Ра?обатпазир? ва сифат дар стратегияи маркетинг
Дата: 2016-04-22
1. Маф?уми ра?обатпазир? ва сифат дар стратегияи маркетинг
2. Масъала?ои дастгирии сифат ва ра?обатпазирии ма?сулот дар шароит?ои бозор?
3. Ба?оди?ии ра?обатпазирии мол ва хизматрасони?о
1. Маф?уми ра?обатпазир? ва сифат дар стратегияи маркетинг
Масъалаи сифат ва ра?обатпазирии ма?сулот дар ?а?они имрўза характери ?ама?онибаро дорад. Аз он ки ин масъала то кадом андоза бо муваффа?ият ?ал мешавад, ба ?аёти и?тисодию и?тимоии ?амагуна давлат?о, амалан ?амагуна истеъмолкунандагон вобастагии калон дорад.
Ра?обатпазир? ва сифат-маф?уми мутамарказонидашудаи ма?мўи тамоми имконоти мамлакат ва ё ?амагуна исте?солкунандагоне мебошад, ки мол?о ва хизматрасониро меофарад, исте?сол мекунад ва ба фурўш мебароварад.
Сифат ин нишонди?андаи синтетикиест, ки зо?ир шудани ма?мўи бисёр омил?оро аз ?араёни инкишоф ва сат?и рушди и?тисодиёти милл? то ташкил ва идора карда тавонистани ?араёни шаклгирии сифатро дар доираи ?амагуна во?ид?ои ?о?агидор? дар худ та??асум мекунад.
Ра?обатпазирии мол ин омили ?алкунандаи муваффа?иятноки ти?оратии исте?солкунандагон ё фурўшандагон дар бозори мутара??ии ра?обат мебошад. Ин маф?уми бисёр?анба буда, мутоби?кунии молро ба шарт?ои бозор ва талаботи мушаххаси истеъмолкунандагонро натан?о аз рўи тавсифи сифатнок?, техник?, и?тисод? ва эстетик?, балки аз рўи ти?орат ва дигар шарт?ои фурўши он (нарх, мў?лат?ои та?вил, ро??ои фурўш, хизматрасон?, реклама) нишон меди?ад. Зиёда аз ин ?исми му?ими таркибии ра?обатпазирии мол ин андозаи харо?оти истеъмолкунанда дар муддати истифодабарии он мебошад.
Ба таври дигар гуем, дар зери маф?уми ра?обатпазири комплекси сифат?ои истеъмол? ва арзиш? (нархномав?) муваффа?иятнокии онро дар бозор муайян мекунад, ё худ афзалияти ма?з ?амин мол аз дигарон дар шароити пешни?оди васеи мол?ои ?ам монанди ра?обаткунанда фа?мида мешавад. Азбаски аз паси мол?о офарандагони он?о истодаанд, я?ин метавон дар бораи ра?обатпазирии муассиса?о, итти?одия?о, ширкат?ои дахлдор, ?амчунин давлат?ое, ки ин кор?она?о дар он?о ?ойгиранд сухан кард.
?амагуна моли дар бозор буда, дар он?о аз сан?иши во?еии истнъмолкунанда, барои ?аноатманд будани талаботаш дар ?омеа мегузарад: ?ар як харидор ?амон молеро мегирад, ки он талаботи шахсии ўро бештар ?аноатманд мегардонад ва умуман ?амаи ма?мўи харидорон бошанд-молеро мегиранд, ки пурра ба талаботи ?омеа мутоби?ат кунад, на молеро, ки ба он?о ра?обат намояд.Сифат мисли маф?уми он ро?и бисёр асраи тара??иётро тай намудааст, чунончи дар на?шаи №1 нишон дода шудааст. Ба андозаи он ки чи ?адар талаботи ?омеа пеш меравад, гуногунранг ва афзун мегардад, сифат низ рушд карда имконоти исте?солот ?ам барои ?аноатманд кардани он?о тара??и намудааст. Махсусан, ?араёни инкишоф ва та?йирёбии мо?ияти сифат серамал буда, параметр?ои он дар да?сола?ои охир, ва?то ки худи маф?уми сифат, талабот ва муносибат ба он босуръат иваз мешуд о?оз гардид. Ин ?араён, аз ?умла дар Япония, ки сол?ои 70-80-ум дар муайян намудани дара?аи сифат аз рўи бисёр намуд?ои мол пешсафи во?еии ?а?они гардид, хеле бошиддат мегузашт. Дара?аи сифат аз рўи намуд?ои гуногуни мол ин?оянд:Дара?аи якум-«мутоби?ат бо стандарт». Сифат ба талаботи стандарт? мутоби?ат кунанида шуда, ё мутоби? нашуда ба?о мегирад (ё ?у??ати дигар барои тайёр намудани ма?сулот-шароити техник?, шартнома ва ?айра).
Дара?аи дуюм-«мутоби?ати истифодабар?». Ма?сулот бояд натан?о талаботи ?атмии стандартро ?аноатманд кунад, балки барои он ки дар бозор э?тиё?от пайдо шавад, бояд ба талаботи истифодабари низ ?аноатманд бошад.
Дара?аи сеюм-«мутоби?ат ба талаботи во?еии бозор». Ин маънои и?ро намудани талаботи харидоронро дар бораи сифати баланду нархи пасти молро дорад.
Дара?аи чорум-«мутоби?ати талаботи ни?о? (номаълум ё норавшан)». Мол?ое, ки дар замми хусусият?ои истеъмолии барои истеъмолкунандагони номуайян ва начандон фа?мо дигар хусусият?ои ?онеъгардонии талаботро доранд, афзалият пайдо мекунанд.2. Масъала?ои дастгирии сифат ва ра?обатпазирии ма?сулот дар шароит?ои бозор?.
Маф?ум?ои дарболо зикр гардида, дар бораи он шо?иди меди?ад, ки зарурияти объективи дар шароити муносибат?ои бозор? пурзўргардонии на?ши сифатро ?амчунин яке аз омил?ои ?алкунандаи пешрафти исте?солкунанда, ки дар бозор мав?уд аст маънидод мекунад. Вобаста ба тезутунд шудани проблема?ои эколог? дар ?ум?урии То?икистон ва дар тамоми ?а?он а?амияти му?им барои ра?обатпазирии ма?сулот, аломат?ои сифат ба монанди бехатари барои ?аёти а?ол? ва ма?сулоти тозаи эколог? пайдо мекунанд. Дар шароити гузаштани То?икистон ба и?тисоди кушоди бозор? мубориза барои истеъмолгар дар бозори дохила ва беруна, бунёди исте?соли мол?ои ?а?и?атан ра?обатпазирро талаб мекунад. Вобаста ба ин проблемаи кофтани сат?и ратсионалии и?тисод?, ки ин ра?обатпазирии мол?о ва харо?от барои комёбшавии он мебошад пайдо мешавад. ?амаи ин на?ши идоракуниро дар та?сили ма?саднок ба сифат баланд мекунад, ки бо он ра?обатпазирии ма?сулот?о дохтл мекунанд. Дар ин муносибат давлат?ои сохти (бо) и?тисодашон бозоргон?, буда, махсусан ?опон та?рибаи бисёри мусбатро дар идоракунии сифат, дар сат?и фирмави ?амъ карда ва дар ин ба комёби?ои таъсирпазир муваффа? шудаанд. Чихеле, ки та?рибаи ватан? ва ?а?он? нишон меди?ад, идоракунии сифат ва воридкунии контроли (назорати) ?ама?онибаи умумии сифат, ки аз тарафи ма?омот?ои давлат? ва кор?она?о амали карда мешаванд, наметавонанд ин масъала?оро ?ал кунанд, агар он?о бо назорати бозори як?оя нашаванд.
Бо ин на?ши бозори пурра ба охир намерасад. Ў ба функсия?ои мушаххаси и?тисод?, ташкилот? – идоракун? ва назоратии исте?солкунанда?оро, ки барои ?алли муаммои сифат ва ра?обатпазири равона карда шудааст, таъсири пуршиддат мерасонад. Тара??иёти бозор ва баландшавии талаботи ў ба мол, пур?увватшавии на?ши харидор?о, ав?ёбии на?ши омил?ои илм?-техник? ва дар ма?мўъ ?амаи ин ма?бур месозад, ки шакл ва усули ?алли муаммои сифат ва ра?обатпазирии механизми идоракунии сифат мукамал гардонида шавад.
Гузаришии То?икистон ба и?тисоди бозоргон? заруриятро дар муносибат?ои нав оид ба муаммои сифат ва ра?обатпазир?, ки пурра ба?исобгирии исте?солкунандагонро дар асоси омил?ои бозориин зерин дар бар мегирад пеш овард:
- аз фишанги маъмурии назорати сифат ба чора?ои нисбатан бартари доштаи ташкилоти и?тисодии идоракунии сифат гузаштан;
- гузаштан ба низоми дурушти стандартизация ва сертификатсия?о, ки ба исте?солкунандагон имконияти муттаасир расонидани оперативи (фавр?) ба талаботи та?йирёфтаи бозори беруна ва дохил? ба сифати мол?оро дорад;
- ташкили кор оид ба гузаштан дар пешрафт мебошад, ки таъмини умумии сифатро талаб мекунад.
Ба таври на?шав? ?араёни бана?шагир? ва таъмини сат?и сифат дар шароити бозор? метавонад чунин пешни?од карда шавад:
- ошкор кардани талабот?о ва муайян кардани тавсифи асосии ма?сулот?о, ки сифат ё дара?аи ?онеъгардонии талабот?ои он?оро муайян мекунад;
- муайянкунии параметр?ои дил?о?;
- ро??ои амалишавии ин таснифот ва баровардан параметр?о.
Иштирокчиёни асосии ?араёни бана?шагирии сифат, дар давраи аввал ин истеъмолгарон ва хадамоти маркетинг? мебошанд. ?араёни бана?шагир? таснифи беист дорад, зеро азнавкун? ва такмилди?ии доимии ма?сулот ин шарти ?атмии комёбии исте?солкунанда дар бозор мебошад.
?алли муаммои сифат дар То?икистон дар шароити нав бисёртар аз бунёди баъзе мансубият?ои ?онунгузори вобастаг? дорад, ки элемент?оии таркибии он чунин аст:
- ?онун дар бораи ?ифзи ?у?у?и истеъмолкунандагон;
- ?онун дар бораи стандартизатсия ва сертификатсия;
- ?онун дар бораи ти?орати давлати барои стандарт?о.
Барномаи давлатии ?ум?урии То?икистон оид ба идоракунии сифати ма?сулот кор карда баромада шудааст. Дар он сиёсати давлат? барои бунёди шароит?ое, ки манфиатнокии и?тисодии молисте?солкунандагонро дар баровардани мол ва дар ассортименте (хел?ои мол), ки ба манфиати гуногуни истеъмолкунандагон ва ба вазифаи тара??иёти и?тимо?-и?тисодии То?икистон ?авобгў буда, таъмин мекунанд зоир мегардад. Дар назар дошта мешавад, ки давлат ба идоракунии сифат таъсир расонда, бевосита ба фаъолияти амалии кор?она дахлдор намешавад.
?ои ?оссаро дар барномаи идоракунии сифат ба усул?ои и?тисод? дода шудааст. Ба ?атори он?о дохил мешаванд:
- ба танзимдарории давлат? бо такмилди?ии низоми андозбанди ва дигар фишанги молияв?;
- ба тара??иёти ра?обат ?амкори кардан;
- дар ?аёт даровардани вазъи ?онунгузор? оид ба фаъолияти зидди монопол?;
- бунёди механизми самарабахши ?имояи ?у?у?и истеъмолкунандагони То?икистон.
3. Ба?оди?ии ра?обатпазирии мол ва хизматрасони?о.Ракобати бозор? гуфта, ин муборизаи ташкилот?о-ра?ибон барои ?а?ми ма?дуди талаботи пардохтнокии истеъмолгарон ба банду басти бозории (сегментах рынка) имконпазирии он?оро меноманд. Му?ити ра?обатнок? ин ма?мўи субъект?о ва объект?ое, ки бо муносибат?ои ра?обатноки дар муайянкунии банду басти бозор ало?амандии мута?обил доранд. Ракобатпазирии мол?о (хизматрасони?о) – ин имконияти таснифоти асосии мол?о дар дара?аи муайяни талаботи якхела, ки истеъмолгаронро конеъ гардонидааст ифода меёбад. Ра?обатнокии мол?ои мушаххаси бартаридошта ин эътибори як намуди мол?о нисбати дигари он?о, ки аз сабаби ра?обатпазири он баланд шудааст. Бартарии ра?обатнок? аз ?исоби бадастоварии эътиборнокии мол?о (тарафи пур?увват аз болои камбудии он?о) тарафи заиф бунёд мешавад. Мол?ои (хизматрасони?ои) ра?ибон ин восита?ои ?онеъгардонии талабот?ои монанд ва якхела дар муайянкунии банду басти бозор? бо муносибат?ои ра?обатнокии дутарафа ва та?йирёбандаи байни худ ало?аманд мебошад.
Просмотр: 3886