?атори дуболон
Дата: 2016-10-05
Зиёда аз 134 ?азор намуди дуболон маълум аст, дар ИДМ 110 оилаи он?о дучор мешавад, дар То?икистон бошад, намояндагони наздик 100 оилаи ин ?атор вомехўранд. Гурe?и тара??икардаи ?ашарот. Як xуфт боли шаффоф ё рангин дорад. Боли о?иб рудимент? ё ба визвизак табдил ёфтааст. Аппарати да?он халандаю маканда ё лесанда. Фард?ои боли? тан?о хўроки моеъи растаниг? ё ?айвониро мехўранд. Зоча ?аракатнок ё дар пиллаи ?албак? буда, онро пупария меноманд.
?атори дуболон ба ду зер?атор та?сим карда мешавад:
1. Дарозмeйлабон (Nematoce?a) ба ин зеротряд дохил мешавад: хомeшак?о, москит?о, хомeшак?ои дарозпой, звони?о, галлитс?о ва ?айра.
2. Кeто?мeйлаб?о (??achyce?a) ба ин дохил мешавад: кeрмагас?о, магас?о, овода?о, тахина?о, ктир?о, хунмак?о ва ?айра. Тара??иёт бо табдили комил. Кирмина?о бепой ва баъзан (дар магас?о) сар бо тана яклухт. Зоча озод ё бочкашакл.
Намояндагони ин ?атор?о аз рeи сохти мeйлабашон, рагронии бол, узв?ои да?он, шакли кирмина ва зоча аз ?амдигар фар? мекунанд.
Намуд?ои дарранда ё растанихeр доранд. Намуд?ои махсуси хунxаб дорад: мошка?о, хомeшак?о, кeрмагас?о, баъзе магас?о – магаси сесе, хунмак?о ва ?айра. Кирминаи бисёр намуд?о дар об ?аёт мегузаронанд - хомeшак?о, мошка?о ва ?айра?о. Кирминаи бисёр магас?о аз модда?ои органикии пeсида ?изо карда, дар он зиндаг? мекунанд. Фермент?ое, ки он?о xудо мекунанд, бо?имонда?ои органикиро вайрон карда, онро ба «шавла» табдил меди?анд, ки аз он кирмина?о ?изо мекунанд.
Кирминаи овода?о, тахина?о ?аёти муфтхeр? мегузаронанд, ки ин хусусияти он?о дар муборизаи биолог? зидди ?ашароти зараррасон истифода бурда мешавад.
Дуболон дар табиат ва ?аёти инсон роли му?им мебозанд. Як ?атор намуди он?о ба зироат?ои кишоварз? зарар меоранд (магаси швед?, магаси гессен?). Овода?о ба ?айвонот зарар меоранд. Аз рeи хусусият?ои биолог? овода?о ба 3 гурe? xудо карда мешавад: овода?ои меда, зерипeст? ва бинию гулe.
Хусусан намуд?ои хунмак а?амияти калони тибб? ва ветеринар? доранд, кадоме ки па?нкунандагони касали?ои хавфнок мебошанд, ба монанди магаси анофелес (па?нкунандагони касали?ои табларза), маскит?о (па?нкунандаи касалии лейшманиоз), кeрмагас?о (па?нкунандаи касалии туляремия), магаси тсе - тсе (па?нкунандаи касалии хоби африко?) ва ?айра.
А?амияти му?ими дуболон ин гардолудкунии растани?ои гулдор мебошад. Кирминаи магас - звонтс?о аз оилаи хирономид?о ?изои бисёр мо?и?о ва парранда?ои об? мебошад. Дуболони боли?, ки ба ми?дори зиёд дучор мешаванд, ?изои парранда?ои ?ашаротхeр, дастболон ва ?айра мебошанд.
Филогенияи типи бандпой?о
Авлодони типи бандпоён бисёр?илчадорони типи ?ал?акирм?о мебошад. Ин ду тип бо ?ам монандии зиёд доранд, бинобар он баъзе зоолог?ои ?озира ин ду типро як карда, типи A?tic?lata меноманд. Зертип?ои типи бандпоён аз ?амдигар бо та?симшавии тана ба ?исм?о, дараxаи та?йирёбии пой?ои сар ва тана, сохти давра?ои кирминаг? фар? мекунанд.
Гузаштан аз ?ал?акирм?о ба бандпоён як ?атор мураккабшави?оро ба вуxуд овард:
1. Кутикулаи тунук ба скелети берун? табдил ёфт.
2. Халтаи пeстию мушак? ба мушак?ои ало?ида та?сим шуд.
3. Ковокии омехтаи тана – миксотсел пайдо шуд.
4. Параподия?о ба пой?ои банднок табдил ёфтанд.
5.Тара??? кардани чашм?ои мураккаб ва аз раги тахтапушта пайдо
шудани дил.
6. Сегментасияи гомоном? ба гетероном? табдил ёфт.
7. Банд?ои пеши бадан ба ?исми сар ва конечност?ои он ба ?исм?ои
да?он табдил ёфтанд.
Просмотр: 990