Дата: 2017-03-03
1.1. Консепсияи идоракун?.
1.2. Нишона?ои методолог? ва шакл?ои ?арор?ои идоракун?.
1.1. Консепсияи идоракун?.
?арори идоракун? ?амчун категорияи и?тисод? мо?ияти ?араёни таъсиррасониро ба одамон, ба восита ва усул?о, инчунин имконот?ои ташкилие, ки ба нати?аи бе?тари фаъолияти ма?саднок бурда мерасонанд, дар бар мегирад.
Ин гурў? ?амчун ?араёни болоравии идоракун?, тад?и?оте мебошад, ки мазмуни и?тисодии таъсиррасон?, ташаккулёб? ва амалигардонии идоракуниро меом?зад. Ма?оми асосиро дар ин ом?зиш функсия ва шакл?ои фаъолияти идоракун? мебозад, ки бо худ ма?м?и муносибат?ои идоравиро оид ба ?алб намудани таъсиррасон? ба одамонро дарбар мегирад. Аз ин ?и?ат, функсия ?амчун со?аи зарурии объективии ?араёни идоракун? нати?аи ма?саднокро дар доираи муайяни ва?т дорад.
Консепсияи идоракун? ?амчун раванди татби?и функсия?ои ало?аманд, ки усулу восита?ои таъсиррасонии худро дорад, дар нати?аи истифодабарии методологияи системав?, ?олат? ва и?тимо? хело ?ам васеъ ва па?н гаштааст.
Чунин як усули инкишофёбандаи ом?зиш дар мене?мент ?амчун ?онунияти объективии идоракун? ом?хта мешавад.
Вобаста ба тара??иёти и?тисод? ва идоракун? шакл?ои нави фаъолияти идоракун? пайдо мегарданд, ки функсия?ои интегратсион? ва дифференсиатсиониро и?ро намуда, ро??о ва восита?ои таъсиррасониро ба одамон доир ба ?ар як намуди фаъолияти идоракун? нишон меди?анд. Такмили идоракун?, ?амчун ?онунияти объективии инкишофи илмию техник?, компюторизатсияи и?тисодиёт ва фаъолияти идоракун?, мураккабшав? ва васеъшавии ало?амандии субъект?ои хо?агидор? дар ?а?они и?тисодии имр?за, зарурияти ба ву?уд омадани имконот ва восита?ои нави ало?аро ба миён овардааст. Чунин як ?араён зарурияти инкишофи ояндаи консепсияи идоракун? ва ташаккулёбии ?арори идоракунии замони навро талаб мекунад.
Дар миёнаи асри ХХ дар ?одаи идоракун? як зумра «мактаб?ои нав» ба майдон меоянд, ки ма?сади асосии он?о аз муайян кардан ва ба?о додани омил?ое, ки ба ?араёни и?тисод? ва идоракун? таъсир мерасонанд, иборат буд.
Махсусан, ди??ати асос? ба омил?ои беруна (макрои?тисод?, микрои?тисод?, минта?ав?) ва дохил?, дохилисистемав? равона гардида буд. Гуногунии омил?о ва таuйирёбии он?о дар фаъолияти хо?агидор? мене?еронро ма?бур намуданд, ки вариант?ои гуногуни амалиёт?оро дар ?араёни идоракун? истифода баранд. Интихоби шакл?ои мухталифи идоракун? дар ?олате пайдо шудаанд, ки дар идоракун? усул?ои и?тисод?-математик?, моделсоз?, барномасозии ма?саднок арзи ву?уд кардаанд.
Аз ниго?и технолог? ?араёни идоракун? ?амчун фаъолияти пайдарпайи мене?ер ва дастго?и идоракун? доир ба ?абул ва и?рои ?арори идоракун? мебошад, ки мазмуни ?а?и?ии мушкили?ои исте?солию хо?агидориро дар худ доранд.
Вобаста ба мураккабшавии мушкили?о, зарурияти коркарди асос?ои методологии и?рои пайдарпайи манти?ии ?араёни идоракун? ба миён омад, ки имконоти ташаккули шакл?ои ?аматарафаи фаъолият ва функсия?оро ба ву?уд овард. ?абули ?арори идоракун? бо риояи фаъолияти функсионалии мене?ерон ва коргарони бахши идорав?, ба нати?агирии самараноки ма?сад?о оварда расонид.
?арори идоракун??амчун шакли фаъолияти идоракуние мебошад, ки фаъолияти як?ояи одамонро вусъат бахшида, ма?саднок? ва самаранокии онро таъмин месозад.
{амчун гурў?и мене?мент ?арори идоракун? муносибат?ои гуногуни идоракуниро дарбар мегирад, бинобар ин мо?ияти ?арори идоракун? низ бисёртарафа буда, бо гурў??ои дигари идоракун?, ба монанди функсия, ?араён?ои таъсиррасон?, ало?аманд?, идоракун? ва системаи мене?мент? дар робита мебошад. Дар навбати аввал мо?ияти ?арори идоракуниро ?амчун функсияи идоракун? дида мебароем.
Дар ин ?олат ?арори идоракун??амчун звенои пайвасткунандаи гур??и функсия?ое мебошад, ки тараф?ои гуногуни таъсиррасонии ?араёни идоракун? ва ?араёни исте?солот инчунин идорав? ва системаи и?тимоию и?тисодиро дар бар гирифта аст.
?арори идоракун??амчун мо?ияти ?араёни таъсиррасоние,ки дар фаъолгардонии фаъолияти як?ояи одамон, барои ба ма?сад расидан таъсир мерасонад ва дар нати?аи амал? гардонидан функсия?ои асосии мене?мент ба миён меояд.
?арори идоракун? ?амчун ?араёни идоракун? ва нати?агирии он дар пайдарпайии манти?? ва ба ан?омрасии мар?ала?о доир ба ?абул ва коркарди ахбор ро?еъ ба ?арори идоракун?, ки ба ?алли масоил?ои исте?солию хо?агидор? ва ба даст даровардани самаранокии и?тисод? ноил гардидан равона карда шудааст.
Мо?ияти ?арори идоракун?дар он мебошад, ки ?арор ?амчун муайянкунандаи ма?м?и ?аракат?ои мене?ер ва аппарати идора дар равшан кардани имконият?ои ани?и ба ма?сад расидан равона гаштааст. Аз чунин як ну?таи назар ?арори идоракун? ?амчун як давраи муста?или асосноккун?, интихоб ва ?абули афзалияти идоракун? ва и?рои он мебошад. Ташкилот ва сохтори ташкилии он, миссия, ?а?ми сармоя, ма?сулоти исте?солии он, ма?сад ва стратегияи инкишоф, шакли ташкили ?у?у?ии ташкилот ва сохтори идоракунии он, дар аксари маврид мазмуни системаи ?арорхои идоракуниро ташкил медиханд.
?удо кардани ?арори идоракун? аз р?и аломати системаи и?тимоию и?тисод? яке аз вазифа?ои асос? ва му?ими мене?мент мебошад, чунки мене?ер?о, ва?те ки ?арор ?абул мекунанд, бояд ани? донанд, ки ?арор ба кадом системаи мене?менти ташкилот тааллу? дорад: ба исте?солот, маркетинг ва ё молия. Инчунин бояд донист, ки бо ало?амандии кадом система ?арор и?ро мешавад ва ?арор ба кадом нати?а ан?ом мепазирад.
Мо?ияти ?арори идоракун? ма?сад ва стратегияи инкишофи системаро пурра фаро гирифта, мазмуни он усул ва технологияи коркард ва и?рои ?арори идоракуниро дарбар мегирад.
?арори идоракун? ?амчун раванд ва нати?агирии зе?н?, ?ассос? ва психолог?, ташкил? ва ?у?у?ии мене?ер доир ба интихоби о?илонаи шакли фаъолияти исте?сол? ва идоракун? барои ба даст даровардани муваффа?ият мебошад.
??дадории мене?ер оид ба ?абули ?арор ва назорати он дар асоси ?у??ат?ои расм?, дастурамал?о ва низомнома?ои шахсони вазифадор сурат мегирад.
Дара?аи касбии мене?мент ?амчун шарти асосии интихоби мене?ер, дастго?и идоракун? ва ташаккулёбии сохтори идоракунии ташкилот мебошад.
Мураккаб ва мо?иятан зарур будани ?арор, густурдаг? ва гуногуншаклии функсияи идоракун?, шакл ва ?удуди маъсулиятнокии и?рои ?арор, ?амъи ?у?у?у ??дадори?ое мебошад, ки мене?ерро ма?бур месозад, ки раванди идоракуниро ?ор? ва дар амал татби? намояд.
Сохтори ?айатии мене?ерон барои звенои ол?, миёна ва поёнии идоракун? аз шакли ?арор?ои идоракун?, дара?аи ихтисосмандие, ки барои идоракунии самараноки коллектив зарур мебошад, вобастаг? дорад.
Ом?зиши асос?ои методологии мене?мент имкон меди?ад, ки ?арори идоракуниро ?амчун ма?м?и функсия?ои бо ?ам ало?аманде, ки дар робитаи якдигар и?ро карда мешаванд, ма?суб дониста шаванд.
Ма?оми ?арори идоракун? ?амчун раванд фа?ат дар фаъолияти дохилии исте?солии хо?аг? ан?ом наёфта, балки на?ши му?имро барои ало?аи беруна ва ?алли имконият?ои беруна мебозад.
1.2. Нишона?ои методолог? ва шакл?ои ?арор?ои идоракун?.
?арори идоракун? ба ?ама фаъолияти идоракун? таъсири худро мерасонад.
Сифат ва самаранокии ?арори идоракун? аз унсур?ои зерин:
Нишона?ои методологии дар боло номбар кардашуда, имкон меди?анд, ки шакл?ои зерини ?арори идоракуниро фар? намоем:
1. ?арор?ои му?ими идоракуние, ки фаъолияти ташкилотро пурра дарбар гирифта, давраи ?удогонаи инкишофи корхонаро як?оя бо таваккал ва пешг?и?ояш муайян месозад.
Ин шакли ?арор доираи ?арор?ои ма?саднок, стратег?, навовар?, маълумот?, маркетинг?, молияв?, сиёсати кадр?, лои?аи инвеститсион?, исло?от ва uайраро дар бар мегирад.
Чунин шакли ?арор?о барои со?ибкории калон ва миёна равона шуда, аз тарафи мене?ерони таба?аи ол? ?абул карда мешаванд. Он ?ариб тамоми бахши ташкилотро фаро гирифта, коркарди хуби технолог? ва методологиро талаб менамояд.
2. ?арор?ои му?имми махсус, ки ба мушкилоти р?змарраи хо?агидор? тааллу? дошта, барои ?ар як давраи муайян ва м??лати муайян ?абул карда мешаванд. Чунин ?арор, бевосита таваккали худро вобаста ба харо?оти захира?о ва а?идаи баъзе аъзоёни коллектив ?абул мекунад. Ин шакли ?арор дар аксар маврид?о барои ?ор? намудани навовар?, таuйироти куллии бозори корхона, ?одиса?ои нога?онии таби? ?абул карда мешаванд. Ин ?арор дар зинаи боло? ва миёнаи идоракуние, ки та?рибаи калони идорав? дорад, ?абул карда мешавад.
3. ?арори такроршаванда, ки дар таба?аи поёнии идоракун? ?абул карда шуда, асосан бо ма?сади каме таuйирот даровардан ба системаи технолог?, ё ин ки системаи ба?исобгир? ва ?исобот, хизматрасонии исте?солот, регламенти фаъолият ва дигар ?араён?ои и?тимо? пешни?од карда мешавад. Чунин шакли ?арор асосан бо ма?сади ташкили дурусти ?араёни исте?солот ва ме?нат дар корхона ташкил карда мешавад.
Дар ?араёни ?абули ?арори идоракун? тартиботи амалигардон? бо воситаи истифодабарии мене?мент сурат мегирад, ки ба фаъолияти идоракун? таъсири худро мерасонад.
Бе?тар кардани идоракунии ташкилот дар асоси баланд бардоштани дара?аи тахассусии кормандони идоракуние, ки дар ?араёни ?абули ?арори идоракун? иштирок мекунанд, зарур аст. Инчунин баландбардории ихтисос, мубодилаи ахбор ва коммуникатсияро низ ба назар гирифтан лозим аст.
4. ?арори характери тад?и?от? ва навовар? дошта, дорои хусусияти зерин аст:
Шакл?ои ?арори идоракуние, ки зикрашон дар боло рафт, такмил додан ва илова кардан мумкин аст, чунки раванди гуногуншаклии идоракун? шакл?ои навро та?озо мекунад.
Нишона?ои тавсиявии ?арори идоракун? ин?о мебошанд:
Асоси тайёр намудани ?арори идоравиро ахборе, ки аз му?ити беруна, ё аз дохили корхона бармеояд ташкил меди?ад.
Просмотр: 2332
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved