Дата: 2016-05-19
Моддаи 1022. Музди ме?нат. Музди ме?нат - ма?мўи подош?ои бо во?иди пул? ё дар шакли асл? ?исобкардашудае мебошад, ки корфармо бояд он?оро ба корманди кироя барои кор?ои амалан и?рошуда, ?амчунин барои он муддате, ки ба ва?ти кори дохил мешавад, пардохт намояд. Музди ме?нат аз ?исса?ои доим? ва та?йирёбанда иборат мебошад. ?иссаи доимии музд аз ?иссаи соатбайъ ва ё мо?онаи меъёр?ои тариф? (маош) иборат аст. ?иссаи та?йирёбандаи музд ба нати?а?ои кор вобастагии зич дошта, иловапули?ои гуногун, мукофотпули?о, ?убронпули?о (барои дара?аи тахассус, соби?аи кор?, аз рўи нати?а?ои кори солона, унвони илм? ва ?айра) ва мукофотпулиро (барои сифати баланди кор, барои аз ми?дор зиёд баровардани ма?сулот) дар бар мегирад.
Маф?уми музди ме?нат бори нахуст дар ?онуни ?ум?урии То?икистон «Дар бораи ворид намудани та?йироту илова?о ба Кодекси ме?нати ?ум?урии То?икистон» № 26 аз 17 майи соли 2004 ба КМ ?Т дода шудааст. Музди ме?нат аз ?исса?ои доим? ва та?йирёбанда иборат аст.
?иссаи доимии музди ме?нат дар асоси шартномаи (?арордоди) ме?нат? муайян карда мешавад.
?иссаи та?йирёбандаи музди ме?нат аз як ?атор омил?о иборат аст, ки он?о бевосита дар санад?ои меъёрии ?у?у?? му?аррар карда шудаанд. Ин омил?о аз нати?аи кори и?рошуда, дара?аи тахассуси корманд, маълумоти ў, дара?аи илм?, унвон?о, соби?аи кор? ва ?айра?о иборатанд.
Андозаи та?йирёбандаи музди ме?нат махдуднашаванда буда, ?ангоми доштани ?уку? ба он?о ?ар яки он?о ало?ида ?исоб карда шуда, ба корманд бо ?иссаи доимии музди ме?наташ ?амъ карда мешавад ва дар як?ояг? пардохта мешаванд.
Андозаи та?йирёбандаи музди ме?нати хизматчиёни давлат? барои соби?аи кор ва унвони илм? бо ?арор?ои Хукумати ?ум?урии То?икистон № 250 аз 1 июли соли 1999 ва № 454 аз 9 ноябри соли 2000 му?аррар шудааст. Тартиби додани рутба?ои тахассус? ба хизматчиёни давлат? ва иловапул? барои он?о бо Фармони Президенти ?ум?урии То?икистон № 1122 аз 18 августи соли 2003 му?аррар карда шудааст.
Танзими ?у?у?ии музди ме?нат ба воситаи 3 усул баамал бароварда мешавад:
1.Усули давлатии меъёрикунонии музди ме?нат;
2. Усули колектив?-шартномавии танзими ?у?у??;
3. Усули фард?-шартномавии танзими музди м?нат.
Моддаи 101. Му?аррар намудани андозаи музди ме?нати кормандон. Музди ме?нати кормандон вобаста аз ми?дор ва сифати ме?нати сарфшуда му?аррар карда мешавад. Ченаки сарфи ме?нат меъёр?ои ме?натие, ки (меъёри коркард, меъёри ва?т, меъёри хизматрасон?) мебошад, ки он?оро корфармо дар мувофи?а бо ма?омоти намояндагии кормандон дар асоси ?адди а?али музди ме?нат, меъёр?ои таърифи ва коэффисент?ои байнидара?ав?, мувофи?и комёбии сат?и техник?, технолог? ва ташкили исте?солот, дар ?олати барои кормандон му?айё намудани шароити мўътадили кор му?аррар мекунад.
Андозаи музди ме?нат бо мувофи?аи байни корманд ва корфармо му?аррар карда мешавад. Музди ме?нат камтар аз андозаи ?адди а?али му?аррарнамудаи давлат (моддаи 103 ин Кодекс) буда наметавонад ва бо ягон ?адди аксар ма?дуд карда намешавад.
Низоми пардохти музди ме?нат, андозаи ставка?ои тариф?, маош?о ва дигар намуди муздди?иро муайян мекунанд:
1) барои кормандони ташкилот?ое, ки аз бу?ети давлат? мабла?гузор? мешаванд – ?онун?о ва дигар санад?ои меъёрии ?у?у??;
2) барои кормандони ташкилот?ои мабла?гузориашон омехта (?исман мабла?гузор? аз бу?ети давлат? ва аз фаъолияти со?ибкор?) – ?онун?о ва дигар санад?ои меъёрии ?у?у??, инчунин, шартнома?ои (созишнома?ои) коллектив? санад?ои меъёрии дохилии ташкилот?о;
3) барои кормандони дигар ташкилот?о – шартнома?ои (созишнома?ои) коллектив?, санадхои меъёрии дохилии ташкилот?о, шартнома?ои (?арордоди) ме?нат?.
Корфармо ?у?у? дорад дар мувофи?а бо ма?омоти намояндагии кормандони ташкилот низоми гуногуни мукофотонидан, ?авасмандгардонии музднок ва иловапулиро муайян намояд.
Моддаи 102. Кафолати пардохти музди ме?нат. Корфармо, сарфи назар аз вазъи молиявиаш, вазифадор аст ба корманд барои кори и?ронамудааш музди ме?нати му?арраршударо пардозад.
Поймолкунии ?у?у?и пардохти музди ме?нат манъ аст. Корфармо вазифадор аст ба корманд барои и?рои кори баробарарзиш як хел маош ди?ад. Ба зарари корманд та?йир додани шарту шароити пардохти музди ме?нат манъ аст.
Андозаи музди ме?нат, ки тараф?о бо шартномаи (?арордоди) ме?нат? муайян кардаанд, аз андозаи му?аррарнамудаи шартнома?о камтар буда наметавонад.
Моддаи 1021. Кафолати давлат? оиди пардохти музди ме?нати кормандон. Низоми кафолати давлат? ин?оро дар бар мегирад:
1) низоми тариф?, ки он аз унсур?ои зерин иборат мебошад: меъёр?ои тариф? (маош?о), ?адвали тариф?, коэффисент?ои тариф?. Мушкилоти и?роиши кор дар асоси тарифкунонии он?о муайян карда мешавад. Тарифкунонии кор ва ба кормандон додани дара?а?ои тариф? аз рўи Маълумотномаи ягонаи тарифию тахассусии кор ва касби кормандон ва Маълумотномаи ягонаи тахассусии мансаб?ои ро?барон, мутахассисон ва хизматчиён сурат мегирад, ки он?оро ?укумати ?ум?урии То?икистон тасди? мекунад;
2) андозаи ?адди а?алли музди ме?нат дар ?ум?урии То?икистон;
3) андозаи меъёр?ои тарифии дара?аи якуми ?адвали ягонаи тарифии кормандони со?аи бу?етии ?ум?урии То?икистон;
4) тариф?ои ?ум?уриявии музди ме?нат – меъёр?ои соатбайъ ё мо?онаи тариф? (маош?о), ки сат?и музди ме?натро барои гурў??ои мушаххаси кормандони касбию дара?адори ташкилот?ое, ки аз бу?ети давлат? мабла?гузор? карда мешаванд ва дотатсия?ои давлатиро истифода мебаранд, муайян мекунанд;
5) ми?дори зиёд намудани музди ме?нат барои кор дар шароит?ое, ки аз шароит?ои меъёр? фар? мекунанд, аз ?умла барои кор?ои шабона, кор дар рўз?ои истиро?атию ид?о, зиёда аз ва?ти му?аррар? кор кардан, ма?ал?ое, ки шароити номусоиди табиию и?лим? доранд, кор дар шароит?ои зарарноку вазнини ме?нат;
6) чора?о барои ниго?дории сат?и ?а?и?ии таъмини музди ме?нат дар асоси ?онунгузории ?ум?урии То?икистон;
7) ма?дуд кардани ниго?дории андозаи музди ме?нат, аз ?умла ?а?ми андозбанд? аз даромад;
8) назорати давлатии пардохти сарива?тии музди ме?нат ва амал? намудани кафолат?ои давлат? оиди ?исмати андози он;
9) ?авобгарии корфармоён барои вайрон кардани шарт?ои шартнома?ои (созишнома?ои) коллектив? оиди музди ме?нат.
Кафолати давлат? дар со?аи пардохти музди ме?нат ба кормандоне, ки дар муносибат?ои ме?нат? ме?нат? ва шарт?ои кироя бо корфармоёни ?ама гуна шакли моликият мебошанд, тааллу? доранд.
Моддаи 103. Андозаи ?адди а?али музди ме?нат. ?адди а?али музди ме?нат – ми?дори давлатии ?атмии ?адди а?али пардохти пуле мебошад, ки корфармо онро дар давоми як мо? барои кор дар шароити мўътадил, бо риояи давомнокии ва?ти корие, ки Кодекси мазкур муайян намудааст ва барои и?рои вазифа?ои муайян ба корманд пардохт менамояд.
Андозаи ?адди а?али музди ме?натро Президенти ?ум?урии То?икистон му?аррар менамояд.
?адди а?али музди ме?нат барои му?аррар намудани сат?и тараф?ои давлатии музди ме?нат дар ?удуди ?ум?урии То?икистон хизмат мекунад.
Ба андозаи ?адди а?али музи ме?нат пардохт?ои иловаг?, изофапул?, пардохти ?авасмандсоз?, инчунин пардохти барзиёдати, ки барои аз давомнокии му?аррарии ва?ти кор зиёдтар кор кардан (моддаи 105, 106 ?амин Кодекс) дода мешаванд, дохил намегарданд.
Дар но?ия?о ва ма?ал?ое, ки ба музди ме?нат коэффитсиет?ои но?ияв?, коэффитсиет барои кор дар биёбон, ма?ал?ои беоб ва балндкў? му?аррар гардидаанд (моддаи 104 ?амин Кодекс), андозаи ?адди а?али музди ме?нат бо истифодаи ин коэффитсиет?о ва изофапули?о муайян карда мешавад.
Дар шартнома?ои (созишнома?ои) коллектив? (?айри он?ое, ки як тарафашон ташкилоте мебошад, ки аз бу?ети давлат? мабла?гузор?мешавад ва дотатсияи давлатиро истифода мебарад) метавонад ми?дори баландтари ?адди а?али музди ме?нат пешбин? карда шавад.
Моддаи 104. Коэффитсиет?ои но?ияв? ва иловапул? ба музди ме?нат. Дар но?ия?о ва ма?ал?ое, ки шароити номусоиди табиию и?лим? ва маиш? доранд, ба музди ме?нат коэффитсиет?о ва иловапули?о му?аррар карда мешаванд.
Номгўи минти?а?ое, дар он?о коэффитсиет?о ва иловапули?о истифода мешаванд, инчунин андоза ва тариби пардохти он?оро ?укумати ?ум?урии То?икистон му?аррар мекунад.
Моддаи 108. Мў?лат?ои додани музди ме?нат. Мў?лати пардохти музди ме?натро ?арордод?ои коллектив? ва ё дигар санади ?узъии меъёр? му?аррар менамояд, вле он дар ?ар ниммо?а камтар аз як маротиба буда наметавонад.
Дар сурати мутоби? омадани рўзи пардохти музди ме?нат ба рўз?ои истиро?ат ё ид маош дар арафаи чунин рўз?о пардохта мешавад.
?ангоми аз кор озод намудани корманд ?амаи пул?ои ў дар рўзи охирини кор пардохта мешаванд.
Музди ме?нате, ки коргар то рўзи фавт нагирифтааст, ба аъзои оилаи ў ё шахсе дода мешавад, ки харо?оти дафнро тиб?и андозаи талабот ба зимма гирифтааст.
Агар музди ме?нат бо гуно?и корфармо аз мў?лати му?арраргардида дертар пардохта шавад, ў вазифадор аст ба андозаи нархи ба?раи бонк, ки дар ма?алли и?рои кор дар рўзи пардохти маош мав?уд аст, барои ?ар рўзи таъхири пардохти маош мабла?и иловаг? ди?ад.
Кормандоне, ки барои сари ва?т напардохтани музди ме?нат гуна?коранд, мутоби?и ?онун?ои ?ум?урии То?икистон ба ?азои интизом?, модд?, маъмур? ва ?ино? кашида мешаванд.
Моддаи 1082. ?ойи пардохти музди ме?нат. Музди ме?нат ба корманд чун ?оида бевосита дар ?ойи и?рошудаи кор (дар ташкилот?т) пардохта мешавад.
Агар корманд дар рўзи дода шудани музди ме?нат супроиши корфарморо дар ?ойи дигар и?ро намояд (дар ташкилоти фармоишгар, сафари хизмат?, дар курс?ои такмили ихтисос ва ?айра), он го? бо хо?иши корманд, корфармо бояд аз ?исоби худ ба ў музди ме?наташро равон кунад ё мабла?ро ба ашхоси бовариноки корманд супорад.
Бо хо?иши корманд музди ме?нат пурра ё ?исман ба сурат?исоби бонкии ў гузаронида мешавад.
Моддаи 1083. Сарчашмаи восита?о барои музди ме?нат. Сарчашмаи восита?о барои музди ме?нати корманди ташкилот?ое, ки тиб?и принсипи ?исоби хо?аг? фаъолият мекунанд, як ?исми даромади аз фаъолияти хо?агидории он?о ба даст омада буда, барои ташкилот?ое, ки аз бу?ети давлат? мабла?гузор? мешаванд, восита?ои аз бу?ети дахлдор ?удогардида мебошад.
Моддаи 1084. Фонди захиравии музди ме?нат. Барои таъмини пардохти музди ме?нате, ки ба корманд ?исоб? мешавад, ?амчунин пардохт?ои кафолатнок ва ?убронпулии тиб?и ?онунгузор?, шартнома?ои коллектив? ва ме?нат? пешбинигардида дар ?олат?ои муфлисшавии корфармо, бар?амхурии ташкилот, ?атъ гаштани фаъолияти со?ибкори инфирод? ва дигар ?олат?ои пешбининамудаи ?онунгузор? пешбинишуда корфармо вазифадор аст, ки фонди захиравии музди ме?нат таъсис ди?ад.
Андозаи фонди захиравии музди ме?нат, асос?о ва тартиби истифодаи онро ?укумати ?ум?урии То?икистон муайян мекунад.
Моддаи 109. Ниго? доштани мабла? аз музди ме?нат. Ниго? доштани мабла? аз музди ме?нат тан?о дар ?олат?ои му?аррарнамудаи ?онунгузории ?ум?урии То?икистон мумкин аст.
Ниго? доштани мабла? аз музди ме?нати кормандон барои ?уброни ?арз?ояшон дар назди корфармо бо супориши корфармо амал? карда мешавад:
1) барои баргардонидани пешпардохти коркарданашуда, ки ба ?исоби музди ме?нат ба корманд дода шудааст;
3) барои ?уброни пешпардохти истифодашуда ва сарива?т барнагардонидае, ки барои сафари хизмат? ё барои гузаронидан ба кори дигар, ?ои дигар ва э?тиё?оти хо?агидор? дода шудааст, агар корманд аз асос ва андозаи ниго? доштани мабла? норозг? баён накунад. Дар чунин ?олат?о корфармо ?у?у? дорад, дар бораи ниго? доштани мабла? дар муддати на камтар аз як мо?и рўзи охирини мў?лати муайяншудаи баргардонидани пешпардохт, ?уброни ?арз?о ва ё аз рўзи нодуруст гузаронидани мабла? супориш ди?ад;
4) ?ангоми аз кор озод намудани корманд то охири соли корие, ки дар он корманд аллакай рухсатии ме?нат? гирифтааст, барои рўз?ои корнакардаи рухсат?. Агар корманд бо асос?ои дар банд?ои 1,2 ва 5 ?исми якуми моддаи 46 ва банди 1 моддаи 53 ?амин Кодекс зикршуда аз кор озод шуда бошад, инчунин ?ангоми фиристодан ба та?сил, ба нафа?а баромадани корманд ва дар ?олат?ое, ки дар рўзи аз кор озод шудан корманд мабла?и барои пардохт ?исобшударо надоштабошад, мабла? барои ин рўз?о аз музди ме?нат ниго? дошта намешавад ;
5) ?ангоми ?уброни зараре, ки бо гуно?и корманд ба корфармо расонида шудааст, ба андозаи на зиёттар аз музд? миёнаи мо?онаи корманд (банди 1 моддаи 135 ?амин Кодекс).
Музди ме?нате, ки корфармо ба корманд барзиёд пардохтааст, аз ?умла ?агоми истифодаи нодурусти ?онун, ба истиснои ?олат?ои ?исобу китоби нодуруст, аз корманд рўёнидан мумкин аст.
Корфармо ў?дадор аст, ки мабла?ро дар асоси аризаи хаттии корманд аз музди ме?нати ў бо тартиби ?исоби ?айрина?д? ниго? дорад.
Барои ?амагуна музди ме?нат андозаи умумии мабла?е, ки ниго? дошта мешавад, аз 20 фоизи он бештар буда наметавонад ва дар ?олат?ои пешбинамудаи ?онун 50 фоизи музди ме?нати корманд ниго? дошта мешавад.
?ангоми ниго? доштан аз музди ме?нат барои якчанд ?у??ат?ои и?роия бояд барои корманд на камтар аз 50 фоизи музди ме?нати барои пардохт пешбинишуда мононда шавад.
Ма?дудят?ое, ки дар ?исм?ои пан?ум ва шашуми ?амин модда му?аррар шуда, барои ниго? доштани мабла? аз музди ме?нат ?ангоми и?рои кор?ои исло?кун? ва рўёнидани алимет барои кўдакони ноболи?, ?уброни зарари ба саломат? расонидашуда, ?уброни зарар ба шахсоне, ки ба он?о дар нати?аи вафоти саробон зарар расонида шудааст ва ?уброни зарари дар нати?аи ?иноят расонидашуда ?ор? намегардад. Дар ин ?олат?о андозаи ниго?дошташаванда аз 70 фоизи музди ме?нат зиёд буда наметавонад.
Ба ниго? доштани мабла? аз кўмакпули?ои яква?та, ?убронпул? ва дигар пардохт?ое, ки тиб?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон рўёнидани мабла? аз он?о манъ аст, ро? дода намешавад.
Просмотр: 2233
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved