Дата: 2016-01-21
Даромадхои бучети махалл? аз даромадхои андозиву гайриандози инчунин аз воридоти маблаг аз хисоби андозу пардохтхои танзимкунанда иборат мебошад.
Ба даромадхои андози дохил мешаванд:
• Андозхои махалл?, ки фехристи онхоро конунгузори Чумхурии Точикистон муайян намудааст.
• Даромад аз андозу пардохтхои танзимкунанда барои Бучети махалл? мувофики тартибе, ки Конун дар бораи бучети давлат? барои соли навбатии молияв? мукаррар кардааст чудо карда мешавад.
• Бочи давлат? ба истиснои бочи давлатие, ки мувофики конун дар бораи Бучети давлат? барои соли навбатии молияв? дар шакли дигар ба бучети махалл? ворид мешавад.
Ба даромадхои гайриандози дохил мешаванд:
• Даромад аз бучети чумхурияв?, ки дар шакли кумаки молиявии беподошт, мусоидати молияви (субсидия) карзи бучет? ё дар шакли дигар ба бучети махалл? ворид мешавад;
• даромад аз хизмати пулакие, ки макомоти ичроияи хокимияти махалли, ташкилотхои идориибучети мерасонад;
Бучети давлати муносибати пулиро ифода мекунад, ки дар байни давлат ва шахсони хукуки ва чисмони барои аз нав таксимкунии даромади милли ва кисми бойгарии милли, ки бо ташкил ва истифодабарии фондхои бучети вобаста буда, барои маблаггузории ба иктисодиёти милли, чорабинихои ичтимои - мадани, мудофиа ва идораи давлат равона карда мешавад. Бо воситаи бучети давлат метавонад маблагхои заруриро дар равияхои асосии тараккиёти чамъияти чамъ намояд. Бучет хамчун категорияи иктисодии мустакил баромад мекунад ва у кисми категорияи молияв? мебошад ва бо хусусиятхои он доро мебошад. Аммо бо баробари ин хусусиятхо ва хусусиятхои худро дорад, ки бучети давлатиро аз дигар категорияхои молияв? фарк мекунад. Ин хусусиятхои зеринро мебошад:
1. Бучети давлат? шакли махсуси иктисодии муносибатхои таксимотро ифода мекунад, ки ба чамъ намудани кисми даромади милл? дар ихтиёри давлат ва истифодабарии он барои конеъ кардани талаботхои тамоми чамъият ва сохторхои алохидаи давлатии махаллии он.
2. Бо ёрии бучети давлат? аз нав таксимкунии даромади милл? байни сохахои хочагии халк,махаллхо ва соххахои фаъолияти чамъият? гузаронида мешавад.
3. Сохахои таксимоти бучет? дар таркиби молиявии давлат чои марказиро ишгол мекунад. Мохияти даромади бучети давлат? хамчун категория иктисод? бо воситаи вазифахои он ифодаи худро меёбад.
1) Аз навтаксимот?
2) Назорат?
Бо воситаи вазифаи якум ташкил ва истифодабарии фондхои мутамар-кази давлат? гузаронида мешавад.
Бо воситаи вазифаи дуюм бошад назорат аз болои ин раванд гузаронида мешавад. Объекти асосии таксимоти бучети даромади софи чамъият? мебошад.
Азбаски бучет бо тарзи объектив? просессхои иктисодии чамъиятиро инъикос мекунад, вазифаи назорат? дар бораи холати иктисод? шаходат медихад. Асоси вазифаи назоратиро харакати маблагхои пул? ташкил мекунад, ки нишондихандахои муайяни даромад ва харочотхо бучет? инъикос мегардад. Бучети давлат? хамавакт хамчун фишанги мухим барои таъсир бахшидан ба тараккиёти иктисодиёт ва сохаи ичтимои чамъият? баромад мекунад. Бо ёрии он давлат метавонат ба сохтори истехсолоти чамъияти таъгирот дарорад ва ба натичахои хочагидори таъсири худро расонад. Дар вакти гузариш ба иктисодиёти бозори бучети давлат ахмияти худро гум намекунад ва набояд гум кард. Факат усулхои таъсири бучети давлати ба истехсолоти чамъияти дигар мешавад. Дар шароити нави хочагидори таъсир намудани равияхои истифодабарии воситахои бучети лозим мебошад. Ахмияти калонро сармоягузорони давлат? мебозанд, ки барои маблаггузории сохаи прогрессивии иктисодиёт, равияхои стротегии тараккиёт, ташаккули инфраструктураи истехсолию лозими равона карда мешаванд.
Сохаи бучет аз навтаксимкунии даромади миллиро истифода бурда, давлат метавонад бо ёрии шаклхои мустаким ва гайримустаким танзими бучети таносубхои ба амаломадани иктисодиёти миллиро дигар гуни кунад.
Равона кардани таъсироти механизми бучет? ба конъюктураи хочаг? мувофики максад меёбад. Ба воситаи андоз ва имтиёзхои он маблаггузории бучет? ва тарафхои гуногуни хочагидор? таъсир расониданаш мумкин аст. Истифодабари барои бучет барои тезонидани прогресси илм? техники низ метавонад ба иктисодиёт таъсири калон расонад. Тартиби додани механизми нави маблагигузории бучет?, бехтар кардани ситемаи тайёр кардани кадрхои барои сохахои хочаги халк, истифода бурдани речаи имтиёзноки андоз барои фуруши намудхои нави махсулот ва дигар чорабинихои илм? кумак марасонад. Барои баланд бардоштани ахмияти даромади бучети давлати дар сохахои ичтимои дигаргуншаваии кули маблаггузории бучетии ин соха мадад мерасонад. Аз хисоби маблагхои бучети аксари сохахои хизматрасони ичтимои маблаггузори карда мешавад (маъориф, тандурусти, ичтимои).
Таъмин кардани талаботхои афзудаистодаи ахолии аз хисоби маблаг-гузори гузаронидани лозим аст ки, ин аз тарафи бисер олимон тасдик карда шудааст.
Дар оянда ахмияти бучети давлат? дар просессхои ичтимо? меафзояд. Танхо воситахои бучет? дар хамрохи бо фондхои гайрибучети барои гузаронидани азнавсозии сохахои ичтимо? ва гузариш ба зинаи нави нисбатан баланди хизматрасонии ичтимоии ахол? асоси молиявиро ташкил медихад.
Ба гайр аз ин ба воситаи бучети давлат? ёрдами модд? ба табакахои камбизоати ичтимоии ахол? расонида мешавад. Даромади бучети давлат? ба воситаи шаклхои махсуси иктисод? - даромад ва харочот баромад мекунад, ки онхо зинахои пай дар пайи аз навтаксимкунии арзиши махсулоти чамъиятро ифода мекунад. Даромад ва харочот бучет ин категорияхои мебошанд, ки хар яки онхо ахмияти махсуси чамъияти доранд.
Даромадхо хамчун базаи молиявии давлат баромад мекунад, харочотхо бошанд барои конеъ кардани талаботхои давлат? равона карда мешаванд.
Чумхурии тоза истиклоли мо давраи гузариш ба иктисодиёти бозоргони аз сар гузаронидем, бо фарорасии хазорсолаи нав ба мархилахои созандагию бунёдкори ва тахкими пояхои иктисодии давлатдори ворид мегардад. Албатта ягон давлат мустакил бе заминаи устувори иктисод? пойдор нест. Давлати мо низ таи чанд соли охир чихати ба вучуд овардани таквияти иктидори иктисоди худ пайваста ба комёбихои назаррас ноил мегардад.
Бинобар ин вазифаи тамоми макомоти давлат?, аз чумла Вазорати молия таъмин намудани устувории даромади бучети давлат? ва роххои самараноки идоракунии даромадхои бучети давлат? дар шароити иктисоди бозор? мебошад.
Албатта ин пеш аз хама ба сиёсати бучет? ва андозбанд? вобаста мебошад.
Лоихаи бучети давлат? пешниход кардашуда хусусиятхои ба худ хос дошта, аз бучетхои солхои пештара тамоман фарк мекунад.
Пеш аз хама барои роххои самараноки идоракуни даромадхои бучети давлат? дар он аст, ки чи хеле ки мо медонем сарчашмаи даромадхои бучети давлат? аз андозхо ва даромадхои гайриандоз? иборат мебошад, то ки бисёртар шудани корхонахои муштараку саноати ва бардоштани сохахои истехсол? то ки, аз онхо яъне андозхо ситонида мешавад ва боз асоситарин масъалахои ичтимо? хал карда мешаванд, яъне бо чои кори таъмин шудани ахол?, чи хеле ки медонем аз хама проблемаи калон ин бо чои кори таъмин шудани ахол? мебошад.
Якум, даромади бучети давлат? барои соли 2004 бештар дорои хусусияти ичтимо? буда, бодарназардошти стротегияи паст намудани сатхи камбизоати дар Чумхурии Точикистон тартиб дода шудааст. Тавре ки айён аст, Президенти чумхурии мо бо фармони худ аз 18 ноябри соли чори хачми хадди акали музди мехнати кормандони сохахои тандурусти, маъориф, маданиятро аз 1 апрели соли 2004-70% зиёд кард.
Хамаи ин бори дигар шаходат медихад, ки президенти мо ба масъалахои хифзи ичтимо?, муаллимон, духтурон, коркунони сохаи фарханг ва нафакахурон гамхори доими зохир менамояд.
Дуюм, сиёсати бучети давлат? пеш аз хама ба тараккиёти иктисодиёт ва нишондихандахои макроиктисодиёт, рох надодан ба бекурбшав? ва баланд бардоштани курби милл? вобаста ба мачмуи махсулоти дохила зиёд намудани чамъоварихои андозхо ва кам намудани касри бучет? равона карда шавад.
Сеюм, баланд бардоштани масулияти макомотхои махаллии хокимият-хои ичроия доир ба сиёсати бучет ва андоз, инчунин бештар таъмин намудани худмаблаггузори аз бучетхои махалл?.
Чорум, маблаги фондхои гайрибучет? дар сметаи ягонаи даромаду харочоти ташкилотхои бучет? пешбини шуда, дар хисоботи даромад ва харочот инъикос мешавад.
Самтхои асосии нишондихандахои макроиктисодиёт, ки аз руи лоихаи бучети давлати барои соли 2000-2005 тартиб дода шудааст, ин мачмуи махсулоти дохили, андозаи инфля?ия курби пули милл? хачми касри бучет, чамъоварихои андозхо вобаста ба мачуи махсулоти дохила ва гайрахо мебошад.
Дар соли 2001 даромади бучети давлати нисбат ба мачмуи махсулоти дохила бояд 14,5% ташкил дод, ки ин нисбат ба соли 2000 -1,5% зиёд мебошад. Дар соли 2002 воридоти даромади бучет нисбат ба мачмуи махсулоти дохила 15,1%ва дар соли 2003-15,6%-ро ташкил дод.
Хамаи ин нишндихандахои макроиктисодиётро ба назар гирифта, даромади бучети соли 2001 дар хачми 301,6 млн сомониро ва харочоти он 314,0 млн сомониро касри бучети 12,4млн сомони, ки ба 0,6% мачмуи махсулоти дохила баробар аст ба накша гирифта аз руи даромадхои давлатии соли 2001 нисбат ба хачми соли 2000-75,6 млн сомони ва аз руи харочот 49,2 млн сомони зиёдтар мебошад1.
Рушди устувори сохахои иктисодиёт дар солхои охир имконият дод, ки хачми даромад ва харочоти бучети давлати нисбат ба Мачмуи Махсулоти Дохила зиёд гардад. Агар Бучети давлати дар соли 2000 – ум аз руи даромад 252 млн. сомони ё 14 % - и Мачмуи Махсулоти Дохиларо ташкил дода бошад, соли чори ин нишондиханда бояд 1,3 млрд – ро ташкил диханд, ки ин дар хачми Мачмуи Махсулоти Дохили ба 18 % баробар шуда, нисбат ба соли 2000 панч баробар зиёд мебошад. Вале мо ба хуби дарк менамоем, ки ин нишондихандахо хануз ба талаботи рузафзуни иктисодиёт чавобгуй нестанд.
Бо максади истифодаи самараноки маблагхои бучет? тамоми харочотхои бучет? давлат? байни сатххои гуногуни системаи бучет? вазифадор ва вобаста карда мешавад, ки паи ба амал овардани онхо макомотхои дахлдори поён? - молияв? доро? сарчашмах?и худд? ва даромадхои танзимкунанда мебошанд. Харочотхои бучетхои махалл? ин хамаи харочотхои мувофики таснифоти вазифаг? ва иктисод? барои маблаггузор? аз бучетхои махалл? тасдик, карда шудаанд. Хамчун сифати намунаи номгуи харочотхои махалл? харочотхои бучети шахри Хучандро инъикос менамоем:
1 Суханронии Вазири молияи Чумхурии Точикистон Сафарали Начмид-динов оиди лоихаи Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи бучети давлати Чумхурии Точикистон барои солхои 2001-2005»
Просмотр: 10062
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved