?атори ростболон
Дата: 2016-10-05
Зиёда аз 20 ?азор намуди ростболон маълум аст, аз ?умла дар ИДМ 700 намуд, дар То?икистон 139 намуд. Ростболон дар тамоми рўи замин аз минта?а?ои гарм то хунук васеъ па?н шуда, ба шароит?ои гуногуни му?ити зист мутоби? шудаанд. Боли пеш ба болобол табдил ёфта, дар ?олати ором? боли о?ибро пeшидааст. Боли о?иб нисбатан ма?ин буда, дар парвоз иштирок мекунад. Пои о?иб - ?а?анда. Аппарати да?он – хоянда. Тара??иёт бо табдили нокомил. Дохил мешавад: кузнечик?о, малах?о, чирчирак?о, хирсак?о.
Ростболон дар о?иби шикам серки доранд, дар нарина?о бошад инчунин грифелки дида мешавад. Дар аксар модина?о аппарати тухмгузор? ?аст. Он?о тухмро дар замин гeр мекунанд ё дар зери пeстлохи дарахтон мемонанд. Он?о моддаи махсус ?удо мекунанд, ки он заррача?ои хок ё регро бо ?ам часпонида кeзача ?осил мекунанд.
Ростболон узви шунаво? – узви тимпонал? доранд. Дар нарина?о узви махсуси овозбарор? ?аст, яъне он?о бо овози худ модина?оро дар давраи афзоиш ба худ ?алб мекунанд.
Байни ростболон зараркунанда?ои ашадии зироат?ои кишоварз? ?аст, ки баъзе намуди он?о гала (стай) ?осил мекунанд, ба монанди малахи сайёри осиёг?, малах?ои са?ро?, малахи биёбон, малахи мароканд?. Галаи он?о баъзан чунон калон, ки масо?ати да??о гектарро иш?ол мекунад. Дар ва?ти мигратсия гала тамоми массаи сабзро, ки дар ро?аш во мехeрад, несту нобуд мекунад. Гўсоласарак?о бошанд, пой?ои пешашон кобанда буда, дар замин ро? кофта, решаи растан? ва бехмева?оро мехўранд. Гўсоласараки му?аррар?, хусусан ба сабзавот зарар мерасонад. Дар соби? Итти?оди Шeрав? ?у?уми умумии малах?о соли 1929 мушо?ида шуда буд, ки он ва?т дар масо?ати 1,5 млн. га. малах па?н шуда буд. Ба?ори соли 2008-2009 дар бисёр но?ия?ои водии Вахш, ?исор ва вилояти Су?д малах?ои итолёв?, марокаш? ва туркистон? ба чарого??ои кишоварз? зарари калон расониданд. Муборизаи зидди малахро пеш аз ?ама аз ?ои ?ойгиршавии тухм?ои он ва ро? надодан ба па?ншавии малахи пиёёда сар кардан лозим аст.
?атори баробарболон – Homopte?a
Зиёда аз 30 ?азор намуди баробарболон маълум аст. Аксар намуд?ои ин ?атор зараррасони хавфноки зироат?ои кишоварз? мебошанд, ба монанди сикадка?о, кайк?ои барг, ширинча?о, коксид?о, сафедболак?о.
Баробарболон ду ?уфт боли якхела доран д. Рагдоршавии бол кам. Баъзе фард?о бол надорад. Аппарати да?он халандаю макканда буда, шираи ?у?айраи растани?оро мемаканд. Барои аксар намуд?о навбаткунии насл дар шакли гетерогония хос мебошад. Одатан аз як растан? ба дигар растан? мигратсия мекунанд ё аз як узв ба дигар узви ?амон як растан? мигратсия мекунанд. Сикли тара??иёти филлоксераи ангурро дида мебароем. Дар фасли ба?ор аз тухме, ки дар пeстлохи ток зимистонро гузаронида буд, модина - асосгузоранда?о баромада, дар барги ангур ?ойгир мешаванд. Он?о шираи ?у?айра?ои барги ангурро макида дар он галла?о ?осил мекунанд. Дар дохили барг модина?о тухм?ои партеногенез? мегузоранд. Аз ин тухм?о модина?ои партеногенез? мебароянд, ки он?о ба модина - асосгузоранда?о монанд буда, он?о низ дар барг зиндаг? мекунанд. О?иста - о?иста фард?ои партеногенез? аломат?ои морфологии нав (хартуми нисбатан дароз ва ?айра) пайдо карда, аз барг ба воситаи тана ба хок, ба системаи реша мегузаранд. Ин самка?ои партеногенез? номи ширинча?ои решаро гирифтаанд. Дар реша он?о ?изо карда, галла?оро ?осил мекунанд. Ширинча?ои реша зимистонро мегузаронанд. Ба?ори соли оянда он?о хеле тез афзоиш мекунанд. Як ?исми кирмина?ои аз тухм баромада дар реша мемонанд, ?исми дигараш аз хок ба боло мебарояд. Дар миёна?ои тобистон дар пояи ангур фард?ои болдор – модина - наслди?анда?о пайдо мешаванд, ки он?о барои па?ншавии намуд хизмат мекунанд. Модина - наслди?анда дар пeстло?и ангур ду хел тухми партеногенез? мегузоранд: аз як хелаш - модина?о, аз дигараш - нарина?о тара??? мекунанд.
Баъд аз бордоршав? модина?о дар пeстло?и ток тухм мегузоранд. Ба?ори соли оянда аз ин тухм?о самка?о - асосгузоранда?ои нав тара??? мекунанд. Сикли тара??иёти филлоксера дусола буда, дар он насли ?удо?инса бо модина?ои партеногенез? навбат мекунанд.
?атори баробарболон ба пан? зер?атор та?сим мешавад: сикада?о (дар алафзор, бутта ва дарахтзор дучор мешавад, мисол, сикада?ои овозбарор – аппарати овози тара??икарда ва андозаи калон доранд, тан?о дар нарина?о), кайкони барг (дар растани?о ?изо карда, зарари калон меорад), ширинча?о (гурe?и хеле калон ва зараровар), коксид?о ё червитс?о (?ашарот?ои майда, саметс?ои болдор, модина?ои бебол, пой надорад) ва сафедболак?о
Байни баробарболон намуд?ои зараровари растани?о бисёр мебошанд, ба монанди ширинчаи хун?, ширинча?ои пахта, ширинчаи сиё?и юнуч?а, филлоксераи ангур,кайки себ, шитовкаи калифарнияг? ва ?айра.
Просмотр: 2861