Дата: 2017-03-13
Конфутсийчиг? – ин таълимоти дин?, ахло?? ва фалсафие, мебошад, ки онро файласуфи Чин? Конфутсий (551- 479 то мелод) кор карда баромадааст. Таълимоти ў дар асоси система?ои динии Хитой, Корея, Япония ва баъзе мамлакат?ои дигар меистад.
Конфутсий — ин номи лотинишудаи мутафаккири Чин? Кун-Сзи (552/551—479 то мелод) мебошад, ки таълимоти ў то ?оло симои тамаддуни чиниёнро ташаккул меди?ад. Конфутсий дар оилаи ашрофи ?ашшо?шуда ба олам омада, дар бачаг? ятим мемонад ва аз ?амон давра эътиборан, барои рўзгузарон?, пайваста ба ме?нати ?исмон? маш?ул мешавад. Ба ў муваффа? намешавад, ки аз имти?он?ои давлат? гузашта, ба ягон мансаби амалдор? со?иб шавад, он го? ў дар 30-солагиаш муаллимиро ихтиёр карда, мактаби хусус? мекушояд ва бо касби муаллим? рўз мегузаронад.
Конфутсий аз худ ягон асари илм? бо?? нагузоштааст. Ягона асаре, ки дар бораи ў ва ?а?онбиниаш хабар меди?ад, пандномаи ў, «Лун юй» мебошад, ки онро шогирдонаш тартиб додаанд. Ва ?ар на?ли ин китоб бо суханони «устод гуфтанд…» сар мешавад.
Конфутсий таълимоташро аз эъти?од?ои ибтидоии чиниён аз ?абили парастиши рў?и ниёгон, парастиши Замин ва парастиши а?доди афсонавии ?амаи хитоиён Шан – ди, ки оянда чун осмон ва Худои ол? парастиш карда мешуд гирифтааст. Бинобарин то ?оло Хитоиён кишвари худро мамлакати Осмон? меноманду ?окимашон (пештар императорашонро) писари Осмон.
Дар анъанаи Хито? Конфутсий чун нига?бон ва тар?ибгари ?икмат?ои «Асри тилло?» баромад мекунад. Ба а?идаи ў ?акимони ?адим институти давлатро барои ифода ва ?имояи манфиати ?ар як фард фикр карда баромаданд.
Конфутсий дар давраи бў?рон?ои шадиди сиёс? ва и?тимо? зиндаг? кардааст. Ин замон давраи ин?ирози меъёр?ои авлод? – патриархал?, шикасти ?окимияти «Ван» - и Чжоу, (давлати Чжоу, Ван - ?оким) вазниншавии а?воли зиндагии ме?наткашон буд. Дар ин ?олат, бар зидди бетартибию бенизом? баромад намуда, Конфутсий ?ояи низоми и?тимоиро пешни?од менамояд, ки дар он ?амаи таба?а?ои ?амъият бо ?ам созиш намуда, бо сул?у сало? ва осоишта, зиндаг? мекунанд. Дар ин ?омеа, ?ар як фард вазифае, ки ў барои и?рои он масъул аст, бояд соди?она адо намояд. Ба а?идаи Конфутсий, ?амаи ин низому тартиботро давлат ?ор? менамояд, назорат мекунад ва ба танзим медарорад.
Конфутсий ба анъана?ои ?адимии Хитоиён такя намуда барномаи тарбияи инсони комилро кор карда баромад, ки он дар пан? асос: и?рои анъана?о, инсондўст?, ?исси масъулият, дониш ва эъти?од, - ?арор мегирад. Ниго? доштани меъёр дар ?ар чиз асоси анъанаи пешни?од намудаи Конфутсийро ташкил меди?ад.
Таълимоти Конфутсийро бештар чун панднома, чун ахло?и и?тимо?, шар? меди?анд. Дар ?а?и?ат таълимот оиди инсони комил дар маркази фалсафаи ў меистад. Хусусият?ои асосии инсони комил мувофи?и таълимоти Конфутсий аз нукта?ои зерин иборатанд:
1.— инсондўст? (жэнь), - ин вожаро Конфутсий хеле васеъ шар? меди?ад ва дар зери ин маф?ум ў чунин хислат?ои на?иби инсониро ба мисли: хоксор?, самимият, ботамкин?, бетамаъг?, бошараф? ва ?айраро дар назар дорад. «Устод гуфтанд, ки - мехонем мо дар «Лун юй», — «Инсони бошараф ва инсонпарвар, барои дигарон ба марг меравад, вале аз инсондўст? даст намекашад». Жэн будан хеле душвор аст, мегуфт Конфутсий ва ў тан?о як шогирди худ, Ян Хуэйро, ки дар ?авониаш вафот карда буд, жэн ме?исобид.
2.– Дигар хусусияти му?имми инсони комил (ли) — ?исси масъулият, амонатдор?, бо?айрат? ва ме?натдўст? мебошад. «Устод из?ор доштанд ки: «Шахси на?ибу ?авонмард ба ?ар як амале, ки ба ў супорида шудааст аз рўи масъулият назар мекунад. Масъулиятшинос?, амонатдор?, бо?айратию ме?натдўст? хоси ?авонмардон аст. Инсони комил ба ?ар як кор масъулиятро ?исс мекунад, анъанаро ниго? медорад, дар сухан хоксор ва дар амал росткор аст».
3.– Сеюмин хусусияти му?иммтарини инсони комил, мувофи?и таълимоти Конфутсий э?тироми волидон (сяо) мебошад. Ин э?тиром дар анъанаи чиниён на тан?о падару модарро, инчунин авлод, хал?, миллат ва давлатро низ фаро мегирад.
?оя?ои Конфутсийро дар оянда бисёр файласуфони Чин? такмил додаанд. Масалан файласуфи асри IV –III пеш аз мелод Мэн-сзи (372 - 289 то мелод) идеяи адолати Конфутсийро ба замони худ мутоби? менамояд.
Дар асри II пеш аз мелод император Дун Чжун-шу (120-104 то мелод) таълимоти Конфутсийро ба идеологияи давлат? табдил дод. Парастиши шахсияти Конфутсий расман бо фармони императори Хитой аз соли 555 мелод? о?оз мегардад.
Дар асри ХХ давлати коммунистии Хитой таълимоти Конфутсийро тан?ид намуда, онро зараровар ?исобида, манъ мекунад. Вале ?оло дар замони мо вазъият та?йир ёфтааст, системаи маорифи Чин аз нав тарбияи ?авононро ба принсип?ои Жэн, Ли, Сяо баргардонд.
Просмотр: 4248
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved