Морфологияи микроорганизм?о
Дата: 2016-09-27
Дар охир?ои асри XIX микроскоп?ои электрик? пайдо шуданд, ки аз нур?ои электромагнит? иборат дар тад?и?и микроорганизм?о роли калонро бозиданд. Соли 1903 ултромикроскоп?о ихтироъ шуданд. Бо ёрии ин микроскоп бактерияи спирохетаро кашф карданд, ки он баву?удорандаи касалии сифилис мебошад. Баъд микроскопи флюресент? ихтироъ шуд. Бо ин микроскоп ?у?айра?ои зинда ва мурдаи микроорганизм?оро ва карда мушо?ида карда мешавад. Сол?ои 40-уми асри XX аввалин микроскопи электрон? сохта шуд. Бо ин микроскоп шакли ?ойгиршавии ?у?айраи микроорганизм?о тад?и? карда мешавад. Ба микроорганизм?о-бактерия?о, микоплазма?о, рикетсин?о, актиномисет?о, вирус?о, бактериофаг?о, луоби?о, замб?р??о дохил мешаванд.
Бактерия?о дар табиат организм?ои хурд ?исоб мешавад. Андозаи миёнаи бактерия тахминан 2 мк мебошад ва дарозиаш 1 мкм. Баъзе бактерия?о то 10 миллимикронро ташкил мекунанд. Чунин шакл?ои бактерия?оро дар зери микроскоп?ои равшаниг?, микроскопи электрони ва микротон?о дидан мумкин аст.
Кок?о доира шакл, ч?бчамонанд, шакли шоханоки бактерия?о миксобактерия?о мебошанд.
Миксобактерия?о бактерия?ои луоб? буда, ядрои вазифанок шуда доранд. Микробактерия?о намуди кокшакл ва ч?бшакл доранд. ?илди ?у?айрашон эластик? буда, дар ва?ти ?аракат шаклашон дигар шуда метавонад. Миксобактерия?о бо ёрии луоб ?удо кардаашон ?аракат мекунанд. ?амчинак надоранд ва бо ро?и та?симшавии ?у?айра афзоиш мекунад. Миксобактерия?о танаи меваг? ?осил мекунанд, ки он аз бактерия ва луоб иборат аст. Он?о дар му?ити ?изогии сахт коллония?о ?осил мекунанд.
Бактерия?ои танаг? микроорганизм?ое мебошанд, ки танача?ои махсус ?осил мекунанд. Ин?о сапрофит?о буда, дар об?ои к?лмак ва хок?ои нам дида мешаванд.
Микоплазма?о андозаи хеле хурд дошта, намуди тухмшакл доштанд, ?илдашон шахш?л мебошад. Баъзан ресмоншакл, ё ки ситорачамонанд мешаванд. Бисёрии он?о паразит ва сапрофит мебошанд. Он?о касалии варами шушро дар ?айвони калони шохдор ба ву?уд меоранд. Микоплазма?о ба бактерия?ои шакли дошта наздик мебошанд. Соли 1964 олимон Г. Моровин ва М. Тургелет дар микоплазма?о 4 типи ?у?айраро ?удо карданд:
1. Танаи ибтидой (элементар?)
2. Танаи мобайн?
3. Ху?айраи калон
4. Ху?айра?ои калон бо танача?ои ибтидо? (элементар?) дар дохил
5. Рикетсин - ин микроорганизм аз тарафи олими Америка Рикетсин соли 1909 ани? карда шуд. Рикетсин?о бо як?оягии симбиози ?ашарот?о ва тортанак?о зиндаг? мекунанд. Баъзе рикетсин?о бо як?оягии шабушк?о зиндаг? мекунанд ва дар ва?ти газидан он аз хун ба инсон мегузарад. Рикетсин тифи шикамро ба ву?уд меорад. Рикетсин?о дар му?ити ?изогии сунъ? инкишоф намеёбанд. Андозаи рикетсин?о 300-400 млммин мебошад. Он?о кокшакл, ч?бшакл, гантелшакл мешаванд.
6. Актиномисет?о ё ки замб?р??ои шуог?. Актиномисет?о микроорганизми як?у?айраг? буда, ядрои вазифанокшуда надоранд. Он?о 600 мкм дароз? дошта, шоханок мешаванд. Митселиашон хурд буда, то 0,8 мкм васег? доранд. Актиномисет?о дар му?ити ?изог? 2 хел митселия?о ?осил мекунад.
1. Дар субстракт
2. Дар ?аво
Афзоиши актиномисет?о дар нати?аи ба ?исм?о ?удошавии митселия?о низ ба ву?уд меояд.
Олим Красилников. Н.А. ?атори актиномисет?оро ба 2 оила ?удо мекунад:
1. Актиномисет?о
2. Проактиномисет?о
Дар байни актиномисет?о шакл?ое мав?уданд, ки барои бактерия?о модца?ои за?р? ?удо мекунанд. Антебиотики стертомитсин ?амаи бактерия?ои сил (туберкулёз)-ро мекушад.
7. Вирус?о- гур??и микроорганизм?ои хеле хурди гур??и паразит? мебошанд, ки он?о тан?о дар та?ти микроскопи электрон? дида мешавад. Андозаашон аз 17 то 350мкм мебошад. Вирус?о шакли махсуси ?ойгиршавии ?у?айраг? надоранд. Сафеда ва кислота?ои нуклеинии ДНК ва РНК доранд, он?о касали?ои гуногуни (мозаикаи) барги тамокуро дар растани?о, касали?ои гуногуни сирояткунанда амсили грип, ?азому?, телбаш дар ?айвонот, одам ва ?айра?оро ба ву?уд меоранд.
Соли 1892 физиологи рус Ивановский О.Д. касадаи мозаикаи тамокуро ом?хта нишон дод, ки ин касал? бо чаконидани ми?цори камтари шира аз растании касал ба солим мегузарад. Ивановский О.Д. нишон дод, ки микроорганизм?о дар му?ити ?изоии сунън ва таби? низ касалиро ба ву?уд меоранд. Дар кори худ Ивановский О.Д. ро??ои муборюаро бар зидци касалии мозаикаи тамоку нишон дод, ки чунин мебошад:
1. Растании касалро канда партофтан.
2. С?хтани он.
3. Заминро киштгардон кардан.
Ивановский О.Д. вируси мозаикаи тамокуро муайян кард. Бо ин кори худ Ивановский илми нави вирусологияро ба ву?уд овард.
Вирус?о яке аз шакл?ои микроорганизм?о мебошанд.
8. Нактериофаг?о- вирус?ои бактерия номи махсуси бактериофагро гирифт.
Бактерия?оро бактериофаг?о вайрон мекунанд. Соли 1917 аз тарафи олими канадаг? Эрелл бактериофагро кашф шуданд, Дар зери микроскопи электрон? маълум гардид, ки бактериофаг ?исми сарак ва ?исми дум? дорад. Шакли ?у?айраг? надорад. Аз сафеда, кислота?ои нуклении ДНК ва РНК иборатанд.
9. Луоби?о- (слизевик?)
Ба гур??и организм?ои амёбаги?о луоби?о дохил мешаванд. Луоби?о организм?ои сапрофит? ва паразит? буда, плазмодийро ?осил мекунад. Плазмодий ?аракати амёбашакл мекунад. Он аз якчанд ?азор миксоамёба?о иборат аст.
Замб?р??о низ ба микроорганизм?о дохил мешаванд.
Мисол: Замб?р?и хамиртуруш як?у?айраг? буда, танааш аз гиф?о иборат аст. Дигаращ замб?р?и ма?ор? мебошад, ки митселияаш бисёрядрог? буда, афзоишашон бо ро?и ?айри?инс? ва ?инс? мегузарад. Ба ма?ори?о замб?р?и пенисил ва асперл дохил мешаванд.
Просмотр: 1401