Дата: 2016-01-19
1.Шахсият ва ма?оми он дар ташкилот
Шахсият объекти омўзиши илм?ои гуногун аз ?абили фалсафа, сотсология, илм?ои сиёс?, психология, мене?мент ва ?айра мебошад. ?ар со?аи илм ба шахсият назари хоса дорад. Мо низ мо?ият, хусусият?о ма?ом ва на?ши шахсро аз ниго?и фаолияти ме?нати ва ро?бари дар мене?мент мавриди омўзиш ?арор хохем дод.
Раваншинос Е.В.Шарохов инсонро ?амчун мав?удоти биосотсиали муарифи менамояд, ки ?обиляти сухангўи, фикрони, хотирот ва ирода дошта, метавонад дар раванди ме?нат ?амчун олот истифода гардад. Ин ?обиляти махсус ва хоса мероси набуда, балки дар рафти зиндаг? ва аз худ намудани маданияти таърихи, ташшакул меёбад.
Шуурноки, ?обиляти дарки масъала, сухангўи, ?иссиёт, ирода ва ?айра?о, ки рафти ?аёт ташшакул меёбанд, шахсиятро ?амчун мав?удоти биологи ва дар як ва?т нати?аи фаолият ва мо?ияти и?тимо? муарифи менамоянд, яъне дар инсон ин омил?о минбаъд, саро?оз ба ?исоб меравад ва ?ар дуи он баробар?иматанд.
Шахсият - хамчун мо?ияти и?тимо?-ру?ии одамон дар ?араёни ташшакули шуурноки ва рафтор, та?рибаи таърихии фаолияти одамон ташаккул меёбад.
Шахсият – бештар маф?уми и?тимои буда, дар он ?увваи бузурги донисташавандагии табии ва таърихи ву?уд дорад.
Хусусияти фаркунандаи шахс дар ташкилот пеш аз ?ама дар он мебошад, ки дорои хосияти физиологи ва ру?ии фарди мебошад. Фарди будани ?обилят, аслан фикрон?, бовар?, ирода, хислат, табъ, рафтор ва умуман, хусусияти хоси атои ило?иба ?ар кас, ки мардуми то?ик онро «файзу баракат», ё «пою ?адам » меноманд, дар ташкилот баръало ?ис карда мешавад. Бо ибора?ои хал?и «Ду ро?бари якхела намешавад», «Касе ?ои дигареро гирифта наметавонад» ва ?айра.
Аслан шахсият гуфта, одамонеро меноманд,ки мав?еи муаяни фаоли ?аётиро дошта, «худро» ба ?омеа муарифи карда метавонад.Аз дигар тараф, шахсият будан, интихоб намудан вобаста аз ?увваи ?иссаи дохила ва иродаи бо ?увваи шахси буда, ?арорро му?окима карда оиди и?рои он дар назди худ ва ?амъият ?авобгар мебошад.
Инкишофи шахсият – амри зарур аст. Он имкон меди?ад, инсон?о и?тидории зе?нии худро пурра истифода намуда, ба ?омеа нафъи зиёде биёранд. Шахсият ин натан?о барои комил гаштани хеш, балки барои амали гардонидан ва ба дигарон додани дониш шароит пайдо менамояд. Аз тарафи дигар, шахсият ма?з ?амон ва?т шарафманд мегардад, ки агар ў дониши худро дар амалияи ?амъияти истифода намояд.
Одамон аз хурди худро ба атрофиёни хеш, шахсият?ои бузург, ?унармандон, варзишгарон, сиёсатмадорон, олимони ?иёс намуда, оиди зе?н, намуди зо?ири, саломати, ма?оми ?амъият хулоса мебароранд ва орзу низ менамоянд, ки ба сат?и ин шахсхо бирасанд. Чунин муносибат шакли худба?оди?и буда, ?ар як фард дар бораи хеш хулосаи зарури мебарорад. Ма?з ?амон шахсе, ки ба худ ба?ои дуруст дода, метавонад ?обиляти худшиносиро пайдо карда, м?ксадгузории дуруст намояд. Яъне шахсе ма?оми худро дуруст ташхис менамояд, имконияти намудани пешомади инкишофи хешро пайдо месозад. Чунин хусусиятро ?амчун «худэ?тиром?» ва ё «э?тироми худи» низ мефа?манд. Пеш азонки касеро ба?огузори менамоем, худро ба?о дода тавонем. Дар он ва?т ба дигарон низ ба?ои мувофи? дода метавонем. Ма?з чунин талабот дар ташкилот зарур буда, пеш аз оне ки ?ароре ?абул карда шавад, и?рои он бояд дар назар дошта шавад.
Унсури дигаи худшинос? адолатпараст? мебошад. Ин хислат аввалин нисбат ба худ ва баъдан ба нисбати дигарон истифода гардад.
Бояд ?айд кард, ки дар ташаккули сифат?ои худшинос?, худба?оди?? ва худ э?тиром? омил?ои зиёде таъсир мерасонанд, ки ба мо аз давраи кудак? маълуманд.
- Муносибати волидайн
- Мав?еи шумо дар байни ?амсолон
- Муносибати устодони мактаб
- Муносибати а?ли де?а, ма?алла ва но?ия
2.Баланд бардоштани сат?и худба?оди?? ва худифодагири дар ташкилот.
Чандин сол боз маънои калимаи «ман» ме?вари захиравии рафтори одамон ба?огузори меёбад.
Алфред Лорд Теннисон гуфтааст: «?укумронии болои аз се чиз сарчашма мегирад: муносибат ба худатон, худназорати ва худшинос?»
Худба?оди?иро ?амчун асоси?обилятнокии э?сосоти ва зе?ни, ки барои бурбори?ои ?аёт таъсири калон мерасонад, ?исоб менамоянд. Дара?аи инкишофи э?сосоти дар инкишофи дастовард?о, нисбат ба инкишофи а?лони ва та?рибаи кор?, ?ариб ду маротиба а?амиятикалон дорад. Мутахасисон исбот намуданд,ки кормандон – мене?ероне, ки ?обиляти баланди э?сосоти доранд, ба корхона нисбат ба одамони одди 3-4 маротиба зиёд фоида меоранд, чунин одамони одди ?иссаи худба?оди?и ва э?сосоти пасттар доранд. Чунин а?ида низ ву?уд дорад. «Касе ки дигаронро идора мекунад, аввал худашро идора намояд». Худба?оди?и яке аз унсури асосии худидоракун? мебошад. Шахсе, ки худро идора карда метавонад ва ма?сади зиндагии худро дуруст муайян менамояд, доимо аз у?даи ?алли масъалаи му?им мебарояд.
Баъзе одамон ва?те, ки бо зинаи муаояне мерасанд, ба худ чунон бовари ?осил менамоянд, ки ба ?ар гунна ?а?рамони ва шу?оаткори ?одир мебошанд.
?амин тари? худшинос? ин сармояе мебошад, ки барои расидан ба ма?сад?ои ни?оии мав?егузори, вазифагири дар ?амъият имкон меди?ад. Ин ро?и боа?лонаи инкишофи боа?лонаи башари буда, таввасути он инсон метавонад ба ма?сади волои хеш - зиндагонии хуб бирасад.
Ва?те, ки дар инсон тарси махсусан худшиноси пайдо мегардад, он?о ба тудаи гўсфандон монанд мегарданд, ки доимо азтозиёнаи подабон дар тарс буда, ?аракат?ои кур-курона мекунанд, то ин ки тозиёна нахуранд.
Чор унсури асоси худба?оди?иро дидан мумкин аст, ки барои инкишофи ташкилот ва шахсият а?амияти калон дорад:
Мутахасисони бахши мене?мент арзиш?ои фардии шахсиятро ба ду гурў? ?удо мекунанд, яъне васоити ва ?айратнок? (иродав?).
Арзиш?ои васоити ба воситаи ин ё он нишонди?анда?о,ё худ далелу ра?ам?ои рафтори ба?о дода мешаванд. Ин арзиш?оро бо арзиш?ои фаолияти ро?барони дигари ба сат?и шумо наздик, ?амкасбон ва донишмандон му?оиса намуда,дар бораатон хулосаи зарури баровард. Бо назардошти он ки фаолияти идоракун? бо масъала?ои ахло?и низ вобаста аст. Нати?а?о бо як ?атор меъёр?ои ахло?и му?оиса карда мешавад.
Гурў?и дуюми нишонди?анда?о, яъне нишонди?анда?ои иродавии шахсият дар нати?аи омўзиши фард?о дар ?олати гуногуни зиндаг?, дар сину сол?ои гуногун, ?олати мушкилу фав?улода, нангу номус, гармию дилсарди, пастию баланди ва ?айра намоён мегардад, ки дар ма?мўъ шахсиятро маънидод менамоянд.
3.Идоракунии арзиш?ои шахсият ва инкишофи босуботи ташкилот.
Арзиш?ои фарди яке аз тавсиф?ои босубот ва доимияти ташкилот, пойдевори асосии ба?оди?ии фарди ва ?арордод?о оиди шахсият?о буда, аз ин нишонди?анда?о ?арор?о ва ма?сад?ои ?аёти вобаста мебошанд. ?оида?о ва меъёр?ои инсони дар бораи «хуб» ё «бад» будани фаолият аз рўи ин арзиш?ои инсони муайян карда мешавад.
Арзиш?о дар шахсият манбаи модарзоди дошта, дар ?араёни ?аёт ташаккул меёбанд.
Ба арзиш?ое, ки дар ?ар як фард мав?уд мебошад, як ?атор омил?о таъсир мерасонанд. бинобар ин ба?оди?? ва номбар кардани арзиш?оро олимон ва мутахассисони со?аи гуногун аз ну?таи назари худ тавсиф менемоянд. Яке аз мене?ерони шинохтаи рус – Алексей Дудин ?айд мекунад, ки « Шахсияти худро мо мисоли биное бунёд мекунем ва онро ?ар ?адар комилтар ва ?авитар созем, арзиши он мав?еъ ва ма?оми он ?амон ?адар болотар хо?ад шуд». Мо тан?о ?амон арзиш?ои фардиеро ба?о меди?ем, ки дар амалияи ро?бар? ва санъати мене?мент истифода мебаранд.
Арзиши чорум – хислат?ои хос ва кушодарў?, дар зиндаг? шахсоне пайдо мешаванд, ки хислати хусусии худро дошта, дигаронро ба худ наздик намегузорад ва ало?идагиро парастиш дорад. Ин рафтори шахсон ч? дар хона ва ч? дар ?ои кор якхела буда, он?о пўшида намебошанд. Ин гуна шахсон тарзи муайяни фаъолияти оилав? ва кор? доранд ва баракс шахсият?ое мав?уд мебошанд, ки нисбат ба кор, дар оила, дар муносибат ба одамон кушодарўй буда, кушоду равшан сухан мегўянд. Аксар маврид он?оро сабукфикр ?ам мегўянд. Вале кормандон чунин ро?барро мепарастанд ва он?о кам ?ои кори хешро иваз менамоянд.
Мо бамаърифат бештар ба он хотир ди??ат меди?ем, ки агар инсон хо?иши ба муваффа?ият?о ноил гаштан дошта бошад, бояд доимо дар омўзиш бошад. Шахсе, ки дониш дорад, ?обилияти ра?обатнокиро доимо ниго? медорад. Барои он, ки ?исми бе?тарини дониш?ои мо кў?на мешаванд, мо бояд, доимо дониши худро сай?ал ди?ем. Агар инсон аз омўзиш ва чусту?ў боз монад, он тез аз ро?и рости инкишоф берун мегардад.
МАВЗЎИ СЕМИНАР:
Шахсият ва на?ши он дар ?алли масъала?ои ташкилот
Дар шароити ?озира шумораи одамоне, ки ба гур???ои сайё?? ва ?айра сафар намуда, бо р?з?ор, таърих, маданият, илму фар?анги кишвар?ои гуногун шинос мешаванд, хеле зиёданд. Шахсоне, ки ба давлат?ои гуногун ба саё?ат рафтанд, аз р?и одоб, ахло?, рафтор ба ин ё он хал? ба?о меди?анд.
Дар этикаи рафтор пеш аз ?ама ба рафтори испани?о ба?ои баланд дода мешуд.
Баъдтар франсави?о сазовори эътироф гардиданд.?озир бошад, ?оидаи умум? барои ?улли Аврупо, яъне Фаронса,Англия, Швейтсария инчунин аз тарафи амрикоиён низ ?абул гардидаааст.
Тарзи рафтору гуфтори ?ар як шахс, пеш аз ?ама, ба он вобаста аст, ки ? дар мамлакати худ, оилаи худ, донишкадаи худ, дар корхонаи хеш ч? гуна меъёр?ои этикиро ёд гирифтааст.
Агар шумо дар хори?и кишвар бошед, як чизро бояд фаром?ш накунед, ки мардум дар шахси шумо ба миллат ва мардуми шумо ба?о меди?анд. ?ар рафтори нодуруст ва но?ои шумо метавонад дар фа?миши тасаввурот? он?о нисбати хал?у миллати шумо таъсири манфи расонад чунки ?е? ва?т мисли фаронсав?, итолиёв?ё австрияг? рафтор намекунед.?ар фард, пеш аз ?ама, рафтору гуфтор,одобу ахло?и миллати худ ва таърихи хал?и хешро ?амчун намояндаи он миллат инъикос мекунад: ?ар як шахси солима?л бояд дар сафари хори?? Ватани худ бояд этикаи рафтори хал?и худро риоя намояд ва донад, ки ? намояндаи ин ё он хал?у давлат мебошад. Дар мамолики хори?? махсусан ?авонон, умуман ба сиёсат шав?у ра?бати кам доранд.Бинобар ин зини с??бат бо ин мардум аз сиёсат гап кушодан ба ма?сад мувофи? нест.
Барои касби камол дар ?одаи дониш, илму адаб ахло?у одоб, та?курс? мебошад.
Дар шароити ?озира ба кордон?о аз р?и якчанд ?оидаю рафтори зерин ба?о меди?анд:
- рафтори ?амида доштан;
- одд? будан;
- со?ибэ?тиром будан;
- тарбияи хуб доштан;
Ба а?идаи мо, агар ро?бар чунин хислат?оро дошта бошад, он го? ? имкони пайдо кардани обр? ва пешрафти кори худро дар корхона дорад.
МАВЗЎИ КМРУ-и 1: Шахсият?оро дар намуди пешвоёни давлат?о мисол оваред
Шахсият?ое ву?уд доранд, ки дар ташаккулди?? ва бозсозии фаъолияти давлат ва ташкилот?ои хусусияти байналмиллал? дошта, бо ма?орат ва хислати ро?бариашон обрўву эътибори хосаеро доранд. Дар вобаста ба ин ин шахсият?о ба гуфтаи олимон шахсият?ои абармардеро меноманд. На?ши ин шахсият?о дар сиёсат, и?тисод, бахамоии ва мутта??идии ?омеа арзанда ба ?исоб рафтааст.
Ин?о пешвоён ва мене?ерон инчунин асосгузорони ягон назария ба шумор мераванд.
Эмомал? Ра?мон- дар бахамоии ва?дат ва сул?и то?икон ?амчун сарвари дурандеш инчунин дар масъала?ои хусусияти байналмиллал? дошта аз ?абили «Соли оби тоза» ва да?солаи амалиёти об барои ?аёт, ки муаммо?ои ?а?они муосир хо?ад буд.
Владимир Путин – дар инкишофи идеологии ?омеаи муосир
Жак Шерак – асосгузори давлат?ои аврупо ва мутта?ид намудани он?о
Билл Гейтс – асосгузори ширкати Microsoft Word ва хусусияти ?а?они намудани исте?солоти байналхал??
?оида?ои идоракунии аз тарафи В. И. Ленин э?одшуда:
демократияи марказонида–ба хо?агии хал? ва корхона?о додани муста?илияти хо?агидор?;
яккасардор?–дар ?алли мушкилоти исте?солот ?ор? намудани интизоми ?атъии ме?нат, итоати кормандон ба фармони ро?бари бевоситаи худ;
ягонагии ро?барии сиёс? ва исте?сол?–аз тарафи ро?бар ба и?рои на?шаи и?тисод? нигаронидани вазифа?ои сиёс? ва ?онун?ои и?тисод?;
тарзи со?ав? ва минта?ав? доштани исте?солот–аз тарафи идора?ои со?ав? ро?бар? кардан ба корхона?ои исте?солии мол?ои ниёзи мардум ва ба сохтор?ои поёнии он?о ро?бар? намудани идора?ои минта?ав?;
тарзи на?шав? доштани фаъолияти хо?агидории корхона?о–аз корго?и хурд сар карда, то тамоми хо?агии хал? ?ор? намудани на?шагирии дарозмуддат доир ба инкишофи исте?солот;
?авасмандкунии модд? ва маънав?–?адр намудани ме?нати хушсифату пурсамар ва ?авасмандгардонии модд? ва маънавии коргарон;
илмият–ба ро? мондани сарварии ташкилот дар асоси истифодаи усул?ои муосири мене?мент;
масъулият–аз тарафи кормандон дарк намудани вазифаю ?у?у? ва ?ис кардани масъулияти и?рои вазифа;
интихоб кардани кадр?о–таъмини фаъолияти самараноки кормандон аз рўи мувофи? намудани вазифа ба ихтисоси интихобкардаи он?о;
сарфакор? ва самаранок?–бо харо?оти кам истифода бурдани ?увваи кор ва захира?ои модд?;
пайдарпай и?ро намудани ?арор?о–риоя кардан ба талаботи ?онуни гузариши та?йироти ми?дор? ба сифат?.
?оида?ои бюрократии аз тарафи М. Вебер э?одшуда:
?оида?ои аз тарафи Г. Форд э?одшуда:
МАВЗЎИ КМРУ-и 2: ?алли масъала?ои ?олат?
?ангоми ?уту?ўи ?ои кори Шумо ба ташкилоте, ки дар асоси анкета кормандонро ба кор ?абул менамуд, иштирок намудед.
Дар анкета оварда шудааст:
?ангоми навиштани ма?сад чунон нишон ди?ед, ки ро?барияти ташкилотро ба ва?д оварад.
Шумо ч? гуна ма?сади хешро иброз менамоед?
Супориш барои кори муста?илона:
1. Санъати идоракун? дар чист?
2. Рафтор дар ташкилот ва нишонди?анда?ои фаъолияти кори
3. Маф?уми «Идрок»
4. Ташаккулёби ва типологияи шахсият
5.Сифат?ои шахси дар ч? муайн мегарданд?
6.Маф?ум ва мо?ияти мотиватсия
7. Арзиш?ои фардии шахсиятро ба чанд гурў? ?удо мекунанд
Кор бо тес?о:
1.Шахс дорои кадом сифат?о мебошад?
а)сахтгири, дурў?гў?
б)шў?ратпараст?
в)хирадманд?, и?тимоию мадан?
г)?авасманд?
2.Шахсият гуфта киро мегуянд?
а)одамоне мебошанд, ки боигарии зиёд доранд
б)шахсоне, ки дониши зиёд доранд
в)?ама ?авоб?о нодурустанд
г)одамонеро меноманд, ки мав?еи муайяни фаъоли ?аётиро ба ?омеа муариф? карда метавонанд
3.Шахсият дар кадом ва?т шарафманд мегардад?
а)агар ў дониши худро дар амалияи ?амъияти истифода намояд
б)агар донишманд бошад
в)психологияи кормандонашро донад
г)?амаи ?авоб?о дурустанд
4.Яке аз усули худшиносиро муайян намоед:
а)адолатпараст?
б)сахтгир?
в)дурў?гў?
г)ме?натдўст?
Просмотр: 4891
Музыка способна оказывать известное воздействие на этическую сторону души; и раз музыка обладает такими свойствами, то, очевидно, она должна быть включена в число предметов воспитания молодежи.
© 2020 DURAHSHON.TJ. All rights reserved