Дата: 2016-04-29
Тахлили илмии рента саро?оз аз чониби асосгузорони и?тисоди сиёсии англис А.Смит ва Д. Рикардо ва минбаъд К.Маркс ба ву?ўъ пайвастааст.
Тиб?и а?идаи он?о рента ?амчун шакли махсуси даромад ташкил шуда, муносибати байни се субъекти и?тисод?: молики замин, фермер ва коргари кирояро ифода мекунад. Он ?амчун истифодаи замин?ои нисбатан хубу нодир ва зарурати истифодаи замин?ои кам?осил сурат мегирад.
Рента вобаста ба шароити таърих?, и?тисод?, и?тимо?, таби?, сат?у дара?аи инкишофи ?увва?ои исте?солкунанда, таъсири омил?ои исте?солот, моликият, унсур ва механизми бозор дар ?ар як низоми и?тисод? ?архела дар шакл?ои гуногун сурат мегирад: шакли натурал? (ма?сулот? — ?уломдор?), шакли коркардади??, (пул? — феодализм), шакли рентаи тафовут?, мутла? (монопол?… — капитализм).
Албатта, ?ар яке аз он?о тиб?и ташаккули сарчашма, тарз ва услуби со?иб? ва азони худ кардан, ?а?му андоза, шаклу намуд, зарурати пайдоиш ва ташаккул аз ?амдигар фар? доранд.
Одамон дар бахш ва ?авза?ои гуногун фаъолият пеша мекунанд ва ба ивази он музди кор ё фоида мегиранд. Дар ?авзаи кишоварз? низ даромад ба даст оварда мешавад.
Азбаски замин ?амчун во?иди бе?он та?диднашаванда буда, ми?доран ма?дуд ва сифатан дорои ?осилнокии гуногун аст, бинобарон онро (даромад)-ро на ?амчун фоида, балки — рентаи замин эътироф менамоянд.
Оиди рента, сарчашма?ои ташаккул, шароит ва сабаб?ои пайдоиш, шакл ва намуд?ои он фикру андеша?ои мухталиф ву?уд доранд.
Яке андеша ба он дорад, ки рента ?исми даромад (фоида) аз замин, яъне шакли табдилёфтаи арзиши изофа (нати?аи ме?нати изофаи коргар) буда, аз ?ониби худи замин ба ву?уд оварда намешавад. Гурў?и дигар исбот кардааст, ки рента ма?сули табии замин буда, сарчашма?ои онро на тан?о замин, балки ?увваи коргар? ва теъдоду ташаббуси он, фоизи ?арз ва ?айра дар як?ояг? ташкил меди?анд.
Марксизм ду шакли рента — рентаи тафовут? ва мутла? ва равияи мар?инализм — рентаи мўътадил (нормал?) ва и?тисодиро бештар эътироф мекунанд.
Рентаи мўътадил ва мутла? нати?аи монополия ба замин ?амчун объекти моликияти хусус? новобаста аз ?осилхез? ва ?ойгиршав?, дар ?амаи ?итъа?ои замин ба ву?уд меоянд.
Рентаи мўътадили замин ?амчун андозаи ?адди а?али арзиши изофа, харо?оти алтернативиро оиди истифодаи замин ифода мекунад.
Рентаи и?тисод? ?амчун даромад аз хизматрасонии ?амагуна омил?ои исте?солот (замин, ме?нат, сармояи ?исм? ...) ташкил меёбад.
Рентаи тафовутии тартиби I ?амчун:
а) нати?аи ?ойгиршавии ?архелаи ?итъа?ои замин;
б) нати?аи ?осилхезии табии замин сурат мегирад.
Рентаи замин, новобаста ба гуногунии шакл ва намуд?ои он, зери таъсири чунин шароит?о ?арор дорад:
фар?ият дар дара?аи ?осилхезии ?итъа?ои гуногуни замин; фар?ият дар ?ойгиршавии замин нисбат ба бозори фурўш;фар?ият дар ма?сулнокии гузориши сармояи иловаг? ба замин;ма?дуд будани замин, алалхусус замин?ои ?осилхезу кам?осил; ба доираи муомилот (хариду фурўш) ?алб карда шудани замин ва ма?сули ни?оии он сурат мегирад.Рентаи тафовутии II дар нати?аи гуногун будани ?осилхезии замин, ки бо таври сунъ? танзим карда мешавад ва ?амчун нати?аи бе?тар кардани тарз ва услуби коркарди замин ба ву?уд меояд, ба ро? монда мешавад.
Рентаи тафовутии тартиби I ва II ?амчун унсури таркибии рентаи и?тисод? буда, яке аз асоси усули мунбасит (экстенсив?) ва дигаре ташдид (интенсив?) сурат мегирад.
Омили интенсив? вобаста ба дара?аи таъминоти базаи моддию техник?, техника, технология, илм, ?амгироии саноату ?о?агии ?ишло?, комплекси аграрию саноат?, тар?резию идора, сиёсати аграрии давлат ва ?айра 20-30 фоизи рушди и?тисодии мамлакатро таъмин менамояд. Вазни ?иёсии омили интенсив? дар давраи соби? Шўрав? дар ?ум?урии То?икистон 10-15 фоизро ташкил менамуд.
Просмотр: 1706
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved