУН
Бештар аз ду аср аст, ки му?а??и?он сари ин мав-з?ъ ба?с мекунанд ва ?ар нафаре аз диди хеш маданият ва тамаддунро аз ?и?ати муста?илй ва фар?у робитаи он?о шар?у эзо? меди?анд. Агар фалсафаи маданият дар аср?ои ХУШ-Х1Х аксаран маданияту тамаддунро ?ариб ?аммаъно дониста бошад, пас файласуфони асри XX ин маф?ум?оро аз р?и мо?ияту аломат?ои дар худ доштаашон муста?ил шинохта, ба маданият па?л??ои мусбати ашёву падидаву ?одисот ва ба тамаддун бисёр маврид?о ?и?ат?ои манфиро вобаста медонанд.
Фардо моро ч? сарнавиште дар пеш аст? ?е? коре инсонро ба изтироб намеорад, магар ?уз, ки та?-дираш. Дар зиндагии худ хал??ои олам б??рон?ои шадидеро аз сар мегузаронанд, ки оид ба он мо бояд ?иддитар андеша намоем. «А?рабаки соати таърихи ?а?он, ишора ба соати шуми инсоният дорад, соате, ки торик? мерасад ва айни ва?т аст то чаро? бигиронем ва ба шаб тайёр? бубинем» - навишта буд бо изтироб Н. А.Бердяев. Ин гуфта?ои боло маънои онро дорад, ки ?ар як фарди ?омеа бояд ба фар?ангу тамаддуни гу-заштаи хеш назар кунад, онро ом?заду ба?ра барад, то ки дар оянда мушкилоти ?аёти худро бартараф карда тавонад.
Бо ибораи дигар, агар маданият бо пайдоиши ин-сон ба ву?уд ояд, тамаддун дар мар?ила?ои муайяни камолоти инсоният сурат мегирад. Дар адабиёти мо бошад вожаи «тамаддун» аз назари таркиб ва истило? аз ?амон маф?уми маъмули маданият баромадааст. Аз р?и мо?ият ва фа?миши имр?за бештар дара?аи мин-баъдаи равна?и маданиятро дар зина?ои баландтари тара??иёти ?амъият? дар назар дорад.
Аз ну?таи назари А. Вебер маданият шакл?ои зо-?иршавии маънавиётро инъикос мекунад ва тамаддун хосияти фав?улодда хидматрасон? ва ёриди?анда до-рад. Тамаддун бошад таърифи муайяну мушаххасро доро набуда, балки онро аз р?и аломату нишона?ояш аз маданият ?удо мекунанд. Агар ба маданият беш-тар ?анба?ои маънавиро нисбат ди?анд, тамаддунро ?аммаънои маданияти модд? мешуморанд. Тамаддун берунтари маданият, олами чиз?ои моддии дигаргун-сохтаи одам, вале маданият бошад ин сарвати ботинии худи инсон мебошад. Яъне тамаддун зинаи баланди ?амъиятию таърихиест, ки нер?и тавонои илмию тех-ник? дорад ва мутаносибан ба бештар ва самаранок аз худ кардани захира?ои табии ва фаровон шудани неъмат?ои моддй мусоидат мекунад, ки моли онро дар на?ша нишон хо?ем дод.
Дар таърихи маданият к?шиши ба навъ (тип)-?о ?удо кардани тамаддун ба назар мерасад. Аз р?и да-ра?аи инкишофи исте?солии ?амъият. тамаддун?о индустр?, постиндустр?, технотрон? ва аз р?и хусу-сият?ояшон минта?ав? ва маз?аб? низ мешаванд, ки давра?ои гуногунро дарбар мегиранд. Масалан: та-маддуни Шар?и бостон?, тамаддуни Ати?аи Аврупо, тамаддуни Афри?о, тамаддуни Амрико, тамаддуни Миср, тамаддуни ?инд, Чин, Эрон, Юнон, Рим, та-маддуни ислом?, масе??, буддо?, ва ?айра?оро номбар намудан мумкин аст. Бояд гуфт, ки барои пешрафти тамаддуни ислом дар давраи ?а?они муосир са?ми ша-?арраи О?охон ни?оят бузург аст. Бо к?маки эшон дар мамлакат?ои зиёди Шар?у ?арб иншоот?ои бузурги маданию исте?сол? бунёд карда шудааст, ки ба ман-фиати мардуми ?омеа мебошад. Вале меъёри таърих? тан?о ба давраи муайяни инкишофи ?амъияти инсон? такя мекунад, ки се давраи т?лон? ба монанди «Тамад-дуни Ати?а», «Тамаддуни асримиёна» ва«Муосир»-ро дарбар мегирад.
Просмотр: 10112