Дата: 2016-05-31
?араёни такрористе?соли ?амъият? гардиши доимии мабла??ои пулиро та?озо менамояд ва ?ангоми такроисте?сол мабла??ои пулии баъзе исте?солкунандагон мува?аттан озод мемонад, аммо дигар гуру?и исте?солкунандагон бинобар ма?дуд будани ?а?ми захира?ои молиявиашон, ба ин гунна мабла??о э?тиё?от пайдо мекунанд. Дар амалияи ?амъият? ин гунна зидият тавассути ?арз ?ал карда мешавад.
Дар назарияи и?тисод? маф?уми ?арз дар маънои васеъ ва ма?дуд шар? дода мешавад.
?арз (дар маънои васеъ) – ин муносибат?ои и?тисодие мебошад, ки ба ихтиёри шахсони во?е? ё шахсони ?у?у?? додани амвол ё мабла??ои пулиро бо шарт?ои мў?лати муайян, бозгардонидан ва пардохти фоизи муайян ифода мекунад.
?арз мувофи?и тад?и?оти олимон дар давраи аз байн рафтани сохти ибтидоии ?амъият ба миён омада дар давраи сармоядор? васеъ па?н шудааст. Амвол ва мабла??ои пулие, ки ?амчун ?арз пешни?од карда мешаванд – сармояи судхур? номида мешаванд. Вобаста ба ин маф?уми ?арз дар маънои ма?дуд чунин таъриф дода мешавад:
?арз (дар маънои ма?дуд) – ин ?аракати сармояи судхур? мебошад, ки хусусияти мува?атан дар ихтиёре дигаре будан, боз гаштан ва фоида оварданро дорад.
Ба объекти муносибат?ои ?арз? ?ар гуна амвол ва мабла??ои пул? дохил мешаванд. Масалан: гандум, ашёи хом, мол?ои саноат?, хона, мабла??ои пул? ва ?айра.
Ба субъекти муносибат?ои ?арз? давлат, корхона?о, ташкилот?о, фонд?о, бонк?о, ширкат?ои са??ом?, ширкат?ои су?уртав? ва дигар субъект?ои хо?агидор? дохил мешванд.
Сарчашмаи асосии ?арз ин мабла??ои дохилии субъект?ои хо?агидор? мебошад, ки дар нати?аи гардиши сармоя мува??атан озод мебошанд ва он?оро ба ?исм?ои зерин ?удо намудан мумкин аст:
?арз вазифа?ои зеринро и?ро мекунад:
?арзро вобаста ба шакли ?арзди??, вобаста ба мў?лати адои ?арз ва вобаста ба хусусият?ои ?арз дар фазо, ба шакл?ои гуногун ?удо мекунанд.
Вобаста ба шакли ?арзди?? асосан ?арзи мол? ва ?арзи пулиро аз ?амдигар фар? мекунанд.
?арзи мол? чунин намуди ?арзест, ки мол?ои гуногун ?амчун объекти он баромад мекунад. Аз ?умла мол?ои саноат?, мол?ои истеъмол?, ашёи хом, захира?о ва восита?ои исте?солот метавонанд ?амчун объекти ?арз баромад намоянд.
?арзи пул? гуфта ?арзеро меноманд, ки дар шакли сармояи пул? (пули на?д, вексел, вомбарг, облигатсия?о) дода мешавад.
Вобаста ба мў?лати адои ?арз шакл?ои зерини онро аз ?амдигар ?удо мекунанд:
1. ?арзи кўто?мў?лат, яъне ?арзе ки мў?лати адояш то 1 сол аст;
2. ?арзи миёнамў?лат, яъне ?арзе, ки мў?лати адояш то 5 сол аст;
3.?арзи дарозмў?лат, яъне ?арзе, ки мў?лати адояш то 10 сол аст;
4. ?арзи дарозмў?лати махсус, яъне ?арзе, ки мў?лати адояш аз 20 то 40 солро ташкил меди?ад.
Вобаста ба хусусият?ои ?арз дар фазо, ?арзи байнидавлат?, ?арзи давлат?, ?арзи бонк?, ?арзи ти?орат?, ?арзи истеъмол? ва ?арзи гаравиро (ипотечный) аз ?амдигар фар? мекунанд.
?арзи байнидавлат? ин ?аракати сармояи судхуриро дар со?аи муносибат?ои и?тисодии байналхал?? меноманд. ?арзгиранда ва ?арзди?андаи ин намуди ?арз бонк?о, фирма?о ва шахсони ало?ида буда метавонанд. Ин намуди ?арзро, ?арзи байналхал?? низ меноманд, ки дар шакли мол? ва пул? (асъор?) метавонад ву?уд дошта бошад.
?арзи давлат? – чунин шакли ?арзест, ки онро давлат ба а?ол? ё ин ки со?ибкорони хусус? пешни?од мекунад. Сарчашмаи асосии ин намуди ?арз асосан облигатсия?ои давлат? мебошанд.
?арзи бонк? – чунин шакли ?арзест, ки онро муассиса?ои молиявию ?арз? (бонк?о, фирма?о ва ?айра) ба дилхо? субъект?ои хо?агидор? (фирма?о, шахсони ало?ида ва ?айра?о) пешни?од намудаанд. Ин гуна ?арз асосан ?арзи пул? мебошад.
?арзи ти?орат? – чунин ?арзест, ки онро як субъекти хо?агидор? ба дигарон дар шакли фурўши мол бо назардошти пардохти мабла?и он пешни?од намудааст. Ин гуна ?арз асосан ?арзи мол? мебошад.
?арзи истеъмол? – чунин намуди ?арзест, ки асосан ба шахсони ало?ида то мўхлати 3 сол бо фоизи баланд (то 30%) пешни?од мешавад. Ин шакли ?арз метавонад ?арзи мол? ва метавонад ?арзи пул? бошад.
?арзи гарав? – чунин шакли ?арзест, ки дар асоси ба гарав мондани амволи ?айриман?ул (порчаи замин, хона, сохтмон ва ?айра) пешни?од карда мешавад.
Хусусияти асосии ?арз ин пардохти фоизи муайяни ?арз мебошад, ки онро «нархи ?арз» низ меноманд.
Фоизи ?арз ин як ?исми фоидаи со?ибкор? аст, ки онро со?иби сармояи суд?ур? азони худ мекунад.
Манфиатнокии фоизи ?арз ба воситаи меъёри фоиз нишон дода мешавад, ки онро ?амчун нисбати фоизи ?арз ба ?а?ми сармояи судхур? муайян мекунанд, яъне:
ки дар ин ?о: - манфиатнокии фоизи ?арз; суммаи фоизи ?арз; - сармояи судхўр?.
Просмотр: 1298
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved