БОБИ 4. Санчишхои андоз ва дигар шаклхои назорат
Дата: 2016-01-12
Моддаи 48. Маф?ум ва намуд?ои сан?иши андоз
1. Сан?иши андоз - сан?иши и?рои ?онунгузории андози ?ум?урии То?икистон, ки аз ?ониби ма?омоти андоз гузаронида мешавад. Иштирокчиёни сан?иш?ои андоз шахсони мансабдори ма?омоти андози дар амрнома зикршуда ва андозсупоранда мебошанд.
2. Сан?иш?ои андоз мутоби?и ?аин Кодекс тан?о аз ?ониби ма?омоти
андоз амали карда мешаванд.
Дар ?олати мав?уд будани асос?ои коф? ва тиб?и дархости хатии ма?омоти назорати давлатии молияв? ва мубориза бо коррупсия ма?оми ваколатдори давлат? ў?дадор аст сан?иш?ои андозро, ки ?амин Кодекс пешбин? намудааст, як?оя бо ин ма?омот гузаронад (Конун аз 20.03.2008 № 376).
3. Сан?иш?ои андоз ба намуд?ои зерин та?сим мешаванд:
1) сан?иши ?у??ати;
2) сан?иши амалиёти;
3) хори? карда шуд (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193)
4. Сан?иш?ои ?у??ати ба чунин намуд?о ?удо мешаванд:
1) сан?иши ма?мўи (комплекси) - сан?иши и?рои ў?дадори?ои андоз оид ба ?амаи намуд?ои андоз;
2) сан?иши мавзў? ин?оро дар бар мегирад:
- и?рои ў?дадори?ои андоз оид ба намуд?ои ало?идаи андоз?о ва пардохт?ои ?атм?, инчунин андоз?ои ба он?о мута?обилан вобаста. Андоз ба андози дигар мута?обилан вобаста ба ?исоб меравад, агар ?ангоми та?йир ёфтани мабла?и андози дигари ?исобшуда мабла?и ?исобшудаи ин андоз ?ам мута?обилан та?йир ёбад (Конун аз 3.12.2009 № 571);
- аз ?ониби ма?омоти ваколатдор и?ро намудани ў?дадори?ои ба зиммаи он?о гузошташуда доир ба ?исоб ва ё ?амъовар? кардани андоз?о ва дигар пардохт?ои ?атм? ба бу?ет;
- аз ?ониби ма?омоте, ки дар моддаи 47 ?амин Кодекс муайян гардидаанд, и?ро намудани ў?дадори?ои ба зиммаи он?о гузошташуда;
- аз ?ониби бонк?о ва дигар муассиса?ои молиявию кредитие, ки амалиёти ало?идаи бонкиро ан?ом меди?анд, и?ро намудани ў?дадори?ои му?аррарнамудаи ?амин Кодекс;
- масъала?ои гардиши намуд?ои ало?идаи мол?ои зераксиз? ва амал? шудани намуд?ои ало?идаи фаъолияти зераксиз? (Конун аз 20.03.2008 № 376).
3) сан?иши мута?обила - сан?ише, ки нисбати шахси сеюм гузаронида мешавад, агар ?ангоми гузаронидани сан?иш?ои андоз ба ма?омоти андоз зарурият пайдо шавад, ки оид ба дурустии дар ба?исобгирии андоз зикр намудани амалиёти гузаронидаи андозсупоранда маълумоти иловаги ба даст оранд. ?амзамон шахси мансабдори сан?ишкунанда ?у?у? дорад аз тарафи шахсони сеюм дуруст инъикос кардани амалиёти мушаххаси бахисобгирии
андозро, ки дар амрномаи гузаронидани сан?иши мута?обила зикр гардидааст, бисан?ад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
5. Сан?иши амалиётиро ма?омоти андоз нисбати андозсупорандагониало?ида доир ба масъала?ои риояи талаботи ало?идаи ?онунгузории андози ?ум?урии То?икистон мегузаронанд, ма?з оиди:
1) дар ма?омоти андоз дар ба?исобгирии ба?айдгири гузоштани андозсупорандагон;
2) дуруст истифода намудани мошина?ои назоратию хазинавии дорои хотираи фискали;
3) риоя намудани ?оида?ои рехтан (печондан), гузоштани там?а?ои аксиз?, нига?дор?, фурўши мол?ои зераксиз? ва амал? намудани намуд?ои ало?идаи фаъолияти зераксиз? (Конун аз 20.03.2008 № 376).
Шахси мансабдори ма?оми андозе, ки сан?иши амалиёт? мегузаронад, ?у?у? надорад аз андозсупоранда маълумоти ба мавзўи сан?иш ало?аманд набударо, ки дар амрнома оид ба гузаронидани сан?иши амалиёт? пешбин? шудааст, талаб намояд (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
6. Сан?иш?ои ?у??атии андоз, аз ?умла сан?иши ?айринавбатиро ма?омоти андоз дар асоси муро?иати ма?омоти ?ифзи ?у?у? тан?о вобаста ба андозсупорандагоне ан?ом меди?анд, ки нисбати он?о тасди?и хатти доир ба о?ози парвандаи ?инояти бо аломат?ои ?иноятии марбут ба андозбанди мутоби?и ?онунгузории ?ум?урии То?икистон гирифта шудааст.
7. Гузаронидани сан?иши андоз, ба истиснои ?олат?ое, ки со?ибкори инфирод? бе ?алб намудани коргари кироя кор мекунад ва иштироки ў дар ?араёни сан?иш ?атм? мебошад, набояд фаъолияти андозсупорандаро боздорад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
8. Ма?омоти андоз ?у?у? доранд во?ид?ои махсуси шахси ?у?у?иро, новобаста аз гузаронидани сан?иши андозии худи шахси ?у?у?и, сан?анд.
Моддаи 49. Даврияти гузаронидани сан?иш?ои андоз
1. Даврияти сан?иши андози ?ар субъекти (андозсупорандаи) мушаххас дар асоси тахдили маълумоти омор?, эъломияи андоз ва и?рои ў?дадори?ои он, нати?а?ои сан?иши давраи гузашта ва инчунин дигар меъёрхое, ки барои ба?оди?? ба дара?аи ?онуни?рокунии субъекти хо?агидор (андозсупоранда) асос шуда метавонанд, муайян карда мешавад. Даврияти сан?иш?ои андози ?амаи субъектхои хо?агидори (андозсупоранда?ои) мушаххас,ба истиснои андозсупорандагони бемасъулият, дар на?шаи гузаронидани сан?иш?ои андоз, ки ро?бари аввали ма?оми ?удудии андоз ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда тасди? ва ро?бари аввали ма?оми ваколатдори давлат? ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда ба таври хатт? дастгир? намудааст, муайян карда мешавад. Тартиби муайян намудани даврияти сан?иш?ои андоз ва та?ия сохтани
на?шаи гузаронидани сан?иш?ои андоз аз ?ониби ма?оми ваколатдори давлат? му?аррар карда мешавад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193, аз 29.12.2010 № 665).
2. Сан?иш?ои ма?мўи ва мавзўии андозсупорандагон, ба истиснои андозсупорандагони бемасъулият ва андозсупорандагоне, ки арзиши та?вили мол?о, и?рои кор?о ва хизматрасонии он?о (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурўши чакана) дар соли гузаштаи андоз зиёда аз 15 миллион сомониро ташкил меди?ад, на зиёда аз як маротиба дар ду сол гузаронида мешаванд (Конун аз 29.12.2010 № 665).
Сан?иш?ои ма?мў? ва мавзўии андозсупорандагоне, ки арзиши та?вили мол?о, и?рои кор?о ва хизматрасонии он?о (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурўши чакана) дар соли гузаштаи андоз зиёда аз 15 миллион сомониро ташкил меди?ад, на зиёда аз як маротиба дар як сол гузаронида мешаванд.
?амзамон сан?иши мавзўии андози як андозсупорандаи мушаххас метавонад тан?о нисбати намуд?ои ало?идаи андоз?о ва пардохт?ои ?атм?, инчунин андоз?ои ба он?о мута?обилан вобастае, ки мутоби?и ?амин Кодекс бояд ин андозсупоранда пардохт намояд ё нисбати як мавзўи дар моддаи 48 ?амин Кодекс муайяншуда, гузаронида шавад (Конун аз
20.03.2008 № 376, аз 3.12.2009 № 571).
Агар нисбати давраи барои гузаронидани сан?иши ба на?ша гирифташудаи андоз сан?иши ма?мўии андозсупоранда гузаронида шуда бошад, дар он ?олат нисбат ба ин давра сан?иши мавзў? гузаронида намешавад.
Сан?иши ма?мў? ба таври хатм? хангоми ?атъ гардидани фаъолияти со?ибкори инфирод? - супорандаи андоз аз арзиши иловашуда, ё ?ангоми азнавташкилёб?, ё бар?ам додани шахси ху?у?? гузаронида мешавад. Чунин сан?иш тан?о нисбати даврае гузаронида мешавад, ки ?аблан мутоби?и ?амин Кодекс мавриди сан?иши ма?мў? ?арор наёфта бошад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193). Сан?иши ма?мў?, инчунин, ?ангоми ?атъ шудани
амали имтиёз?о барои шахсони ?у?у??, ки тиб?и боб?ои 49, 50 ва 52 Кодекси мазкур пешбин? шудаанд, ба таври ?атм? гузаронида мешавад (Конун аз 3.12.2009 № 571).
3. Сан?иши ма?мў? ва мавзўии аввалини фаъолияти субъекти навтаъсиси хо?агидоре (андозсупорандае), ки андозро аз рўи низоми соддакардашуда месупорад, инчунин со?ибкори инфиродие, ки фаъолияти со?ибкориро дар асоси ша?одатнома дар хусуси ба?айдгир? ба сифати со?ибкори инфирод? ан?ом меди?ад ва даромади умумиаш ба талаботи модда?ои 302 ва 303 ?амин Кодекс мутоби?ат менамояд, метавонад тан?о
пас аз сипар? шудани 30 мо?и пурраи та?вим? аз рўзи ба?айдгирии давлатии он?о амал? гардад (?онун аз 26.03.2009 №493).
Агар субъекти хо?агидор (андозсупоранда) то гузаштани мў?лати зикргардида аз нав ташкил ёбад ё бар?ам дода шавад, фаъолияти он дар асос?ои зерин мавриди сан?иши ма?мў? ?арор мегирад:
1) аризаи андозсупоранда;
2) хабар ё ?арори ?абулнамудаи ма?оми дахлдор дар бораи аз нав ташкилёб? ва ё бар?ам додани субъекти хо?агидор (андозсупоранда);
3) ахбори ма?оме, ки ба?айдгир?, азнавташкилёб? ё бар?ам додани шахси ?у?у?иро амал? менамояд.
Дар давраи озод будан аз сан?иши андоз субъекти хо?агидори (андозсупорандаи) навтаъсис аз и?рои ў?дадори?ои андози му?аррарнамудаи ?амин Кодекс озод карда намешавад.
4. Сан?иш?ои амалиёт? дар ?удуди муайяншуда гузаронида мешаванд:
1) тиб?и ?арори ро?бари аввали ма?оми ?удудии андоз ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда - на зиёда аз як маротиба дар як сол;
2) тиб?и ?арори ро?бари аввали ма?оми ваколатдори давлат? ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда - ?ангоми пайдо шудани зарурати гузаронидани сан?иш?ои амалиёт? зиёда аз як маротиба дар як сол (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
5.?амаи намуд?ои сан?иши андоз доир ба намуд?ои мушаххаси андоз баъди ба охиррасии давраи андози гузаронида мешаванд (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
6. Ма?дудият?ои дар ?исм?ои 2,3 ва 4 ?амин модда му?арраршуда дар чунин ?олат?о татби? намешаванд (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193):
1) ?ангоми гузаронидани сан?иш?ои ?у??атии андоз тиб?и аризаи андозсупоранда дар мавриди баромадан аз ?айди андоз аз арзиши иловашуда. Дар баробари ин бояд сан?иш дар мў?лати на дертар аз 30 рўзи та?вимии баъди гирифтани аризаи андозсупоранда о?оз карда шавад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193);
2) ?ангоми гузаронидани сан?иш?ои ?у??атии андоз вобаста ба охир расидани мў?лати амали ?арордод оид ба истифодаи каъри замин;
3) ?ангоми гузаронидани сан?иш?ои мута?обила;
4) ?ангоми гузаронидани сан?иш?ои, мавзўи дар асоси аризаи андозсупоранда барои ани? намудани мабла?и андоз аз арзиши иловашуда, ки барои баргардонидан пешни?од шудааст;
5) ?ангоми гузаронидани сан?иш?ои иловаги дар асоси ?арори ма?оме, ки шикояти андозсупорандаро вобаста ба ого?нома тиб?и санади сан?иши андоз барраси менамояд;
Ма?оме, ки шикояти андозсупорандаро ба ого?нома дар бораи нати?а?ои сан?иши андоз баррас? мекунад, ба андозсупорандаи шикоятнамуда дар хусуси зарурати гузаронидани сан?иши иловагии андоз асоснома равон менамояд. Агар дар давоми 10 рўзи кор? аз рўзи ба андозсупоранда равон кардани асосномаи дар боло зикршуда розигии
хаттии ў барои гузаронидани сан?иши иловагии андоз, ки ба шикояти андозсупоранда ало?аманд мебошад, гирифта нашавад, чунин сан?иш аз ?ониби ма?оме, ки ба суро?аи ў шикоят равон карда шуда буд, сурат намегирад ва ого?нома дар бораи нати?а?ои сан?иши андоз бе та?йир мемонад. ?амзамон андозсупоранда метавонад бо чунин шикоят ба
ого?номаи дар боло зикргардида дар бораи нати?а?ои сан?иши андоз ба ма?оми андози боло?, ба ма?оми ваколатдори давлат? ё ба суд муро?иат кунад.
Сан?иши иловагии андоз бо баррасии шикояти андозсупоранда ало?аманд аз ?ониби ма?оми андози боло? ё ма?оми ваколатдори давлат? бо риояи тартиби равон кардани асоснома дар бораи зарурати гузаронидани сан?иши иловагии андоз ва амал?ои минбаъда вобаста ба роз? ё нороз? будани андозсупоранда барои гузаронидани чунин сан?иши
андоз гузаронида мешавад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193);
6) ?ангоми сан?иш?ои ?айринавбатии ?у??ати, ки дар асоси фармони ро?бари аввали (муовини ваколатдори он) ма?оми ваколатдори давлати нисбати андозсупорандаи мушаххас, инчунин тиб?и асос?ои пешбининамудаи ?исми 6 моддаи 48 ?амин Кодекс гузаронида мешавад (Конун аз 20.03.2008 № 376).
Сан?иш?ои мута?обиларо ма?омоти андоз тан?о дар асоси амрномаи ало?идаи ро?бари якуми ма?омоти андоз (ё и?рокунандаи вазифаи он), ки гузаронидани сан?иши асосиро и?озат додааст, гузаронида метавонад.
7. Аз ?ониби ма?омоти андоз гузаронидани сан?иш?ои такрории ху??атии андоз барои давраи андози сан?идашуда манъ аст, ба истисиои ?олат?ое, ки чунин сан?иш?ои андоз дар ?удуди мў?лати мурури даъвое, ки моддаи 86 ?амин Кодекс му?аррар намудааст, гузаронида мешаванд:
1) дар асоси аризаи хаттии худи андозсупоранда;
2) тиб?и асос?ои пешбининамудаи ?исми 6 моддаи 48;
3) тиб?и ?арори ро?бари аввали ма?оми ваколатдори давлат? ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда, ки дар асоси асосномаи ро?бари ма?оми андози ?удуд? ?абул шудааст;
4) тиб?и карори ро?бари аввали ма?оми ваколатдори давлат? ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда, бо тартиби назорат аз болои фаъолияти ма?оми андози ?удудие, ки сан?иши ?у??атии андозро гузаронидааст.
Чунин сан?иш тан?о нисбати даврае, ки охирин сан?иши ?у??атии андози гузаронидашуда дар бар мегирад гузаронида мешавад (Конун аз 20.03.2008 № 376);
5) дар асоси банди 5 ?исми 6 ?амин модда (Конун аз 20.03.2008 № 376).
Хори? карда шуд (Конун аз 29.12.2010 № 665)
Моддаи 50. Давомнок? ва ва?ти гузаронидани санчиш?ои андоз (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193)
1. Агар дар ?амин модда тартиби дигар му?аррар нашуда бошад, мў?лати гузаронидани сан?иш?ои андози дар амрномаи додашуда зикршаванда, набояд аз ла?заи пешни?оди амрнома аз 30 рўзи кори зиёд бошад.
2. ?ангоми гузаронидани сан?иши андози андозсупорандагоне, ки арзиши та?вили мол?о, и?рои кор?о ва хизматрасонии он?о (ба истиснои андоз аз арзиши иловашуда ва андоз аз фурўши чакана) дар соли гузаштаи андоз зиёда аз 15 миллион сомониро ташкил меди?ад, мў?лати гузаронидани сан?иши андоз метавонад то 60 рўзи кор? му?аррар карда
шавад.
Мў?лати гузаронидани сан?иши андози андозсупорандае, ки мутоби?и ?амин Кодекс супорандаи андоз ба ?исоб рафта, аз рўи низоми соддакардашуда андоз месупорад, инчунин со?ибкори инфиродие, ки даромади умумиаш ба талаботи модда?ои 302 ва 303 ?амин Кодекс мутоби?ат менамояд, набояд аз 10 рўзи кор? аз о?ози сан?иши андоз зиёд
бошад (?онун аз 26.03.2009 №493).
Сан?иши андози фаъолияти со?ибкории инфиродие, ки мутоби?и ?амин Кодекс супорандаи андоз аз арзиши иловашуда ба ?исоб намеравад, набояд аз 5 рўзи кор? аз о?ози сан?иши андоз зиёд бошад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
3. ?араёни мў?лати гузаронидани сан?иши андоз дар фосилаи байни ла?за?ои пешни?оди талабномаи ма?омоти андоз оид ба пешкаш намудани ?у??ат?о ва пешни?оди ?у??ат?ои талабшуда аз ?ониби андозсупоранда ?ангоми гузаронидани сан?иш, инчунин дар фосилаи ?абули маълумот ва ?у??ат?о аз шахсони сеюм бо дархости ма?омоти андоз боздошта мешавад. ?амзамон дар давраи боздоштани мў?лати гузаронидани сан?иши андоз ма?оми андоз ?у?у? надорад дар ин объект ва аз рўи ин масъала ягон хел амале, ки ба ин сан?иш ало?аманд мебошад, содир намояд (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
4. ?ар сан?иши амалиёт? нисбати андозсупорандаи ало?ида набояд зиёда аз чор соати кор? идома ёбад ва давомнокии умумии ?ар сан?иши амалиёт? дар асоси як амрнома наметавонад аз як рўзи кор? зиёд бошад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
5. Сан?иши андоз метавонад тан?о дар ва?ти кор? ва рўз?ои кории му?арраршуда гузаронида шавад. Агар ва?ти кории ма?оми андоз ва акдозсупоранда мувофи? набошад, бо ?арори ро?бари аввали ма?оми андоз ё шахси ваколатдори ўро ивазкунанда сан?иши андоз метавонад дар ва?ти кории андозсупоранда гузаронида шавад (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
6. Ма?оми андоз ?у?у? надорад дар субъект?ои хо?агидорие, ки фаъолияти он?о хусусияти мавсим? дорад, дар чунин ?олат?о сан?иш?ои андоз, ба истиснои сан?иш?ои амалиёт? ва мута?обила, гузаронад:
1) дар хо?аги?ои исте?солкунандагони ма?сулоти кишоварз? дар мавсими киштукор аз 20 март то 20 майи соли та?вим?;
2) дар хо?аги?ои исте?солкунандагони ма?сулоти кишоварз? дар мавсими ?унучини ?осил аз 20 июл то 20 ноябри соли та?вим?;
3) дар корхона?ои коркарди ма?сулоти кишоварз? (ма?сулоти тезвайроншавандаи меваг? ва полез?) аз 20 июн то 20 октябри соли та?вим? (Конун аз 28 июли соли 2006 № 193).
Просмотр: 2269