Дата: 2016-12-03
Шабакаи умуми?а?он? моли кист ва барои он к? мабла? меди?ад?
?оида?ое, ки ба шабакаи Интернет дода шудаанд: Шабакаи глобалии компютер?, Шабакаи шабака?о, Шабакаи умуми?а?он?.
Интернет системаи та?симкунандаи номутамарказ мебошад, яъне дар он ну?та?ои марказ? мав?уд нест. ?оида?ои фаъолияти он стандарт? карда шудаанд ва барои ?ама дастрас мебошанд. Аз ну?таи назари техник?, Интернет иборат аз ма?м?и шабака?ои нисбатан хурде иборат аст, ки он?о низ якхела нестанд. Интернет расман ба ягон шахси ало?ида тобеъ нест. Пардохти харо?от барои дар ?олати фаъол ниго? доштани канал?ои к??на ба ??даи истифодабарандагон гузошта шудааст. Харо?от барои ба ро? мондани канал?ои навро бошад ?укумат?о, ширкат?ои азими телекоммуникатсион?, фонд?ои мабла?гузор? ба ??дад доранд.
Барои ч? шабакаро донистан зарур аст?
Истифодабарандагони Интернет ?ар р?з усул?ои нави нисбатан самараноки сохтан, ниго? доштан ва дастрас намудани иттилоотро кашф менамоянд. ?ар ?адаре, ки истифодабарандагони Шабака зиёд бошад, он?о ?амон ?адар зиёд иттилоот исте?сол мекунанд. Интернет имр?з му?ити асосии иттилоот?, ма?алли ?амлу на?ли иттилоот ва амбори азими умуми?а?онии иттилоот мебошад. Журналистони «New-York Times» на?ши интернетро ?амин тавр муайян намудаанд. Дар ?азорсолаи нав иттилоот, дастрас? ба сели иттилоот дар ?аёти одам на?ши р?зафзун пайдо карда, дар он?о мутамарказ гаштан ба ?исми ?удонашавандаи ?аёти мо табдил меёбад.
Таърихи пайдоиши Интернет
Соли 1957 : Д. Эйзенхауер, DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency), ?авоб ба радифи аввалини масн?и Замин, ки аз ?ониби Ш?рав? сар дода шуд. Dr. J.C.R. Licklider. Сол?ои 60: идея?ое, ки ба Интернет асос гузоштанд. Лои?а?о та?ия намудани стандарт барои шабакаи номутамарказеро пешбин? менамуданд, ки он?о дар ?олати корношоям шудани як ?исми асбоб?ояш дар нати?аи зарбаи атомии СССР бояд кор кунанд. Сол?ои 70: сохтани шабакаи ARPANET. Шабакаи ARPANET асосан барои инти?ол додани ахбори электрон? истифода мегашт. Дар ибтидои сол?ои 80 шабака?ои алтернатив? (инти?оли почта?ои электрон?) BitNet ва CSNet ба таври босуръат рушд карданд. Баъдтар шабака?ои дигари амсоли FidoNet etc ба сафи он?о пайвастанд.
Соли 1986: NSF (National Science Foundation – Фонди миллии оид ба илм) ба сохтани NSFNET шур?ъ намуд. Шабакаи мазкур барои шабака?ои Интернетии амрико? пешбин? гашта буд. ISOC (Internet Society) – ташкилоти ихтиёр? оид ба таъмини ?а?ми глобалии табодули иттилоот ба воситаи Интернет, Internet Architecture Board (IAB) — сертификатсияи стандарт?о ва та?симоти манбаъ?о, Internet Engineering Task Force (IETF) — масъала?ои баистифодади?? ва масъала?ои баамаломадаи техник? сохта шуданд. Ташкилот?ои мазкур то ?ол фаъолият мекунанд.
Дар сол?ои 90 Интернет ?амчун шабакаи ?а?он? зу?ур намуд. Дар соли 1990 Интернет аллакай 300000 истифодабаранда дошт. Соли 1991 gopher’ ва World Wide Web кашф гардид. Он?о хадамоти Интернет буда, миллион?о истифодабарандагони навро ?алб месозанд. Интернет имр?з ?амаг? дар чанд кишвари Африка ва Осиёи Шар?иро фаро нагирифтааст. Ми?дори мошин?ои Интернет – ?ариб 20 миллион, ми?дори истифодабарандагонаш аз он 5-10 маротиба зиёд аст.
Сарчашмаи маълумоти иловаг? (бо забони англис?):
A Brief History of the Internet and Related Networks – таърихи мухтасари Интернет.
All about the Internet – ма?м?и ссылка?о барои ??сту??йи иттилооти омор? ва ?айра.
The Roads and Crossroads of Internet History – ?ама чиз дар бораи таърихи Интернет.
Интернет: он ч? тавр фаъолият мекунад? Шабака?ои компютер? ва протокол?ои шабакав?. Оилаи протокол?ои TCP/IP
Андак дар бораи маф?ум?о:
Ва?те, ки ду ё се компютер бо ?ам ба таври доим? барои зиёд шудани ?а?ми маълумот пайваст карда мешаванд шабакаи колмпютер?о пайдо мешавад.
Протоколи шабакав? ?оида?ои инти?ол додани иттилоот дар Шабакаи компютериро муайян мекунад. Му?оисаи протоколи шабакав? ва забон му?им аст – забон ?ам як навъ пардаи инти?олди?ии иттилоот мебошад. Протокол?о вобаста ба он, ки стандарти муайянкунандаи он?о кушода аст ё не протокол?ои кушода ва п?шида мешаванд. Инчунин дар бораи протокол?ои сат??ои гуногун гуфтуг? кардан лозим аст, аз ?умла дар бораи протокол?ои сат?и замима?о ва протокол?ои сат?и инти?олди?ии маълумот.
Системаи амалиёт? – барномаи асосиест, ки дар компютер кор мекунад. Он пеш аз дигар барнома?о ба кор дароварда мешавад ва ба кор даромадани он?оро имконпазир мегардонад. Мисол: MS DOS, Windows 95, UNIX, Linux, Novell Netware.
UNIX – системаи амалиёт? ва оилаи система?ои муосири пури?тидори бисёр истифодабарадндадори амалиётие мебошад, ки дар асоси он Интернет сохта шудааст.
RFC – Request For Comments, стандарт?ои Интернет, ки IAB интишор меди?ад.
Провайдери Интернет – расонандаи хизмат?ои Интернет, ?амоне, ки ба воситаи он Шумо ё ташкилоти Шумо ба Шабака пайваст мегардад.
Модем (модулятор-демодулятор) – асбоб барои пайваст кардани компютер?ои дар масофаи дури ро? ?ойгир шудаанд. Ба воситаи хат?ои ?удошудаи телефон фаъолият мекунад. Онро истифодабарандагон дар компютер?ои хона?ояшон ?ам истифода мебаранд.
LAN (local area network) – шабакаи муста?или компютер?, ки ?ангоми он компютер?о бо к?маки кабел бо ?ам пайваст карда мешаванд.
WAN (wide area network) – шабакаи пайвасткунандаи шабака?ои муста?ил (LAN).
Режими кори он on-line/off-line ба воситаи пайваст шудани ба Интернет/бе он.
PPP – Point-to-Point Protocol – дар баробари дигарон ?ангоми пайваст кардани хост ё шабака ба Интернет истифода бурда мешавад, аз ?умла ?ангоми пайваст шудани компютер?ои хонагии истифодабарандагон дар режими on-line ба Интернет истифода мегардад.
SLIP – Serial Line IP (Internet Protocol) – намунаи нисбатан номукаммали PPP.
UUCP – Unix-to-Unix Copy Protocol – протоколи к??нашудаи инти?олди?ии файл?о ва ахбори почта.
Броузер (browser) – барномаи дастрас? пайдо кардан ба маъруфтарин хадамоти Интернет. Броузер?ои маъруфтарин — Netscape Navigator (http://www.netscape.com) ва Microsoft Internet Explorer (http://www.microsoft.com/ie).
Во?ид?ои ченаки иттилоот ва суръати инти?олди?ии он?о
Бит – ми?дори минималии иттилоот — «?а» ё «не», «0» ё «1».
Байт — 8 бит барои ифода намудани ?арф ё рамзи «00000110» = «6»
Бит/с(bps) ё бод (baud) – лаппиш дар як сония. (Кбит/с); (Мбит/с).
Приставка?о: кило – 103, мега – 106, тера – 10 9.
Оила?ои протокол?ои TCP/IP
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol – протоколи назорат кардан аз болои инти?оли маълумот/протоколи инти?оли маълумот) – оилаи протокол?ое мебошад, ки дар асоси он?о Интернет бунёд гаштааст ва нми Интернет аз номи протоколи оилаи дуюм пайдо шудааст. Ба TCP/IP ?ариб 100 протокол?ои сат??ои гуногун дохил мешаванд.
IP-Адрес (IP-address) – мушаххасгардонандаи нодири Интернет. ?ар як компютере, ки тиб?и TCP/IP фаъолият мекунад дорои он мебошад. IP-address иборат аз чор гур??и дорои ра?ам?ои дугона мебошад ва дар намуди да?и?о навишта мешавад. Мисол 193.232.121.66 .
Ни?оби заршабака (Subnet mask) – параметри конфигуратсияи TCP/IP мебошад, ки он аз ?ониби маъмури шабака дода мешавад. Намудаш амсоли IP-Адрес мебошад, мисол 255.255.255.0
Шлюз (Gateway) – компютере, ки шабакаи муста?илро (LAN) бо провайдер(WAN) пайваст мекунад.
Хадамоти (хизмат?ои) Интернет ва архитектураи мизо?-сервер
Интернет бо тавассути имконият?ое, ки дар хадамоти (хизмат?ои) Интернет гузошта шудааст, истифодабарандагонро ?алб месозад. Хадамоти Интернет аз архитектураи мизо?-сервер истифода мебарад, яъне агар шумо истифодабаранда бошед, барномаи мизо?ии компютери шумо бояд ба сервер пайваст шуда боша два ба он барои дастрас кардани иттилоот дархост фиристад. Барнома дар сервер дар навбати худ ?амин иттилоотро мефиристонад ва мунтазири дархости навбат? мешавад (мо албатта ?араёни корро ба таври сода фа?мондем).
Cервер (server), манбаъ?ои муайянро пешни?од мекунад. Барномаи дигар – мизо? (client) – аз манбаъ?ои мазкур истифода мебарад.
Баъзе хизмат?ои Интернет:
Хадамот (хизмат) | Протоколи инти?олди?ии маълумот | Барномаи дастрас? |
WWW (World Wide Web) Шабакаи умуми?а?он?, гипермедиа-маълумот | HTTP — HyperText Transfer Protocol | Броузер |
FTP (File Transfer Protocol) Дастрас? ба бойгони?ои файл?о, муста?ил/хусусигардондашуда | FTP | Броузер, барнома?ои махсусгардондашуда |
Gopher — маълумоти матн?, аз ?и?ати иерарх? муташаккил | Gopher | Броузер |
E-mail (electronic mail) почтаи электрон? | SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)/POP3(Post Office Protocol) — ?абул ва инти?ол додани почта. | Барномае, ки ба броузер насб карда шудааст, барнома?ои махсусгардондашуда |
WAIS (Wide Area Information Servers), Archie — восита?ои дастрас? ба база?ои маълумоте, ки дар бораи файл?ои ба Интернет дастрас маълумот доранд. | WAIS, Archie | WAIS — броузер Archie — барнома?ои махсусгардондашуда |
News — акси садо — конфронс?о: Мукотибаи мавз?ии барои оммаи одамон дастрас | NNTP — News Network Transfer Protocol | Барномае, ки ба броузер насб карда шудааст, барнома?ои махсусгардондашуда. |
RC (Internet Relay Chat) | IRC | IRC-мизо? |
Telnet — дастрасии терминал? ба сервер?ои дурдаст | барнома?ои махсусгардондашуда |
Муфассалтар дар бораи WWW (World Wide Web)
«Шабакаи умуми?а?он?»- дастрас? ба гиперматни шабака.
гиперматн – матн ?амъи ало?а (гиперссилки ба) бо матн?о, графикаи дигар, иттилооти видео? ё садодор.
гиперму?ит – гиперматн ?амъи файли ?айриматн?.
Суро?а?ои манбаъ?о дар Интернет: DNS, URL
DNS (Domain Name Service, Хадамоти ном?ои домен?) дар бароибари истифодабарии суро?а?ои ра?ам? ба истифодабарии ном?ои компютер?о ?ам имконият меди?ад.
193.232.120.191 | Суро?аи ра?ам?. < 256. Шумораи шабака (3) ва компютери он |
fadr.msu.ru | Суро?аи хат? – номи компютер (host), домени тобеъ (subdomain), ки онро ба якчанд ?исм та?сим кардан мумкин аст, ки аввалинаш домени сат?и аввал номида мешавад (first level domain |
Домен?ои ташкилотии сат?и 1 (ИМА)
com ташкилот?ои ти?орат?
edu — ташкилот?ои маориф
org — ташкилот?ои ?айрити?орат?
gov — ташкилот?ои ?укумат?
mil — ташкилот?ои низом? (ИМА)
int — ташкилот?ои байналмилал?
net — ташкилот?ое, ки хизмат?ои шабакав? мерасонанд
Баъзе домен?ои ?у?рофии сат?и 1
fr — Франтсия
de — Олмон
ru — Россия
se — Шветсия
tm — Туркманистон
tj — То?икистон
FQDN (Fully Qualified Domain Name) – Номи хост, номи домен, мисол: мошини tom дар домени foobar.com дорои FQDN tom.foobar.com мебошад.
Мисол?ои дигар: fadr.msu.ru, www.ford.com
URL – Universal Resource Locator – навъи умумии додани суро?а дар Интернет
URL ба таври зерин ташаккул меёбад:
<номи протокол>://<FQDN ё суро?аи хост>{/<ро? ба с?йи манбаъ>}
Мисол?о:
ftp://ftp.funet.fi/
http://www.microsoft.com/ie,
Просмотр: 3883
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved