?атори кана?о
Дата: 2016-10-10
Зиёда аз 15 ?азор намуди кана?о тасвир карда шудааст.То сол?ои охир кана?оро ба як ?атор ?удо мекарданд. Баъдтар маълум шуд, ки ин гурў? гуногунанд ва ?оло он?оро ба се ?атори муста?ил ?удо карда мешавад: акариформ?, кана?ои муфтхўр ва кана?ои бедадарав.
Кана?о тортанакшаклони майда, аксар микроскоп? буда, бо тарз?ои гуногун ?аёт мегузаронанд. Аксар кана?о муфтхeри растани?о ва ?айвонот мебошанд. Ба монанди тортанаккана. Сад?о намуди кана?о дар пату пари паррандагони гуногун ва мўйи ширхўрон муфтхeр? мекунанд.
Кана?о инчунин па?нкунандаи ба вуxудоварандагони касали?ои гуногуни одам ва ?айвонот мебошанд, ба монанди пироплазмози ?айвоноти калони шохдор, туляремия, энсефалити хонаг?, тифи баргардандаи хонаг? ва ?оказо.
Касали?ое, ки бавуxудоварандагони он?о бо воситаи кана?о ё дигар ?айвонот па?н карда мешаванд, касали?ои трансмассив? номида мешавад. Академик Е.Н.Павловский ва шогирдони ў манбаи бемори?ои трансмассивиро дар мисоли па?ншавии канаи энсефалит (касалии варами майнаро ба ву?уд меорад) кор карда баромада, ро??ои мубориза бо онро нишон додаанд. Дар асоси ин назария манбаи па?ншавии ин бемор? ба ареали намуд?ои кана?ои хунмак (па?нкунанда) ва намуди ?айвоноти ёбо? (манбаи сирояткун?) вобаста мебошад.
Кана?о инчунин ба хоxагии мо аз xи?ати и?тисод? зарари калон меоранд. Аксарияти он?о захираи дон, орд ва дигар ма?сулот?ои захирагиро нобуд мекунанд. Кана?ое, ки дар анбор?о муфтхeр? мекунанд, аксарияташон микроскоп? буда, дар хок зиндаг? мекунанд ва тез афзоиш мекунанд.
Баъзе кана?о ?амчун хexаини мобайнии тасмакирм?о мебошанд. Масалан, канаи пансирдор железнитса угревая дар ?адуди рав?ан? ва халтаи мeй муфтхeр? карда, угр? ба вуxуд меорад.
?исми шикамии кана?о бо ?исми сарсина як шуда рафтааст. Фа?ат дар кана?ои хеле ?адимаи содда банднокшавии сарсина ва шикам дида мешавад (?атори кана?ои акариморф?). Дар кана?о хелисера бо педипалп як шуда, аппарати да?они хояндаю – маканда (дар намуд?ои дарранда ва гуногун ?изокунанда) ва халандаю макандаро (?атори кана?ои муфтхeр) ?осил кардааст, яъне аз хун ё сую?ии ?уxайра ?изо мекунад.
Кана?о бо трахея нафас мегиранд, намуд?ои хеле майда бо воситаи пeст нафас мегиранд.
Тара??иёт бо метаморфоз мегузарад. Кирминаи аз тухм баромада, 3 xуфт пои ро?гард? дорад. Баъд кирмина ба нимфа табдил меёбад, ки e 4 – xуфт пой дорад ва баъди 2 – 3 маротиба пeстпарто? боли? мешавад. Нимфаи баъзе кирмина?о бе?аракат буда, стадияи зочагии ?ашаротро ба хотир меорад.
Аз кана?ои хунxаб дар То?икистон канаи саг па?н шудааст. Наринаи ин кана аз модина ду баробар хурд мебошад (4мм). Модина хунро макида то 1 см мешавад. E тан?о баъди пурра бо хун сер шудан тухм мегузорад. То 7 – 10 ?азор тухм мегузорад. E дар пeсти ?айвонот ва одам муфтхeр? карда, хориш ва сeзиши пeстро ба вуxуд меорад. Барои онро аз пeст xудо кардан, ба пeст бензин, керосин ё рав?ан молидан лозим аст. Дар ин ва?т сeрохии нафасгирии кана руст шуда, он бо осон? xудо мешавад. Дар акси ?ол хартуми кана дар пeст монданаш мумкин. Канаи саг инчунин гузаронандаи касали?ои гуногун мебошад.
Дигар намуд ин канаи хориш мебошад. Ин кана микроскоп?. Модинаи бордоршуда наздик 0,3 мм. Тухми худро дар зери пeст мегузорад. Баъд аз ба воя расидан пeстро шикоф карда ба берун мебарояд. Дар натиxа пeст xаро?атнок мешавад. Одатан канаи хориш дар байни ангушт?о, дар ?исми поёнии бу?ум муфтхeр? мекунад.
Касалии хориш ни?оят вазнин ва хеле азобди?анда аст. ?айр аз он аз xои xаро?атдидаи пeст инфексия даромаданаш мумкин аст.
Ба му?обили кана?о асосан бо ро?и химиёв? мубориза бурда мешавад. Ба чарого??о, о?илхона?о за?рхимикат?о пошида мешавад. Баробари мубориза бурдан ро??ои пешгир? кардан ?ам мавxуд аст, ки бо ин ро? ?айвон?оро аз ?уxуми кана?о ниго? медоранд. ?айвоноти кишоварзиро дар ?авза?ои махсус бо ма?лули криолит шустушeй мекунанд.
Просмотр: 1098