Дата: 2017-03-13
Файласуфи Чин? асосгузори досизм, - Лао-Сзи та?рибан дар аср?ои VI — V то мелод зиндаг? кардааст. Сол?ои ани?и таваллуд ва марги ў маълум нест, мувофи?и ривоят модараш ўро сол?ои тўлон? дар батни худ гирифта гашта, пир таваллуд кардааст, иероглифи Лао-Сзи ?ам чун «кўдаки пир», ва ?ам чун «файласуфи пир» хонда мешавад.
Мувофи?и ?амин ривоят Лао-Сзи дар аввал ба сифати амалдор ба давлат хизмат мекард. Дар сол?ои ?ангу ноором? ў хизмати давлатиро тарк карда, ихтиёри гўшанишин? мекунад ва бо ин ма?сад ?ои камодам, мавзеи кў?истони ?арбии Чинро маъвои зист ?арор меди?ад.
Дар он ?о ў андеша?ояшро дар рисолае баён менамояд, ки он «Дао Дэ сзин» (Таълимот дар бораи Дао) ном дошт. Дар ин рисола, ки аз 5000 иероглиф (дар ин ?о калима) иборат буд, а?ида?ои фалсафии ў дар бораи олам, сохтори он ва андешаи ў оиди инсон ва ма?сади ?аёти он баён шудааст.
Мувофи?и таълимоти Лао-Сзи — Дао ?онуни ломакон (?ар ?о ?озир, ?амаро фарогиранда) мебошад, ки табиат, ?омеа ва ?аёти одамонро идора мекунад. Дао ибтидои замину осмон буда, асоси ?амаи ашё?о мебошад. Дао ?онуни махфии олам аст, он бе?удуд, бешакл ва беном мебошад. Дао дар олам чун мутаносибияти «Ин» ва «Ян» ва низоми 5-унсур (хок, ?аво, об, оташ, фулузот), ошкор мегардад. Дар рафтори инсон Дао бо воситаи Дэ, яъне накўкор? арзи ву?уд мекунад. Мувофи?и таълимоти доасизм агар Дао ?амаро офарад, пас Дэ ?амаро парвариш мекунад (мехўронад).
Лао-Сзи бар зидди пуршўру шар?, пур?ўшу хурўш? мубориза бурда, оромию осоиштаг?, хотир?амиро ?олати бе?тарини инсон медонад. Накўкор ором ва осуда аст, мегўяд ў. Вале осудагии Лао-Сзи ин дунёбезор?, гўшанишин? нест, ў ?аёт ва лаззат?ои онро дўст медорад, зиндагиро ган?и беба?о ме?исобад ва инсонро даъват менамояд, ки барои хуштар ва бе?тар гузаронидани умр кўшиш намояд.
?ўшу хурўш бесару сомониро, оромию осудаг? бошад, тартибу низомро дар олам меофарад. ?ангоми осудаг? мо ба ?аракату гардиши табиии ашё?о ?амовоз мешавем, яъне ба сўи Дао бармегардем, мегўяд ў. Даос?о - пайравони Лао-сзи таълим меди?анд, ки одамон бояд барои дарозумр, хушбахт шудан кўшиш намоянд, накўкор?, дарозумр? ва хушбахтиро меорад, мегўянд он?о. Ба а?идаи Даос?о инсон намемирад, балки ?ангоми марг бо Дао меомезад, яъне ба ?олати табииаш бармегардад.
Даос?о зиндагиро неъмати беба?о ?исобида дарозумр? ва ?аёти абадиро ба даст овардан? мешуданд. Дар асотири даос?о чунин ривояте ?аст, ки гўё дар бо?и оли?а Сиванму дарахти шафтолуе ?аст, ки дар ?ар се ?азор сол гул мекунад ва мева меоварад, шахсе, ки аз ин мева чашад ?аёти абадиро ба даст меорад. Даос?о барои ба даст овардани ?аёти абад? ба кимиё маш?ул шуда, та?риба?ои зиёд? кимиёв? мегузаронанд, дору?ои гуногуну растани?ои шифобахшро кашф мекарданд, - чой, женшен (одамгиё?), борут, муоли?а бо сўзан аз ихтирооти даос?о мебошад. Дар таълимоти даос?о илм ма?оми махсусро иш?ол мекунад.
Воситаи асосии ба даст овардани абадият, мувофи?и таълимоти даос?о, кор?ои нек мебошад, барои бо ин восита ба даст овардани абадият одам бояд зиёда аз ?азор амал?ои некро содир намояд. Муносибати даос?о бо марг а?иб мебошад, он?о мегўянд, ки марг ву?уд надорад баъд аз вафот одам нест намешавад, балки ба ?олати пештарааш бармегардад, яъне бо Дао меомезад, дар айни замон он?о ро??ои гурехтан аз маргро ме?ўянд.
Таълимоти даос?о, ки одамони зиёдеро ба худ ?алб менамуд, бисёр ва?т даос?о як?оя бо омма?ои хал? барои ?аёти бе?тар мубориза мебурданд. ?а?онбинии даос?о аксаран идеологияи хал?и адолат?ў буд, ?амъият?ои махфии «Ро?и баробарии бузург», «Таълимоти нилуфари сафед» аз тарафи даос?о ташкил карда шуданд. Шўриши де??онони Чин, ки бо номи «сарбанд?ои зард» маш?ур буд, дар зери ро?барии даос?о гузаштааст. Даос?о ?оя?ои баробарии умум ва адолати и?тимоиро тал?ин намуда, пешсафи муборизаи омма?ои хал? буданд. Даос?о дайр (монастир) – ?ои худро дар саросари Чин доштанд, дар ин дайр?о на тан?о ба таълимоти рў?? инчунин ба маш??ои ?исмонию ?арб? ди??ати калон медоданд. Он?о ба одамон ?амчун табиб, дорусоз, фолбин хизмат менамуданд ва дар байни ме?наткашон тарафдорони зиёде доштанд
Лао Сзи ?аргиз таълимоти худро дин на?исобидааст. Вале чиниён ?ам фалсафаи ў ва ?ам шахсияти ўро му?аддас эълон карда парастиш менамоянд. Дини даос?о аз ?аъри ?а?онбинии хал?и одд? баромада, а?ида?ои анимистиро ифода менамуданд. Парастиши осмон, парастиши ?акимони бузург, парастиши ниёгон, ?уз?ои эъти?оди динии даос?о буданд. Даос?о ба ?азою сазо дар охират бовар? доштанд рў?и одамони гуна?кор ба а?идаи он?о ба олами рў??ои бад мераваду рў?и одамони накўкор ба осмон.
Дар асри II мелод? ?араёни даосии «Ро?и устодони осмон?» ба ву?уд меояд, ки асосгузори он - Чжан Даолин буд. Ў худро давомди?андаи ро?и Лао Сзи ?исобида унвони «муаллими осмони» - ро дошт, ки он мерос? буда то ?оло ба авлодони Чжан дода мешавад.
Сол?ои 50-уми асри ХХ даос?о ба таъ?иби давлати Чин гирифтор шуданд ва аксар ба ?азираи Тайван, ки берун аз ?аламрави Чин буд, кўчиданд. Со?ои 80 бошад даосизм аз нав риво? ёфт. Даос?о – пайравони Лао Сзи то ?ол ву?уд доранд он?о ба 24-?амоат мутта?ид мебошанд, ки ба он?о ус?уф?о ро?бар? менамоянд, сардори ?амаи он?о папаи даос?о мебошад, ки дар Тайван зиндаг? менамояд.
Просмотр: 2607
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved