Дата: 2017-03-14
На?ша:
1. Ба маз?аб?о та?симшавии дини насрон?.
2. Пайдоиши маз?аби православ? дар Руси Киев?.
3. Маз?аби православ? дар давлати Москва.
4. Маз?аби православ? дар империяи Руссия ва дар аср?ои XVIII - ХХ – ХХI.
5. Хусусият?ои маз?аб ва расму оин?ои православ?.
Дар ибтидои ташаккулёбиаш дини насрон? ду марказ дошт, якеаш дар Рим, дар Италия ва дигараш дар Константинопол, дар Византия ё ч? тавре, ки онро дар шар?и мусулмон? меномиданд Рум. Дини насрони дар Шар? дар зери таъсири давлати пурзўри Византия пайдо шуда, ?амоно зери итоати давлат даромад ва дар идораи давлат, чун идеологияи давлат? ба император хизмат менамуд.
Империяи ?арбии Рим дар зери ?у?уми варвар?о, - ?абила?ои нимва?шии герман?, ки ба римиён адовати калон доштанд сарнагун шуд. Германи?о ба дини насрон? майл намуданд, вале ба ?ар ?ол барои римиён рўз?ои муд?иш сар шуд. Дар асри VI Византия Римро аз асорати варвар?о халос намуд ва империяи ?арбии Рим ба шар? вобаста шуда монд. Аз ?амон ва?т патриархи Константинопол унвони умуми?а?ониро гирифт, яъне сарвари ?алисо?ои насронии ?ам Шар? ва ?ам ?арб гашт. Вале ба папа?ои Рим муяссар гашт, ки ба боигарии худ такя намуда, ?анубии Италия ва ?азираи Ситсилияро ба тасарруфи худ дароранд, аз ?и?ати и?тисод? пурзўр шаванд ва обрўю эътибори худро баланд бардоранд.
Аз миёна?ои асри VII сар карда, Хилофати Араб ва ?абила?ои славян? пайваста ба Византия ?у?ум менамуданд. Араб?о Антиохия, Миср, Байтулму?аддас ва Шомро забт намуданд, славян?о ним?азираи Балканро тасарруф карданд. Инчунин шўриши хал??о ва дигар ихтилоф?ои сиёсию маз?аб? ба Византия таъсири бад расонданд, дар нати?а империяи Шар?ии Рум суст шуд. Ин шароит имконият дод, ки Калисои Рим пур?увват шуда, аз таъсири Византия озод гардад ва вилояти махсуси Папаро ба ву?уд оварад. Аз ?амин давра эътиборан ?окимияти папа?ои Рим ба муста?камшав? сар мекунад, таъсири Калисои Католик? дар Аврупои ?арб? бемайлон пурзўр мешавад. Дар асри IX байни Папаи Рим ва Византия ихтилоф?ои територияв? тезу тунд мешаванд, манфиати он?о оиди со?иб шудан ба Италияи ?ануб? ва Ситсилия ба ?ам бармехўрад, вале ин ба?сро Византия бой меди?ад.
Моравия дар аввал дини насрониро аз Рим ?абул менамояд, вале ?окимияти ?аюронаи Папа Рим ?окимони Моравияро ба та?лука меандозад ва он?о ба Византия рўй меоранд. Константинопол соли 863 табли?отчиёни маш?ур Кирилл ва Мефодийро ба Моравия мефиристанд ва ин кишвар аз дасти Папаи Рим берун мешавад. Бул?ор?о ?ам дини насрониро аз дасти Византияги?о ?абул менамрояд. Дар асри Х давлати сернуфуз ва пури?тидори Рус?о ?ам дини насрониро аз Византия ?абул менамояд.
Дар аср?ои Х-XI ба Рим норман?о ва ба Византия бошад туркони Сал?у?? та?дид менамоянд, ба ин ниго? накарда муносибати байни Рим ва Византия бемайлон бад мешавад. Патриархи Константинопол дар Византия якчанд дайр ва ибодатго??ои Папаи Римро мебандад, Папаи Рим барои ?алли ин масъала кардинал Гумбертро мефиристад вале ягон тараф гузашт кардан намехост, ?ар ду тараф ?амдигарро та??ир мекунанд, мул?иду бедин меноманд ва дар нати?а 16 июли 1054 ?удошавии пурраи дини насрон? ба католикию православ? ба амал меояд.
Солноманавис?о ?айд мекунанд, ки соли 988 князи бузурги Киев Владимир Святославович ?услу таъмиди оммавии а?олии Киевро дар дарёи Днепр гузаронд, яъне бо тамоми хал?аш дини насрониро пазируфт. Барои фа?мидани он, ки барои ч? князи бузурги Киев дини насрониро ?абул намуд ва онро ба дини давлат? табдил дод, ба шароити таърихии асри Х ди??ати махсус додан лозим аст.
Дар асри Х Руси Киев? ба давлати пури?тидори феодал? табдил ёфт. ?у?уми рус?о ба Византия (лашкаркашии княз?о Олег ва Святослав) ма?буршавии Византияги?о ба додани хиро?, шикаст додани рус?о ба хазар?о ва печенег?о, исботи равшани ин фикр мебошад. И?тисодиёти Руси Киев? бемайлон пеш меравад, ?унарманд?, савдо, кишоварз? босуръат инкишоф меёбанд. Вале дини политеистии рус?о, ки асосан дини ?абилав? буд, ба талаботи давлат ?авоб дода, идеологияи ягонаи давлат? шуда, хал?ро мутта?ид ва давлати княз?ои Киевро муста?кам карда наметавонист.
Ба давлати пури?тидори рус идеяи нав, дини наве лозим буд, ки аз ма?дудият?ои ?абилав? озод бошад, хал?ро мутта?ид намояд ва ба сифати идеологияи давлат? хизмат карда тавонад. Ин вазифаро дини насрон? и?ро карда метавонист. Савдогарони рус бо Византия аз ?адим савдо мекарданд, бисёрии он?о дини насрониро ?абул намуда буданд, дар байни ашрофони рус ?ам насрони?о ву?уд доштанд. Масалан модари княз Святослав – Олга, ба дини насрон? гузашта буд, бинобарин рус?о бо ин дин ошно буданд ва бо тез? онро пазируфтанд.
Князи бузурги Киев Владимири I Святославович сиёсатмадори мо?ир ва дурандеш буд, исло?от?ои дин?, ?арб? ва молиявии рус?оро гузаронд, асъории миллии рус?оро баровард ва барои ба давлати пур?увват табдилёбии Киев асоси и?тисод?, ?арб? ва динию молияв? гузошт. Дини насрон? дар Русия бо осон? реша нагирифтааст, дар аксари ма?ал?о он бо зўри шамшеру оташ ?ор? карда шуд, ва ин кор да?сола?оро дар бар гирифт.
Вориси княз Владимир Ярослав, ки дар таърих бо унвони «о?ил» маш?ур аст, чун падараш сиёсатмадори мо?ир буд. Ба ў муяссар гашт, ки давлати рус?оро дигар давлат?о эътироф кунанд, бо он ало?а?ои дипломата хешу табор? банданд. Бо кўшиши ў дар Киев митрополия кушода шуд ва дини насрон? дар давлати рус со?иби марказ гашт ва калисои рус ба ву?уд омад. Митрополияи рус ба епархия?о та?сим мегашт, ки ба он ус?уф?о ро?бар? мекарданд. Дар асри XII Калисои Православии Рус аз 16 епархия иборат буд. Аз соли 988 то соли 1447 Калисои Православии Рус ба патриархи Константинопол итоат мекард ва митрополит?оро аз Константинопол таин мекарданд. Баъзан княз?ои рус аз патриархи Константинопол новобаста худашон митрополит?оро таин мекарданд. Масалан соли 1051 рў?онии де?аи князии Берестово Илларион аз тарафи княз Ярослав митрополит таин карда шуд, соли 1147 бе розигии Константинопол ба ин вазифа ус?уфи Смоленск Климент Смолятич гузошта шуд.
?анўз дар давраи княз Владимир Святославович ба манфиати Калисо андози 10% (да?як – (десятина), аз кишоварз?, ?унарманд? ва савдо ?амъ карда мешуд. Княз?о ба Калисо ва дайр?о замину одамон тў?фа мекарданд. Дар андак ва?т Калисои Православии Рус ба феодали калон табдил ёфт.
Дайр?ои Калисои Православии Рус, ки со?иби замин, ?алъаю иншоот?ои ?арб? буданд, аз асри ХI сар карда то асри ХIХ, ?ам дар марказ ва ?ам дар гўшаю канор?о паи?ам кушода мешуданд, аз давлат ёрманд? медиданд, хо?агии хеле инкишофёфтаи кишоварз? ва ?унармандию савдо? доштанд. Масалан, дайри Свято – Данилов, - бошишго?и патриарх?ои рус дар Москва ва бузургтарин дайри православиён, - дайри Соловеск дар Шимоли дур кушода шуданд. Ро?ибони дайр?о дар баробари кор?ои хо?аг? боз ба миссонер? (па?н кардани дини насрон?) ва маориф маш?ул буданд. Дайри Георгий (номи насронии Ярослави О?ил), дайри Ирина (номи зани Ярослав) аввалин дайр?ое буданд, ки дар Русия пайдо шуданд. Сол?ои 50-и асри XI калонтарин дайри Калисои Православ? дайри Киеву – Печора аз тарафи ро?ибон Антоний ва Феодосий кушода шуданд. Ин дайр аз соли 1598 номи Лавраи Киеву – Печораро гирифт. Дайр?о асосан дар аср?ои XIV- XVI хеле зиёд шуданд. Дар ин давра дайр?о асосан дар шимол ва ?ануби давлати Рус барпо карда мешуданд. Бисёр дайр?о аз тарафи Сергийи Радонеж? ва шогирдони ў бино карда шуданд.
Дар охири асри XIII кафедраи митрополит? аввал аз Киев ба ша?ри Владимири со?или Клязма омад ва аз он ?о соли 1325, митрополит Петр (Ваф. 1326) онро ба Москва кўчонд.
Дар асри XV дар арафаи бар?ам хўрдани давлати Византия, Калисои Православии Рус ба даст овардани исти?лолиятро сар кард. Соли 1448 бе и?озати патриархи Константинопол, ан?умани рў?ониёни (архиерей?ои) Русия ус?уфи Рязан? Ионаро ба вазифаи митрополити Москва интихоб кард. Соли 1589 Калисои Православии Рус пурра аз патриархии Константинопол ?удо шуд. Исти?лолияти пурраи Калисои Православии Русия ба он оварда расонд, ки он ?арчи бештар ба аппарати давлат? тобеъ мешуд, шо?они рус ?арчи бештар ба кор?ои калисо дахолат мекардаг? шуданд.
Дар фалсафаи динии Калисои Православ? муносибати давлату калисо дар ?анбаи бартарияти давлати дуняв? аз дин? дида баромада мешуд, ки он аз фадсафаи динии католитсизм фар?и кулл? дошт.
Иосиф Волоцкий (1440—1515) исбот менамуд, ки калисо бояд тобеи давлат бошад, онро дастгир? намояд ва аз ?увваи он барои мубориза бар зидди мул?идону бидъатгарон истифода барад. Агар калисо машваратчии давлат гардад бад? ва зулму истибдоди давлати дуняв? камтар мешавад. Ба калисо барои па?н намудани дини насрон? дастгирии маориф ва нига?бонию таъмири ибодатго??о, барпо намудани ибодатго??ои нав, хайру э?сон боигар? ва восита?ои модд? заруранд ва онро тан?о давлати пури?тидор дода метавонад.
Нил Сорский (1433—1508) ва тарафдоронаш дар масъалаи муносибат ба давлат тарафдори Иосиф Волоцкий бошанд ?ам, дар масъалаи моликият ва боигарии калисо ба он зиданд. Он?о калисоро ташкилоти соф рў?он? ме?исобанд. Ба калисо моликияти калон лозим нест, рў?ониён бояд ба ?адди а?али моликият то?ат кунанд, на ба калисо балки ба бечорагон ёрманди бояд кард. Гумро?задагонро (яъне мул?идону бидаткоронрро) на бо ?атлу зиндон, балки бо панду наси?ат тарбият бояд кард.
Вале дар ба?си байни тарафдорони Иосиф Волоцкий ва Нил Сорский тарафдорони Иосиф Волоцкий ?олиб омаданд.
Дар кор карда бармадани назария?ои фалсафии Калисои Православ? са?ми Сергийи Радонеж? (1314 — 1396), Зиновийи Отен? (ваф. — 1568) хеле калон аст. Он?о вазифаи асосии фалсафаи православиро дар ташаккул додани ?а?онбинии насрон?, дар асоси догмат?ои калисо ва ба ву?уд овардани тарз?ои гуногуни фа?миши мо?ияти худованд медиданд. Фар?и фалсафа аз фи?? дар он аст, ки фалсафа метавонад, ки ба одамон ба?ри мутоби? намудани принсип?ои ?аёти дин? бо ?аёти ?аррўза, дар асоси фа?мондани зарурат ва аз рўи хирад будани фармоишоти дин?, ёр? расонад.
М. М. Тареев (1867 — 1934) дар асар?ояш: «Фалсафаи ?аёт», «Асос?ои насрония», «Фалсафаи насрония» — тавонист, ки тасаввуротро оиди фалсафаи дин, чун шакли олии таълимоти ахло?? ба ву?уд орад.
В. С. Соловёв (1853 — 1900) бошад дар асар?ояш «Хониш?о оиди одамхудо», «?имояи нек?», «Асос?ои маънавии ?аёт» ба фасафаи Афлотун, Аврелий Августин, ва антропологияи Иммануил Кант такя намуда, ?а?онбинии нави насрониёнро дар арафаи та?йирот?о дар Калисои Православ? кор карда барояд.
Устуворшавии минбаъдаи Калисои Православ? дар асри XVII ба фаъолияти исло?отии патриарх Никон (1605—1681) вобаста аст. Китоб?ои диниро ?узъан исло? намуда, баъзе расму оин?оро та?йир дода (масалан салибкаш? бо се ангушт ба ?ои салибкашии дуангушта), Никон мехост исбот намояд, ки Калисои Православии рус аз ?ама дигар маз?аб?ои насрон? дида муътабартар мебошад, ба а?ди аз Худованд ?абулкардааш устувортар буда, бо ?амин хусусияташ нисбат ба дигар маз?аб?о дар фа?мишии дин бартарияти калон дорад. Шо?и рус Алексей Михайлович Романов (1629—1676) исло?от?ои патриарх Никонро дастгир? кард ва ан?уман?ои рў?ониёни рус дар зери таъсири Ў онро тарафдор? карданд. Вале марказиятёбии идораи калисо, як ?исми аъёну ашроф, савдогарон ва рў?ониёни пастмартабаро нороз? карданд, ки ин оянда ба низоъ ва ?удошавии як ?исми одамон аз Калисои Православ? оварда расонд.
Дар асоси низои дин? зиддият?ои и?тимо? меистоданд ва он?о вобаста ба замона ба худ шакли дин? гирифтанд ва ин ба низо?ои пайдошуда, а?амияти умуми?амъият? дод. Дар асл бошад, ин эътироз, бар зидди давлат ва тартиботи ?амъиятии мав?уда равона карда шуда буд.
Исло?оти Никон дини православиро ба тарафдорони исло?оти Никон (никончиён), ва он?ое, ки ин исло?отро ?абул надоштанд, кў?наоинон (расколник?о) ?удо кард. Агар дар Аврупои ?арб? исло?талабон дини католикиро ба шароити капиталист? мутоби? гардонда, бо дастгирии хал? онро нав кардани бошанд, дар Русия исло?оти диниро калисо ва давлат гузаронд, омма?ои хал? бошанд, баръакс зидди ?ама гуна навовар? баромаданд.
Бар зидди навовари?ои Никон баромад карда, кў?наоинон ин исло?отро зидди дини ?адим? ме?исобиданд, шо?ро хидматгори шайтон ва Никонро бошад саг меномиданд. Калисо ва давлат на худодод балки ?айри?онун? эълон шуда, пардаи му?аддасоти он дарронда мешуд. Бинобарин ?ам калисо ?ам давлат бар зидди кў?наоинон муборизаи беамон мебурданд, кў?наоинонро ?абс, бадар?а ва ?атл менамуданд, вале бо ёрии чунин чора?ои ?атъи ?ам, давлат ва калисо ин масъаларо ?ал карда натавонистанд, ку?наоин?о то ?оло ву?уд доранд. Никон дар исло?от боз дуртар рафтани шуд: ў ?ояи аз ?окимияти дуняв? болотар истодани давлати диниро пешни?од намуд. Ин ?азаби шо?ро овард ва ан?умани рў?ониён, ки онро шо? дастгир? мекард, Никонро маъзул намуд ва ба давлат тобеъ будани динро тасди? кард.
Аз дини расмии православ? ?удошудагон (он?оро расколник меноманд), дар навбати худ боз ба ду ?удо шуданд, ки яке аз он?оро попдорон (поповцы, рў?онии он?о «Распоп» (раскольничий поп) ном дошт) ва дигарашонро бепопон (он?о рў?он? надоранд) меномиданд. Ин ду гурў? боз ба ба якчанд гурў?у гурў?ча?о та?сим шуда рафтанд.
Аз ?ама гурў??ои бонуфузи расколник?оро молокан?о ва рў?бонон (духоборы) ташкил медоданд. Молокан?о тан?о Библияро ягона ифодакунандаи ?а?и?ати худованд? медонистанд, калисо, ро?ибон, дайр?о, икона?оро чизи бе?уда ?исоб мекарданд. Рў?бонон (духоборы) бошанд ?атто Библияро ?ам инкор мекарданд ва ба ?ои он китоби му?аддаси худро, ки онро «Китоби ?аёт» медонистанд бароварданд. Рў?бонон дини худро хайри ма?з меномиданд, Исои Масе?ро бошад, тан?о одами назаркардаи Худо медонистанду халос.
Ба кўшиши патиарх Никон, ки давлати диниро аз дуняв? боло мондани буд, исло?от?ои Пётри якум ?авоби сазовор дод. Император Петр I (1672—1725) мансаби патриархро бар?ам дода, ба ?ои он аппарати давлатии Синоди му?аддасро ташкил намуд, ки онро обер прокурори император таинкарда ро?бар? менамуд. Тамоми кор?ои диниро коллегияи Синод идора менамуд. Синод ба император савганди садо?ат ёд кард.
Екатерина II (1729—1796) бошад нисбат ба калисо сиёсати секуляризатсияро гузаронида, аксари замин?ои калисоро давлат? кунонд. Дайр?оро ба зери итоати давлат даровард.
Императорзан Анна Ивановна (1693—1740) бошад ?анўз то Екатерина ми?дори ро?ибони дайр?оро кам кард. Мувофи?и Манифести Анна Ивановна тан?о солдат?ои ба истеъфо баромада ро?иб шуда метавонистанду халос.
Аз охири асри XVIII сар карда сиёсати давлат нисбат ба дин андак та?йир ёфт. Павели I (1754—1801) бо Манифести худ аз 5 апрели 1797 худро сарвари Калисои Православ? эълон намуд ва ба калисо замин?ояшро баргардонд ва ба дайр?о сабук? ва имтиёз?ои калон дод.
Аз соли 1842 рў?ониён ба хизматчии давлат? табдил ёфтанд ва аз хазинаи давлат? маош мегирифтанд. Бо ?амин сиёсати ба давлат тобеъ намудани Калисо ба охир расид. Дар айни замон давлат ба кори рушду нумўи дин хизмат?ои бисёре кард, дайр?ои нав, мактаб?ои миёна ва олии дин? ва ибодатго??ои нав барпо намуд сар карда.
15 августи соли 1917 бо дастгирии ?укумати мува??ат? ан?умани рў?ониён ташкилоти патриархии Калисои Православиро гашта бар?арор намуд. 18 ноябри 1917 митрополити Москва Тихон (Беллавин) (1865—1925) Патриарх интихоб карда шуд. Патриарх Тихон дар шароити душвор кор мекард. Зеро давлати Шўрав? идеологияи атеист? дошт, динро зараровар дониста то метавонист онро ма?дуд мекард, рў?ониён дар ин давлат новобаста ба маз?абашон таъ?иб карда мешуданд. Патриарх Тихон дар муро?иат?ои аввалинаш ба диндорон из?ор намуд, ки он?о бояд аз сиёсат дур бошанд. Аммо баъд аз он, ки ?укумати Шўрав? декрет?ои оиди «аз давлат ?удо будани дин ва аз дин ?удо будани мактаб» ва «Оиди бекор карда шудани нико?и дин?», «оиди мусодира намудани моликияти калисо барои ёр? ба гуруснагон» - ро баровард ва типографияи Синодро мусодира намуда давлат? гардонд, Патриарх Тихон як ?атор ?у??ат?ои диниро ?абул намуда, рафтори ?укумати револютсиониро ?айри?онун? номида, онро ма?кум намуд. Барои ин мо?и майи 1922 патриарх Тихонро ба ?авобгарии ?иноят? кашиданд.
Июли соли 1927 митрополити нав Сергий ба декларатсияе имзо намуд, ки дар он рў?ониён ва диндоронро даъват намуд, ки ?окимияти Шўравиро дастгир? намоянд.
Аз соли 1988 ин тараф, баъди ?ашнгирии 1000 солагии маз?аби православ?, насрониёни Русия, гўё ?аёти навро сар карданд. Пошхўрии давлати Шўрав? са?ифаи наверо дар таърихи дини православ? кушод. Президент?ои Русия ба Калисои Православ? мулк?ои мусодирашуда, ба мисли дайри Свято – Данилов, - бошишго?и патриарх?ои рус, бузургтарин дайри православиён, - дайри таърихии Соловеск ва ?айра?оро баргардониданд. Аз музей?о бисёр амволи таърихии мусодирашудаи Калисои Православ? баргардонда шуд.
Калисои Православ? даъво мекунад, ки фар?и он аз дигар дин?о дар он аст, ки ин дин дар асоси ва?йи Худованд ба ву?уд омадааст, ва ва?йу фармоиши Худованд ма?з дар асоси ин ма?заб ?арор мегирад. Маз?аби православ? аз ма?мўаи догмат?о – ?а?и?ат?ои та?йирнаёбанда иборат аст. Ин догмат?о чунинанд: догмат оиди сегонагию якаслии Худо, догмати комилии Худо, догмати тавба ё худ шустани гуно??о. Мо?ияти сегонаг? чунин аст: Худо на тан?о мав?удоти шахс?, инчунин мав?удоти рў?? мебошад ва як мо?ият дар се симо Худо Падар, Худо Писар ва Рў?ул?удс та?ассум меёбад.
Маз?аби православ? боз догмат?о оиди офариниш, вазифа ва фаношавии олам, оиди табиати пургуно?и одам, догмат оиди ра?мат ва му?аббати Худованд. Ин догмат?оро дини православ? ?а?и?? ва та?йирнаёбанда медонад. ?а?и?ати дин ва догмат?оро на бо а?л балки бо дил, бо эъти?од фа?мидан мумкин аст. А?л бошад тан?о воситаест барои дарки ?а?и?ат, ?исоб мекунад Калисои Православ?.
Фар?и маз?аби православ? дар он аст, ки он ба догмат?ои ?абулкардаи ?афт ан?умани умуми?а?онии насрониён соди? монд, чун католикон ба он чизеро илова накард ва на чун протестант?о чизеро аз он ботил надонист. Ма?з ?аминро православиён чун садо?ат ба дини ?адима ва ва?й?ои Худованд медонанд.
Маз?аби православ? инчунин ба ?услу таъмид, му?аддасот, нико? ва ба расму оин?ои ба он вобаста, а?амияти догматик? меди?ад. Расму оин ва рамз?ои дин? асоси амалиёти дин? ва парастиши православиён мебошад. Ин оин?о: - хондани дуо, салибкаш?, назди икона ва мурда сарлуч истодан, намозу таъзим, гўш кардани панду наси?ат, исти?фори гуно??о, рафтан ба ибодатго??о, зиёрати ?ой?ои му?аддас, мебошанд. Инчунин маз?аби православ? ид?о ва ?ашн?ои зиёди диниро ?ам дорад му?имтаринаш ин Мавлуди Исо; Пасха; Сегона (Троитса); ?услу Таъмиди Исо ва ?айра.
13—16 августи соли 2000 ан?умани ?ашнии калисои Православ? шуда гузашт, ки дар он ?у??ати му?им «Асос?ои консепсияи и?тимоии Калисои Православии Рус» ?абул карда шуд. Дар ин ?у??ат муносибат?ои Калисои Православии Рус оиди масъала?ои и?тисод? – и?тимо?, сиёс? аз он ?умла муносибат ба ?анг ва сул? кабул карда шуданд.
Савол?о барои муста?камкунии мавзўъ
1. Кай дини насрон? дар Русия ?абул карда шуд?
2. Сабаб?ои дини насрониро ?абул кардани давлати Руси Киев? аз ч? иборат буд?
3. Мо?ияти фадсафаи православ? аз ч? ибораи аст?
4. Хусусият?ои парастиш ва му?аддасоти дини православ? аз ч? иборатанд?
5. Мо?ияти исло?от?ои патриарх Никон ва Пётри якум аз ч? иборат буд?
Просмотр: 5677
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved