Дата: 2016-02-18
На?ша:
1. Маф?уми умумии герантопсихология
2. Таърихи инкишофи герантопсихология ?амчун илм
3. Хусусият?ои психологии пиронсолон
4. Хусусият?ои психологияи дарозумр?
Ма?сади дарс – лексия: ба дониш??ён дар хусуси донистани му?аддастоти
милл?, таъриху фар?анги То?икистон, рамз?оидавлат?,
э?тироми арзиш?ои милл? ва умумитбашар?,
ифтихори ватандор?, инчунин аз боби донишанд?з?,
инкишоф ва ташаккули шахсият, хусусият?ои хоси
психологияи тафри?ави ва синнусол?, рафтори
шахсиятро таълим дода дониши он?оро баланд
бардоштан.
Маф?ум?ои асосии мавз?ъ: таълим, инкишоф ва ташаккули шахсият, мо?ият ва маънии давра?ои психология тафри?ави ва синнусол?.
Ташкили дарс-лексия: аз назар гузаронидани риояи сару либоси дониш??ён,
восита?ои таълим?, вазъи санитарию гигиении
синфхона, ?озиру ?оиби дониш??ён ва ?айди дарс
дар ?урнал
Пурсиши вазифаи хонаг?:
Баёни мавз?и нав:
Геранто психология илм дар бораи перонсол? ва дарозумри буда, шоха?ои он фан?ои муста?илро бо монанди герантологияи биолог?, герантологияи табб? ва (гериатрия), герантологияи и?тимо?, герантологияи гигиеен? ва герантопсихология ташкил меди?анд.
Герантопсихологияи биологиро герантологияи умуми низ меноманд, ки обеъкти ом?зиши он пиршавии молекуляр?, пиршавии узв?ои организм ва рафтори пиронмолон, инчунин назария?ои пиршави аст.
Герантологияи табб? бо тад?и?оти бемори?ое, ки пиронсолон ва дарозумрон одатан гирифтор мешаванд, пешгири ва муоли?аи ин бемори?о маш?ул буда, он дар илми тиб гериатрия ном гирифтааст.
Гератрияи тибб? бо герантологияи гигиен? ало?аи зич ошта, мо?ияти риояи тозагии организм, му?ити зист, фазои кор? ва ре?аи р?зи пиронсолону дарозумрон обеъкти тад?и?отии ин фанро ташкил меди?анд.
Герантологияи и?тимо? - мо?ияти мав?еи пиронсолону дарозумрон, муоширату фаъолияти он?оро дар ?омеа ва оила, таъ?ирот?ои и?тимо?, таъсири ба нафа?а баромадан, мутоби?шавии он?оро ба тарзи ?аёти нав меом?зад. ?амин тавр, герантология фанни серсо?а буда, ?ар со?аи он барои равна?у риво?и ин фанни нисбатан ?авон ва хело шав?овару зарур? хизмат мекунад.
Таърихи пайдоиш ва ташаккули герантопсихологияро ?амчун фан ба 4 давра ?удо кардан мумкин аст.
Давраи якум се равияро дар бар мегирад:
1. Равияи файласуфона ( Сисерон- соли 104-43 пам; Сенек? сол?ои 3-6 пам; Гетес
соли 1749-1832; Леонарди соли 1789-1837).
2. Равияи геронтокомики, ки а?ида?ои табибони маш?ури
гузаштаро дарбар* мегирад (Гипократ соли 460-377 пам ;
Гален соли 130-200 ;
Абуал? ибни Сино соли 980-1037 ; Шарко соли 1825-
1893). Он?о асоси дарозумриро дар риояи ре?аи р?з ва
ре?аи хоб, х?роки махсус ва шарт?ои гигиен?-шахс?
медиданд ва ба калонсолон риояи ?атмии онро
тавсия мекарданд.
З. Равияи сеюм-??сту??и «оби ?аёт» (элексир
бесмертие) ё воситаи дигари доимо ниго?
доштани ?авон?.
Ма?з дар давраи дуюми инкишофи худ геронтология аз фалсафа ва тиб ?удо шуда, ?амчун фанни муста?ил ?исобида шуд, аммо чун пештара муаммои асосии тад?и?отии он «ёфтани оби ?аёт» буд, яъне дар ин давра асос?ои назариявии фан та?ир ёфта бошад хам, мундари?аи он та?ир наёфт. Мо?ияти ин давра аз он иборат аст, ки тад?и?от?ои «?авонмон?» ди??ати олимони зиёдеро ?алб карда, зарурияти назария?ои навро оиди пешрав? ва сохту функсия?ои организми пиршудаистода ба амал овард.
Дар давраи сеюми инкишофи герантология, ки аз солхои 30-и асри 20 то ?анги Дуюми ?а?он? давом кард, тад?и?от?ои му?ими морфофизиолог? ва биохимик? ба амал омад. Дар ин давра чунин шоха?ои герантология ба монанди герантологияи ?айвонот, герантоЛогияи растан? ва дигарон чун илми муста?ил аз герантология ?удо шудаанд. Дар ин давра асоси пиршавии инсонро дар пиршавии биолог? медиданд.
Тан?о дар зинаи чоруми инкишофи герантология (солхои 50 асри 20) мундари?аи тад?и?отии он пурра гашта, дар мамлакат?ои ?арб ва Амрико герантологияи и?тимо? ба ву?уд омад.
Мувофи?и а?идаи психолог? амрико? Д?орд? Каплап сабаб?ои асосии ташаккули герантология ин?оанд;
1.Аз ?и?ати ру?й коста шудани саломатии калонсолон дар асри 20 чун нати?аи тара??иёти техника (индустриализатсия).
2.Дар исте?солот кор фармудани калонсолон ва к??ансолон.
3.Зарурияти тал?ини дониш?ои тибб? дар байни калонсолон.
Дар нати?аи тад?и?от?ои олимон чор со?аи геронтология чун илм дар бораи пиронсоли ташаккул ёфт:
Дар натичаи се ?и?ати пиршавии муайян карда шуда, объекти тад?и?отии олимон гашт:
Асосии психологи пиршавиро тад?и? карда истода, олимон хасташавии узв?ои организмро муайлн мекунанд. Сабаб?ои пиршавиро он?о дар омил?ои эколог? ва лрсл, мерос? мебинанд. ?и?ати и?тимоии пиршав? мав?еи маданият дар ?амълят, та?ирот?ои и?тимо?, ба нафа?а баромадан, баробари тара??иёти чамълят длгаргун шудани муносибат?ои оилав?? гум шудани мав?еи и?тимоии плропсолонро дарбар мегирад.
?и?ати психологии гтаршавй та?ирот?ои раванд?ои маърифатй ва хусусият?ои лнфлродии калонсолон, таъсири ин та?ирот?о ба дигаргуншавии ?олат?ои элютслоналлл он?о нишон меди?ад.
?амал ?и?ат?ои пиршав? бо ?ам ало?аманд буда хусусият?ои ба худ хосро доранд. Дар ?алли муаммо?ои пиршав? ва хусусият?ои он олимон ба пиршавии психолог? ди??ати махсус дода/ онро дар мадди аввал мегузоранд. Бар?ак И.В.Давидовский ?айд мекунад/ки натан?о организм, балки «шахс» бо маънои юмаш пир шуда хусусият?ои инфиродии ? та?ир меёбад. Психологияи брптониё? Клифф Арнал на ?ар хо?ишманд ?исоб номидани имконият?ои лароз\"мриро пешни?од намуд.
Формулаи Арнал чунин аст:
О?(G*О)+А+N+?+M+Н}\ I
G-ирсият
О-оптимизм
А-дард?аи фаъолноки
N-речаи х?рокх?р?
?-муносибат оо одамони дигар.
M-микдори лозимаи маблаги р?згоргузарон?
Н-эътибор ба спломатии худ, нигох доштани ре?аи р?з.
I-импулсивй,
Ирсият-20 %
Тарзи ?аёт-55 %
Экологля-25 %
Барномаи гени инсон-120 сол. Дар асоси тад?и?от?ои олимон дар соли 2004 дар дунё ?аёт ба ?исоби миёна 48,5 сол.
Умр?ои дарозтарин дардавлат?ои дунё.
Андорра-83/ 5 сол
Сан-маргшо-81, 3 сол
Сингапур-80,3 сол
Япония-80,2 сол
Умр?ои к?то?тарин дар давлат?оидунё
Ботсвана-35,3 сол
Мозамбик-35,7 сол
Дарозии умр ба ?исоби миёна дар Точикистон 62/5 сол аст.
Аз соли 1993 то 2006 гуру?и олимон 20000 нафар одамонро аз синни 45 то 79 солаг? тад?и?от буда, муайян намуданд, ки сабаб?ои асосии дарозумр? ин?оанд:
З.Фрейд дарозумриро аз бе?буд?, яъне д?ст дошта тавонистани фаъолият ва кам вох?рдан ба ?олат?ои стресс?, ?ам, анд??, ?азаб вобаста менамуд.
0%- дарозумрии он?ое, ки ?ар 4 ?оидаро риоя мекунанд. 40%- дарозумрии о?ое, ки хар 3 ?оидаро риоя мекунанд. 95%- дарозумрии о?ое, ки хар 2 -?оидаро риоя мекунанд. 152%- дарозумрии о?ое, ки ?ар 1 -?оидаро риоя мекунанд. 304%- дарозумрии о?ое, ки ягон ?оидаро риоя мекунанд.
Омил?ое, ки ба дарозумрй таъсир мерасонанд.
?инс |
Зан?о нисбат ба мард?о дарозтар умр мебинанд. |
Ирсият |
Одамоне, ки гузаштагони он?о дарозумр буданд, э?тимолияти дароз умр дидан зиёд мешавад. |
На?од |
Одамон?ое, комати баланд ва вазнинанд, нисбат ба он?ое, ки коматпаст ва сабуканд, умри дароз мебинанд. |
Сохтори бадан |
Одам?ое, ки нисбатан хароб ва мушакхои кам доранд, умри дароз мебинанд. |
?ои исти?омат |
Одам?ое, ки дар нохияхо зиндаги мекунанд, нисбат ба ша?рвандон умри дароз мебинанд. |
Сигоркаши |
Одам?ое, ки сигор намекашанд, нисбат ба одам?ои сигоркаш дарозтар умр мебинанд. |
Ку?ул (алкогол?) |
Одамхои майзада ва бисёр майнуш умри к?то? мебинанд. |
Х?рокх?р? |
Одам?ое, ки дар сари ва?т, бо меъёр ва босифат |
Муста?камкунии дарс:
1.Герантопсихология чист?
2.Таърихи пайдоиши герантопсихологияро ба чанд давра ?удо мекунад?
3.Сабаб?ои асосии ташаккули герантология кадо?оянд?
4.Со?аи геронтологияро шар? ди?ед?
5.Сабаб?ои асосии дарозумр? ин?оанд?
6.Омил?ое, ки бадароз умр? таъсир мерасонанд?
Просмотр: 3289
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved