Дата: 2016-05-19
Тараф?ои шартномаи ме?нат? корманд ва корфармо мебошанд. Тиб?и моддаи 27 КМ ?Т Ша?рванде, ки ба синни 15 расидааст, метавонад чун корманд, тарафи шартномаи (?арордоди) ме?нат? бошад. Хонандагоне, ки ба синни чорда?солаг? расидаанд, метавонанд тиб?и ?олат ва тартиби му?аррарнамудаи Кодекси мазкур (моддаи 174, ?исми дуюм) шартнома?ои (?арордод?о) ме?нат? банданд.
Ин?о метавонанд чун корфармо, тарафи шартномаи (?арордоди) ме?нат? бошанд:
1) ма?омоти дахлдори ?окимияти давлат?, ташкилот, ки тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онун ба сифати шахси ?у?у?? ба ?айд гирифта шудаанд, инчунин намояндаг? ва филиал?ои он;
2) шахси во?е?, ки тиб?и тартиби му?аррарнамудаи ?онун ба сифати со?ибкори фард? ва ё ба сифати истифодабарандаи ме?нати ашхоси дигар барои э?тиё?и хо?агии истеъмолии худ ба ?айд гирифта шудааст.
Ба ?айси тараф?ои шартномаи (?арордоди) ме?нат? корманд ва корфармо баромад мекунанд. Зимнан ?амчун корманд тан?о шахсони во?е? баромад менамоянд.
?исми якуми моддаи мазкур ба шахсони во?е? бахшида шудааст, ки ?у?у?и бастани шартномаи (?арордоди) ме?натиро доро мебошанд.
Тиб?и му?аррароти ин модда ?у?у?и бастани шартномаи (?арордоди) ме?натиро он шахсоне доро мебошанд, ки ба синни 15 расида бошанд.
?амзамон бо назардошти ?адаф?о ва бо риояи шарту талабот?ои дар Кодекси мазкур пешбинишуда бо шахсоне ба синни 14 расида бастани шартномаи (?арордоди) ме?нат? низ и?озат дода шудааст (нигаред ба моддаи 174 КМ ?Т ва тафсири он).
?ониби дигари шартномаи (?арордоди) ме?нат? корфармо буда, ба сифати он ма?омоти дахлдори ?окимияти давлат? ва ташкилоти ба ?айси шахси ?у?у?? ба ?айд гирифташуда, ?амчунин шахсони во?е? баромад менамоянд.
Тамоми ташкилот?ои ба сифати шахси ?у?у?? дар ма?омоти дахлдори адлия ба ?айд гирифташуда, ба ду намуд чудо мешаванд. Ба намуди аввал ташкилот?ои ти?орат?, яъне ширкату ?амъият?ои хо?агидор? (ширкати комил, ширкати ба бовар? асосёфта, ?амъияти дорои масъулияти ма?дуд, ?амъияти дорои масъулияти иловаг?, ?амъияти са?ом?), кооператив?ои исте?сол?, корхона?ои во?ид ва давлат? шомиланд, ки ба даст овардани фоида ?адафи асосии фаъолияташон мебошанд.
Намуди дуюми ташкилот?о, ташкилот?ои ?айрити?оратие мебошанд, ки ба даст овардани фоида ?адафи асосии фаъолияташонро ташкил намеди?ад (муассиса?ои аз ?исоби молик мабла?гузоришаванда, кооператив?ои матлубот?, ташкилот?ои ?амъият? ё дин?, бунёд?ои хайрия ва ?айра).
?обилияти со?иб?у?у?ии ме?натии ташкилот?ои ти?орат? ва ?айрити?орат? аз ла?заи таъсис, яъне аз ла?заи ба ?айди давлат? гирифта шуданашон ба ву?уд меояд (?исми дуюми моддаи 51 КГ ?Т) .
Дар ?исми дуюми моддаи тафсиршаванда дар баробари шахсони ?у?у?? филиал?о ва намояндаги?ои он?о низ ба сифати корфармо эътироф шудаанд. Дар айни замон бояд зикр намуд, ки филиал ва намояндаги?о во?иди махсуси шахси ?у?у?? буда, худ шахси ?у?у?? нестанд. Он?о дар асоси Низомномаи аз ?ониби шахси ?у?у?? тасди?намуда ва ро?баронашон бошанд, дар асоси ваколатномаи аз ?ониби шахси ?у?у?? додашуда амал мекунанд (моддаи 56 КГ ?Т). Пас, филиал ва намояндаги?оро тан?о дар сурате тарафи шартномаи ме?нат? эътироф намудан мумкин аст, ки агар ба ро?барони он?о тиб?и ?у??ат?ои таъсис? ва (ё) ваколатнома ?у?у?и ба кор ?абул кардан ва аз кор озод намудани кормандон дода шуда бошад.
Дар ?исми дуюми моддаи мазкур шахсони во?еии бо тартиби му?аррарнамудаи ?онун ба сифати со?ибкори фард? ба ?айдгирифташуда, инчунин он шахсоне, ки дар хо?агии шахсии матлуботии худ аз ме?нати дигарон истифода мебаранд, ба сифати корфармо эътироф шудаанд.
?обилияти субъект?у?у?ии ташкилот ?амчун субъекти муносибати ме?нат?, ани?тараш ?амчун корфармо аз ла?заи ба сифати шахси ?у?у?? ба ?айди давлат? гирифтани он, ?обилияти субъект?у?у?ии шахси во?е? ?амчун корфармо аз ла?заи ба сифати со?ибкори фард? ба ?айд гирифтан ў ба ву?уд меояд.
Бояд таъкид намуд, ки на ?амаи со?ибкорони фард? дорои ?обилияти субъект?у?у?ии ме?нат? буда, ба ?айси субъекти муносибати ?у?у?ии ме?нат? ма?суб мешаванд. Масалан, тиб?и моддаи 3 «Тартиби додани патент ва Ша?одатномаи со?ибкори фард? ба шахсони во?е?, ки фаъолияти со?ибкориро бидуни таъсиси шахси ?у?у?? ба амал мебароранд» (Бо ?арори ?укумати ?ум?урии То?икистон аз 31 марти соли 2004 №140 тасди? шудааст), ба со?ибкорони фардии дар асоси патент ба фаъолияти со?ибкор? маш?ул буда, ?у?у?и истифода намудан аз ме?нати кирояи дигар шахс дода нашудааст.
?обилияти субъект?у?у?ии ме?натии шахсони истифодабарандаи ме?нати ашхоси дигар барои э?тиё?оти хо?агии истеъмол? бошад, аз синни 18 солаг? ба ву?уд меояд.
Тартиби бастани шартномаи ме?нат? дар моддаи 32 КМ ?Т оварда шудааст. Шартномаи ме?нат? метавонад хатт? ва ё шифо?? баста шавад, ?арордод бошад тан?о ба шакли хатт? баста мешавад. Шартномаи (?арордоди) ме?натии дар шакли хатт? басташуда дар ду нусха тартиб дода шуда, ба он тараф?о имзо мегузоранд. Як нусхаи шартномаи (?арордоди) ме?нат? ба корманд дода мешавад, нусхаи дигарро корфармо ма?фуз медорад.
?ангоми ба кор дохил шудан ?у??ат?ои зерин пешни?од карда мешаванд:
1) дафтарчаи ме?нат? (ба ?айр аз ?олат?ои бори аввал ба кор дохил гардидан);
2) шиноснома (ша?одатномаи таваллуд барои шахсоне, ки ба синни шонзда?солаг? нарасидаанд);
3) ?у??ат?о дар бораи маълумот дар ?олат?ои пешбининамудаи санади меъёр?;
4) барои ў?дадорони ?арб? - билети ?арб? ё ша?одатномаи ба?айдгир?.
Корфармо ?у?у? надорад, агар дар ?онун тартиби дигаре пешбин? нашуда бошад, аз шахси ба кор ?абулшаваида дигар санадро талаб кунад.
Ба кор ?абул намудан бо фармони (амри) ро?бари ташкилот ё шахси ваколатдори ў ба расмият дароварда мешавад.
Фармон (амр) ба корманд бо гузоштани имзо эълон карда мешавад.
Амали шартномаи (?арордоди) ме?нат? аз рўзи о?ози во?еии кор сар мешавад, агар дар шартнома тартиби дигар пешбин? нашуда бошад.
Амали шартномаи (?арордоди) ме?нат?, агар дар шартнома тартиби дигар пешбин? нашуда бошад, аз рўзи огози во?еии кор шурўъ мегардад. Корманд дар сурати мав?уд набудани шартномаи (?арордоди) хаттии ме?нат? бо ого?ии корфармо амалан ба кор шурўъ карда бошад, пас шартномаи (?арордоди) ме?нат? аз рўзи о?ози кор ба имзорасида ?исоб шуда, бояд дар давоми се рўзи о?ози кор ба расмият дароварда шавад.
?исми 1 моддаи тафсиршаванда шакли хатт? ва шифо?ии бастани шартномаи ме?натиро пешбин? менамояд, ?ол он ки нисбати ?арордоди ме?нат? тан?о, як шакл, яъне шакли хатт? татби? мегардад. Шакли хаттии шартномаи (?арордоди) ме?нат? дар ?иёс ба шакли шифо?ии он имконият?ои бештареро дар бобати ани?тар ва мушаххастар ифода намудани шарт?ои зарур? ва иловагии шартнома фаро?ам меоварад.
Дар шакли хатт? бастани шартномаи (?арордоди) ме?нат? маънои аз ?ониби корманд ва корфармо тартиб додани ?у??ати махсусро дорад, ки дар он номи ?ониб?о, шарт?ои зарур? ва дигар шароити ме?нат сабт мешаванд (нигаред ба тафсири моддаи 30 КМ ?Т). Шартномаи (?арордоди) ме?натии хатт? дар ду нусха баста шуда бо имзои ?ониб?о ва мў?ри корфармо тасди? мегардад. Як нусхаи он ба корманд супурда шуда, нусхаи дигарашро корфармо ма?фуз медорад.
Дар шакли хатт? баста шудани шартномаи (?арордоди) ме?нат? зарурати расмикунонии онро истисно намесозад. Расмикунонии шартномаи (?арордоди) ме?натии ч? ба таври хатт? ва ч? ба таври шифо?? басташуда тавассути фармони аз ?ониби ро?бари ташкилот интишоршуда ан?ом дода мешавад. Дар фармони интишорнамудаи ро?бари ташкилот бояд касб, тахассус ва мансаби корманд, инчунин санаи шурўъ намудани ў ба кор инъикос шаванд. Агар дар мар?алаи бастани шартномаи (?арордоди) ме?нат? ?ониб?о во?иди мушаххаси таркибии ташкилот ё дастго?у та??изоти мушаххасро ?амчун ?ои кории корманд муайян карда бошанд, бояд дар ин хусус дар фармон ишора рафта бошад. Дар фармон инчунин дар хусуси музди ме?нат ё маоши мансаб?, мў?лати амали шартнома ва дигар шарт?о бояд ?ой дода шаванд. Азбаски расмият бахшидан ба шартномаи (?арордоди) ме?нат? бар дўши корфармо вогузор шудааст, пас ?амагуна иддао дар хусуси ба расмият надаровардан ё ба таври ?айридахлдор расмигардонии шартномаи (?арордод?) ме?нат? на нисбати корманд, балки корфармо из?ор мегардад. Риоя нашудани шакли хатии шартномаи (?арордоди) ме?нат? боиси беэътибор ?исобидани он намегардад.
Агар дар шартномаи (?арордоди) ме?нат? ба санаи эътибор пайдо намудани он ишора нарафта бошад, амали шартнома (?арордод) аз рўзи о?ози во?еии кор сар мешавад.
Бо ого?ии корфармо во?еан ба кор шурўъ кардани корманд, корфарморо аз масъулият ?и?ати минбаъд ба таври дахлдор ба расмият даровардани шартномаи (?арордоди) ме?нат? озод намекунад. Корфармо бояд дар давоми се рўз аз о?ози во?еии кор шартномаи (?арордоди) ме?натиро ба расмият дарорад.
Дар моддаи тафсиршаванда номгўи ?у??ат?ое, ки пешни?оди он?о ?ангоми бастани шартномаи (?арордоди) ме?нат? зарур аст, му?аррар шудаанд.
Шахсони ба кор дохилшаванда, ?абл аз ?ама, бояд ?у??ати я?инкунандаи шахсиятро пешни?од намояд, ки ба сифати он шиноснома ма?суб мешавад (барои шахсони то 16 сола бошад, ша?одатнома дар бораи таваллуд).
Ба кор ?абул намудани шахсони во?е? бе дафтарчаи ме?нат? мумкин нест, ?айр аз шахсоне, ки бори аввал ба кор дохил мешаванд. Аз ин рў, ?ангоми бастани шартномаи (?арордоди) ме?нат? пешни?оди дафтарчаи ме?нат? зарур аст (дар бораи дафтарчаи ме?нат? нигаред ба тафсири моддаи 56 КМ ?Т).
Дар ?олат?ои пешбининамудаи дигар санад?ои меъёр? ?ангоми ?абул намудан ба кор пешни?оди ?у??ат дар бораи доштани маълумоти дахлдор талаб карда мешавад. Масалан, барои таъин намудани сарму?андиси дастго?и вазорат?о ва идора?ои ?ум?урияв? ?у??ат дар хусуси доштани маълумоти олии и?тисод? ва барои сарму?андиси ташкилот бошад, ?у??ат дар хусуси доштани маълумоти миёнаи махсус зарур аст (?исми 3 моддаи ?онуни ?ум?урии То?икистон «Дар бораи ба?исобгирии бухгалтер?» аз 14 маи соли 1999).
Дар маврид?ои ало?ида бо назардошти хусусияти кори и?рошаванда корфармо метавонад аз ашхоси ба кор дохилшаванда ?у??ат?ои иловагиеро, ки дар дигар санад?ои меъёрии ?у?у?? пешбин? шудаанд, талаб намояд. Масалан, тиб?и му?аррароти ?исми 2 моддаи 9 ?онуни ?ум?урии То?икистон «Дар бораи хизмати давлат?» аз 13 ноябри соли 1998 ?ангоми дохил шудан ба хизмати давлат? ша?рвандон бояд дар баробари ?у??ат?ои дар КМ ?Т пешбинишуда, инчунин аснод аз ма?омоти дахлдори андоз дар хусуси вазъи амволии хешро пешни?од намоянд.
Просмотр: 2074
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved