Дата: 2016-05-31
Пул ?амчун фишанги молияв? омили асосии тара?киёти и?тисодиёт ба ?исоб меравад. Аз ?амин ?и?ат низоми пул? яке аз ?исмат?ои му?ими и?тисоди милл? мебошад. Низоми пул? ин шакли таърихии ташкили муомилоти пулист, ки тавассути ?онунгузор? муайян карда шудааст. Дар таърихи и?тисод ду шакли низоми пул?: низоми металл? ва низоми аломат?ои пул? маълум мебошанд. Албатта чунин таснифот нисбист, зеро ки дар ?арду низом?о шакл?ои дигари пул низ гардиш менамоянд. Низоми пул?ои металл? дар навбати худ ду шакл дошта метавонад: биметаллизм (яъне дар гардиши пул? якчанд металл ба сифати пул истифода мешавад) ва монометаллизм (яъне дар гардиши пул? тан?о як намуди металл ба сифати пул истифода мешавад). Низоми пул?ои ?о?аз? низ дар навбати худ ду шакл дошта метавонад: низоми пул?ои бозоргир (гардишашон тез) ва низоми пул?ои сохта. Ба низоми пул?ои бозоргир пеш аз ?ама пул?ои на?д ва ва ба низоми пул?ои сохта бошад пул?ои амонатгузоштаи субъект?ои хо?агидор? дар бонк?ои ти?орат?, са?мия?о, вомбарг?о ва дигар намуд?ои ?о?аз?ои ?имматнок дохил мешаванд.
Дар назарияи муомилоти пул? назарияи ми?дории пул мав?еи хосса дорад, ки тавассути он ми?дори пули барои муомилот зарур муайян карда мешавад. Ми?дори пули барои муомилот зарур – ин ма?мўи ?амаи восита?ои пулии дар шакли на?д? ва ?айрина?д? мав?удбударо мефа?манд, ки вазифа?ои воситаи муомилот, пардохт ва андўхтро и?ро мекунанд.
Ми?дори пули барои муомилот зарур тавассути ?исм?ои таркибии он, ё ин ки тавассути агрегат?ои пул? шар? дода мешавад. Агрегат?ои пул? ин нишонди?анда?ои ми?дор? ва таркиби ми?дори пули барои муомилот зарур мебошанд. Дар назарияи и?тисод агрегат?ои М0 , М1, М2, М3 ва L-ро аз ?амдигар ?удо мекунанд.
Дар амалияи ?амъият? ва та?рибаи ?а?он? бошад, шакли мукаммал ва ягонаи агрегат?ои пул? ву?уд надорад. Дар давлат?ои ало?ида ин агрегат?о вобаста ба системаи ба?исобгирии бухгалтер? дар шакл?ои гуногун истифода карда мешаванд. Масалан, дар Бритониёи Кабир ба М0 инчунин амонат?ои бонк?ои ти?орат? дар бонки марказ? низ дохил карда мешаванд. Ё ин ки дар Олмон ба М3 амонат?о бо евро низ дохил карда мешаванд.
Дар ?ум?урии То?икистон вобаста ба системаи ба?исобгирии бухгалтерии соли 2005, агрегат?ои пул? дар шакл?ои зеринашон истифода мешуданд:
Консепсия?ои гуногуни назарияи ми?дории пул низ ?ой доранд, ки аз ?ониби намояндагони мактаб?ои марксист?, монетаризм ва неоклассик? пешни?од карда шудаанд. Ин консепсия?о инчунин назария?ои та?озо ва арзаи пулро ифода менамоянд. Формула?ое, ки он?о барои муайян намудани ми?дори пули барои муомилот зарур пешни?од намудаанд бо ном?ои «баробарии марксист?», «баробарии кембри??» ва «баробарии Фишер» маълум мебошанд.
«Баробарии марксист?», аз ?ониби Карл Маркс дар асари ў «Оид ба тан?иди и?тисоди сиёс?» дар шакли зерин пешни?од карда шудааст:
Дар ин ?о:
М - ми?дори пули барои муомилот зарур;
?Р - ма?мўи нархи молу хизмат?о;
П - мабла?и пардохт?ои мў?латашон расида;
ВП - арзиши умумии пардохт?ои ?амдигарро пўшонанда, яъне мол?ое ки бо ?амдигар иваз карда мешаванд (бартер);
V - суръати миёнаи гардиши пул.
Мувоф?и консепсияи марксист? ва «баробарии марксист?», ми?дори пули барои муомилот зарур бояд бо ми?дори молу хизмат?ои исте?солшуда баробар бошад. Дар сурате, ки ми?дори пул аз арзиши мол?ою хизмат?ои исте?солшуда зиёд мешавад, таваррум ба ву?уд меояд ва дар ?олати баръакс, ми?дори пул барои хариди молу хизмат?о намерасад.
«Баробарии кембри??» тавассути формулаи зерин ?исоб карда мешавад:
М= kPY
Дар ин ?о: М-ми?дори пули барои муомилот зарур;
P- дара?аи мутла?и нарх ё ин ки дефлятори ММД;
Y- ма?мўи ма?сулоти дохилии ?а?и??;
k- коэфисенти пуликунонии ММД, ки бо формулаи зерин ?исоб карда мешавад:
яъне ми?дори миёнасолонаи пули барои муомилот зарур, та?сими ММД.
Мувофи?и «баробарии кембри??» агар ?а?ми арзаи пул зиёд шавад, дара?аи нарх?о низ зиёд мешавад ва баръакс.
«Баробарии Фишер» бо номи олими маш?ури амрико? Ирвинг Фишер, ки яке аз намояндагони асосии монетаризм ба ?исоб меравад, маш?ур аст ва шакли зеринро дорад:
ки дар ин ?о;
M - ми?дори пули барои муомилот зарур;
V - суръати миёнаи гардиши пул (дар давоми сол);
Q - ми?дори молу хизмат?ои фурўхташуда (дар давоми сол);
P - нархи миёнаи молу хизмат?о (дар давоми сол);
P х Q - ин ма?мўи ма?сулоти дохилии номинал?.
Баробарии Фишерро та?ир дода, формулаи зеринро муккамал кардан мумкин аст:
Просмотр: 1536
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved