Дата: 2016-06-13
На?ша:
Адабиёт?ои тавсияшаванда:
Гузариши и?тисодиёт ба муносибат?ои бозоргон?, тара??иёти фаъолияти со?ибкор?, васеъшавии доираи амалиёт?ои молияв? ва мубодилав?, шартномаи ў?дадории байни?амдигарии субъектони ?о?агидори- низоми муста?ками кафолатнокро, ки онро су?урта пешни?од менамояд талаб мекунад. Фа?ат дар асоси су?урта му?офизати манфиат?ои ?амъияти ва шахс?, ки дар ?араёни исте?солот, та?симот, мубодила ва истеъмоли неъмат?ои модд? ба амал меоянд, имконпазир аст.
Су?урта- ин доираи муносибат?ои азнавта?симкун? мебошад, ки барои ташкил ва истифодабарии фонд?ои ма?садноки восита?ои пул? равона карда шудааст. Дар ин ?олат ташкилоти су?уртав? кафолат меди?ад, ки му?офизати манфиат?ои амволии шахсони во?е? ва ?у?у?? ва таъминнокии он?о аз ?и?ати модд? дар ?олати ба амал омадани ?олат?ои нохуш пурра карда мешавад.
Су?урта - ин усули асосиест, ки камшавии дара?аи хатари ба амал омадани холат?ои нохушро таъмин менамояд. Камшавии дара?аи хатар - ин камшавии э?тимолияти камтаршавии ?а?ми харо?от мебошад.
?одисае, ки дар зери таъсири ягон ?олати нохуш ба амал меояд хатар номида мешавад. Категория?ои хатар гуногун мебошад: таби?, амвол?, молияв?, и?тисод?, исте?сол? ва ?айра.
Хатар?ои гуногун ?амеша бо ?астии инсоният ?ам?адам буданд ва ба ?аёт, саломат? ва фаъолияти и?тисодиаш зарар мерасониданд. Барои ?амин ?ам дар ?араёни тара??иёти худ инсоният ?амеша кўшиш мекунад, ки табиати хатарро омўхта, ?арчи бештар дара?аи баамалоии ин хатарро кам намояд, яъне хатарро идора кунад. Агар дар бораи омил?ои объектив? сухан ронем, ба идоракунии хатар як дара?а тара??иёти илму техника мусоидат кардааст.
Ба маънои дигар су?урта элементи му?ими такрористе?соли ?амъият? буда, барои ?амъият фонд?ои захирав? (су?уртав?) ташкил меди?ад, ки он барои руйпуш намудани ?олати су?уртавии ба амал омада. истифода бурда мешавад.
Мо?ият ва на?ши су?урта аксаран бо ёрии вазифа?ои он из?ор карда мешавад. Су?урта вазифа?ои зеринро и?ро мекунад:
1. Хатар?
2. Ого?он?
3. Амонат?
4. Назорат?
1. Вазифаи хатар?- барои рўйпуш намудани хатар равона карда шудааст ва азнавта?симкунии намуди арзиши пулиро дар мобайни иштирокчиёни су?урта дар ва?ти баамалоии ?одиса?ои су?уртав? таъмин менамояд. Ба ?амин тари? ба ?абрдидагон, шахсони во?е? ва ?у?у?и ёрии пул? дода мешавад.
2. Вазифаи ого?он?- ин чунин маъно дорад, ки дар ин ?олат шартномаи су?уртав? баста мешавад, пардохт?ои су?уртав? бо ма?сади таъмини чорабини?ои молиявие, ки бо камшавии хатари су?уртав? ало?аманд аст, супорида мешавад. Агар вазифаи хатари бо додани ёрии пули ба шахсони ?абрдида ало?аманд бошад, пас вазифаи ого?он? ба молиякунонии чорабини?о барои камшавии э?тимолияти баамалоии ?одисаи су?уртав? равона карда шудааст.
3. Вазифаи амонат?- ин вазифа бо ёрии су?урта ?амъшавии мабла??ои пулиро, ки дар шартномаи су?уртав? му?аррар карда шудааст, таъмин менамояд. ?амчун мисол су?уртаи нафа?аро овардан мумкин аст, ки дар ин ?олат ба нафа?аи асос? иловапул? низ дода мешавад.
4. Вазифаи назоратии су?урта- ин таъмини ма?садноки ташаккул (формирование) ва истифодабарии восита?ои фонди су?уртав? мебошад. Ин вазифаи су?урта ба вазифаи назоратии ?амаи категорияи молия мансуб буда, ба вазифаи молия монанд? дорад.
Агар дар бораи вазифаи та?симкун? сухан ронем он дар ?амаи вазифа?ои су?урта: хатар?, ого?он? ва амонат? зо?ир мегардад.
Иштирокчиёни муносибат?ои су?уртав? ин?оанд:
1.Су?урташаванда- ин шахси во?е? ва ?у?у?ие, ки ?авасмандии су?уртав? дорад ва бо су?уртакунанда мехо?ад муносибат кунанд. Муносибат?ои он дар асоси розигии дутарафа дар шартномаи су?уртав? инъикос мегардад. Ба су?урташаванда ша?одатномаи су?уртав? (полис) дода мешавад, ки дар он ?оида?ои су?урта, номгўи хатар?ои су?уртав?, ?а?ми мабла?и су?уртав?, пардохт?ои су?уртав?, тартиби та?ирёб? ва ?атъ гардидани шартнома ва дигар шарт?ое, ки муносибат?ои тараф?оро ба танзим медарорад, ?айд карда мешавад.
2.Су?уртакунанда- ин шахсони юридикие, ки ба ягон намуди фаъолият ?у?у?? маш?уланд, мебошанд. Ин шахсон бояд аз давлат барои маш?ул будан ба фаъолияти су?уртав? и?озатнома (литсензия) гирифта бошанд.
3.Су?уртакардашуда- ин шахсест, ки барои ў ширкати су?уртаи давлат? ?авобгар аст.
4. Шахси васияткардашуда- ин шахсест, ки ба ў су?урташаванда дар ?олати фавти худ барои гирифтани мабла?и су?уртав? и?озат меди?ад.
3.Таснифоти су?урта
Су?урта аз тарафи ташкилот?ои махсуси су?уртав? гузаронида мешавад. Он?о метавонанд: давлат? ва ?айридавлат? бошанд. Доираи фаъолияти он?о бозори дохил?, берун? ва омехтаро дар бар мегиранд. Ба ?амин тари?, су?урта дар шароити бозори тара??икардаи су?уртав? ?ам дар дохили мамлакат ва ?ам берун аз он амал? гардонида мешавад. Вале ?астии муносибат?ои су?уртав? бо ёрии таснифот аз рўи объект?ои су?урта ва намуди хатар?о из?ор карда мешавад. Азбаски объект?ои су?урта якчанд хеланд, ?а?ми ?авобгарии су?уртав? гуногун аст, дара?аи хатар ва категорияи су?урташавандагон низ якхела ва ало?аманд мебошанд, маф?ум?о дар ?одаи су?урта ба таснифот э?тиё?манд мебошанд. Хизматрасонии су?уртав? бо шарти ?атм? ва ё ин ки ихтиёри пешни?од карда мешавад.
Таснифоти су?урта чунин аст:
Таснифоти су?урта- ин низоми та?симоти су?урта аз рўи соха?о, зерсоха?о ва намуд?о мебошад, ки он?о звено?ои таснифот ?астанд. ?амаи звено?о чунин ?ойгир шудаанд, ки ?ар як звенои оянда ?исми звенои гузашта мебошад.
Звено?ои су?урта
Звенои ол? – со?аи су?урта |
Звенои миёна – зерсо?а |
Звенои хурд – намуди су?урта |
Су?урта ба ду со?а та?сим мешавад:
1. Амвол? ; 2.Шахс?.
Суѓурта
Суѓуртаи амвол
Суѓуртаи њатмии воситањои наќлиёт
Суѓуртаи иљтимої
Суѓуртаи шахсї
Суѓуртаи таваккалии соњибкорї
Намуд?ои асосии су?урта
- су?уртаи амволи корхона?ои давлат?
- су?уртаи амволи ша?рвандон
- су?уртаи амволи корхона?ои ?о?агии ?ишло?
- су?уртаи моликияти корхона?ои индивидуал?
- су?уртаи амволе, ки ба и?ора дода шудааст.
?ар як зерсо?а ба намуд?о та?сим мешавад. Масалан, су?уртаи амволи хона ба намуд?ои зерин та?сим мешаванд:
а) чорво; б) моликияти хонаг?; в) иншоот; г) на?лиёт. 2.Су?уртаи шахс? ба ду зерсо?а та?сим мешавад:
Су?уртаи ?аёт дар навбати худ ба чунин намуд?о та?сим мешавад:
а) омехта, б) су?уртаи кўдакон, в) су?уртаи а?ди нико?, г) су?уртаи дар ?олати вафот ва гум кардани фаъолияти ме?нат? ва ?айра.
Су?урта аз холат?ои нохуш ба чунин намуд?о та?сим мешавад:
а) индивидуал?, б) су?уртаи коргарон аз ?исоби корхона, в) су?уртаи мусофирон Мутоби?ан аз рўи намуди гузаронидани су?урта вай метавонад ?атм? ва ихтиёр? бошад.
Су?уртаи ?атм? – дар асоси ?онун амал? гардонида мешавад. Дар ва?ти гузаронидани ин намуди су?урта бо мурури ва?т ?авобгарии су?уртавии нома?дуд аз рўи объект?ои су?уртав? ва доираи су?урташавандагон амал мекунанд, он?о автомат? ба ву?ўъ меоянд. Инак, дар То?икистон ба доираи су?уртаи ?атм? ин?о дохил мешаванд:
- Су?уртаи Президенти ?ум?урии То?икистон
-Су?уртаи раиси Ма?лиси Олии ?ум?урии То?икистон ва вакилони хал?ии ?ум?урии То?икистон
- Су?уртаи хизматчиёни давлат?
- Су?уртаи амволи корхона?ои кишоварз?, сарфи назар аз шакли моликияташон
- Су?уртаи мусофирони на?лиёти автомат?, об?, ?аво? ва ро??ои о?ан.
- Су?уртаи за?маткашоне, ки дар кор?ои барои ?аёт ва саломат? хеле хавфнок кор мекунанд (?одиса?ои нохуш)
- Су?уртаи масъулияти ша?рвандии со?ибони восита?ои наклиёт
- Су?уртаи хизматчиёни ?арб? ва ў?дадорони харбии Вазорати дифоъ, Вазорати умури дохила, кумитаи амнияти милл? ва назорати холат?ои фав?уллода ва мудофиаи ша?рванд?
- Су?уртаи кормандони ма?омоти андоз
- Су?уртаи кормандони ма?омоти гумрук
- Су?уртаи прокурор?о ва муфаттишон
-Су?уртаи судя?о - Су?уртаи мусофирони дар мавриди инти?оли байналхал?ии автомобил?.
Су?уртаи ихтиёр? - дар асоси ?онун ва дар асоси ихтиёри гузаронида мешавад. ?онун шарт?ои умумии су?уртаро муайян мекунад, вале шарт?ои муайяни гузаронидани он бо ?оида?ое, ки аз тарафи су?уртакунанда дар шартнома му?аррар карда шудааст ба танзим дароварда мешавад. Ин намуди су?урта характери ма?бур? надорад ва интихоби озоди хизматрасониро дар бозори су?уртаи ихтиёр? – ин доираи интихобро дар бар мегирад, чунки на ?амаи су?урташавандагон дар он мехо?анд иштирок намоянд, вале барои категорияи шахсони ало?ида барои бастани шартнома ма?дудият?о му?аррар карда мешавад. Ба доираи су?уртаи ихтиёри ин?о мансубанд:
- Су?уртаи иморат?ои шахсии ша?рвандон
-Су?уртаи амволи хона
-Су?уртаи чорвои шахсии ша?рвандон
-Су?уртаи восита?ои на?лиёт
-Су?уртаи амволи гарав
-Су?уртаи ?авопаймо?
-Су?уртаи муштараки иморат?о ва амволи хона аз рўи ша?одатномаи ягонаи су?урта
-Су?уртаи бори на?лиёт
-Су?уртаи масъулияти ?арзгирандагон барои сарива?т напардохтани ?арз
-Су?уртаи ?осили зироат?ои кишоварз?, чорво ва дигар амволи колхоз?о, савхоз?о ва дигар корхона?ои ?о?агии ?ишло? ва и?оракорон
-Су?уртаи муштараки ?аёт
-Су?уртаи кўдакон
-Су?уртаи а?ди нико?
-Су?урта аз ?одисаи нохуш
-Су?уртаи коллективии за?маткашон аз ?одиса?ои нохуш дар корхона?о, муассиса?о, ташкилот?о, колхоз?о, савхоз?о ва кооператив?о
-Су?уртаи муштараки ?аёт аз ?исоби корхона
-Су?уртаи мактабиён аз ?одиса?ои нохуш
-Су?уртаи тарбиятгарони мактаб- интернат?о ва муассиса?ои бачагона
-Аз ?одиса?ои нохуш су?урта кардани шахсоне, ки ба берун аз ?аламрави ?ум?урии То?икистон сафар мекунанд.
-Су?уртаи варзишгарон аз ?одиса?ои нохуш
-Су?уртаи сайё?он аз ?одиса?ои нохуш дар ва?ти сафар?ои сайё?? (бо воситаи на?лиёт)
-Су?уртаи аъзоёни кооператив?ои манзилсоз?
-Су?уртаи мусофирон
-Су?уртаи ?айди зодрўз
Просмотр: 3650
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved