Дата: 2016-01-19
1. Маф?ум?ои системаи мене?менти ташкилот.
2. Мар?ила ва усул?ои балои?агирии сохтор?ои ташкилии корхона?о
3.Принсип?ои ташаккулёбии сохтори идоракунии ташкилот
1. Маф?ум?ои системаи мене?менти ташкилот
Маф?уми системаи мене?менти ташкилот - вазифа?ои махсуси ро?бари ва идоракунии кормандони гурў?и ме?нати доир ба фаъолияти ?онеъ гардонидани талаботи харидорон ба мол?ои истеъмол?.
Системаи мене?менти ташкилот – ?амъи унсур?ои системаи бутуни ба тартиб даровардашуда, бо ?ам ало?аманд, муносибати устувор доштаи сохтори корхона, ки фаъолиятгузарон? ва рушди онро таъмин менамояд.
Сохтори ташкилии корхона – системаи махсуси бутун, ки гурў?и ме?нат? бо воситаи он ба ма?сади гузошташуда мерасанд.
Сохтори идоракунии корхона – ало?а?ои ба тартиб даровардашудаи идоракунии унсур?ои ало?идаи корхона ва ?айати кормандони он?о, ки барои ?алли вазифа?ои ма?сади ба миён меоянд.
Дар байни сохтор?ои ташкил? ва идоракунии ташкилот ало?амандии зич мав?уд аст. Сохтори ташкил? барои та?симоти ме?нат дар байни шўъба?о, гурў??о ва кормандони ало?идаи корхона ташаккул меёбад. Сохтори идоракун? – ба воситаи э?од намудани механизм?ои танзими ?араёни идоракуни ро??ои самараноки и?рои вазифа?ои ма?садноки ташкилотро муайян менамояд.
2. Мар?ила?о ва усул?ои ба лои?агирии сохтор?ои ташкилии корхона?о
Раванди лои?агирии сохтори ташкилии корхона?о ба се мар?ила та?сим мешаванд.
Мар?илаи якум – та?лили сохтори ташкилии фаъолият дошта. Ма?сади он - муайян намудани, талаботи ташкилот, дара?аи сарфакории сохтори он ва ба?оди?? ба фаъолияти он мувофи?и меъёр?ои му?арраршуда. Ба ?умлаи меъёр?ои ба?оди?? принсип?ои зерин дохил мешаванд:
- риоя намудани таносубии принсипи идоракунии марказнок ва ?айримарказнок дар раванди лои?агирии сохтори ташкилии корхона;
- риоя намудани ?а?ми меъёрии амалиёт?ои назорат? аз тарафи сохтори идоракунии дара?а?ои ол?, миёна ва поёнии ташкилот;
- та?лил ва ба?оди?и ба фаъолияти дастго?и ташкилот (шумораи ?амкорон, мав?уд будани унсур?ои такроркор?, та?симоти ваколат?о ва ?авобгари?о);
- та?лили амалиёт?ои сохтори идоракунии дара?а?ои ол?, миёна ва поёнии ташкилот (усул?о ва технологияи ?абули ?арор?ои идоракун?, принсип?о ва усул?ои ?авасмандгардонии коргарон);
- ба?оди?и ба фаъолияти хо?агидории ташкилот (та?йирёбии технология, чу?уртар ва васеътар намудани ?амкории байнифирмаг?, ?ор? намудани навовари?о);
- муайян наудани камбуди?о ва сабаби дара?аи пасти самаранокии идоракунии ташкилот.
Мар?илаи дуюм – лои?агирии сохтори ташкил? корхона.
Амалиёти идоракунии дар асоси истифодаи усул?ои ?аммонанд?, та??и?гар? (эксперт?), тартибнокии ма?сад?о ва ташкилии тар?рез? (моделирование) и?рошаванда.
Усули ?аммонанд? – ба истифода бурдани та?рибаи пеш?адами лои?агирии намуд?ои гуногуни сохтори идоракунии ташкилот?ои ?амма?ом, муайян намудани ?удуд?ои фаъолитяти он?о фаро?ам овардани шароит барои истифодаи механизм?ои идоракун?, мусоидат менамояд. Сохтор?ои намунав? бояд хислати гуногун? (бисёрвариант?) дошта бошанд, ки ба он?о дар мавриди зарур?, та?йир ёфтани шароит, исло?от дароварда шавад.
Усули та??и?гар? (эксперт?) - омўхтан ва ?амчун асос истифода бурдани тавсия?о ва пешни?од?ои му?а??и?он, амалиёт?ои ро?барони пурта?рибаро та?озо менамояд. Ма?сади ин усул аз муайян намудани хислат?ои махсуси кори дастго?и идоракун?, пешгир? намудани содиршавии камбуди?о дар фаъолияти сохтори ташкилот ва па?на?ои гуногуни он, асоснок намудани тавсия?о доир ба такмил додани амалиёт?ои корхона иборат мебошад.
Усули таркибнокии ма?сад?о - коркарди системаи ма?сад?ои корхонаро мувофи?и сохтори ташкилии ва бо ?ам ало?амандии фаъолияти он аз рўи нати?аи кор, новобаста аз та?симоти он дар байни шўъба?ои ало?идаи ташкилот дар як ва?ти му?аррари муайян намуданро талаб менамояд.
Усули ташкилии тар?рез? – таъсири худро барои ани? ифода намудани меъёри ба?оди?? ба дара?аи такмилди?ии ?арор?ои ташкилии корхона мерасонад. Бо ёрии тар?резии ?аммонанд? ро?барон метавонанд на?ши сохтори ташкилии корхонаро хело аёнтар тасаввур намоянд, ма?сади и?рои фармонро ани?тар дарк намоянд, вобастагии низомии байни субъект?ои идоракун? ва шахсони со?ибмансабро муайян намоянд, такроршавии амалиёт?ои па?на?ои идоракуниро бартараф намоянд. Тар?резии ташкил? барои дар байни шахсони со?ибмансаб ва шўба?ои мувофи?и меъёр та?сим намудани ваколат?о ёр? мерасонад.
Дар ва?ти муайян намудани сохтори ташкилии корхона ба ?исоб гирифтани таъсири та?йирот?ои доимо афзояндаи фаъолияти му?ити дохил? ва берунии зарур аст.
Дар раванди ба лои?агирии сохтори ташкилии идоракунии корхона бояд, вазифа?ои зерин ?ал карда шаванд:
- муайян намудани навъ?ои сохтори идоракун?;
- ани? намудани ?айат ва шумораи шўъба?ои дара?а?ои ол?, миёна ва поёнии идоракунии ташкилот;
- муайян намудани шумораи идоракунандагони дастго?и маъмурияти ташкилот;
- муайян намудани хислати ?амтобегии шўъба?ои ташкилот;
- ?исоб намудани харо?от барои ташаккул ва фаъолиятгузаронии дастго?и маъмурии ташкилот.
Дар ташкилот барои ?ар як сохтори шўъба?о ваколат?ои идоракун?, анбў?и маълумот, гардиши ?у??ат?о, ваколат ва ?авобгар? муайян карда мешаванд.
Мар?илаи сеюм – ба?о додан ба самаранокии сохтори ташкил? аз рўи дара?аи ?алли вазифа?о, устуворнок?, муташаккилии системаи идоракун?, таъмин намудани суръатнок? ва ?абули сарива?тии ?арор?о. Барои ба самаранокии сохтори ташкилии ба лои?авии корхона ба?ои нисбатан ани? додан истифодаи меъёр?ои зерин лозиманд:
- ба?о додан ба самаранокии фаъолияти ташкилот дар асоси нишонди?анда?ои асосии и?тисод? (афзоиши ?а?ми ма?сулот, фоида ва паст шудани арзиши аслии мол);
- сарфа намудани сармоя;
- ?ор? намудани мў?лат ба истифодаи техникаи нав.
3. Принсип?ои ташаккулёбии сохтори идоракунии ташкилот
Сохтори идоракун? ташкилот бояд дар асоси ма?сад ва вазифа?ои гузошта шуда ташаккул меёбад ва дар асоси дигаргун шудани шакл?ои ташкили ме?нат, муайян намудани давра?ои гуногуни ?аёти корхона (бар?ароршав?, инкишофёб?, ба камолот расидан ва ан?оми фаъолият) та?йир меёбад.
Дар амал ду намуди муносибати намунав? мав?уд аст – якум, ташаккули сохтори идоракун? аз рўи таркиби дохилии ташкилот, та?симоти кор ва такмили ?араёни идоракун?, дуюм - ба шароити му?ити беруна мувофи? намудани сохтори идоракунии ташкилот.
Дар муносибати якум ба та?симоти кор ба амалиёт?ои ало?ида ва додани ваколат?ои идоракун? эътибор дода мешавад. Дар давоми да?сола?о ташкилот?о сохтори низомии идоракунии бисёрзинагии (бюрократ?)-ро э?ё намуданд.
Дар сохтори идоракун? барои зина?ои дара?а?ои ол?, миёна ва поёнии ташкилот ?авобгар? аз рўи амалиёт?ои умум? му?аррар карда мешавад.
Бо баробари инкишофи и?тисодиёт ва фаъолияти хочагидории корхона дар байни кормандон муносибатхои идоракуни ташаккул меёбанд, такмил мешаванд ва пай дар пай дигаргун мешаванд.
Дар амалиёти корхона муносибатхои идоракунии зерин ?араён мегиранд:
1. Муносибати анъанав? - дар асоси ?онун?ои умуми, ?онуният?ои идоракунии муайян намудани ?ар як унсури ба сохтори ташкилот хос бударо та?озо менамояд. Инкори ягонагии системаи идоракунии ташкилот, барои пурра истифода бурдани имконият?ои мав?уда халал мерасонад.
2. Муносибат?ои раванд? - фаъолияти идоракунии ташкилотро ?амчун силсилаи амалхои бо якдигар бевосита ало?аманди пай дар пай и?рошаванда муайян менамояд, ки он?о аз пан? вазифа?ои асосии мене?мент: ташкил намудан, на?шагири, назорат, танзим намудан ва ?авасмандкуни иборат мебошанд.
Дар худуди системаи ягонаи идоракунии ташкилот вазифа?ои му?имтарини мене?ер?о аз и?ро намудани ин вазифа?ои ба?ам пайваст ва ?удонашаванда иборат аст. ?айд намудан лозим аст, ки муносибат?ои анаъанави ба унсур?ои ало?идаи муста?или раванди системаи идоракунии ало?аманд буда, ба он такя мекунад.
3. Муносибати мутаносиб? -унсурои системаи фаъолияти идоракуниро муайян мекунанд, ки он?о бо якдигар ало?амандии зич доранд. Та?йирёбии яке аз унсур?о дар о?ибат ба ?амаи системаи идоракунии ташкилот дигаргуни меорад ва коркарди ?арор?ои комплексиро талаб мекунад. Муносибати мутаносиби ба та?йирёбии вазъи и?тисоди бозор?, мав?удияти захира?о ва танзими давлати вобаста аст.
4. Муносибати вазъи - вобаста аз шароити мушаххаси вазифа?ои зерини идоракуниро муайян менамояд:
Муносибати вазъи дар он ва?т бомуваффа?ият амали мегардад, ки агар мене?ер дониши мукаммал, ма?орати зуд пазируфтани вазъияти хо?агидории та?йирёбанда нисбат ба и?рои вазифаи худ, доштани ?обилияти коркард ва интихоби ?арорхои самараноки идоракуни ва ?айра?о дошта бошад.
?араёни лои?агирии сохтори идоракунии ташкилот риоя намудани му?аррарот?ои зеринро талаб менамояд:
Назарияи сохтори идоракунии бюрократ? му?аррарот?ои зеринро дарбар мегирад:
Муносибати дуюм дар ташкилот таъсири асосии ало?а?ои му?ити берун? ва та?йирот?ои ба он?о вобаста бударо тавсиф менамоянд. Ингуна сохтор номи органик? гирифтааст ва тавсифи асосии он муайян намудани ?авобгарии гурў?? ва инфироди нисбат ба нати?аи кори умум? мебошад.
Ташаккули сохтори органик? дар асоси риояи принсип?ои зерин амал? мегарданд.
- самтёб? ба муаммо?о ва имконият?о;
- то ?адди имкон кам кардани па?на?ои идоракун?;
- аз рўи вазъият ?ал намудани муаммо?ои таъмин намудани ниммарказнок? ва иваз намудани пешвоён;
- дар шакли мува??ати ба гурў??о вобаста намудани амалиёт?о;
- таъмин намудани дара?аи баланди мутта?идшавии (горизонтал?) дар байни ходимон;
- фаро?ам овардани шароит барои самтёбии маданияти баланди муносибат ва ?амкор? дар байни кормандон, ?амого?ии якдигари кормандон, таъмини иттилоот?, худинтизомнок?, худмуташакил? ва рушди э?одии ходимон.
Бо ?оя?ои васеъ ва муносибат?ои солим, дида баромадани бисёрии принсип?ои анъанави ва нави со?аи ташкили ме?нат, пардохт ва ба?оди?? ба нати?аи ме?нат, таъмин намудани ?алли муаммо?ои ба он?о дахл доштаро талаб менамояд. Дар нати?аи э?ёи шакли ташкили ме?нати гурў?? дар ташкилот шумораи кормандони дастго?и идоракун? кам мешаванд, тахассуснокии мутахассисон дар дара?а?ои ол? ва миёна меафзояд, дар рушди муносибат?ои бозор? дар дохили ташкилот ?авасманд? ва ташаббуснокии кормандон меафзояд ва дара?аи ?авобгарии он?о баланд мешавад.
МАВЗЎИ СЕМИНАР: Сохтани сохтори ташкил? дар идоракун?
Сохтори идоракун? низ ба монанди сохтори ташкилии корхона дар асоси лои?аи зерин ташкил карда мешавад:
Шакл?ои аввалин? идоракунии корхона?о дар нимаи дуюми асри ХIХ ба миён омадааст ки аз рўи ченак?ои зерин ташкил карда мешуд:
МАВЗЎИ КМРУ-и 1:?АЛЛИ МАСЪАЛА?ОИ ?ОЛАТ?
Сохтори идоракунии корхона ё ширкате, ки дар он фаъолият мекунед нишон ди?ед? Барои ч? корхонаи Шумо чунин шакли сохтори идоракуниро интихоб намудааст? Афзалият ва камбудии он дар чист?
МАВЗЎИ КМРУ-и 2: Пурсиши мавзўъ
Ба савол?ои зерин дар шакли хатт? ?авоб?ои мухтасар нависед
Вазифа. Му?арраротро оид ба лои?агирии сохтори идоракунии ташкилот ва сохти идоракунии бюрократ? дар расм нишон ди?ед.
Просмотр: 4584
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved