Дата: 2013-04-17
1.Маф?ум ва шароит?ои пайдоиши бозор.
2. Вазифа?ои асосии бозор.
3. Хусусият?ои асосии и?тисодиёти бозори.
1. Бозор, мубодила, муомилот – ?амаи ин категория?о байни худ ало?амандии зич дошта, аксар ва?т дар ?аёти рўзмаъра ?аммаъно дарк карда мешаванд.
Локин ин маф?ум?о фар?ияти ?идди дошта, бо худ зинна?ои таърихии инкишофи муносибат?ои молиро дар назар доранд.
Мав?удияти та?симоти ?амъиятии ме?нат ба зарурияти пайдошавии мубодилаи фаъолият?о ва ма?сули ме?нат сабаб мешавад. Бо чунин маъно, мубодила ин категорияи и?тисодие, ки ба ?ама давра?ои иктисоди хос аст. Намуди па?нгаштаи мубодила ин бартер мебошад.
Бартер – ин ивазшавии бевоситаи як мол ба моли дигар бе миёнаравии пул?о мебошад (М – М/).
Байни маф?ум?ои «мубодила» ва «муомилоти моли» фар?ият мавxуд аст.
Муомилоти моли – ин мубодилаи молие, ки бо воситаи пул ба амал меояд (М – П – М/).
Чи хеле, ки мебинем муомилоти моли бо муомилоти пули ало?аманд мебошад ва мав?удияти системаи инкишофёфтаи пулиро дар назар дорад.
Боиси ?айд аст, ки дар тўли садсола?ои дароз муомилоти моли ?одисаи тасодуфи буд. Тан?о дар нати?аи характери умуми пайдо намудани муомилоти моли оиди пойдоршавии системаи бозор гуфтан мумкин аст. Ба а?идаи як ?атор и?тисодчиён ин ?одиса 6 – 7 аср пештар ба миён омадааст.
Пайдошавии бозор асосан бо инкишофёбии та?имоти ?амъиятии ме?нат пайдо шуда инкишоф ёфтааст. Бояд ?айд намуд, ки ?амъияти инсони се давраи асосии та?симоти ?амъиятии ме?натро аз сар гузаронидааст:
Бозор характери умумиро дар зинаи сеюми та?симоти ?амъиятии ме?нат пайдо намудааст, ки дар ин давра дар ?аёти хо?агидории ?амъият та?йирот?ои кулли ба миён омада будаанд.
Аз ин гуфта?ои боло хулоса бар меояд, ки бозор ин натиxаи ?араёни му?аррари – таърихии инкишофи исте?солоти моли буда, бо та?симоти ?амъиятии ме?нат асос ёфтааст.
Дар аввал бозор ?ойе ба шумор мерафт, ки дар он ?о хариду фурўш ба ву?уд меояад (мисол, майдон?ои ша?р?о). Бо баробари инкишофёбии исте?солоти моли худи бозор мураккаб гашта, фахмиши он аз тарафи и?тисодчиён мушкил мегардад. Ин хусусият?о ба он сабаб мегардад, ки дар байни и?тисодчиён маънидодкунии гуногуни мо?ияти бозор ба миён меояд. Чи хеле, ки як ?атор олимон ?айд мекунанд, бозор маф?уми бисёр?аб?а аст, бинобар ?амин онро аз ?и?ат?ои гуногун омў?тан мумкин аст.
Аз ну?таи назари хариду фурўш бозор ?амчун со?аи ба ?амтаъсиррасонии талабот ва пешни?оди исте?солкунанда ва истеъмолкунанда фа?мида мешавад.
Аз ну?таи назари ташкилии и?тисодиёт бозорро шакли фаъолияти и?тисодиёт меноманд.
Аз мав?еъи иштиро?чиёни бозор, бозор ?амчун шакли ало?аи ?амъиятии байни субъектони хо?агидори маънидод карда мешавад.
Бояд гуфт, ки чунин маънидодкуни?ои бозор фа?миши ма?дуди бозорро ифода мекунанд.
Маф?уми васеъи бозорро чунин маънидод кардан мумкин аст:
Бозор – ин системаи муносибат?ои ташкили – и?тисоди, ки бо воситаи хариду фурўш дар ?ама зинна?ои такрористе?солот ба ву?уд меояд: дар со?аи исте?солот, та?симот, мубодила, истеъмолот.
2. Бозор як ?атор вазифа?ои заруриро и?ро мекунад, ки он?о мо?ияти и?тисодии бозорро боз ?ам васеътар кушода меди?анд.
1. Дар аввал бозор танзими исте?солоти ?амъиятиро амали мегардонад, яъне бо воситаи бозор масъала?ои «чи исте?сол кардан?», «чи тавр исте?сол кардан?» ва «барои ки исте?сол кардан?» ?ал карда мешавад. Ин вазифаи бозор, вазифаи танзимкуни номида мешавад;
2. Бо воситаи бозор ало?аи байни фурушандагон ва харидорон таъмин карда мешавад. ?ар иштирокчии бозор дар як ва?т ?ам ?аридор ва ?ам фурўшанда мебошад. Иштирокчии бозор мол?ои барои ?аёташ зарурро харидори намуда, дар бозор ма?сулоти исте?солкардаашро ва ё ?увваи кори худро мефурўшад. Ин вазифаи бозор, вазифаи ало?амандкуни номида мешавад;
3. Бо воситаи бозор ?исоби харо?от?ои исте?соли ма?сулот?о амали гардонида мешавад. Бозор имконият меди?ад, ки ?амъият барои исте?соли мол?о ва хизмат?о кадом харо?от?оро ба ву?уд оварда метавонад. Ин вазифаи бозорро вазифаи ?исоби меноманд;
4. Бозор имконият меди?ад, ки нархи мол?о ва хизмат?о муайян карда шавад. Ин вазифаи бозор зери таъсири элемент?ои талабот ва пешни?оди бозор амали мегардад. Зери таъсири ин элемент?о дар бозор нархи мувозинати ?ори карда мешавад. Ин вазифаи бозор, вазифаи нархгузори номида мешавад;
5. Бозор исте?солкунандагонро фар?гузори мекунад. Дар ?араёни ра?обати бозори тан?о фирмаи самаранок фаъолият баранда мав?еъи худро дар бозор ниго? дошта метавонад. Яъне, агар харо?от?ои исте?солкунанда аз нархи бозори баланд бошад, ин гунна исте?солкунанда аз бозор берун мешавад. Ин вазифаи бозор, вазифаи фар?гузори номида мешавад (дар баъзе адабиёти и?тисоди ин вазифаи бозорро «санирони» меноманд).
3. Инсоният дар тўли таърихи дурудароз як чанд система?ои иктисодиро аз сар гузаронидааст. Аз байни ни система?ои и?тисоди, и?тисодиёти бозори мав?еъи хосаро дорад, зеро ба гуфти аксарияти и?тисодчиён аз ?ама системаи мукаммал ин системаи и?тисодиёти бозори ба шумор меравад.
И?тисодиёти бозори як ?атор хусисят?ои хоси худро дорад, ки он?о замина?ои асосии фаъолияти онро муайян мекунанд.
Дар аввал, ?айд кардан зурур аст, ки и?тисодиёти бозори ба моликияти хусуси ба восита?ои исте?солот асос меёбад. Масъала?ои асосии и?тисоди ба монанди «чи исте?сол кардан?», «чи тавр исте?сол кардан?» ва «барои ки исте?сол кардан?» зери таъсири механизм?ои таъсири бозор амали карда мешаванд.
Бо ву?уди ?амаи ин гуфта?ои бозор хусусият?ои мусби ва манфии худро дорад.
Ба хусусият?ои мусбии бозор дохил мешаванд:
Ба хусусият?ои манфии бозор дохил мешаванд:
Аз ин ?о бар меояд дар ?ар як и?тисодиёти бозори дахолати давлат ба ?аёти хо?агидори зарур аст. Зеро давлат имконият меди?ад, ки норасоги?ои системаи бозори нисбатан бартараф карда шаванд.
Оиди бозор сухан гуфта, бояд фаъолияти инфраструктураи онро та?лил намуд. Дар и?тисодиёт одатан инфрастру?тураи се бозор?оро фар? мекунанд: инфраструктураи бозори моли, инфраструктураи бозори молияви, инфраструктураи ме?нат.
Инфраструктураи бозори моли бо биржа?ои моли, корхона?ои савдои яклухт ва чакана, музояда?о (ауксион?о) ва дигар?о тавсиф карда мешавад.
Инфраструктураи бозори молияви биржа?ои фонди ва асъориро, бонк?оро ва ?айра?оро дар бар мегирад.
Инфраструктураи бозори ме?нат дар худ, биржаи ме?нат, орган?ои шу?л ва азнавтайёркунии кадр?о, танзими му?о?ирати ме?анат ва ?айра?оро дар бар мегирад.
Бояд ?айд намуд, ки инфраструктураи бозор бо худи муносибат?ои бозори тавлид ёфтаанд. Ма?сади асосии инфраструктураи бозор ин фаъолияти бомувафа??ияти системаи бозори мебошад.
Просмотр: 4117
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved